Sudan’ın siyasi yol haritası şekillendi

Sudanlılar siyasi belgenin imzalanmasını kutlarken (AFP)
Sudanlılar siyasi belgenin imzalanmasını kutlarken (AFP)
TT

Sudan’ın siyasi yol haritası şekillendi

Sudanlılar siyasi belgenin imzalanmasını kutlarken (AFP)
Sudanlılar siyasi belgenin imzalanmasını kutlarken (AFP)

Sudan'da Askeri Geçiş Konseyi (AGK) ile Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri (ÖDBG) arasında, ülkenin demokrasiye geçiş süreci olarak da nitelendirilen 39 aylık geçiş sürecini başlatacak anlaşmanın ilk aşaması imzalandı.
Anlaşmada, Egemen Konsey başkanlığında ülkeyi üç yıllık bir geçiş hükümeti yönetecek. Egemen Konsey olarak adlandırılan, üç yılık geçiş sürecini yönetecek sivil-askeri konsey, 5 sivil, 5 asker ve 1 de tarafların uzlaştığı bağımsız bir sivil olmak üzere 11 kişiden oluşacak.
Taraflar arasında imzalanan anlaşma belgesi 6 bölümden ve 22 maddeden oluşuyor. Bu maddeler arasında; yol gösterici prensipler, geçici düzenlemeler, Yasama Konseyi, Soruşturma Konseyi, geçici görevler ile uluslararası ve bölgesel ziyaretler bulunuyor.
Yeni anlaşmaya göre geçiş sürecinde konseye 21 ay boyunca bir general, 18 ay boyunca ise bir sivil başkanlık edecek. Konsey, 3 yıl görev yapacak geçici sivil hükümetin kurulmasını denetleyecek ve sonrasında ülkede genel seçimler yapılacak.
Barış sürecinin 6 ay içerisinde tamamlanması, ekonomik düşüşün sona ermesi, sürdürülebilir kalkınmaya ulaşmak ve yasal reformalar yapmak beklentiler arasında.
Sudan’daki siyasi anlaşmayı destekleyen uluslararası taraflar, Sudan’ın terör örgütüne destek veren ülkeler listesinden çıkarılmasını talep ederken, Yasama Konseyi’nde temsilciler ile alakalı anlaşmayı varılamadı. ÖDBG, Yasama Konseyi’nin üçte birisine bağlı iken, Askeri Geçiş Konseyi ise konseyin üye sayısını ve yapısını ayrıntılı bir biçimde gözden geçirmek istiyor.
Geçtiğimiz Nisan ayında Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir’in devrilmesi ile devam eden protestoların ardından taraflar arasında varılan anlaşma Sudan’daki siyasi tıkanıklığı açmayı hedefliyor.
Varılan bu anlaşma, Afrika Birliği ve Etiyopyalı arabulucuların desteğiyle protesto liderleri ve askeri konsey arasındaki yoğun görüşmelerin ardından imzalandı.
Hartum’da 3 Haziran’da ordu karargahı önünde yaşanan gösteriler sırasında onlarca kişinin ölmesi ve yüzlercesinin yaralanmasıyla taraflar arasında büyük gerilim meydana gelmişti.
Protestocular ve insan hakları örgütleri oturma eylemleri sırasında yaşanan olaylardan askeri güçleri suçlu bulurken, askeri konsey, oturma eylemlerinde kan akmasından ÖDBG’nin sorumlu olduğunu açıkladı.



Saddam Hüseyin'in Ticaret Bakanı ABD yaptırımlarından muaf tutuluyor

 Eski Irak Ticaret Bakanı Muhammed Mehdi Salih (Arşiv)
Eski Irak Ticaret Bakanı Muhammed Mehdi Salih (Arşiv)
TT

Saddam Hüseyin'in Ticaret Bakanı ABD yaptırımlarından muaf tutuluyor

 Eski Irak Ticaret Bakanı Muhammed Mehdi Salih (Arşiv)
Eski Irak Ticaret Bakanı Muhammed Mehdi Salih (Arşiv)

Eski Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin rejiminin ABD güçleri tarafından devrilmesinden yaklaşık yirmi yıl sonra Washington, onun temel direklerinden biri olan Ticaret Bakanı Muhammed Mehdi Salih el-Ravi'ye yönelik yaptırımları kaldırıyor.

El-Ravi, eski rejimin devrilmesinden aylar sonra 2003 yılında tutuklandı ve yaklaşık dokuz yıl sonra Irak yetkilileri tarafından serbest bırakıldı. ABD güçlerinin, Saddam Hüseyin liderliğindeki en çok aranan 55 kişiden oluşan listesinde 35. sıradaydı.

El-Ravi, serbest bırakılmasından sonra bir Arap ülkesinde kaldı. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre yıllar sonra, Irak'a abluka uygulanmasından yaklaşık beş yıl sonra BM kararları uyarınca uygulamaya konulan “karne” sisteminin tasarlanmasındaki deneyimlerini anlattığı “Kıtlığı Önlemek” adlı bir kitap yazdı.

Bu sistemin, 1990'larda Irak nüfusunun çoğunluğu için belirli sınırlar dahilinde, temel gıda maddelerine erişimi garanti altına almış olması dikkat çekicidir. Saddam Hüseyin'in Kuveyt'i işgalinin ardından uluslararası yaptırımlar kapsamında Irak'a uygulanan ekonomik ablukanın etkilerini hafifletmeye yardımcı olduğuna inanılmaktadır.

El-Ravi, serbest bırakıldıktan ve kendisine yöneltilen tüm suçlamalardan beraat ettikten sonra çeşitli Arap ve uluslararası medya kuruluşlarına röportajlar verdi. Irak dışında herhangi bir mal varlığına veya gayrimenkule sahip olduğunu açıklamamıştır; bu da ABD yaptırımlarına dahil edilmesinin, eski Irak rejiminin tüm unsurlarını kapsayan genel bağlamda gerçekleştiği anlamına gelmektedir.

ABD Hazine Bakanlığı, bu haftanın başlarında, Anbar Vilayeti doğumlu Iraklı bakanın isminin yaptırım listesinden çıkarılmasına karar verdiğini duyurdu.

Eski Irak Ticaret Bakanı Muhammed Mehdi Salih, 1990'lardaki ablukalara karşı koymak için karne sistemini başlattı (Arşiv)Eski Irak Ticaret Bakanı Muhammed Mehdi Salih, 1990'lardaki ablukalara karşı koymak için karne sistemini başlattı (Arşiv)

Saddam'la 'tartışma'

El-Ravi 1967 yılında Bağdat Üniversitesi'nden mezun olmuş ve 1978 yılında Birleşik Krallık'ta doktorasını tamamlamıştır. Daha sonra Bağdat'a döndü ve 1981 yılına kadar Planlama Bakanlığı Genel Müdürlüğü ve Bağdat Üniversitesi'nde öğretim üyeliği görevlerinde bulundu.

Daha sonra Cumhurbaşkanı'nın ekonomik işlerden sorumlu danışmanlığı ve Ağustos 1987'ye kadar Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanlığı gibi üst düzey görevlerde bulundu. Çağdaşı gözlemcilerin ve politikacıların ifadelerine göre Ticaret Bakanlığı görevini üstlenecek en iyi isimlerden biri olarak kabul ediliyordu.

El Ravi, televizyon röportajlarından birinde, Saddam Hüseyin'in bir kabine toplantısı sırasında bakanlardan birinin, bakanların karne dağıtım sisteminin dışında tutulmasını istemesi üzerine bu karara itiraz ettiğini iddia etmiştir. Saddam her bakan için kotayı arttırmayı kabul ettiğinde, el-Ravi itiraz ederek, bu önlemin karne sisteminin çökmesine yol açacağını iddia etti. Eski bakana göre, Saddam anayasal yetkilerine müdahale edilmemesini talep etti ve toplantıyı öfkeyle bitirdi. Saddam Hüseyin ertesi sabah tekrar geldi ve bakanın söyledikleri doğru olduğu için emrini yerine getirmemesini istedi.