NATO'nun gizli raporunda nükleer silahların yeri açıklandı

Brüksel’deki NATO Ofisi (NATO’nun resmi web sitesi)
Brüksel’deki NATO Ofisi (NATO’nun resmi web sitesi)
TT

NATO'nun gizli raporunda nükleer silahların yeri açıklandı

Brüksel’deki NATO Ofisi (NATO’nun resmi web sitesi)
Brüksel’deki NATO Ofisi (NATO’nun resmi web sitesi)

NATO, Avrupa’da bulunan nükleer silahlara ilişkin gizli bir rapor yayınladı. Bu olayın ardından Belçikalı muhalif siyasetçiler, hükümetten internette yayınlanan ve ABD'nin ülkede nükleer silah bulundurduğuna dair bilgiler yer alan konuya açıklık getirmesini istedi.
AFP’nin haberine göre NATO Parlamentosu Savunma ve Güvenlik Komitesi’nin taslak raporu, Avrupa ve Türkiye'deki 6 hava üssünde ABD’ye ait 150 adet nükleer silah ve B61 tipi bombalar bulunduğunu ortaya koydu.
Yeşiller Partisi Milletvekili Samuel Cogolati, AFP’ye yaptığı açıklamada raporun Kleine Brogel Hava Üssü’nde ABD'ye ait nükleer silahlar bulunduğuna dair ortak bir sırrı açığa çıkardığını ifade etti. Cogolati, “Tamamen şeffaf bir diyalog talep ediyoruz. Bu yalanı durdurmalı ve bu fitneyi sonlandırmalıyız” dedi.
Nisan ayında hazırlanan ve ‘Yeni bir nükleer caydırıcılık dönemi’ ismini taşıyan bu rapor müttefik nükleer güçler ve silahların gözetiminden bahsediyor. Rapor geçtiğimiz hafta hava üstlerine ait ayrıntıları ortadan kaldırmak için yeniden düzenlenmişti.
Görünüşe göre raporda yer alan bilgiler, ABD nükleer güçleri tarafından yıllık olarak hazırlanan ve Atom Bilimcileri Bülteni’nde yayınlanan Washington’a ait nükleer savaş başlıklarının bilinen yerlerinin durumu hakkında ayrıntılar veren bir rapordan alıntılandı.
ABD, NATO'nun İngiltere ve Fransa ile birlikte 3 atom kuvvetinden birini oluşturuyor. Nükleer tehdit caydırıcılık stratejisinin önemli bir parçası olmasına rağmen NATO, bu konuyu ayrıntılı olarak tartışmayı reddediyor.
NATO bu rapor ile herhangi bir ilgisi bulunmadığını açıklarken, bir yetkili bunun NATO'ya ait resmi bir belge olmadığını vurguladı.
Söz konusu yetkili NATO'nun nükleer konularla ilgili yorum yapmadığını ifade etti. Ayrıca alıntı yapılan raporun ise NATO ülkelerine ait parlamento raporu olduğunu belirtti.
Belçika Savunma Bakanı sözcüsü ise konu hakkında yorum yapmayı reddetti.
Belçikalı Bakan, 1980'lerin sonunda ABD'ye ait nükleer silah başlıklarının ülkede bulunduğunu itiraf etmişti. Brüksel, Kleine Brogel Hava Üssü’nün Hollanda sınırına yakın bir yerde nükleer başlık bulunduğunu açıklamıştı. Ancak daha önce nükleer başlıklar ve kullanılabilirliği hakkında herhangi bir ayrıntı verilmedi.
Şarku’l Avsat’a açıklama yapan bir yetkili, B61 bombalarının, ABD uçakları ve çift yetenekli müttefikleri tarafından taşınabileceğini, sadece ABD Başkanı’nın talimatı sonrasında kullanılabileceğini belirtti.
Öte yandan Washington ve Moskova arasında yapılan nükleer silah kısıtlama anlaşmasının çökmenin eşiğine gelmesinin ardından Avrupa'da yeniden nükleer silahlanma yarışı konusunda endişeler mevcut.



"Soykırıma tanıklık eden bir çatışmaya neden dahil oluyoruz?"... İngilizlerin Gazze Şeridi'ndeki casusluğuna yönelik eleştiriler

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, salı günü Londra'da yaptığı açıklamada, Gazze'deki durumu görüşmek üzere kabine toplantısı çağrısında bulundu (Reuters)
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, salı günü Londra'da yaptığı açıklamada, Gazze'deki durumu görüşmek üzere kabine toplantısı çağrısında bulundu (Reuters)
TT

"Soykırıma tanıklık eden bir çatışmaya neden dahil oluyoruz?"... İngilizlerin Gazze Şeridi'ndeki casusluğuna yönelik eleştiriler

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, salı günü Londra'da yaptığı açıklamada, Gazze'deki durumu görüşmek üzere kabine toplantısı çağrısında bulundu (Reuters)
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, salı günü Londra'da yaptığı açıklamada, Gazze'deki durumu görüşmek üzere kabine toplantısı çağrısında bulundu (Reuters)

İngiliz gazetesi “The Guardian”, Londra'nın bir Amerikan şirketinin yardımıyla Gazze üzerinde neredeyse her gün hava gözetleme uçuşları düzenlemeye devam ettiğini, toplanan istihbarat bilgilerinin nasıl kullanıldığı ve İsrail ordusuyla nasıl paylaşıldığı konusunda soruların arttığını yazdı.

Uçuşları takip edenler, İngiliz Hava Kuvvetleri'ne ait “Shadow” uçaklarının, Aralık 2023'ten bu yana Hamas tarafından rehin tutulan kalan rehinelerin yerini belirlemek amacıyla Kıbrıs'taki Ağrotur (Akrotiri) hava üssünden Filistin toprakları üzerinde 600'den fazla uçuş gerçekleştirdiğini tahmin ediyor.

Casus uçuşları Muhafazakar Parti iktidarı sırasında başladı, ancak İşçi Partisi döneminde de kamuoyuna çok az bilgi açıklanarak devam etti. Uzman uçuş takip cihazlarına göre, başlangıçta günde ortalama iki uçuş yapılıyordu, ancak son zamanlarda günde bir uçuşa düşürüldü.

Gözetleme görevleri, maliyetleri düşürmek için temmuz ayı sonlarında Amerikan şirketi Sierra Nevada'ya devredildi ve İngiliz Hava Kuvvetleri kaynakları, görevlerin çoğu gün benzer bir uçakla sürdürüldüğünü belirtti. Ancak, birkaç gün içinde, yeni casus uçağının 28 Temmuz'da Han Yunus üzerinden uçtuğu ortaya çıkınca bir hata oluştu. O zamana kadar, casus uçakların transponderleri (verici ve alıcı cihazları), Akrotiri'den Gazze'ye doğru, Akdeniz'in doğusu üzerindeyken uçuş sırasında kapatılıyordu.

Uçuş takip uzmanı ve analist Stefan Watkins'e göre bu hata, "İngiliz uçaklarının Gazze'nin sadece yakınında değil, üzerinde de uçtuğunu doğrulayabiliriz" anlamına geliyor.

Watkins, daha sonra güvenlik önlemlerinin sıkılaştırılmasının uçuşların izlenmesini daha da zorlaştırdığını, ancak casus uçağının 3, 4 ve 6 Ağustos'ta Akrotiri'den ayrılmadan önce transponderlerini (telsiz ve radyo alıcılarını) çalıştırıp kapattığını belirtti.

 İsrail'in güneyinde, Gazze Şeridi sınırına yakın bölgede askerler ve tanklar - 5 Ağustos 2025 (AFP)İsrail'in güneyinde, Gazze Şeridi sınırına yakın bölgede askerler ve tanklar - 5 Ağustos 2025 (AFP)

“Shadow” uçakları, gece veya gündüz görsel gözetim için ve genellikle İngiliz özel kuvvetlerinin operasyonlarını desteklemek için kullanılır.

Bir savunma kaynağı, uçakların Gazze'deki binalarda eğitildiğini ve hayatta olduğu düşünülen 20 rehinenin izine rastlanıp rastlanmadığını belirlemeye çalıştıklarını söyledi.

Siyasetçi Jeremy Corbyn, “İngiltere'nin İsrail ile askeri iş birliğini sürdürmesi, dünya çapında canlı olarak yayınlanan bir soykırım karşısında hiçbir şekilde haklı gösterilemez” ifadelerini kullandı.

Eski İşçi Partisi lideri, “Bu uçuşların neden devam ettiği ve istihbarat bilgilerinin neden paylaşılmadığı hala bilinmiyor” dedi.

Liberal Demokrat Parti'nin savunma sözcüsü Helen Maguire, Birleşik Krallık'ın kalan rehinelerin yerini belirleme çabalarını desteklediğini ancak “hükümetin, İsrail'in Gazze'deki askeri operasyonlarında İngiliz istihbarat bilgilerini kullanmasını engellemek için attığı adımları açıklığa kavuşturması gerektiğini” söyledi.

Eski Savunma Bakanı Grant Shapps, İsrail'e destek amacıyla 2023'te hava gözetleme uçuşlarını ilk kez duyurmuş, ancak casus uçaklarının İsrail'e nasıl yardım ettiği konusunda herhangi bir ayrıntı vermemişti.

İngiliz hükümeti, İsrail ile paylaştığı bilgileri kontrol etmek için hassas adımlar attığını söylüyor. Geçen ay hava gözlem uçuşları hakkında sorulan bir soruya Dışişleri Bakanı David Lammy, “İngiliz hükümetinin Gazze'deki savaşa yardım etmesi tamamen yanlış olur. Biz bunu yapmıyoruz. Asla yapmayacağız” dedi.

Askeri kaynaklar, İngiliz istihbaratının İsrail veya başka bir yabancı ülkeyle bilgi alışverişinde izlediği olağan prosedürün, bir siyasi danışman ve bir avukat tarafından yapılan doğrulama işlemlerini içerdiğini ve bu işlemin “dakikalar, saatler veya günler” sürebileceğini söyledi.

İngiliz kaynak, “Neden soykırım ve uluslararası insani hukuk ihlalleriyle suçlanan bir çatışmaya karışmak isteyelim?” diye sordu ve başsavcı Richard Hermer'in ciddi endişeler dile getirmiş olması halinde uçuşların devam etme olasılığının olmadığını belirtti.

Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv-Reuters)Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv-Reuters)

Askeri açıdan faydalı bilgilerin İsrail'e aktarılması, Birleşik Krallık'ı devam eden savaşın bir tarafı haline getirecektir. Ancak bu bilgilerin aktarılmasıyla, üçüncü tarafların kullanabileceği istihbarat bilgilerinin kullanımı tam olarak kontrol edilemez.

İşçi Partisi Milletvekili Kim Johnson, “Gazze üzerinde hava gözetleme uçuşlarının amaçları ve denetimleri hakkında ciddi şüpheler varken, özellikle de İsrail'in Gazze'ye yönelik soykırım saldırısı sırasında Akrotiri üssünün istihbarat paylaşımı için kullanılmasının sona erdirilmesini aylarca talep ettikten sonra, hâlâ aralıksız devam etmesi son derece endişe vericidir” ifadesini kullandı.

İngiliz Savunma Bakanlığı yorum yapmadı, ancak Gazze üzerinde rehinelerin yerini belirlemek için silahsız hava gözetleme uçuşları yaptığını ve İsrail makamlarına aktarılan bilgileri kontrol ettiğini belirtti.

Başsavcılık, diğer bakanlara verilen hukuki tavsiyeler hakkında yorum yapmayacağını ifade etti.