'Yoğum bakımdaki' Taif Anlaşması'nı koruma çağrısı

Eşref Rifi- Boutros Harb
Eşref Rifi- Boutros Harb
TT

'Yoğum bakımdaki' Taif Anlaşması'nı koruma çağrısı

Eşref Rifi- Boutros Harb
Eşref Rifi- Boutros Harb

Eski Başbakanlar Fuad Sinyora, Necib Mikati ve Temmam Selam’ın Suudi Arabistan’da Kral Selman bin Abdulaziz ile görüşmesi sırasında 1989 yılında Taif şehrinde kabul edilen ve Lübnan iç savaşını sonlandıran 'ulusal uzlaşı' anlaşması ele alındı.
Kral Selman, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, Taif Anlaşması’nı korumanın önemine vurgu yaptı.
Görüşmede, karmaşık bölgesel koşulların ortasında Lübnan’daki iç savaşı sona erdiren Taif Anlaşması’nın korunması ve sürdürülmesi gerektiği ifade edildi.
Lübnan’daki siyasi güçler, anlaşmayı güçlendirmek için hareket ederken, General Mişel Avn’ın Cumhurbaşkanlığına ulaşmasına yol açan “Cumhurbaşkanlığı uzlaşısının” etkileri de Taif Anlaşması’nın sembol isimlerinin siyasi açıdan tasfiyelerini hedef almaya ve onları kurum ve karar almadan uzaklaştırmaya devam ediyor.
Bilgeler Konseyi çabaları
Lübnan anayasasının devam eden ihlaline son verilmesi ve Taif Anlaşması’nın göz önünde bulundurulması amacıyla son haftalarda “Bilgeler Konseyi” oluşturmak için sarf edilen çabalar yoğunlaştı.
Eski Milletvekili ve “Bilgeler Konseyi’ne” ismi önerilen, Taif Anlaşması’nın katılımcılarından Boutros Harb, “Birçok fikir var. Ancak siyasette politik bir rol, deneyim ve bilgi sahibi olmadan önce bu fikirleri ortaya koymak için çok erken” ifadelerini kullandı.
Şarku’l Avsat’a açıklamada bulunan Harb, “(Taif) uzun zaman önce sona erdi. Lübnan’ın ulaştığı duruma karşı üzüntü duymaktan ve ülkenin geri kalanının çöküşünü önlemek için çalışmaktan başka seçeneğimiz yok” dedi.
Harb, “Taif’in çöküşü, Saddam Hüseyin’in Kuveyt’i işgal etmesi ve Lübnan’ın Suriye’ye teslim olmasıyla birlikte başladı. Suriye ordusunun Lübnan’dan çekilmesi sonrasında birden fazla taraf, Lübnan kurumlarında, yönetimlerinde ve anayasasında her şey için tehlike oluşturan mevcut duruma ulaşılarak, Taif Anlaşması’na uygun bir devletin kurulması projesini üstlendi. En önemlisi ise, halkın günlük yaşamı ve Lübnanlıların geleceği tehdit altında” şeklinde konuştu.
Boutros Harb, “Taif’in çöküşünün sebeplerinden biri de silahlı bir siyasi grubun devlet çerçevesi dışında hayatta kalması oldu. Söz konusu silahlı grup, bu grupla anlaşarak uzlaşı çerçevesi dışında aktif rol oynamayı kabul etmeyen siyasi güçlerin aksine, siyasi görüşünü empoze etmek için var gücüyle çalışıyor. O’nun (Hizbullah) istediği olur, istemediği olmaz. Bu durum, demokratik eylemi engelliyor, hesap verebilirliği oradan kaldırıyor ve baskıcı bir hükümet dayatıyor. Artık bir yandaşlık ve muhalefet kalmadı, daha çok hüküm ve daha az hesap verebilirlik var. Bölgesel eksen politikasının uygulanmasının (Taif) dışında uygulamaya etkin bir muhalefetin dahil olmasının önüne geçildi. Bu amaçla, ilkelerini koruyan etkin 14 Mart güçleri de uzaklaştırıldı” ifadelerini kullandı.
Öte yandan eski Adalet Bakanı Eşref Rifi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Cumhurbaşkanı Mişel Avn liderliğinde gelen çözüm, Taif’i neredeyse tamamen ortadan kaldıran bir adım. Bu çözüm, bir süredir bu amacı takip edenlere fırsat veriyor” dedi.
Rifi, “Lübnan ve Arap ulusal kimliğini korumayı, Arap dünyasının çıkarlarını umursamayan İran nüfuzunu azaltmayı hedefleyen bir muhalefet cephesi oluşturmaya uzanan adımlarla Taif’in korunabileceğini” ifade etti.
Bu çerçevede Rifi, Sinyora, Mikati ve Selam’ın Suudi Arabistan ziyaretine ve Kral Selman bin Abdulaziz ile görüşmelerine övgüde bulunurken, “Geri dönüş olumlu oldu. Çünkü Suudi Arabistan’ın Lübnan’a verdiği önem yenilendi” ifadelerini kullandı. “Her zaman Suudi Arabistan’ın rolünün Lübnan’dan uzak olmaması gerektiğini söyledim” diyen Eşref Rifi, “Çünkü Arap kimliğimizi doğrulamak için ona ihtiyacımız var. Lübnan, bölgedeki olayların ortasında merkezi bir önem teşkil ediyor. Bu sebeple Taif’in sonlanmasına teslim olmak yasaktır. Kurumları ve vatandaşları kurtaracak, ülkeyi İran’ın elinden alacak bir devlet inşa etmek için çalışmak gerekiyor. Araplar, güçlü bir iradeyle bunu gerçekleştirmeleri gerektiğinin farkındalar” değerlendirmesinde bulundu.
Rifi ayrıca, “Lübnan’da, dengeyi yeniden kuracak unsurlar var. Bu da birçok mezhepten, İran’ın projesini reddedenleri bir araya getiren bir projemiz olmasını gerektiriyor” ifadelerini kullandı.
Bilgeler Konseyi projesi nedir?
Bilgeler Konseyi, ulusal mutabakatı korumak için iç savaşı (1975-1990) sona erdiren Taif Anlaşması’nın ve Anayasanın ihlallerini denetleyecek.
Kaynakların, Şarku’l Avsat’a aktardığına göre, istişarelerde önemli ilerlemeler kaydedildi. Kaynaklar ayrıca, görüşmelerin “eski Cumhurbaşkanları, Temsilciler Meclisi Başkanları ve Başbakanlar arasında ve halkla ilişkilerde etkin siyasi isimlerin katılımıyla” gerçekleştiğini ifade ederken, bu sebeple kurulması öngörülen “Bilgeler Konseyi’nin” Lübnan’daki tüm etnik, mezhepsel ve dinsel kesimleri kapsayacağını belirtti.
Söz konusu istişarelerin katılımcıları arasında eski Cumhurbaşkanları Emin Cemayel, Mişel Süleyman, eski Temsilciler Meclisi Başkanı Hüseyin Hüseyni, eski Başbakanlar Necib Mikati, Fuad Sinyora, Temmam Selam, eski Meclis Başkan Yardımcısı Ferid Makari, eski Bakanlar Boutros Harb ve Tarık Mitri de yer aldı.
Kaynaklar, konseyi oluşturma fikrinin, Taif Anlaşması’nı hedef alan sapmaların artmasını engelleme ve yetkileri ayırma temelinde anayasal kurumların yeniden düzenlenmesi gibi uygulamalar çerçevesinde istişarelere katılanlar tarafından memnuniyetle karşılandığını söyledi.



İsrail, Gazze’deki kafeyi 230 kiloluk bombalarla vurdu

İsrail ordusu, Filistinlilerin sıkça kullandığı deniz kenarındaki kafeyi harabeye çevirdi (AFP)
İsrail ordusu, Filistinlilerin sıkça kullandığı deniz kenarındaki kafeyi harabeye çevirdi (AFP)
TT

İsrail, Gazze’deki kafeyi 230 kiloluk bombalarla vurdu

İsrail ordusu, Filistinlilerin sıkça kullandığı deniz kenarındaki kafeyi harabeye çevirdi (AFP)
İsrail ordusu, Filistinlilerin sıkça kullandığı deniz kenarındaki kafeyi harabeye çevirdi (AFP)

İsrail, Gazze’de internete erişim sağlayan kafeye düzenlediği saldırıda 230 kilogramlık bombalar kullandı.

Guardian’ın haberinde, İsrail ordusunun pazartesi günü düzenlediği saldırıda Amerikan yapımı MK-82 bombalarından kullandığı yazılıyor. Bu bombalar büyük bir krater oluşturuyor ve şarapnelin geniş bir alana yayılmasına yol açıyor.

El Beka adlı kafeye yapılan saldırıda en az 41 Filistinli öldürülmüş, 75 kişi yaralanmıştı. Hayatını kaybedenler arasında 4, 12 ve 14 yaşlarındaki çocuklar da vardı.

Gazetenin bombanın parçalarına dair elde ettiği fotoğrafları inceleyen uzmanlar, sivillerin böyle bir mühimmatla kasten vurulmasının savaş suçu teşkil edebileceğine dikkat çekiyor.

Kopenhag Üniversitesi'nde uluslararası hukuk alanında çalışan Marc Schack şunları söylüyor:

Bu tür bir mühimmatın kullanımını gerekçelendirmek neredeyse imkansız. Eğer 20, 30, 40 ya da daha fazla sivil kayıptan bahsediyorsanız, bu genellikle çok büyük öneme sahip bir hedef olmalıdır. Afganistan ve Irak'taki koalisyon güçleri açısından çok üst düzey bir hedef için kabul edilen rakam 30'dan az sivilin öldürülmesiydi, o zaman da istisnai koşullar söz konusuydu.

Diğer yandan saldırının ardından İsrail Savunma Kuvvetleri’nden (IDF) yapılan açıklamada “asla sivillerin hedef alınmadığı” ileri sürüldü. Ayrıca saldırıdan önce sivil kaybın azaltılması için adımlar atıldığı savunuldu. Analistler, İsrail ordusunun drone’larla kafe etrafındaki sivilleri görmesine rağmen saldırı düzenlediğini söylüyor.

Filistinli bir aile tarafından 40 yıl önce kurulan kafe, hızlı internet bağlantısıyla öğrenciler, gazeteciler ve uzaktan çalışanların sık uğradığı bir mekandı.

İsrail ordusu Gazze’yi her gün bombalarken bölgede ateşkes sağlanması için yürütülen çalışmalar da hızlandı.

İsrail medyasındaki haberlerde, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun 7 Temmuz’da yapacağı ABD ziyareti öncesinde ateşkes anlaşmasının imzalanmasının hedeflendiği yazılıyor.

Ayrıca ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail tarafından kabul edildiğini savunduğu 60 günlük ateşkes teklifine Hamas’ın da sıcak baktığı ileri sürülüyor. Anlaşmaya dair detaylar resmi kanallardan paylaşılmadı. Ancak haberlerde Hamas’tan kalan 50 rehinenin tamamını serbest bırakmasının isteneceği aktarılıyor.

Hamas’ın buna yanıtını cuma akşamına kadar arabuluculara sunması bekleniyor. Filistinli örgütün, Gazze’ye yardım girişine izin verilmesi ve İsrail ordusunun bölgedeki işgalini sonlandırması taleplerinden geri adım atmayacağı belirtiliyor. Anlaşma kapsamında IDF’nin Gazze’deki bazı bölgelerden çekilebileceği savunuluyor.

Independent Türkçe, Guardian, Times of Israel, Haaretz