Netanyahu iktidarını korumak için çabalıyor

Ehud Barak-Binyamin Netanyahu-Avigdor Liberman (AFP)
Ehud Barak-Binyamin Netanyahu-Avigdor Liberman (AFP)
TT

Netanyahu iktidarını korumak için çabalıyor

Ehud Barak-Binyamin Netanyahu-Avigdor Liberman (AFP)
Ehud Barak-Binyamin Netanyahu-Avigdor Liberman (AFP)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, yeniden iktidara gelmesi konusunda oluşan büyük tehlike karşısında, hükümetin müttefiki olan partilere 17 Eylül’de gerçekleştirilecek seçimlere tüm aşırı sağcıları kapsayan tek bir blok halinde girmeleri için teşvikte bulundu. Bu partilerin, geçtiğimiz Nisan ayında gerçekleştirilen seçimlere dağılmış bir şekilde girdiklerine dikkat çekti. Nitekim son seçimlerde iki parti barajın altında kaldı ve bunun sonucunda sağ kanat 6 koltuk kaybetti.
Kendisine yakın kaynakların belirttiğine göre Netanyahu, elinde birkaç anketin sonuçlarını tutuyor. Bu anketler, sağ cephesinin, Avigdor Liberman’ın liderliğindeki Rus Yahudi partisi İsrail Evimiz olmaksızın bir hükümet oluşturamayacağına işaret ediyor. Liberman, bir sonraki hükümetin Benny Gantz’ın liderliğindeki ‘Generaller Partisi’ ile Likud’u da içine alan ‘ulusal birlik hükümeti’ olması konusunda ısrarcı. Gantz ise Likud ile birleşmek için lideri Netanyahu’nun devrilerek, başka bir liderin seçilmesini şart koşuyor. Netanyahu başkanlığında mevcut aşırı sağ oluşumu bir hükümet isteyenlerin, seçimlere en fazla şu iki liste ile girmek için sağın saflarını birleştirmekten başka yolu yok: Likud ve Sağ Birliği. Netanyahu önceki seçimlerde bu hedef için çalışmış, ancak kısmen başarı elde edebilmişti.
Anketler, Başbakan’a planını uygulamasında yardımcı olmayıp, toplam 120 koltuktan yalnızca 54’ünü verse de muhalif partilerin kendisine karşı güçlü bir ittifak oluşturma konusunda başarısız olması ile birlikte Netanyahu’nun umudu arttı. Ankete göre ‘Generaller Partisi’nin gücü, 35 koltuktan 30’a düştü. Önceki Başbakan Ehud Barak’ın partisi ise herhangi bir parti ile ittifak kuramadı. Eski Savunma Bakanı Amir Peretz’in liderliğindeki İsrail İşçi Partisi de sol bir parti izlenimi vermekten çekindiği için Meretz Partisi ile ittifak kurmayı reddederek, Orly Abekasis’in liderlik ettiği ve son seçimlerde barajı aşamayan küçük bir parti ile birleşmeyi seçti. Arap Partiler ise koltukların düzenlemesine dair anlaşmazlıklar sebebiyle şimdiye dek yeniden ‘ortak liste’ oluşturamadı ve bugün sorunların çözümü için son bir girişimde bulunacak.
Netanyahu, çareyi sağ saflarını birleştirmede ve oylarının boşa gitmesini önlemede buldu. Yeni Eğitim Bakanı Rafi Peretz ile eski Adalet Bakanı Ayelet Şaked arasında sağ partiler birliğinin başkanlığına dair anlaşmazlığın egemen olduğu bir zamanda Netanyahu, bir orta yol bulmaya çalışıyor. Rafi Peretz, partiye bir kadının başkanlık etmesine karşı çıkan Yahudi din adamlarının desteğine sahip olmakla birlikte anketler, Şaked’in lider olduğu bir birliğin iki ya da üç koltuk getireceğini ifade ediyor ki bu sayı, Peretz’in getirdiğinden daha fazla.
Tel Aviv’de geçtiğimiz Cuma günü yayımlanan son anketlerdeki bilgilere göre (Liberman ile birlikte) sağ kanat 65 koltuğa ulaştı. 55 koltuğa sahip sol, orta ve Arap kanadının gücünde değişiklik yaşanmadı. Bu anketlerin şimdiye kadar açıkladığı değişiklikler, aynı kanat içindeki hareketliliklerle sınırlı kaldı.
Eğer partiler seçime bu şekilde girerse, Netanyahu liderliğindeki (bugün 39 koltuğa sahip) Likud 32, Naftali Bennett ve Ayelet Şaked’in liderliğindeki Yeni Sağ 6, Peretz liderliğindeki Sağ Partiler Birliği 4, Aryeh Deri liderliğindeki dindar Doğulu Yahudilerin partisi Şas 8, Litzman liderliğindeki dindar Aşkenaz Yahudilerin partisi Birleşik Tevrat Yahudiliği (HaTora HaMeuhedet) 7 ve Avigdor Liberman liderliğindeki İsrail Evimiz Partisi ise 9 koltuk elde edecek.
Öte yandan ‘Generaller Partisi’ Kahol Lavan (Mavi-Beyaz) 29, Meretz 5, Barak’ın partisi Demokratik İsrail 4 ve ortak liste 10 koltuk elde edecek. ‘İşçiler’ ise gücünü koruyarak 6 koltuğa sahip olacak.
Son hafta yapılan tüm anketleri hesaba katacak olursak, sağ kanadın elde edeceği toplam koltuk sayısı (Netanyahu’ya başkaldıran Liberman ile birlikte) 65-66 olacak. Sol-orta ve Arap güçlerin koltuk sayısı ise 54-55.
Önemli siyasi isimleri safına katmak için çabalarını sürdüreceğini duyuran Amir Peretz’in İsrail İç Güvenlik Servisi'nin (Şin Bet/Şabak) eski Başkanı Yuval Diskin, eski Dışişleri Bakanı Tzipi Livni ve daha başka isimleri kazanmak için çalıştığı biliniyor.



Sarı hattı etkisiz hale getirmek... Gazze anlaşmasının ikinci aşamasını tehdit eden bir pazarlık kozu

Gazze şehrindeki enkaz yığınları arasında Hamas mensupları ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyeleri (AFP)
Gazze şehrindeki enkaz yığınları arasında Hamas mensupları ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyeleri (AFP)
TT

Sarı hattı etkisiz hale getirmek... Gazze anlaşmasının ikinci aşamasını tehdit eden bir pazarlık kozu

Gazze şehrindeki enkaz yığınları arasında Hamas mensupları ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyeleri (AFP)
Gazze şehrindeki enkaz yığınları arasında Hamas mensupları ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyeleri (AFP)

ABD’nin Miami kentinde yapılan Gazze anlaşması çerçevesindeki dörtlü arabuluculuk toplantısının sonuçları, haftalar sürebilecek istişarelere işaret ediyor. İsrail kaynaklarından sızan bilgiler, Gazze Şeridi’nin kontrol altındaki alanının yüzde 50’sinden fazlasını kapsayan ve Hamas’ın bulunmadığı bölgede silahsızlandırma olasılığına dair ipuçları veriyor.

Sızıntılar, sarı hat bölgesinde ikinci aşamadan bağımsız kısmi bir yeniden imar planının hazırlandığını öne sürüyor. Uzmanlar, bu hamleyi, arabulucular ve Hamas üzerinde baskı kurmak için bir araç olarak değerlendiriyor; amaç, Hamas’ın kontrol ettiği bölgelerde silahlarını bırakmasını sağlamak.

Uzmanlar, tek taraflı girişimlerin, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasını aksatabileceğini ve İsrail’in bölgeyi bölme ve tamamen çekilmeme hedeflerine hizmet edebileceğini belirtiyor. İlk aşaması 10 Ekim’de uygulamaya konulan barış planının maddeleri de bu olasılıklara işaret ediyor.

İsrail Kanal 12 televizyonuna konuşan bir güvenlik kaynağı, ordunun sarı hat bölgesinde silahsızlandırma çalışmalarını tamamlamak üzere olduğunu belirtti. Kaynağa göre, söz konusu bölge Gazze Şeridi’nin doğusunda yer alıyor ve toplam alanın yaklaşık yüzde 52’sini kapsıyor.

Ekim ayında imzalanan Gazze anlaşmasından bu yana, sarı hat içinde faaliyet gösteren altı tugay, yer üstü ve yer altındaki altyapının onlarca kilometresini yok etti. Aynı kaynak, Hamas’ın kontrol ettiği bölgelerde silahsızlandırmanın önemine dikkat çekti.

Şarku’l Avsat’ın Times of Israel’den aktardığına göre İsrail ordusu cumartesi günü, Han Yunus’un güneyinde sarı hattın İsrail tarafında Hamas’a ait tünellerin patlatıldığını ve yıkıldığını gösteren görüntüler paylaştı.

Bu adımlar, Yedioth Ahronoth gazetesinin yaklaşık bir hafta önce aktardığı habere göre, Tel Aviv’in, ABD talebi üzerine Gazze Şeridi’nde enkaz kaldırma maliyetlerini karşılamayı ve geniş çaplı mühendislik çalışmalarını üstlenmeyi ilk etapta kabul etmesinin ardından geldi. Haberde, Refah bölgesinde yeniden imar için bir alanın boşaltılmasının planlandığı ifade edildi.

Buna karşılık Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati cumartesi günü yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi’nde yeniden imar çalışmalarının acilen başlatılması gerektiğini vurguladı. Abdulati, tek taraflı çözümleri veya Filistin topraklarının demografik ve coğrafi yapısını değiştirme girişimlerini reddettiklerini ve Filistin halkının topraklarından zorla çıkarılmasına izin verilmeyeceğini belirtti.

dcfr
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hattı temsil eden beton blok (AFP)

Mısır Dış İlişkiler Konseyi üyesi ve İsrail konularında uzman akademisyen Ahmed Fuad Enver, sarı hattın silahsızlandırılmasıyla ilgili açıklamaların İsrail tarafından yapılan belirsiz ve baskı amaçlı beyanlar olduğunu belirtti. Enver, bu adımların ikinci aşamayı etkilemeyi amaçladığını vurguladı.

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal ise sızıntıları, arabulucular ve Hamas üzerinde ‘doğrudan baskı’ kurma girişimi olarak nitelendirdi. Nazzal, Hamas’ın silahsızlandırılmasının zaman alacağını ve uygulanmasının zorluklar içereceğini, ayrıca İsrail içinde sahte zafer algısı yaratmayı hedeflediğini ifade etti.

Söz konusu tartışmalar, Miami’de yapılan toplantının sonuçlarıyla eş zamanlı olarak gerçekleşti. Mısır, Katar, Türkiye ve ABD’yi temsil eden arabulucuların açıklamasına göre, ABD’nin gönderdiği diplomat Steve Witkoff’un X hesabından aktardığı mesajda, ikinci aşama görüşmelerinde Gazze’de birleşik otorite altında sivil ve kamu düzeninin korunmasını sağlayacak bir yönetim organının güçlendirilmesine vurgu yapıldığı belirtildi. Arabulucular, geçiş sürecinde sivil ve güvenlik alanları ile yeniden inşayı yönetmek üzere Barış Konseyi’nin kurulması ve aktif hale getirilmesine destek verdiklerini açıkladı.

xscdfg
Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü mensupları, 2023 yılında er-Rimal mahallesinde yıkılan bir binanın enkazı arasında ceset arıyor. (AFP)

Arabulucular, tüm taraflara yükümlülüklerini yerine getirme, itidal gösterme ve denetim mekanizmalarıyla iş birliği yapma çağrısında bulundu. Ayrıca ikinci aşamanın uygulanmasını ilerletmek amacıyla önümüzdeki haftalarda görüşmelerin devam edeceği açıklandı.

Ahmed Fuad Enver, ikinci aşama için geri sayımın başladığını belirterek, “İsrail’in bu aşamaya girmesi için zorunlu bir süreç olacak… Ocak ayında bunu görebiliriz” dedi.

Nizar Nazzal ise Miami toplantısının ikinci aşamanın ana hatlarını çizdiğini, Barış Konseyi, Gazze Yönetim Komitesi ve istikrar güçlerinin oluşturulmasının uygulamaya konduğunu söyledi. Nazzal, buna bağlı olarak İsrail’in, silahsızlandırma ve saldırıların devamı gibi engellere rağmen ABD baskısı altında ikinci aşamaya katılmak zorunda kalacağını ifade etti.


İran: Füze programımız savunma amaçlıdır ve müzakere konusu değildir

Tahran'da düzenlenen askerî geçit töreninde görülen İran balistik füzeleri (Arşiv – Reuters)
Tahran'da düzenlenen askerî geçit töreninde görülen İran balistik füzeleri (Arşiv – Reuters)
TT

İran: Füze programımız savunma amaçlıdır ve müzakere konusu değildir

Tahran'da düzenlenen askerî geçit töreninde görülen İran balistik füzeleri (Arşiv – Reuters)
Tahran'da düzenlenen askerî geçit töreninde görülen İran balistik füzeleri (Arşiv – Reuters)

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi bugün yaptığı açıklamada, İran’ın füze programının savunma amaçlı olduğunu ve müzakere edilemeyeceğini belirtti.

Bekayi, “İran'ın saldırganları caydırmak için tasarlanmış savunma yetenekleri hakkında hiçbir koşulda tartışma yapılmasına yer yoktur” dedi.

Amerikan medyasında yer alan haberlere göre, ABD Başkanı Donald Trump’ın, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’dan İran’ın balistik füze programındaki herhangi bir genişlemenin hızlı bir müdahaleyi gerektirebilecek bir tehdit oluşturduğunu belirten bir brifing alması bekleniyor.

sdf
İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO), ülkenin güneyindeki Hürmüz Boğazı'nda düzenlenen askeri tatbikat sırasında füze ateşledi. (EPA)

İsrailli güvenlik kaynakları, İran’ın nükleer programını yeniden canlandırma yönünde adımlar atmaya başladığına dair bir dizi işaret bulunduğunu, ancak uranyum zenginleştirmeyi henüz yeniden başlatmadığını açıkladı. Şarku’l Avsat’ın Maariv gazetesinden aktardığına göre, son haftalarda İsrail ve ABD’nin önceki saldırılarında tahrip edilen nükleer reaktörler çevresinde sürekli bir hareketlilik gözlemleniyor.

Kaynaklar, ayda ortalama 3 bin balistik füze üretimi için yoğun çabalar sarf edildiğini belirtti. Bu füzeler eski nesil ve düşük isabetli olmasına rağmen, hedeflerine ulaşanlar ciddi yıkıma yol açabiliyor.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ise dün yaptığı açıklamada, Tahran’ın ‘yeni bir saldırı olasılığını göz ardı etmediğini’, ancak ülkenin ‘tam anlamıyla ve öncesine göre daha fazla’ hazır olduğunu belirtti. Arakçi, bu hazırlığın amacının savaşı önlemek olduğunu, savaş istemek olmadığını vurguladı ve İran’ın haziran ayındaki saldırılarda zarar gören altyapıyı yeniden inşa ettiğini kaydetti.

fgt
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ve ekibi, 12 Nisan'da Maskat'ta Amerikan heyetiyle yapılan dolaylı görüşmelerin ardından gerçekleştirilen ilk tur görüşmelerin arasında (Arşiv – AFP)

Nükleer tesislerine yönelik saldırılardan önce İran, uranyumu yüzde 60 oranında zenginleştiriyordu. Bu oran, askeri kullanım seviyesine yakın kabul ediliyor. UAEA, savaşın başlaması sırasında İran’ın yaklaşık 441 kilogram bu düzeyde zenginleştirilmiş uranyuma sahip olduğunu bildirmiş, ancak 13 Haziran’dan bu yana stokları doğrulamanın mümkün olmadığını açıklamıştı.

Batılı ülkeler, bu seviyede zenginleştirmenin sivil bir ihtiyaç olmadığını savunurken, UAEA İran’ın yüzde 60 oranında uranyum zenginleştiren, nükleer silaha sahip olmayan tek ülke olduğunu belirtiyor.


Moskova'daki patlamada bir Rus generali öldü

Moskova'nın genel görünümü (Arşiv- Reuters)
Moskova'nın genel görünümü (Arşiv- Reuters)
TT

Moskova'daki patlamada bir Rus generali öldü

Moskova'nın genel görünümü (Arşiv- Reuters)
Moskova'nın genel görünümü (Arşiv- Reuters)

Soruşturma komitesinin bugün yaptığı açıklamaya göre, Moskova'da arabasına yerleştirilen bombanın patlaması sonucu bir Rus ordusu generali öldü.

Komite, Rus Ordusu Genelkurmay Başkanlığı Operasyonel Eğitim Direktörlüğü Başkanı Fanil Sarvarov'un ölümünü bildirdi. Komite, soruşturulan hipotezlerden birinin, patlayıcı cihazın Ukrayna istihbarat servisleri tarafından yerleştirilmiş olabileceğini öne sürdüğünü belirtti.