Netanyahu, İsrail’in kurucusu David Ben Gurion’un iktidarından daha uzun süre koltuğunda kalarak rekora imza attı

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail’in kurucusu David Ben Gurion’un iktidarından daha uzun süre koltuğunda kalarak bir rekora imza attı
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail’in kurucusu David Ben Gurion’un iktidarından daha uzun süre koltuğunda kalarak bir rekora imza attı
TT

Netanyahu, İsrail’in kurucusu David Ben Gurion’un iktidarından daha uzun süre koltuğunda kalarak rekora imza attı

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail’in kurucusu David Ben Gurion’un iktidarından daha uzun süre koltuğunda kalarak bir rekora imza attı
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail’in kurucusu David Ben Gurion’un iktidarından daha uzun süre koltuğunda kalarak bir rekora imza attı

İsrail’in şu an iktidarda bulunan başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail’in kurucusu David Ben Gurion’un iktidarından daha uzun süre kalarak bir rekora imza attı.
Netanyahu’nun iktidarda kalma süresi dün itibariyle 4 bin 876 güne ulaştı. Bu süre İsrail’in ilk başbakanı Ben Gurion’dan bir gün fazla iktidarda kaldığı gün sayısı.
Başbakan Netanyahu beşinci dönem seçimleri de kazandı ancak hükümet kurulamadığından yeni seçim çağrısı yapıldı. Netanyahu,katıldığı ilk seçimlerde 1996 yılında İsrail’in en genç başbakanı olarak 46 yaşında başbakanlık koltuğuna oturdu. Yine O, İsrail devletinin kurulduğu tarih olan 1948 yılından sonra doğan ilk başbakan.
Netanyahu partisinde popüler figür olmasına rağmen muhalifleri onu yozlaşmış ve demokratik olmamakla suçluyor.
Netanyahu eski başbakan Ehud Barak ve eski genelkurmay başkanı Benny Gantz da dahil olmak üzere 17 Eylül’de yapılacak seçimlerde onu devirmek isteyen siyasi muhaliflerce büyük bir tehditle karşı karşıya.
İsrail’deki bir seçim anketinin Makor Rishon gazetesi tarafından yayınlanan son seçim sonuçlarına göre, Netanyahu’nun önderliğindeki sağcı partilerin, Avigdor Liberman’ın başkanlık ettiği “İsrail Evimiz Partisi”ne ihtiyaç duymadan en az 61 sandalyelik bir hükümet oluşturmak için gerekli çoğunluğu elde edemiyor.
Anket sonuçlarına göre, eğer bugün Knesset seçimleri yapılsa Likud partisi Benny Gantz liderliğindeki Mavi-Beyaz koalisyondan küçük bir farkla üstün olacak. "Beyaz Mavi"nin 29 sandalye kazanması karşılığında Likud’un 32 sandalye kazanması bekleniyor.
Yapılan ankete göre, eğer ortak Arap listesi oluşturulursa, bu İsrail parlamentosunun üçüncü büyük partisi olarak 11 sandalye kazanması beklenirken, İsrail Evimiz Partisi 8 sandalye alacak.
Radikal dini partilere gelince, Yahudi-Tevrat Partisi 8 sandalyesini korurken, 7 sandalye ile Şas Partisi gücünü bir dereceye kadar koruyor.
Amir Peretz liderliğindeki İşçi Partisi 6 sandalye, “Yeni Sağ”, “İsrail Demokrasi” ve “Meretz” Partisi beş sandalye alacak görünüyor.
Rafi Peretz liderliğindeki "Yahudi Evi" ve Betzeliel Smutrich liderliğindeki "Ulusal Birlik" ten oluşan Sağ Partiler Birliği sadece dört sandalyede kalacak. Moşe Feiglin’in partisi Zeud ultra-Ortodoks Yahudi fraksiyonu, seçim barajını aşamayacaklarından meclis dışında kalacak gibi görünüyor.
Sandalyelerin meclisteki bloglara göre dağılımı şöyle olacak; Netanyahu liderliğindeki sağ partiler ile aşırı dinci partilerin edindiği sandalye sayısı 56 olurken; siyasi haritanın orta ve solunda kalan partiler de 56 sandalyeye ulaşıyor. Bunların dışında İsrail Evimiz Partisi 8 sandalye kazanıyor. Bu da Liberman’ın hükümet kurma çalışmalarında hangi kefeye giderse orayı ağır bastıracak olan önemli konumunu gösteriyor.



İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
TT

İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Hüda Rauf

İran ile ABD arasındaki müzakereler, her iki müzakereci ve arabulucu tarafın iyimser ve olumlu açıklamalarıyla ilerleyen üç turdan sonra durdu. Dördüncü turun ertelenmesi, ABD-İran arasında geçici veya kalıcı bir anlaşmaya varılma şansı konusunda soru işaretlerine yol açtı.

Donald Trump'ın göreve gelmesinden bu yana tüm göstergeler, hem İran hem de Amerikan tarafının bir anlaşma imzalamaya hazır ve niyetli olduğuna işaret etse de, şimdilik görüşmelerin üçüncü turda durmasının -ama bu geçici ve yakında dördüncü turla devam edecek gibi görünüyor- her bir tarafın istediği şeyin teknik ayrıntılarından ibaret olmayan başka nedenleri de vardı. Nitekim Washington'daki bazı taraflar İran'ın nükleer programının tamamen ortadan kaldırılmasından bahsederken, diğerleri ise sıfır zenginleştirmeden bahsediyor ve İran her ikisini de reddediyor.

Trump yönetiminin İran ile müzakerelerdeki temsilcisi Steve Witkoff, Tahran'ın uranyumu yüzde 3.67 oranında zenginleştirme hakkı olduğunu söylese de, ertesi gün İran'ın uranyum zenginleştirmemesi gerektiğini açıkladı. Ardından Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İran'ın uranyum zenginleştiren tek nükleer olmayan ülke olmak istediğini söyledi.

Öte yandan İran'ın yüzde 3.67 oranında uranyum zenginleştirme imkânına sahip olması durumunda bu oranın barışçıl amaçlarla uyumlu olmadığı belirtiliyor. Zira birkaç hafta içinde yüzde 20, sonra yüzde 60 ve en sonunda da yüzde 90 zenginleştirme oranına ulaşabilir ki bu da silah üretmek için gereken oran.

Her iki taraftan gelen belirsiz açıklamalara rağmen İran ve Washington'un çok yakında bir anlaşmaya varma noktasında olduğu kesin. Ancak görüşmelerdeki duraklamanın bölgesel bir başka gelişmeyle bağlantılı olduğu anlaşılıyor. İran'da Recai Limanı’nda ağır kayıplara yol açan ve etkileri halen devam eden bir patlama meydana gelirken, Husilerin İsrail hedeflerine yönelik saldırısı gerçekleşti. Husilere ait bir insansız hava aracı İsrail'deki enerji merkezini çevreleyen köprünün yakınına düşerek geniş çaplı bir hasara yol açtı. İsrail güvenlik birimlerinin yaptığı değerlendirmelerde, Husilerin Ben Gurion Havalimanı'na yeni tip bir füze fırlattığı belirtiliyor. Saldırı üzerine İsrail, İran’ı hedef alma ve eleştirme bahanesi bulma fırsatını kaçırmayarak, Tahran’ı Husi saldırısının arkasında olmakla suçladı.

İran'ın yıllardır Husilere askeri, mali ve lojistik destek sağladığı biliniyor. Ancak İsrail, bu olayı İran'ı eleştirmek ve Washington ile yürüttüğü müzakereler kapsamında ona baskı yapmak için kullandı. Öte yandan İran da Husi saldırılarını, Washington'u Kızıldeniz'deki saldırıları durdurmaları için Husileri etkileme gücüne sahip olduğuna ikna etmek amacıyla kullanıyor ve bu, İran'ın bilinen meseleleri birbirine bağlama politikasıyla örtüşüyor.

Daha sonra üçüncü tur görüşmelerin ardından müzakereler durdu, ama dördüncü tur görüşmeler yakın. Trump da Husiler ile Kızıldeniz'de ABD gemilerine yönelik saldırıların durdurulması ve ABD’nin Yemen'deki Husilere yönelik saldırılarının durması konusunda anlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Bilhassa saldırılardan zarar gören Mısır ve Suudi Arabistan gibi Kızıldeniz'e kıyısı olan bölge ülkeleri olduğu için, iki taraf arasındaki saldırıların durması, bölgede sükunetin sağlanması ve gerginliğin azalması için olumlu bir gösterge. Suudi Arabistan, Yemen'de gerginliğin azaltılması ve Yemen krizinin barışçıl bir şekilde çözülmesi amacıyla bu anlaşmaya mutlaka destek verecektir. Ancak anlaşma diğer yandan, Trump'ın övünebileceği herhangi bir başarı elde etmek isteyen Washington'a baskı yaparak, İran ve İsrail'in çıkarları doğrultusunda birbirlerini nasıl kullandıklarını da ortaya koydu.

Kaldı ki Washington ile Husiler arasındaki anlaşmaya ilişkin soru işaretleri de gündemde; anlaşma Trump'ın bölge ziyareti bitene kadar geçici mi olacak, yoksa devam mı edecek? Yemenli isyancılar sadece İsrail gemilerine saldırmaya devam ederse ne olacak? Bu durum İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının durmasına yol açacak mı? Tüm bunlar önümüzdeki ziyaretten sonra cevapları daha da netleşebilecek sorular.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre İran, İsrail ve Husiler, mevcut süreçte çıkarlarını korumak için Amerikan rolünü kullanmayı, ondan faydalanmayı başardılar. Ancak gelişmeler henüz şekillenme aşamasında ve bunların kısa sürede çökecek geçici düzenlemelerle mi yoksa daha uzun süre devam edecek düzenlemelerle mi sonuçlanacağı belirsiz.