HRW uyardı: Basra’daki su krizi gelecek yıllarda şiddetlenecek

HRW uyardı: Basra’daki su krizi gelecek yıllarda şiddetlenecek
TT

HRW uyardı: Basra’daki su krizi gelecek yıllarda şiddetlenecek

HRW uyardı: Basra’daki su krizi gelecek yıllarda şiddetlenecek

Uluslararası İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (HRW), Irak’ın Basra kentindeki altyapı hizmetleriyle ilgili yayınladığı rapor kentteki su krizini gözler önüne serdi.
‘Basra susuz’ adlı 100 sayfalık raporda Basra’daki su krizine ilişkin ciddi uyarılara yer verildi.
HRW’nin raporunda, Irak hükümeti ve yerel yetkililerin önlem almaması halinde Basra’da ‘karmaşık faktörler nedeniyle meydana gelen su krizinin gelecekte salgın hastalıkların yayılmasına yol açabileceği’ uyarısı dikkat çekti.
Basra kentinde geçtiğimiz yıl binlerce vatandaşın içme suyundan zehirlenmesi sonrasında bölge sakinleri kirli içme suyu, yolsuzluk ve kamu hizmetlerindeki yetersizlikleri protesto etmek için sokaklara çıkmıştı.
HRW Ortadoğu ve Afrika Direktörü Lima Fakih, yağış fazlasını gerekçe göstererek, devam etmekte olan Basra krizine acil bir müdahale gerekmediğini düşünen Iraklı yetkililer için ‘dar görüşlü’ nitelemesinde bulundu.
Bazı Iraklı yetkililer, daha önceki açıklamalarında, geçtiğimiz kış ayında yağışlarda yaşanan artışın, Şattu'l-Arab’da tuzlu su miktarını geriletmede ve sudaki kirlilik oranını azaltmada etkili olduğunu ileri sürmüştü.
Iraklı yetkililere, ‘Basra’daki su kaynaklarının kirlenmesine neden olan faaliyetlere göz yumma’ suçlaması yöneltilen raporda, uydu görüntülerinin gözden geçirilmesi yoluyla, Basra’ya bitişik Şattu'l-Arab sularında 2018’de iki boru hattından petrol sızıntısı tespit edildiği belirtildi.
2018’de patlak veren su krizinde en az 118 bin vatandaş kirli içme suyundan etkilendiği için tedavi görmüştü.
Raporda, görüşlerine yer verilen Basra Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü Prof. Dr. Şükri el-Hasan, “2018’deki su krizi, yıllarca süren kötü yönetimin zirve noktasıydı. Yetkili makamlar o dönem de gerçekleri ve sorumluluklarını göz ardı etti” dedi.
Rapora göre Hasan, şu ifadeleri kaydetti;
“Basra'daki kamusal su istasyonları, deniz suyunun Şattu'l-Arab’dan sızmasından kaynaklanan çözünmüş bileşenleri arıtmak için gerekli donanıma sahip değil. Bu bileşenler, su arıtımı için yaygın olarak kullanılan bir kimyasal olan klorun zararlı maddeleri gidermedeki etkisini azaltıyor.”
Raporda görüşüne başvurulan uzmanlar, yetkililerin sıkı kontroller nedeniyle yeterli miktarda klor elde edemediğine dikkat çektiler. Nitekim daha önce de DEAŞ tarafından silah olarak kullanılan bu maddenin, silahlı örgütlerin eline geçmesinden endişe ediliyor.
Basra halkı ve ilgili yetkililerle yapılan röportajla biten raporda, Şattu'l-Arab’dan alınan su örneklerine yer verilerek, mevcut hükümetin uzun vadeli önlemler almaması halinde önümüzdeki yıllarda kentteki su krizinin daha da şiddetleneceği uyarısında bulunuldu.
Bağdat merkezi hükümet ve Basra’daki yerel yetkililer, rapor hakkında henüz bir açıklama yapmadı. Ancak Irak İnsan Hakları Komisyonu Sözcüsü Ali El Beyati, açıklamasında, raporda su kriziyle ilgili aktarılan verileri desteğini dile getirdi.
Şarku’l Avsat’a konuşan Beyati, “Yürütme organına bağlı kurumlar arasında yapılan yazışmalara göz attığımızda, Basra ve çevresindeki illere yönelik krizin geldiğini haber veren raporlara rastladık” dedi.
Beyati, Iraklı yetkili makamların Basra’daki su krizine ilişkin köklü ve gerçekçi çözümler üretememesinden üzüntü duyduğunu ifade etti.



Irak'ta bir alışveriş merkezinde çıkan yangında yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti

TT

Irak'ta bir alışveriş merkezinde çıkan yangında yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti

Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)
Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)

Irak İçişleri Bakanlığı tarafından bugün yapılan açıklamaya göre, Bağdat'ın 170 km güneydoğusundaki Vasıt vilayetinin merkezinde beş katlı bir ticaret merkezinde çıkan yangında 61 kişi hayatını kaybetti.

Irak televizyonlarında yer alan haberlere göre Kut kentindeki alışveriş merkezinde çıkan yangında yaşamını yitirenlerin sayısı 77'ye yükseldi.

Vasıt vilayetindeki yerel yetkililer daha önce kentteki bir alışveriş merkezinde gece çıkan yangında yaklaşık 50 kişinin hayatını kaybettiğini ve yaralandığını açıklamıştı.

ukılo
Irak Sivil Savunma İdaresi ekipleri, Kut yangınını söndürmeye ve mahsur kalan vatandaşları kurtarmaya çalışıyor. (INA)

Şarku’l Avsat’ın Irak Haber Ajansı’ndan (INA) aktardığına göre Vali Muhammed Cemil el-Meyyahi yaptığı açıklamada, “Vasıt vilayetindeki büyük bir ticaret merkezinde meydana gelen trajik yangında şehit olan ve yaralananların sayısı yaklaşık 50 kişiye ulaştı” ifadelerini kullandı.

3 günlük yas ilan edildi

Eyalette 3 günlük yas ilan edildiğini belirten Vali, ‘ilgili makamların yangının nedenlerini araştırmaya devam ettiğini ve ilk sonuçların 48 saat içinde açıklanacağını’ kaydetti.

Vali, “Yerel makamlar olayla ilgili olarak bina sahibi ve alışveriş merkezi hakkında yasal işlem başlattı” dedi.

Kut'taki bir AFP muhabiri, ilk raporların yangının altı katlı binanın birinci katında çıktığını ve büyüyerek son kata kadar yayıldığını gösterdiğini belirtti.

AFP muhabiri, şehirdeki bir hastanede yanmış cesetler gördüğünü, hastanenin sabah saat 4’e kadar yaralı taşıyan ambulanslarla dolu olduğunu ifade etti.

Çoğu zaman güvenlik standartlarının göz ardı edildiği ülkede son yangın dün geç saatlerde çıktı. Raporlara göre yangın, 5 katlı binada bulunan Corniche Hipermarket’in birinci katında çıktıktan sonra tüm binaya yayıldı. Yangının nedeni henüz bilinmiyor, ancak kurtulanlardan biri AFP'ye yaptığı açıklamada bir klimanın patladığını söyledi.

ıdfgbh
Yangında hayatını kaybeden kurbanların cenaze töreninden... 17 Temmuz 2025. (Reuters)

51 yaşındaki Ali Kazım, alışveriş merkezi ile kurbanların nakledildiği hastane arasında gidip geldi ve kaybolan akrabasını, eşini ve üç çocuğunu aradı. Alışveriş merkezinde, kurtarma ekipleri enkaz altında kurbanları ararken, bir ambulans da yakınlarda bekliyordu. Akrabasının cep telefonunun olayın başından beri kapalı olduğunu söyleyen Kazım, “Ailesi dünden beri ona ulaşmaya çalışıyor ama başaramıyor. Onlara ne olduğunu bilmiyoruz” dedi. AFP muhabiri olay yerinde yangının kontrol altına alındığını, ancak binanın cephesinin kül olduğunu bildirdi. İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Bu acı yangın, çoğu yoğun duman nedeniyle boğularak hayatını kaybeden 61 masum vatandaşın hayatına mal oldu. Bunların arasında kimliği bilinmeyen 14 yanmış ceset de bulunuyor” denildi.

kıloşp
Yangında hayatını kaybedenlerin cenaze törenine katılan yakınları... 17 Temmuz 2025 (Reuters)

“Kaçamadık”

INA daha sonra bir sağlıkçı kaynaktan ‘kurbanların sayısının 63 ölü ve 40 yaralı olduğunu’ aktardı. AFP’ye konuşan bir sağlıkçı kaynak, kimliği belirlenemeyen çok sayıda ceset olduğunu doğruladı. İçişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, sivil savunma ekiplerinin restoran ve süpermarket bulunan binada mahsur kalan ‘45'ten fazla kişiyi’ kurtardığını belirtti. AFP muhabiri, adli tıp kurumunda sevdikleri hakkında bilgi almak için bekleyen kurbanların yakınlarını gördüğünü bildirdi. Bazıları yıkılmıştı. Yerde oturan bir adamın kendine vurup bağırdığı görüldü. 50'li yaşlarında bir doktor olan Nasır el-Kureyşi, yangında 5 aile ferdini kaybettiğini söyledi. AFP’ye konuşan el-Kureyşi, “Başımıza bir felaket geldi... Evdeki elektrik kesintilerinden kaçmak için akşam yemeği yemek üzere alışveriş merkezine gittik... İkinci katta bir klima patladı, ardından yangın çıktı ve kaçamadık.”

Gevşek güvenlik kuralları

45 yaşındaki Mutaz Kerim, üç akrabasının kayıp olduğunu öğrendikten sonra gece yarısı alışveriş merkezine koştu. Saatler sonra, ikisinin cesetleri yanmış haldeyken kimliklerini tespit etti. Bunlardan biri, üç gün önce bu alışveriş merkezinde çalışmaya başlamıştı. Adli tıp kurumunun önünde, kayıp olan üçüncü akrabası hakkında bilgi almak için beklerken öfkeyle şöyle dedi: “Yangınları söndürmek için bir sistem yok.”

df bgfr
Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)

Son günlerde sıcaklıkların yükselmesi ile Irak'ın çeşitli bölgelerinde mağaza ve depolarda yangınlar çıktı.

Petrol kaynakları açısından zengin olan Irak'ta, özellikle inşaat ve ulaştırma sektörlerinde güvenlik kurallarına çoğu zaman uyulmuyor. Ayrıca ülke, on yıllardır süren çatışmaların sonucu olarak çökmüş bir altyapıya sahip ve bu da sık sık yangınların ve diğer ölümcül felaketlerin meydana gelmesine neden oluyor.

Eylül 2023'te, Irak'ın kuzeyindeki Kerkük’te bir düğün salonu yangını çıktı ve 134 kişi hayatını kaybetti. Yetkililer, yangının havai fişekler ve yanıcı inşaat malzemeleri nedeniyle çıktığını bildirdi.