عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Arap Birliği ve Afrika Birliği arasında işbirliğini güçlendirme konusunda uzlaşı sağlandı

Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt
Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt
    Kahire/Susan Ebu Huseyin
TT
TT

Arap Birliği ve Afrika Birliği arasında işbirliğini güçlendirme konusunda uzlaşı sağlandı

Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt
Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt

Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt ve Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Musa Faki, 22 Temmuz’da Etiyopya’nın başkenti Addis Abada’da bir araya geldi. Gayt ve Faki, ‘iki kuruluş arasındaki yüksek siyasi koordinasyon mekanizmasını temsil eden Arap-Afrika İşbirliği Genel Toplantısı’nın çalışmalarını’ ve ‘Arap-Afrika ortaklığından kaynaklanan işbirliğinin tüm yönleri de dahil işbirliğinin genel çerçevesini’ ele aldı.
Toplantıda, ortak koordinasyonun artırılmasını, Arap Birliği ve Afrika Birliği arasındaki entegre çalışmalarının sıklaştırılmasını sağlayacak bazı adımlara dair iki taraf arasında bir anlaşma imzalandı. Arap Birliği’nde yetkili bir kaynağa göre toplantıda, Afrika Boynuzu’nda istikrar, kalkınma ve bölgesel işbirliğini teşvik etme çabaları, Çad ve Sahel bölgelerinde terörle mücadele, ortak Arap-Afrika bölgesindeki güvenlik ve istikrarı tehdit eden zorluklarla mücadele meselelerinin yanı sıra Libya krizine siyasi bir çözüm bulma da dahil Arap ve Afrika bölgelerinde yaşanan kriz ve zorluklar, Sudan’da demokratik geçiş sürecini destekleme, Somali’de güvenlik ve istikrarı güvence altına alma meseleleri görüşüldü.
Tarafların, Filistin hususunda son gelişmeleri de masaya yatırdığına dikkati çeken kaynak, Ebu Gayt’ın Afrika Birliği’nin Filistin’i ve Filistin halkının başkenti Kudüs olan bağımsız bir devlet kurma haklarını destekleme konusundaki kararlı tutumlarına dair takdirlerini dile getirdiğini vurguladı. Aktarılana göre Ahmed Ebu Gayt, ayrıca özellikle de Birlemiş Milletler (BM) Genel Kurulu ve diğer uluslararası forumlarda Filistin davasının savunulmasında Arap Birliği ve Afrika Birliği arasındaki ileri koordinasyon ve iki devletli çözüm parametrelerine övgüde bulundu.
Kaynak, özellikle de siyasi, ekonomik, ticari, toplumsal ve kültürel bağlamda iki taraf arasındaki bir dizi işbirliği alanı, proje ve ortak faaliyetleri belirleyecek olan Arap-Afrika ortaklığının iyileştirilmesine yönelik ortak çalışma planının oluşturulması başta olmak üzere toplantının büyük ölçüde Arap ve Afrika dünyası arasındaki çeşitli programların ve işbirliği çerçevelerini aktifleştirme ve tamamlama yollarına odaklandığını ifade etti. Söz konusu planı, (1977 yılında Arap ortaklığının kurulmasından bu yana beşinci olacak) gelecek Kasım ayında Riyad’da düzenlenecek Arap-Afrika zirvesi sırasında Arap- Afrika liderlerine ve devlet başkanlarına taşınması amacıyla, Arap-Afrika devletleri Dışişleri Bakanlarına sunmak üzere hazırlıklar sürüyor.
Aynı şekilde söz konusu kaynak, Ebu Gayt’ın Arap Birliği ve Afrika Birliği arasındaki işbirliğine son derece değer verdiğini belirtirken, iki kuruluşun da ortak hedeflerine hizmet edecek her durumda, bu ortaklığın geliştirilmesi hususunda taahhüt verildiğini vurguladı. Aktarılana göre Ebu Gayt ve Musa Faki, bu bağlamda 2007 yılında Arap ve Afrika birlikleri arasında imzalanan resmi işbirliği anlaşmasını güncelleme, iki kuruluş arasındaki daha fazla koordinasyon ve entegre mekanizmaları kurma hususunda uzlaşı sağladı. Taraflar, ayrıca 2020 yılının ortalarında Kahire’de ortak başkanlıklar altında iki kuruluş arasında işbirliği toplantısı yapmayı kabul etti.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

ABD'nin silahların kontrolüne ilişkin belgesine karşı Hizbullah'tan farklı bir Lübnan pozisyonuna doğru eğilim

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
TT
TT

ABD'nin silahların kontrolüne ilişkin belgesine karşı Hizbullah'tan farklı bir Lübnan pozisyonuna doğru eğilim

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)

Hizbullah, Lübnan’da silahların yalnızca resmi güvenlik kurumlarının elinde bulunmasına yönelik yerel ve uluslararası taleplere karşı ‘varoluşsal tehdit’ kartını öne sürdü. Hizbullah Genel Sekreteri Şeyh Naim Kasım dün akşam yaptığı konuşmada, ‘ulusal güvenlik stratejisinin’ tartışılmasına başlanmadan önce bu tehdidin ortadan kaldırılması şartını koştu. Bu durum, Lübnan devleti ile Hizbullah arasında bir ‘farklılaşmaya’ işaret ediyor. Zira devlet, ABD’li arabulucu Tom Barrack’ın önerisini ‘olumlu şekilde ele alacakken’ Hizbullah farklı bir tutum sergiliyor.

Kasım’ın son açıklaması, silahlarını teslim etme mekanizmalarının tartışılmasına karşılık daha önce öne sürdüğü şartlara eklenen yeni bir koşul olarak görülüyor. Bu şartların başında ise, İsrail’in ateşkes anlaşmasındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi koşuluyla Hizbullah’ın silah konusunu görüşmeye hazır olacağı yönündeki talep geliyor. Her ne kadar Lübnan’daki resmi çevreler, Hizbullah’ın bu dosyada ‘esnek davrandığını’ ve ‘ağır silahlarını (nokta atışlı füzeler ve insansız hava araçları) teslim etmeye hazır olduğunu’ ifade etse de, konuya yakın kaynaklara göre Hizbullah, İsrail’in önceden bazı adımlar atmasını şart koşuyor.

Hizbullah, ABD'nin İsrail'e son savaştan bu yana Lübnan içinde işgal ettiği beş noktadan çekilmesi, elindeki 16 kişiyi serbest bırakması, Lübnan topraklarına yönelik ihlal ve saldırıları durdurması ve son savaşta yıkılan yerleri yeniden inşa etme görevine başlaması için baskı yapmasını talep ediyor.

ABD elçisi yeniden geliyor

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’ın, Lübnanlı yetkililer tarafından geçtiğimiz pazartesi günü Beyrut'taki ABD Büyükelçiliği'nden teslim alınan ve Lübnan'dan önümüzdeki aralık ayında sona erecek bir süre içerisinde silahların geri çekilmesi için ‘net’ bir takvim taahhüt etmesini talep eden ABD belgesine resmi bir yanıt almak üzere üçüncü bir ziyaret için yakında Beyrut'a gelmesi bekleniyor. Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Meclis Başkanı Nebih Berri ve Başbakan Nevvaf Selam'ın temsilcilerinden oluşan komite, Lübnan'ın iki hafta önce Beyrut'ta ABD elçisine verdiği bir belgeye ilişkin gözlemleri içeren belgeyi inceliyor. Başbakan Selam'ın bu hafta Meclis Başkanı Berri ile bir araya gelerek Lübnan'ın vereceği yanıtın ayrıntılarını görüşmesi bekleniyor.

Hükümetin esnekliği

Lübnan makamları, Amerikan taleplerini içeren belgeye karşı esnek bir tutum sergiliyor. Bununla beraber Amerikan heyetiyle yürütülen temaslara aşina kaynakların Şarku’l Avsat’a aktardığına göre Lübnan makamları, Washington’un talep ettiği şekilde Karz-ı Hasen Vakfı ile ilgili tedbirleri artırmak, mali ve idari reformları uygulamak gibi kendisine düşen görevleri de yerine getiriyor. Hizbullah ise silah meselesinde daha katı bir tutum sergiliyor.

Kaynaklar, ABD'nin yanıtını incelemekle görevlendirilen komitenin görevinde önemli ilerleme kaydettiğini belirterek, Lübnan devletinin Amerikan anlaşmasına olumlu yaklaşacağını ve hükümetin silahlanmada tekelleşmeyi aşamalı olarak uygulama sözü vereceğini ifade etti. Kaynaklara göre Lübnan'ın resmi yanıtı Hizbullah'ın taleplerindeki sert tutumundan farklı olacak. Kaynaklar, Hizbullah'ın garantiler talep ettiğini ve Kasım'ın açıklamalarının da gösterdiği gibi son zamanlarda tutumunu sertleştirdiğini belirtti.

Varoluşsal tehdit

Kasım dün akşam yaptığı konuşmada, “Hizbullah, Emel Hareketi, direniş ve Lübnan'ın bağımsızlığını isteyen ve Lübnan'ın Lübnanlılar için nihai bir vatan olduğuna inanan egemen bir hat olarak bizler, direnişe, çevresine ve bir bütün olarak Lübnan'a yönelik varoluşsal bir tehditle karşı karşıya olduğumuzu hissediyoruz” ifadesini kullandı.

Görsel kaldırıldı.Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım dün akşam yaptığı konuşmada (Hizbullah medyası)

Kasım, “Lübnan'ın karşı karşıya olduğu üç gerçek tehlike var: güney sınırında İsrail, doğu sınırında DEAŞ ve Lübnan'ı kontrol etmeye, üzerinde vesayet kurmaya çalışan ve Lübnan'ın hareket ve yaşama kabiliyetini yok etmek isteyen Amerikan zorbalığı” dedi.

Kasım, Lübnanlılara hitaben şunları söyledi: “Sözümüz bir olsun ve öncelik için çalışalım. Tehlikeyi ortadan kaldırdıktan sonra savunma stratejisini ve ulusal güvenlik stratejisini tartışmaya hazırız. Sizi İsrail'e iyilik yapmamaya çağırıyorum. Çatışma halinde ABD hedeflerine ulaşamaz.”

Hizbullah silahlarına sarılıyor

Lübnan Kuvvetleri Partisi kaynaklarının Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamaya göre Kasım'ın son tutumu ‘silahlarına sarılma meydanından henüz ayrılmadığı, yani halen aynı noktada olduğu’ şeklinde değerlendiriliyor. “Bu tutum görünüşte çevresine yönelik ve üstü kapalı tavizler mi içeriyor?” diye soran kaynak, başkanlar (Avn, Berri ve Selam) tarafından dile getirilen bazı hususların işlerin kolay olduğuna işaret ettiğini hatırlattı.

Görsel kaldırıldı.Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile yaptığı görüşme sırasında (Reuters)

Kaynaklar, “Şu ana kadar görünen o ki, Hizbullah silah bırakmamakta ısrar ediyor. Hizbullah'ın maksimum yapabileceği şey Litani Nehri’nin güneyinden çekilmek. Savunma stratejisi diye bir şey yok. Ondan istenen, silahlarını teslim etmesi” ifadelerini kullandı. Kaynaklar, ‘Hizbullah'ın şimdiye kadar, varoluşsal tehditler konusunda aynı söylemleri sürdürdüğünü, hâlbuki bu silahlar ve destek savaşı aracılığıyla Lübnan’a varoluşsal bir tehdit teşkil edenin bizzat kendisi olduğunu ve silahları yüzünden savaşları ülkeye çektiğini’ ifade etti.

Kaynaklar, Hizbullah’ın yetkilileri aracılığıyla yaptığı açıklamalarda ‘ABD’ye İsrail sınırını korumaya hazır olduklarını, bunu da Litani’nin güneyinden tamamen çekilerek ve silah meselesini Litani’nin kuzeyinde hükümetle müzakere ederek yapabileceklerini anlatmak istediklerine’ dikkat çekti. Kaynaklar, ‘bu durumun ABD tarafından reddedildiğini, Washington’ın hamle karşılığında hamle ilkesine bağlı kaldığını, yani İsrail’in aşamalı olarak çekilmesi, esirlerin serbest bırakılması ve hedef almayı durdurması karşılığında devletin de Hizbullah’ın askerî yapısını dağıtarak egemenliğini tesis etmesini istediğini’ vurguladı.

Lübnan Kuvvetleri Partisi’ne yakın kaynaklar, ‘Hizbullah’ın artık bu yönde bir adım atmazsa hem kendisini hem de tüm Lübnan halkını yeni bir savaşa sürükleyeceğinin farkında olduğunu, eylül ayında önceki ABD temsilcisi Amos Hochstein’ın sunduğu fırsatı değerlendirmediğinde savaşla karşılaştığını ve şimdi Tom Barrack’ın sunduğu fırsatı değerlendirmemesi halinde Lübnan’ı tehlikeye atacağını bildiğini’ ifade etti. Kaynaklar, Lübnan’ın yeni şiddet sahnelerine sürüklenmemesi konusunda uyardı.