Cezayir Genelkurmayı darbe girişimlerine karşı temizlik yapıyor

Son değişiklik hareketinden bir yıl sonra Cezayir genel sahnesi, askeri değişikliklere tanık olmaya yeniden başladı.
Geçici Cumhurbaşkanı Abdulkadir bin Salih “ikinci sınıf” 5 askeri yetkilinin görevine son verirken, Resmi Gazete’nin son sayısında yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri aracılığıyla yerlerine yeni isimler atadı.
Görevden almaları dengeleri alt üst etti
Independent Arabia'dan Ali Yahi'nin haberine göre Cezayir ordusunda 1 yarbay, 1 albay ve 3 generalin görevlerine son verme kararı, geçen yaz mevsimi sonrasında en büyüğü olarak nitelenen bu süreçte, ülkedeki dengeleri alt üst etti.
Karar, özellikle de Genelkurmay Başkanı Ahmed Kayid Salih’in daha önce generaller ve komutanların skandallarının ardından ordudaki yolsuzluğa karışmış isimlere dair vaadi başta olmak üzere kararın arka planı hususunda endişelere neden oldu.
Emekli askeri yetkili Boualem bin Abdullah, Independent Arabia’ya yaptığı açıklamada, şu anda 5 üst düzey askeri yetkilinin görevden alınmasına ilişkin bazı soruların ortaya çıktığını belirtti. Bin Abdullah, “Herkesin, krizi sonlandırmak üzere diyalog oturumlarına liderlik edecek isimleri beklediği bir sırada generaller, herhangini bir sebep belirtilmeden görevden alındı. Durum, geçen yaz ve 2015 yılı öncesinde gerçekleşen olayları akla getirdi” ifadelerini kullandı. Geçen yaz mevsimi ve 2015 yılı öncesi; değişiklik, emeklilik ve görevden alma uygulamalarına tanık olmuştu. Bazı unsurların, Abdulaziz Buteflika’ya karşı darbeyle ve yolsuzluk meselesiyle bağlantılı olduğu belirtilmişti.
Görevden alma sebepleri
Boualem bin Abdullah, bu kararların alınmasındaki en önemli nedenlere değinirken, “Görevden almalar; rutin değişiklikler ve kendilerine güvenmeyen subayları uzaklaştırma girişimi, askeri kuruluşlara dair sorunlardan korkma bağlamında veya (eski İkinci Bölge Komutanı Said Bay, eski Dördüncü Bölge Komutanı Abdurrezzak El-Şerif ve Savunma Bakanlığı Maliye Müdürü Bucuma Budevavir de dahil yasadışı mülkiyet edinme ve nüfuzunu kötüye kullanma sebepleriyle bazıları cezaevinde olan askeri liderlerin adının karıştırdığı) yolsuzluk davalarıyla ilgili soruşturmalar çerçevesinde gerçekleşti” ifadelerini kullandı. Bin Abdullah’a göre Genelkurmay Başkanı, yasadışı imtiyaz sağlamak için askeri liderlik pozisyonlarının istismar edilmesini de kınadı.
Cezayir’in Resmi Gazetesi’ne göre İkinci Askeri Bölge Komutanı Tuğgeneral Said Busna’nın görevine son verildi, yerine Albay Nasir Bucma, (güneybatıdaki) Üçüncü Askeri Bölge Komutan Yardımcısı Tuğgeneral Ömer Buafiye’nin görevine son verilerek, yerine Tuğgeneral Fadıl Nasreddin atandı. (Güneydoğudaki) Dördüncü Askeri Bölge Komutanı Yardımcısı Tuğgeneral Abdul Vahab Şerayiriyye görevden alınıp yerine Muhammed el-Tayyib Burakni getirilirken aynı şekilde Dördüncü Bölge Genelkurmay Başkanı Tuğgeneral Tahir Farhani görevden alınıp ve yerine Tuğgeneral Ammar Zaimi’nin atandı. Ayrıca Altıncı Bölge Genelkurmay Başkanı Tuğgeneral Şuayb Samahi de görevden alınarak yerinde Tuğgeneral Musa Saado atandı.
Anayasal yetkinlik
Prof. Dr. Ahmed Hamiduş, yaptığı açıklamada “Ordunun yaptığı ve değer verilebilecek tek şey, güvenliği artırmayı ve sınırların güvenliğini dış tehditlere karşı kontrol etmeyi başarmış olmasıdır. Ordunun, ayrımcılık uygulamasına yönelik çözümün bir parçası olarak, iç krizden kurtulmanın bir yolunu bulması gerekiyor” ifadelerini kullandı. Hamiduş, siyasi olarak dengeleri hesaba katan önceki kararların aksine, mevcut askeri liderliğin, profesyonel askeri tarafta olanlara, küçük veya büyük tolerans göstermediğini ifade etti.
Hamiduş, bu kararların, savunmadan sorumlu bakan tarafından önerildiğini belirtirken Cumhurbaşkanının, başkanlık kararnamesiyle hepsini veya bir kısmını onayladığını veya reddettiğini vurguladı. Hamiduş ayrıca, hükümetteki bir bakanın, bir kararı imzalama yetkisinin olduğunu, ancak Cumhurbaşkanının atama ve görevden alma hususundaki başkanlık kararnamesini imzalama hususunda anayasa tarafından yetkili kılındığını ifade etti.
'Çetenin' planı ne?
Karar vericiler, Genelkurmay Başkanı'nın kamuoyunda “çete” olarak adlandırılan eski rejimin üyelerinin darbe planına dair endişelerine dikkati çekti. Orduya göre “çete”, Buteflika’ya yakın isimler olan ve şu anda cezaevinde bulunan, başta erkek kardeşi ve eski baş danışmanı Said Buteflika, eski askeri istihbarat şefleri General Muhammed Medin ve Osman Tartag’ı içeriyor.
Yenileme
Öte yandan gazeteci Ali Şamam’a göre, Cumhurbaşkanı Abdulkadir bin Salih’in yaptığı değişiklikler, Cezayir’deki gelişmelere ayak uydurmak için askeri liderliği yenilemek ve orduya yeni bir soluk vermek üzere gerçek bir iradenin varlığını doğruluyor. Şamam, bu değişikliklerin özellikle de 5 Temmuz Bağımsızlık Günü münasebetiyle genç subayların terfisi sonrasında yapıldığına dikkati çekti. Ali Şamam ayrıca, askeri kuruluşun, bölge liderleri olarak hassas pozisyonlarda bulunan altı tugayda temsil edilen yolsuzluk sembollerini temizlemeye başladığının altını çizdi.

İsrail, Gazze’de internete erişim sağlayan kafeye düzenlediği saldırıda 230 kilogramlık bombalar kullandı.

Guardian’ın haberinde, İsrail ordusunun pazartesi günü düzenlediği saldırıda Amerikan yapımı MK-82 bombalarından kullandığı yazılıyor. Bu bombalar büyük bir krater oluşturuyor ve şarapnelin geniş bir alana yayılmasına yol açıyor.

El Beka adlı kafeye yapılan saldırıda en az 41 Filistinli öldürülmüş, 75 kişi yaralanmıştı. Hayatını kaybedenler arasında 4, 12 ve 14 yaşlarındaki çocuklar da vardı.

Gazetenin bombanın parçalarına dair elde ettiği fotoğrafları inceleyen uzmanlar, sivillerin böyle bir mühimmatla kasten vurulmasının savaş suçu teşkil edebileceğine dikkat çekiyor.

Kopenhag Üniversitesi'nde uluslararası hukuk alanında çalışan Marc Schack şunları söylüyor:

Bu tür bir mühimmatın kullanımını gerekçelendirmek neredeyse imkansız. Eğer 20, 30, 40 ya da daha fazla sivil kayıptan bahsediyorsanız, bu genellikle çok büyük öneme sahip bir hedef olmalıdır. Afganistan ve Irak'taki koalisyon güçleri açısından çok üst düzey bir hedef için kabul edilen rakam 30'dan az sivilin öldürülmesiydi, o zaman da istisnai koşullar söz konusuydu.

Diğer yandan saldırının ardından İsrail Savunma Kuvvetleri’nden (IDF) yapılan açıklamada “asla sivillerin hedef alınmadığı” ileri sürüldü. Ayrıca saldırıdan önce sivil kaybın azaltılması için adımlar atıldığı savunuldu. Analistler, İsrail ordusunun drone’larla kafe etrafındaki sivilleri görmesine rağmen saldırı düzenlediğini söylüyor.

Filistinli bir aile tarafından 40 yıl önce kurulan kafe, hızlı internet bağlantısıyla öğrenciler, gazeteciler ve uzaktan çalışanların sık uğradığı bir mekandı.

İsrail ordusu Gazze’yi her gün bombalarken bölgede ateşkes sağlanması için yürütülen çalışmalar da hızlandı.

İsrail medyasındaki haberlerde, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun 7 Temmuz’da yapacağı ABD ziyareti öncesinde ateşkes anlaşmasının imzalanmasının hedeflendiği yazılıyor.

Ayrıca ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail tarafından kabul edildiğini savunduğu 60 günlük ateşkes teklifine Hamas’ın da sıcak baktığı ileri sürülüyor. Anlaşmaya dair detaylar resmi kanallardan paylaşılmadı. Ancak haberlerde Hamas’tan kalan 50 rehinenin tamamını serbest bırakmasının isteneceği aktarılıyor.

Hamas’ın buna yanıtını cuma akşamına kadar arabuluculara sunması bekleniyor. Filistinli örgütün, Gazze’ye yardım girişine izin verilmesi ve İsrail ordusunun bölgedeki işgalini sonlandırması taleplerinden geri adım atmayacağı belirtiliyor. Anlaşma kapsamında IDF’nin Gazze’deki bazı bölgelerden çekilebileceği savunuluyor.

Independent Türkçe, Guardian, Times of Israel, Haaretz

Cezayir Genelkurmayı darbe girişimlerine karşı temizlik yapıyor