Hanehalkı bütçesinden en büyük pay kiraya gitti

Fotoğraf: Pixabay
Fotoğraf: Pixabay
TT

Hanehalkı bütçesinden en büyük pay kiraya gitti

Fotoğraf: Pixabay
Fotoğraf: Pixabay

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), hanehalkı bütçe araştırmasının 2018 sonuçlarını yayınladı.
Veriler Türk halkının tüketim amaçlı harcamalarında en büyük payı yüzde 23,7 ile kira ve konut harcamalarının aldığını ortaya koydu.
Independent Türkçe'de yer alan haber göre, 2017’de yüzde 24,7 olan konut ve kira harcamalarının toplam harcamalardaki payının 1 puan düştüğü görüldü.
En az harcama sağlık ve eğitime
TÜİK verilerine göre, ikinci sırayı gıda ve alkolsüz içecek harcamaları aldı.
Bu harcama kalemi, geçen yıla göre 0,6 puanlık artışla %19,7'den %20,3'e yükseldi
Toplam tüketim harcamalarında en düşük payı alan harcama grupları ise %2,2 ile sağlık ve %2,3 ile eğitim hizmetleri oldu.
Sağlık ve eğitim harcamalarının payı geçen yıla göre değişmedi.

Grafik: TÜİK​
Giyim, ulaştırma ve alkollü içecek harcamaları düştü

Çeşitli mal ve hizmet harcamalarının payı yüzde 4,4'ten yüzde 4,9'a, haberleşme harcamalarının payı yüzde 3,4'ten yüzde 3,8'e, lokanta ve otel harcamalarının payı yüzde 6,2'den yüzde 6,5'e, mobilya ve ev eşyası harcamalarının payı yüzde 6,3'ten yüzde 6,5'e, eğlence ve kültür harcamalarının payı ise yüzde 2,7'den yüzde 2,9'a yükseldi.
Alkollü içecek, sigara ve tütün harcamalarının payı yüzde 4,5'ten yüzde 4'e, ulaştırma harcamalarının payı yüzde 18,7'den, yüzde 18,3'e, giyim ve ayakkabı harcamalarının payı yüzde 5'ten yüzde 4,8'e düştü.

Grafik: TÜİK​
Düşük gelirliler kiraya, yüksek gelirliler ulaşıma harcadı

Gelire göre sıralı %20'lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının 2018 yılındaki dağılımına bakıldığında; en düşük gelir grubu olan birinci yüzde 20'lik grupta yer alan hanehalkları, konut ve kira harcamalarına gelirlerinin yüzde 31,4’ünü ayırdı, En düşük gelirli bu grubun gıda ve alkolsüz içecek harcamalarının oranı yüzde 28,7, ulaştırma harcamalarının oranı yüzde 9,3 ve mobilya ve ev eşyası harcamalarının oranı ise 5,9 olarak belirlendi..
En yüksek gelir grubu olan beşinci yüzde 20'lik grupta yer alan hanehalkları ise, ulaştırma harcamalarına yüzde 21,6, konut ve kira harcamalarına yüzde 20,3, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 15,4 ve lokanta ve otel harcamalarına yüzde 7,8 pay ayırdı.
Maaş, ücret ve yevmiye ile çalışan hanehalkları, konut ve kira harcamalarına yüzde 22,4, ulaştırma harcamalarına yüzde 19,2 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına ise yüzde 18,7 pay ayırdı. Müteşebbis geliri olan hanehalklarının, harcama oranları ise, ulaştırma yüzde 22,7, konut ve kira yüzde19,7 ve gıda ve alkolsüz içecek ise yüzde 19,5 olarak belirlendi.
Temel gelir kaynağı gayrimenkul ve menkul kıymet geliri olanlar ise konut ve kira harcamalarına bütçesinin yüzde 28,1’ini, ulaştırma harcamalarına yüzde 18,6 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 16,4’ünü ayırdı. Emekliler ise bütçelerinden, konut ve kira harcamaları için yüzde 28,67, gıda ve alkolsüz içecekler için yüzde 25,5 ve ulaştırma için yüzde 13,4 oranında harcama yaptı.



Mega liman atılımı: Çin'in Peru çıkarması ticareti nasıl şekillendirecek?

Çin, Peru'da finanse ettiği mega limanla Güney Amerika'daki nüfuzunu artırmayı hedefliyor (AFP)
Çin, Peru'da finanse ettiği mega limanla Güney Amerika'daki nüfuzunu artırmayı hedefliyor (AFP)
TT

Mega liman atılımı: Çin'in Peru çıkarması ticareti nasıl şekillendirecek?

Çin, Peru'da finanse ettiği mega limanla Güney Amerika'daki nüfuzunu artırmayı hedefliyor (AFP)
Çin, Peru'da finanse ettiği mega limanla Güney Amerika'daki nüfuzunu artırmayı hedefliyor (AFP)

Donald Trump'ın başkanlık seçimlerini kazanmasıyla ABD-Çin ilişkilerinin nasıl şekilleneceği belirsizliğini korurken Pekin, Washington'ın "arka bahçesi" Güney Amerika'daki yatırımlarına devam ediyor. Çin'in finansmanıyla Peru'da inşa edilen mega liman da Washington'ın radarında. 

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Peru Devlet Başkanı Dina Boluarte, Chancay Limanı'nın açılışını 14 Kasım'da gerçekleştirdi. 

Birleşik Krallık'ın kamu yayıncısı BBC'nin analizinde, Çin'in Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında inşa edilen mega limanın "Kuzey Amerika'yı devre dışı bırakacak yeni ticaret rotaları oluşturabileceği" ifade ediliyor. 

Şi'nin açılışa katılmasının, Pekin'in bu limana ne kadar değer verdiğinin göstergesi olduğu yorumu da yapılıyor. Boluarte ve Şi, Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi kapsamında bir araya gelmişti. Chancay Limanı'nın açılışı da zirveye damga vurdu. 

Şi, Çin ve Latin Amerika ülkeleri arasındaki ekonomik bağları güçlendirmeyi hedeflediklerini belirtirken, Boluarte de limanın açılışını "Peruluların gurur duyduğu tarihi bir an" diye niteledi.

BBC'nin analizinde, ABD'nin Güney Amerika'daki "komşularına ve onların ihtiyaçlarına kayıtsız kalmasının bedelini ödediği" değerlendirmesi paylaşılıyor. Washington merkezli düşünce kuruluşu Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü'nden Monica de Bolle, Pekin'in hamlesine ilişkin şu yorumu yapıyor: 

ABD, Latin Amerika'da uzun süredir etkin değil, Çin de çok hızlı adımlar attı, son 10 yılda bölgedeki durumu gerçekten yeniden şekillendirdi. Amerika'nın arka bahçesinde doğrudan Çin'le ilişki kuruluyor. Bu sorun yaratacak bir durum.

Çin devletine ait Cosco Shipping'in yürüttüğü 3,5 milyar dolarlık proje, Peru'nun Pasifik kıyısındaki balıkçı kasabası Chancay'ı devasa bir lojistik merkezine dönüştürdü. Peru'nun başkenti Lima'nın yaklaşık 70 kilometre kuzeyindeki mega liman, iki ülke arasındaki tek yönlü nakliye süresini 35 günden 23 güne indirdiği gibi, lojistik maliyetlerinde de yüzde 20'den fazla tasarruf sağlayacak. 

Ayrıca Peru'da her yıl 8 binden fazla kişinin doğrudan istihdama katılmasına ek olarak yıllık 4,5 milyar dolar gelir yaratması öngörülüyor. 

"Şanghay'dan Chancay'a" sloganıyla inşa edilen mega liman, 15 güvertesiyle Latin Amerika'nın en büyük derin deniz limanı olacak. Tüm aşamaları tamamlandığında bu mega liman sadece Peru'nun değil Şili, Ekvador, Kolombiya ve Brezilya'nın ürünlerinin de Asya'ya ulaşmasını sağlayacak.

ABD'li yetkililer, bu limanın askeri amaçlarla kullanılabileceğini de öne sürüyor. Britanya gazetesi Financial Times'ın (FT) görüştüğü ABD Güney Komutanlığı'ndan emekli General Laura Richardson, Çin donanmasının buraya gemi konuşlandırarak limanı "çift fonksiyonlu" şekilde kullanabileceğini savunuyor. 

Amerikan gazetesi Wall Street Journal, Çin'in Arjantin'den lityum, Venezuela'dan ham petrol ve Brezilya'dan demir cevheriyle soya satın aldığını hatırlatarak, Pekin'in Güney Amerika'daki projelerinin toplam değerinin 286 milyar doları bulduğuna işaret ediyor. 

ABD'nin Güney Amerika ülkelerini "ikinci plana atması" sebebiyle Pekin yönetiminden birçok diplomat ve bürokratın bölgede yoğun faaliyet gösterdiğine dikkat çekiliyor. WSJ'ye konuşan Washington'ın eski Panama Büyükelçisi John Feeley, ABD'nin bölgeye yönelik politikasını değiştirmesi gerektiğini belirterek şunları söylüyor: 

ABD, Latin Amerika'ya bir fırsat gözüyle değil bir sorun olarak bakıyor.

Independent Türkçe, BBC, Wall Street Journal, Financial Times, RT