عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
EKONOMİ

Hanehalkı bütçesinden en büyük pay kiraya gitti

Fotoğraf: Pixabay
Fotoğraf: Pixabay
    Londra/Şarku’l Avsat
TT
TT

Hanehalkı bütçesinden en büyük pay kiraya gitti

Fotoğraf: Pixabay
Fotoğraf: Pixabay

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), hanehalkı bütçe araştırmasının 2018 sonuçlarını yayınladı.
Veriler Türk halkının tüketim amaçlı harcamalarında en büyük payı yüzde 23,7 ile kira ve konut harcamalarının aldığını ortaya koydu.
Independent Türkçe'de yer alan haber göre, 2017’de yüzde 24,7 olan konut ve kira harcamalarının toplam harcamalardaki payının 1 puan düştüğü görüldü.
En az harcama sağlık ve eğitime
TÜİK verilerine göre, ikinci sırayı gıda ve alkolsüz içecek harcamaları aldı.
Bu harcama kalemi, geçen yıla göre 0,6 puanlık artışla %19,7'den %20,3'e yükseldi
Toplam tüketim harcamalarında en düşük payı alan harcama grupları ise %2,2 ile sağlık ve %2,3 ile eğitim hizmetleri oldu.
Sağlık ve eğitim harcamalarının payı geçen yıla göre değişmedi.

Grafik: TÜİK​
Giyim, ulaştırma ve alkollü içecek harcamaları düştü
Çeşitli mal ve hizmet harcamalarının payı yüzde 4,4'ten yüzde 4,9'a, haberleşme harcamalarının payı yüzde 3,4'ten yüzde 3,8'e, lokanta ve otel harcamalarının payı yüzde 6,2'den yüzde 6,5'e, mobilya ve ev eşyası harcamalarının payı yüzde 6,3'ten yüzde 6,5'e, eğlence ve kültür harcamalarının payı ise yüzde 2,7'den yüzde 2,9'a yükseldi.
Alkollü içecek, sigara ve tütün harcamalarının payı yüzde 4,5'ten yüzde 4'e, ulaştırma harcamalarının payı yüzde 18,7'den, yüzde 18,3'e, giyim ve ayakkabı harcamalarının payı yüzde 5'ten yüzde 4,8'e düştü.

Grafik: TÜİK​
Düşük gelirliler kiraya, yüksek gelirliler ulaşıma harcadı
Gelire göre sıralı %20'lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının 2018 yılındaki dağılımına bakıldığında; en düşük gelir grubu olan birinci yüzde 20'lik grupta yer alan hanehalkları, konut ve kira harcamalarına gelirlerinin yüzde 31,4’ünü ayırdı, En düşük gelirli bu grubun gıda ve alkolsüz içecek harcamalarının oranı yüzde 28,7, ulaştırma harcamalarının oranı yüzde 9,3 ve mobilya ve ev eşyası harcamalarının oranı ise 5,9 olarak belirlendi..
En yüksek gelir grubu olan beşinci yüzde 20'lik grupta yer alan hanehalkları ise, ulaştırma harcamalarına yüzde 21,6, konut ve kira harcamalarına yüzde 20,3, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 15,4 ve lokanta ve otel harcamalarına yüzde 7,8 pay ayırdı.
Maaş, ücret ve yevmiye ile çalışan hanehalkları, konut ve kira harcamalarına yüzde 22,4, ulaştırma harcamalarına yüzde 19,2 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına ise yüzde 18,7 pay ayırdı. Müteşebbis geliri olan hanehalklarının, harcama oranları ise, ulaştırma yüzde 22,7, konut ve kira yüzde19,7 ve gıda ve alkolsüz içecek ise yüzde 19,5 olarak belirlendi.
Temel gelir kaynağı gayrimenkul ve menkul kıymet geliri olanlar ise konut ve kira harcamalarına bütçesinin yüzde 28,1’ini, ulaştırma harcamalarına yüzde 18,6 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 16,4’ünü ayırdı. Emekliler ise bütçelerinden, konut ve kira harcamaları için yüzde 28,67, gıda ve alkolsüz içecekler için yüzde 25,5 ve ulaştırma için yüzde 13,4 oranında harcama yaptı.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.