Katar ekonomisi alarm veriyor

Katar, enflasyon göstergelerinin yükselmesine neden olan ithalat maliyetlerinin artışıyla ilgili zorluklarla karşı karşıya (Şarku’l Avsat)
Katar, enflasyon göstergelerinin yükselmesine neden olan ithalat maliyetlerinin artışıyla ilgili zorluklarla karşı karşıya (Şarku’l Avsat)
TT

Katar ekonomisi alarm veriyor

Katar, enflasyon göstergelerinin yükselmesine neden olan ithalat maliyetlerinin artışıyla ilgili zorluklarla karşı karşıya (Şarku’l Avsat)
Katar, enflasyon göstergelerinin yükselmesine neden olan ithalat maliyetlerinin artışıyla ilgili zorluklarla karşı karşıya (Şarku’l Avsat)

Katar, önümüzdeki dönemde, başta ticari faaliyetler ve emlak sektörü olmak üzere önemli alanlarda büyüme hızının yavaşlamasına neden olabilecek bir takım ekonomik durgunluklarla karşı karşıya. Hükümetin ekonomik durgunlukla baş edebilmek için aldığı önlemlere rağmen bu durgunluğun orta ve uzun vadede Katar ekonomisi üzerinde yıkıcı etkileri ortaya çıkabilir.
Hükümetin, ülkede geniş kapsamlı bir tasarruf stratejisi uygulayarak yavaşlamanın önüne geçmek için yeni projeleri askıya alması, bundan etkilenen bazı ekonomik faaliyetlerde felç belirtilerinin ortaya çıkmasına neden oldu.
Şarku’l Avsat’a konuşan güvenilir kaynaklar, Katar hükümetinin, iç piyasa ihtiyacını karşılamak için Türkiye ve İran'daki ihracatçılardan ithal edilen malları desteklemeyi bırakması gerektiğini belirtti. Hükümetin ithalatının yaklaşık yüzde 40'ını Türkiye ve İran'dan karşıladığına vurgu yapan kaynaklar, son dönemde Katar’ın özellikle gıda ve inşaat sektöründe alışveriş yaptığı Türk ve İranlı şirketlerin diğer muadillerine kıyasla daha pahalı olması gibi bir takım nedenlerden ötürü bu desteğin Katar hükümetinin omuzlarındaki yükü ağırlaştırdığını kaydetti.
Katar ekonomisindeki durgunluk belirtilerinden biri de emlak piyasasının ticari ve konut birimlerinin boş olması ve fiyatların önemli ölçüde düşük olmasından kaynaklı karşılaştığı bazı zorluklar. Bu durum ülke ekonomisinin genel durumu üzerinde olumsuz bir sinyal verirken emlak sektöründe büyük bir aksaklığa neden oldu.
Adının açıklanmasını istemeyen uluslararası bir emlak komisyoncusu, konut, iş yeri ve mağazalara yönelik taleplerin azaldığını, sözleşmelerin yenilenmediğini ve bu durumun Katar emlak piyasasını etkilediğini söyledi. Katar’da daha önce bir ofisin ortalama aylık 18 bin Katar riyaline (4 bin 943 dolar) kiralandığını belirten emlak komisyoncusu, bugün ise 4 bin riyale (bin dolar) dahi kimsenin bu ofisleri kiralamadığını ve bu yüzden gayrimenkul yatırım sektörüne yönelik önlemler alınmazsa sektörün çöküşün eşiğine gelebileceğini söyledi.
Kaynaklara göre Katar hükümetinin tasarruf amacıyla aldığı önlemler arasında yer alan ödeneklerin askıya alınması, maaşlarda düşüşe neden olurken bu durum, satın alma gücünü ve perakende sektörünün hareketliliğini olumsuz yönde etkiledi. Bununla birlikte hükümet, istihdam olanaklarının neredeyse tamamen yok olduğu bir dönemde vatandaşlarına iş imkânları sunacak çözümler bulamazsa durum daha da baskıcı bir hale gelebilir. Ayrıca maliyetleri önemli ölçüde azaltmak amacıyla kamu ve özel sektörde işten çıkarmalar yapılıyor.  
Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani, iki yıl önce yaptığı bir konuşmada ekonomiyi destekleyecek birkaç sektör oluşturma niyetini açıklamıştı. Ancak gerçekte, endüstriyel stratejik sektörlerin kendi kendine yeterli bir hale gelebilmesi için onlarca yıla ihtiyaç vardır. Bu sektörlerin yurt içinde inşa edilmesinin maliyetinin yüksekliği göz önüne alındığında ve özellikle hükümetin uluslararası imajını geliştirmek için anlık kazanımlar elde etmek amacıyla yüksek dış değişim kanallarına sahip olması nedeniyle yıllara ihtiyaç duyuluyor.
Şarku’l Avsat’a demeç veren ekonomi danışmanı Süleyman el-Assaf’a göre Katar ekonomisi şu anda ithalat maliyetinin yüksek olduğu bazı sektörlerde sıkıntı yaşıyor. Koşulların böyle devam etmesi halinde maliyetin artabileceğini belirten Assaf, bu durumun yakın gelecekte sorunlara neden olabileceğine dikkati çekti.
Sıkıntıların en önemli sektörlerden biri olan ulaşım sektöründeki birçok noktada yeniden yapılandırmaya zorlayan kayıplara neden olduğunu belirten Assaf, yüksek maliyetlerin, bölgesel sorunların yanı sıra deniz taşımacılığına yönelik sigorta ücretlerinin artmasına sebep olduğuna işaret etti.
Katar’ın, borsada en yüksek borcu olan ülkelerden biri olduğunu belirten Assaf, “Katar, doğalgaz satarak bunu karşılamaya çalışıyor” diye konuştu. Assaf, başta Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (ABD) vatandaşları olmak üzere Katar'a en yüksek yatırımı yapan Körfez ülkelerinden yatırımcıların faaliyetlerini durdurması sonucu emlak sektörünün büyük zarar gördüğünü kaydetti. Dört Arap ülkesinin (Suudi Arabistan, BAE, Bahreyn ve Mısır) Katar’a yönelik boykotunun devam etmesinin Katarlılar için çok pahalıya mal olacağını söyleyen Assaf, çevre koşullarından dolayı artan enflasyon rakamlarıyla birlikte boykotun Katar'daki bazı sektörler üzerinde önemli bir baskı yaratacağını söyledi.



ABD-Rusya çekişmesi Çin'e yaradı: "Uranyum ithalatı üç katına çıktı"

Kremlin'den ağustosta yapılan açıklamada, Çin'le ekonomik işbirliğinin geliştirilmesine öncelik verildiği bildirilmişti (Reuters)
Kremlin'den ağustosta yapılan açıklamada, Çin'le ekonomik işbirliğinin geliştirilmesine öncelik verildiği bildirilmişti (Reuters)
TT

ABD-Rusya çekişmesi Çin'e yaradı: "Uranyum ithalatı üç katına çıktı"

Kremlin'den ağustosta yapılan açıklamada, Çin'le ekonomik işbirliğinin geliştirilmesine öncelik verildiği bildirilmişti (Reuters)
Kremlin'den ağustosta yapılan açıklamada, Çin'le ekonomik işbirliğinin geliştirilmesine öncelik verildiği bildirilmişti (Reuters)

Washington ve Moskova arasındaki karşılıklı yaptırımların ardından Çin, Rusya'dan uranyum ithalatını üç katına çıkardı.

Rus devletine ait haber ajansı RIA Novosti'nin incelediği gümrük verilerine göre Çin, son 10 ayda Rusya'dan 849 milyon dolar değerinde zenginleştirilmiş uranyum satın aldı. Bu da geçen yılın aynı dönemine kıyasla yaklaşık üç katlık bir artışa denk geliyor. 

Çin'in sadece ekimde Rusya'dan aldığı zenginleştirilmiş uranyumun değeri, 216 milyon doları buldu. Bir önceki aya göre neredeyse iki kat artış kaydedildi. 

Güney Kore de yılın ilk 10 ayında Rusya'dan 650 milyon dolar değerinde uranyum satın aldı. Böylelikle Güney Kore, Rus uranyumunun ikinci büyük ithalatçısı konumuna geldi. ABD ise üçüncü sıraya geriledi.

ABD Enerji Enformasyon İdaresi'ne göre 2022'de Rusya, ABD'nin ticari nükleer reaktörlerine yakıt sağlayan zenginleştirilmiş uranyumun neredeyse 4'te birini ihraç ediyordu. Ancak aynı yıl başlayan Ukrayna savaşıyla ikili ilişkiler kötüleşti. 

Kongre, Rusya'dan zenginleştirilmiş uranyum ithalatını yasaklayan yasa tasarısını Aralık 2023'te onaylamıştı. Başkan Joe Biden da tasarıyı mayısta imzalamıştı. 

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, bu adımla sivil nükleer enerji konusunda Rusya'ya bağımlılığı azaltmayı, enerji ve ekonomi güvenliğini güçlendirmeyi amaçladıklarını bildirmişti. 

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de bu yıl eylülde bu adıma karşılık belirli kısıtlamalar getirileceğini açıklamıştı. Rusya, kasımda ABD'ye zenginleştirilmiş uranyum ihracatının kısıtlandığını duyurmuştu.  

Diğer yandan Çin'in, Rusya'dan ithal ettiği zenginleştirilmiş uranyumu ABD'ye ihraç ederek Washington'ın Moskova'ya uyguladığı yaptırımı deldiği öne sürülmüştü. Washington, bu yıl eylülde konuyla ilgili inceleme başlatıldığını bildirmişti. 

ABD Uluslararası Ticaret Komisyonu verilerine göre, Kongre'nin Rusya'dan ithalat yasağını onayladığı Aralık 2023'te Çin'den ABD'ye 242 bin 990 kilogram zenginleştirilmiş uranyum sevkiyatı gerçekleştirilmişti. Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, Washington'ın başlattığı incelemeyle ilgili analizinde, 2020-2022'de Çin'in ABD'ye hiç zenginleştirilmiş uranyum göndermediğine dikkat çekmişti.

Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, iddialar doğrudan reddedilmezken, "Çin ve Rusya arasındaki işbirliğinin iki egemen ülkenin kendi kararları doğrultusunda yürütüldüğü ve üçüncü bir ülkenin hedef alınmadığı" belirtilmişti.

Independent Türkçe, RT, Reuters