Sisi, Mısır'ın Sudan'ın istikrar ve güvenliği için verdiği desteği yineledi

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ile AGK Başkan Yardımcısı Hamideti görüşmesinden bir kare (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ile AGK Başkan Yardımcısı Hamideti görüşmesinden bir kare (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Sisi, Mısır'ın Sudan'ın istikrar ve güvenliği için verdiği desteği yineledi

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ile AGK Başkan Yardımcısı Hamideti görüşmesinden bir kare (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ile AGK Başkan Yardımcısı Hamideti görüşmesinden bir kare (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Sudan Askeri Geçiş Konseyi (AGK) Başkan Yardımcısı Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) ile dün gerçekleştirdiği görüşmede, ülkesinin Sudan ve halkının güvenliğini ve istikrarını destekleme konusundaki stratejik tutumunu yineledi.
Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Bessam Radi, AGK Başkan Yardımcısı Hamideti’nin Sudan’daki mevcut duruma ilişkin gelişmeler hakkında Cumhurbaşkanı Sisi’ye bilgi verdiğini ve ikili arasında gerçekleşen görüşmede, iki ülke arasındaki elektrik projeleri başta olmak üzere ikili ilişkilerin ele alındığını söyledi.
Sisi ile Hamideti, Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir’in geçtiğimiz Nisan ayında azledilmesinden bu yana ilk kez bir araya geldi. Sisi, Mayıs ayında AGK Başkanı Abfulfettah el-Burhan ile Kahire'de bir araya gelmişti.
Sözcü Radi, Cumhurbaşkanı Sisi'nin görüşme sırasında, Mısır ile Sudan arasındaki tarihi bağa, kader birliğine ve ülkelerin ortak çıkarlarına değindiğini belirterek, Mısır’ın Sudan ve halkının güvenliğini ve istikrarını destekleme konusundaki stratejik tutumunu vurguladığı dile getirdi. Karşılıklı çıkarların söz konusu olduğu tüm alanlarda Sudan ile işbirliğini ve koordinasyonu sürdürme konusundaki kararlılığını ifade eden Sisi, ortak kalkınma projelerinin en kısa sürede uygulanması konusunda isteğini dile getirdi. Sudan arenasındaki mevcut tüm gelişmeleri takip ettiğini belirten Sisi, ülkesinin Sudan halkının istek ve seçimleri konusundaki desteğini yineledi. Ayrıca halihazırda Sudan’ın içerisinde bulunduğu krizin üstesinden gelmesi için her türlü desteği sağlamaya hazır olduğunu belirtti.
Hamideti ise Mısır ile Sudan hükümetleri ve halkları arasındaki yakınlaşmayı vurgulayarak, Mısır’ın iki ülke arasındaki ortak işbirliğini güçlendirmeye yönelik çabalarına ve Sudan'ın güvenliğini ve istikrarını koruma konusundaki desteğine yönelik övgüde bulundu. Görüşme sırasında şu anda Sudan arenasında yaşanan gelişmeler konusunda bilgi veren Hamideti, ülkesinin Mısır'ın Sudan'ı destekleme konusundaki rolünü takdir ettiğini dile getirdi.
Cumhurbaşkanı Sisi'nin Sudan halkının ve devlet kurumlarının ülkede istikrarı ve güvenliği sağlama konusundaki kabiliyetine güvendiğini belirttiğini dile getiren Radi, Sisi’nin Sudan’a yardım konusunda ortak bölgesel ve uluslararası çabaların önemini vurguladığını söyledi. Bununla birlikte taraflar,  Sudan arenasındaki mevcut gelişmelerin üstesinden gelinebilmesi için ülkeler arasındaki ortak işbirliğinin ve istişarelerin sürdürülmesine karar verdi.
Arap diplomatik kaynaklar, Hamideti’nin Kahire ziyaretinin oldukça önemli olduğunu dile getirerek, görüşmeler sırasında ‘barışa öncelik verilmesi, geçiş döneminden önce bölgesel savaşın sona erdirilmesi ve iki ülke arasındaki ortak projelerin başlatılması’ gibi üç meseleye odaklanıldığını belirtti.
Sudan’ın Kahire Büyükelçisi Muhammed Ali İdris, yaptığı açıklamada, Hamideti'nin ziyaretinin iki ülke arasındaki istişarelerin sürdürülmesi konusundaki arzunun bir yansıması olduğunu belirterek, Hamideti ile Sisi arasında gerçekleşen görüşmede, ortak projelere ve ikili ilişkilere değinildiğini söyledi.



ABD'nin silahların kontrolüne ilişkin belgesine karşı Hizbullah'tan farklı bir Lübnan pozisyonuna doğru eğilim

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
TT

ABD'nin silahların kontrolüne ilişkin belgesine karşı Hizbullah'tan farklı bir Lübnan pozisyonuna doğru eğilim

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)

Hizbullah, Lübnan’da silahların yalnızca resmi güvenlik kurumlarının elinde bulunmasına yönelik yerel ve uluslararası taleplere karşı ‘varoluşsal tehdit’ kartını öne sürdü. Hizbullah Genel Sekreteri Şeyh Naim Kasım dün akşam yaptığı konuşmada, ‘ulusal güvenlik stratejisinin’ tartışılmasına başlanmadan önce bu tehdidin ortadan kaldırılması şartını koştu. Bu durum, Lübnan devleti ile Hizbullah arasında bir ‘farklılaşmaya’ işaret ediyor. Zira devlet, ABD’li arabulucu Tom Barrack’ın önerisini ‘olumlu şekilde ele alacakken’ Hizbullah farklı bir tutum sergiliyor.

Kasım’ın son açıklaması, silahlarını teslim etme mekanizmalarının tartışılmasına karşılık daha önce öne sürdüğü şartlara eklenen yeni bir koşul olarak görülüyor. Bu şartların başında ise, İsrail’in ateşkes anlaşmasındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi koşuluyla Hizbullah’ın silah konusunu görüşmeye hazır olacağı yönündeki talep geliyor. Her ne kadar Lübnan’daki resmi çevreler, Hizbullah’ın bu dosyada ‘esnek davrandığını’ ve ‘ağır silahlarını (nokta atışlı füzeler ve insansız hava araçları) teslim etmeye hazır olduğunu’ ifade etse de, konuya yakın kaynaklara göre Hizbullah, İsrail’in önceden bazı adımlar atmasını şart koşuyor.

Hizbullah, ABD'nin İsrail'e son savaştan bu yana Lübnan içinde işgal ettiği beş noktadan çekilmesi, elindeki 16 kişiyi serbest bırakması, Lübnan topraklarına yönelik ihlal ve saldırıları durdurması ve son savaşta yıkılan yerleri yeniden inşa etme görevine başlaması için baskı yapmasını talep ediyor.

ABD elçisi yeniden geliyor

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’ın, Lübnanlı yetkililer tarafından geçtiğimiz pazartesi günü Beyrut'taki ABD Büyükelçiliği'nden teslim alınan ve Lübnan'dan önümüzdeki aralık ayında sona erecek bir süre içerisinde silahların geri çekilmesi için ‘net’ bir takvim taahhüt etmesini talep eden ABD belgesine resmi bir yanıt almak üzere üçüncü bir ziyaret için yakında Beyrut'a gelmesi bekleniyor. Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Meclis Başkanı Nebih Berri ve Başbakan Nevvaf Selam'ın temsilcilerinden oluşan komite, Lübnan'ın iki hafta önce Beyrut'ta ABD elçisine verdiği bir belgeye ilişkin gözlemleri içeren belgeyi inceliyor. Başbakan Selam'ın bu hafta Meclis Başkanı Berri ile bir araya gelerek Lübnan'ın vereceği yanıtın ayrıntılarını görüşmesi bekleniyor.

Hükümetin esnekliği

Lübnan makamları, Amerikan taleplerini içeren belgeye karşı esnek bir tutum sergiliyor. Bununla beraber Amerikan heyetiyle yürütülen temaslara aşina kaynakların Şarku’l Avsat’a aktardığına göre Lübnan makamları, Washington’un talep ettiği şekilde Karz-ı Hasen Vakfı ile ilgili tedbirleri artırmak, mali ve idari reformları uygulamak gibi kendisine düşen görevleri de yerine getiriyor. Hizbullah ise silah meselesinde daha katı bir tutum sergiliyor.

Kaynaklar, ABD'nin yanıtını incelemekle görevlendirilen komitenin görevinde önemli ilerleme kaydettiğini belirterek, Lübnan devletinin Amerikan anlaşmasına olumlu yaklaşacağını ve hükümetin silahlanmada tekelleşmeyi aşamalı olarak uygulama sözü vereceğini ifade etti. Kaynaklara göre Lübnan'ın resmi yanıtı Hizbullah'ın taleplerindeki sert tutumundan farklı olacak. Kaynaklar, Hizbullah'ın garantiler talep ettiğini ve Kasım'ın açıklamalarının da gösterdiği gibi son zamanlarda tutumunu sertleştirdiğini belirtti.

Varoluşsal tehdit

Kasım dün akşam yaptığı konuşmada, “Hizbullah, Emel Hareketi, direniş ve Lübnan'ın bağımsızlığını isteyen ve Lübnan'ın Lübnanlılar için nihai bir vatan olduğuna inanan egemen bir hat olarak bizler, direnişe, çevresine ve bir bütün olarak Lübnan'a yönelik varoluşsal bir tehditle karşı karşıya olduğumuzu hissediyoruz” ifadesini kullandı.

Görsel kaldırıldı.Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım dün akşam yaptığı konuşmada (Hizbullah medyası)

Kasım, “Lübnan'ın karşı karşıya olduğu üç gerçek tehlike var: güney sınırında İsrail, doğu sınırında DEAŞ ve Lübnan'ı kontrol etmeye, üzerinde vesayet kurmaya çalışan ve Lübnan'ın hareket ve yaşama kabiliyetini yok etmek isteyen Amerikan zorbalığı” dedi.

Kasım, Lübnanlılara hitaben şunları söyledi: “Sözümüz bir olsun ve öncelik için çalışalım. Tehlikeyi ortadan kaldırdıktan sonra savunma stratejisini ve ulusal güvenlik stratejisini tartışmaya hazırız. Sizi İsrail'e iyilik yapmamaya çağırıyorum. Çatışma halinde ABD hedeflerine ulaşamaz.”

Hizbullah silahlarına sarılıyor

Lübnan Kuvvetleri Partisi kaynaklarının Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamaya göre Kasım'ın son tutumu ‘silahlarına sarılma meydanından henüz ayrılmadığı, yani halen aynı noktada olduğu’ şeklinde değerlendiriliyor. “Bu tutum görünüşte çevresine yönelik ve üstü kapalı tavizler mi içeriyor?” diye soran kaynak, başkanlar (Avn, Berri ve Selam) tarafından dile getirilen bazı hususların işlerin kolay olduğuna işaret ettiğini hatırlattı.

Görsel kaldırıldı.Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile yaptığı görüşme sırasında (Reuters)

Kaynaklar, “Şu ana kadar görünen o ki, Hizbullah silah bırakmamakta ısrar ediyor. Hizbullah'ın maksimum yapabileceği şey Litani Nehri’nin güneyinden çekilmek. Savunma stratejisi diye bir şey yok. Ondan istenen, silahlarını teslim etmesi” ifadelerini kullandı. Kaynaklar, ‘Hizbullah'ın şimdiye kadar, varoluşsal tehditler konusunda aynı söylemleri sürdürdüğünü, hâlbuki bu silahlar ve destek savaşı aracılığıyla Lübnan’a varoluşsal bir tehdit teşkil edenin bizzat kendisi olduğunu ve silahları yüzünden savaşları ülkeye çektiğini’ ifade etti.

Kaynaklar, Hizbullah’ın yetkilileri aracılığıyla yaptığı açıklamalarda ‘ABD’ye İsrail sınırını korumaya hazır olduklarını, bunu da Litani’nin güneyinden tamamen çekilerek ve silah meselesini Litani’nin kuzeyinde hükümetle müzakere ederek yapabileceklerini anlatmak istediklerine’ dikkat çekti. Kaynaklar, ‘bu durumun ABD tarafından reddedildiğini, Washington’ın hamle karşılığında hamle ilkesine bağlı kaldığını, yani İsrail’in aşamalı olarak çekilmesi, esirlerin serbest bırakılması ve hedef almayı durdurması karşılığında devletin de Hizbullah’ın askerî yapısını dağıtarak egemenliğini tesis etmesini istediğini’ vurguladı.

Lübnan Kuvvetleri Partisi’ne yakın kaynaklar, ‘Hizbullah’ın artık bu yönde bir adım atmazsa hem kendisini hem de tüm Lübnan halkını yeni bir savaşa sürükleyeceğinin farkında olduğunu, eylül ayında önceki ABD temsilcisi Amos Hochstein’ın sunduğu fırsatı değerlendirmediğinde savaşla karşılaştığını ve şimdi Tom Barrack’ın sunduğu fırsatı değerlendirmemesi halinde Lübnan’ı tehlikeye atacağını bildiğini’ ifade etti. Kaynaklar, Lübnan’ın yeni şiddet sahnelerine sürüklenmemesi konusunda uyardı.