NASA, uzay teleskobunun keşfettiği gezegende Dünya dışı yaşamın işaretlerini arayacak

Yeni keşfedilen gezegen (NASA)
Yeni keşfedilen gezegen (NASA)
TT

NASA, uzay teleskobunun keşfettiği gezegende Dünya dışı yaşamın işaretlerini arayacak

Yeni keşfedilen gezegen (NASA)
Yeni keşfedilen gezegen (NASA)

NASA yeni uzay teleskobuyla tespit edilen görece yakın yeni gezegende yaşam belirtileri arayacak.
Yeni Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu (TESS) aracılığıyla tespit edilen ilk yakın Süper Dünya, yeni keşfedilen üç ötegezegenden biri. GJ 357 d ismi verilen bu gezegen, 31 ışık yılı uzaklıktaki bir yıldızın yörüngesinde dolaşıyor. Gezegen kendi yıldızına “yaşanabilir kuşak” içinde yer almasına yetecek kadar yakın konumda bulunuyor. Yaşanabilir kuşak içindeki bir gezegenin yüzeyinde suyun sıvı halde bulunması mümkün ancak GJ 357 d’nin atmosferinin sıvı suyu barındıracak kadar yoğun ve sıcak olup olmadığını öğrenmek için daha ayrıntılı araştırma gerekiyor.
Astronomy & Astrophysics adlı bilimsel yayında yer alan makalenin ortak yazarı ve Heidelberg’teki Max Planck Astronomi Enstitüsü’nden Diana Kossakowski çalışmalarını şöyle anlattı: 
GJ 357 d yıldızının yaşanabilir kuşağının uzak ucunda yer alıyor; bu kısım kendi yıldızından Mars’ın Güneş’ten aldığı miktarda enerji alıyor. Eğer bu gezegen yoğun bir atmosfere sahipse, ki böyle olup olmadığı gelecek araştırmalarla saptanacak, bu gezegenin sıcaklığını artırmaya yetecek ölçüde ısıyı hapsedebilir ve yüzeyinde sıvı su bulunmasını sağlayabilir.
Astrophysical Journal Letters’da yayımlanan ayrı bir yazı makalenin yazarlarından Cornell Üniversitesi’nden astronomi profesörü Lisa Kaltenegger gezegenin yaşam barındırabileceğini öne sürdü. Kaltenegger şunları söyledi:    
İnsanlığın (keşfettiği) ilk yakın Dev Dünyanın yaşam barındırabilecek olması heyecan verici. Bu TESS’in yardımıyla açığa çıkan ve muazzam bir sonuca ulaşan küçük, zorlu uzay görevimiz. GJ 357 d gezegeni kalın bir atmosferle birlikte, Dünya’daki gibi sıvı suyu yüzeyinde tutuyor olabilir ve biz de yakın zaman içinde devreye girecek yeni teleskoplarla yaşam belirtilerini ortaya çıkartabileceğiz.      
Dünya’yla Güneş arasındaki mesafenin yaklaşık yüzde 20’si kadar uzaklıkta yıldızının etrafında dönen GJ 357 d, yörüngedeki bir turunu 55,7 günde tamamlıyor. GJ 357 isimli M tipi kızıl cüce sınıfındaki yıldızın yörüngesinde 3 gezegen var. Yıldız Güneş’ten yaklaşık yüzde 40 daha soğuk ve Güneş’in yaklaşık üçte biri kütleye ve büyüklüğe sahip. Şubat'ta NASA’nın Güneş sisteminin dışındaki gezegenleri keşfetmek için kullandığı TESS, yıldızdan gelen ışığın her 3,9 günde, küçük bir oranda azaldığını saptadı. Bu etrafında dolanan gezegenlere dair bir ipucuydu.Üç gezegenden en yakın olanı GJ 357 b Dünya’dan yüzde 22 civarında daha büyük ve yörüngesi yıldıza Merkür’ün Güneş’e olan uzaklığından 11 kat daha yakın.
Kanarya Adaları Astrofizik Enstitüsü’nden astrofizikçi Enric Palle şunları söyledi:
GJ 357 b’yi ‘sıcak dünya’ olarak tanımladık. Her ne kadar yaşama ev sahipliği yapması mümkün olmasa da, şimdiye kadar bilinenler arasında üçüncü en yakın geçiş halindeki ötegezegen ve sahip olabileceği atmosferinin bileşimini ölçmek için en iyi kayaç gezegenlerden biri olması kayda değer.



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT