Kurban Bayramı'nda et tüketirken bunlara dikkat!

Kurban Bayramı'nda et tüketirken bunlara dikkat!
TT

Kurban Bayramı'nda et tüketirken bunlara dikkat!

Kurban Bayramı'nda et tüketirken bunlara dikkat!

Et tüketiminin arttığı Kurban Bayramı’nda aşırıya kaçılması durumunda ciddi sağlık sorularının baş gösterebileceğini kaydeden Prof. Dr. Ayşegül Yıldırım Kaplanoğlu, kurban etlerinin en az 24 saat bekletildikten sonra pişirilmesi gerektiğine dikkat çekti.
Kurban Bayramı'nda artacak olan kırmızı et tüketimine karşı uyarılarda bulunan Beykent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Ayşegül Yıldırım Kaplanoğlu, dinlendirilmeden tüketilen etin sindirim problemlerine yol açabileceğini söyledi. Et tüketiminde öğün aralarının en az 4 saat olması gerektiğini de belirten Prof. Dr. Kaplanoğlu, etin nasıl saklanması ve tüketilmesi gerektiği konusunda önemli uyarılarda bulundu.
“Et en az 24 saat dinlendirilmeli”
Dinlendirilmemiş etin sindirim sorunu yaşanmasına neden olacağından taze kesilmiş et tüketimini önermediğini ifade eden Kaplanoğlu, “Dinlenmiş kırmızı etler 2 saatte sindirilirken, kesilir kesilmez yenen etler 7 saate kadar sindirilemiyor. Ette oluşan ölüm katılığı durumu etin sindirimini zorlaştırıyor. Bu nedenle yeni kesilmiş etler serin ortamda en az 24 saat bekletilmeli. Buna uymayıp, kurbanı kesildiği gün yiyecek olanlar ise sabah mutlaka hafif bir kahvaltı yapsınlar. Kavurmayı yerken de yanında mutlaka salata tüketsinler. Ayrıca sağlıklı bir insanın haftada 750 gram çiğ, 500 gram da pişmiş etten fazla kırmızı et tüketmesini önermiyoruz. Tüketilecek olan et mutlaka sebzelerle, lifli gıdalarla tüketilmeli. Eti sadece ekmek ve herhangi bir karbonhidrat içeren yiyecekle tüketmelerini önermiyoruz” dedi.
“Kurban eti 6 ay içinde tüketilmeli”
Etin uzun süre buzlukta bekletilmemesi gerekliğinin altını çizen Kaplanoğlu,“6 aydan daha fazla buzlukta bekletilen etlerin protein yapısı bozuluyor. Yapılan bir hata da kullanılmak üzere buzluktan çıkarılan eti kesilebilmesi için bir süre dışarıda bekletip, kullanılacak miktarının alınıp geri kalanının ise tekrardan buzluğa kaldırılmasıdır. Protein buzluktan bir kere çıkarıldıktan sonra tekrardan buzluğa konulmaz. Etler 6 aydan daha kısa bir zamanda kullanmak kaydıyla kullanılacak miktarlarda ayarlayıp, dolap poşetleriyle muhafaza edilmeli” diye konuştu.
Kronik hastalığı olanlar dikkat!
Kronik hastalığı olanları öğün aralarına dikkat etmeleri gerektiği konusunda uyaran Kaplanoğlu, “Kırmızı ette öğün arası herkes için en az 4 saattir. Kalp rahatsızlığı, yüksek tansiyonu, damar sertliği olanlar veya diyabet teşhisi konulan hastalar öğün aralarına daha da dikkat etmeli. Bu rahatsızlıkları bulunanlar sık sık yemesinler ve az yesinler. Yemek miktarını avuç içiyle ölçebilirler. Her birey avucunun içi büyüklüğünde porsiyonlar yemeli. Tabii bu porsiyonlar yalnızca et olmamalı. Et zaten başlı başına sindirilmesi zor bir besindir. Buna bayramda diğer ikramlık yiyeceklerde eşlik ettiğinde sindirim problemi yaşanma olasılığı artacaktır. Bu durum da başta safra kesesi bozukluklularına neden olacaktır. Ayrıca sindirilmemiş gıdalar kalın bağırsaklarda birikerek kabızlığa neden olur. Kabızlık da kansere kadar giden başka hastalıklara yol açabilir” diyerek sözlerini sonlandırdı.



Araştırmacılar sinekleri kokain bağımlısı yapmak için genetiklerini değiştirdi

Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
TT

Araştırmacılar sinekleri kokain bağımlısı yapmak için genetiklerini değiştirdi

Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)

Bilim insanları meyve sineklerinin genetiğini değiştirerek kokaini sevmelerini sağladı. Çalışmanın insanlardaki kokain bağımlılığını daha iyi anlama ve tedavi etmeye katkı sunması bekleniyor. 

Meyve sinekleri ve insanlar birbirlerine sanılandan daha fazla benziyor. Örneğin bu iki türde çeşitli hastalıklardan sorumlu genlerin yaklaşık yüzde 75'inin aynı olması, bilim insanlarının ilgisini çekiyor. Sinekler üzerindeki genetik incelemeler, bu hastalıkların daha iyi anlaşılmasına katkı sağlıyor.

Bu rahatsızlıklardan biri de kokain gibi maddelere karşı gelişen bağımlılıklar. Utah Üniversitesi'nden Dr. Adrian Rothenfluh, "Son yıllarda, sinekler ve insanların birçok açıdan sandığımızdan daha fazla birbirine benzediği ortaya çıktı" diyerek ekliyor: 

Örneğin sineklerin alkole verdiği tepkiyi düzenleyen genlerin, insanlardaki alkol bağımlılığında da rol oynadığını birçok kez gösterdik. Bu durumun kokain bağımlılığıyla bağlantılı genler için de geçerli olacağını ve bunların sineklerdeki etki mekanizmasını inceleyebileceğimizi düşünüyoruz.

Ancak sineklerin kokaini sevmemesi bu çalışmaların önünde engel teşkil ediyordu. Meyve sineklerinin bacaklarındaki tat reseptörleri, böceğin bir şeyi yemeden önce zararlı olup olmadığını algılamasını sağlıyor. 

Dr. Rothenfluh ve ekip arkadaşları yeni çalışmalarında kokainin acı tadı nedeniyle bu reseptörlere yakalandığını ve sineklerin maddeden bu yüzden uzak durduğunu doğruladı. Araştırmacılar daha sonra sineklerin genetiğini değiştirerek bu reseptörleri devre dışı bıraktı.

Bulguları hakemli dergi Journal of Neuroscience'ta 2 Haziran Pazartesi günü yayımlanan çalışmada genetiği değiştirilmiş sineklerin kokaini sevdiği gözlemlendi. Düşük seviyede kokain içeren şekerli su verilen sinekler 16 saat içinde bu içeceği tercih etmeye başladı.

Dr. Rothenfluh, "Düşük dozlarda, tıpkı insanlar gibi koşuşturmaya başlıyorlar" diyor: 

Çok yüksek dozlardaysa yine insanlar gibi hareket edemez hale geliyorlar.

Bilim insanları genetiğiyle oynanmış sinekleri üretmeyi artık öğrendiği için çalışmalarını daha kolay ve hızlı yürütmeyi umuyor. Meyve sineklerinin hızlı yaşam döngüsü ve nispeten basit genetik yapıları, üzerlerinde insanlara kıyasla daha kolay deney yapılmasına imkan tanıyor. 

Makalenin yazarlarından Travis Philyaw "Daha karmaşık organizmalarda ortaya çıkması zor olan riskli genleri tespit ederek bu bilgileri memeliler üzerinde çalışan araştırmacılara aktarabiliriz" diyor.

Ekip bu sayede insanlardaki kokain bağımlılığına yönelik yeni tedaviler geliştirmeyi umuyor. Dr. Rothenfluh şu ifadeleri kullanıyor:

Kokain tercihinin mekanizmalarını gerçekten anlamaya başlayabiliriz ve mekanizmayı ne kadar iyi anlarsak, o mekanizmaya etki edebilecek bir tedavi bulma şansımız o kadar artar.

Independent Türkçe, Popular Science, IFLScience, Journal of Neuroscience