Dünyanın en iyi üniversiteleri açıklandı: İlk binde Türkiye’den 10 üniversite yer alıyor

Harvard Üniversitesi üst üste 8. kez ilk sırada yer aldı (Reuters)
Harvard Üniversitesi üst üste 8. kez ilk sırada yer aldı (Reuters)
TT

Dünyanın en iyi üniversiteleri açıklandı: İlk binde Türkiye’den 10 üniversite yer alıyor

Harvard Üniversitesi üst üste 8. kez ilk sırada yer aldı (Reuters)
Harvard Üniversitesi üst üste 8. kez ilk sırada yer aldı (Reuters)

Her yıl dünyadaki üniversiteleri belirli kriterlere göre sıralayan Center for World University Rankings (CWUR) 2 bin üniversitenin yer aldığı listeyi açıkladı. Sıralamadaki kriterler arasında eğitim kalitesi, mezunların iş bulma oranı, eğitim kadrosunun kalitesi, araştırma sayısı, yüksek kaliteli yayın sayısı, üniversitenin dışarıdaki etkisi ve yayımladığı kitap ve makalelere yapılan atıf sayısı yer alıyor. 
Independent Türkçe'nin haberine göre hazırlanan listede ilk bin üniversite arasında Türkiye’den10 üniversite yer alırken listedeki ilk 10 üniversitenin 8’i ABD kurumlarından oluştu. Kriterlere göre 100 tam puan alan Harvard Üniversitesi, sıralamada art arda 8. kez birinci oldu. İlk 10’da ABD dışında İngiltere’den Cambridge Üniversitesi ve Oxford Üniversitesi yer aldı.
İlk 500’de Türkiye’den üniversite yok
Listede 582. sırada bulunan Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Türkiye'deki üniversiteler arasında en iyi dereceyi alan kurum oldu. ODTÜ’yü İstanbul Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi ve Çukurova Üniversitesi izledi.
Geçen yıl hazırlanan listedeyse Türkiye’den 13 üniversite bulunuyordu. Hacettepe’nin 525. sırada yer aldığı geçen yılki listede İstanbul Üniversitesi 560. sırada ODTÜ’yse 596. sıraya oturmuştu. Dokuz Eylül Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi ve Erciyes Üniversitesi ise bu yıl listede yer bulamadı.
CWUR Başkanı Dr. Nadim Mahassen Türk üniversitelerinin daha fazla maddi desteğe gereksinimi olduğunu belirterek eğer gerekli destek sağlanmazsa sıralamada daha da gerilere düşebileceğine işaret etti.
İlk 100’de Asya’dan 9 üniversite yer alıyor
CWUR’un 20 bin üniversiteyi değerlendirdiği listede ilk 100 üniversite arasında Japonya’dan 4, Çin’den 3, Güney Kore’den 1 ve Singapur’dan 1 üniversite yer aldı. Ayrıca Avrupa’dan da 28 üniversite listeye girdi. İlk 100 üniversite şu şekilde:
1. Harvard Üniversitesi, ABD
2. Massachusetts Institute of Technology, ABD
3. Stanford Üniversitesi, ABD
4. Cambridge Üniversitesi, İngiltere
5. Oxford Üniversitesi, İngiltere
6. Columbia Üniversitesi, ABD
7. Princeton Üniversitesi,  ABD
8. Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley, ABD
9. Pensilvanya Üniversitesi, ABD
10. Chicago Üniversitesi  ABD
11. California Institute of Technology, ABD
12. Yale Üniversitesi, ABD
13. Tokyo Üniversitesi, Japonya
14. Cornell Üniversitesi, ABD
15. Northwestern Üniversitesi, ABD
16. California Üniversitesi, Los Angeles, ABD
17. Michigan Üniversitesi, Ann Arbor / ABD
18. Johns Hopkins Üniversitesi, ABD
19. Washington Üniversitesi, Seattle, ABD
20. Illinois Üniversitesi, Urbana–Champaign / ABD
21. Kyoto Üniversitesi, Japonya
22. College London Üniversitesi, İngiltere
23. Duke Üniversitesi  ABD
24. Toronto Üniversitesi  Kanada
25. Wisconsin Üniversitesi, Madison  ABD
26. New York Üniversitesi, ABD
27. California Üniversitesi, San Diego, ABD
28. Imperial College London, İngiltere
29. ETH Zurich, İsviçre
30. McGill Üniversitesi, Kanada
31. Teksas Üniversitesi, Austin / ABD
32. École Polytechnique, Fransa
33. Seoul National Üniversitesi, Güney Kore
34. California Üniversitesi, San Francisco / ABD
35. Sorbonne Üniversitesi , Fransa
36. North Carolina Üniversitesi, Chapel Hill / ABD
37. Edinburgh Üniversitesi, İngiltere
38. Minnesota Üniversitesi, Twin Cities / ABD
39. Copenhagen Üniversitesi, Danimarka
40. Texas Southwestern Medical Center Üniversitesi, ABD
41. Washington Üniversitesi, St. Louis / ABD
42. Karolinska Enstitüsü, İsveç
43. École normale supérieure, Fransa
44. Southern California Üniversitesi, ABD
45. Brown Üniversitesi, ABD
46. Vanderbilt Üniversitesi, ABD
47. Pennsylvania State Üniversitesi, ABD
48. Rutgers Üniversitesi, New Brunswick / ABD
49. Dartmouth College, ABD
50. California Üniversitesi, Davis, ABD
51. Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi, Almanya
52. British Columbia Üniversitesi, Kanada
53. Virginia Üniversitesi, ABD
54. Ohio State Üniversitesi, ABD
55. King's College London, İngiltere
56. Oslo Üniversitesi, Norveç
57. Colorado Boulder Üniversitesi, ABD
58. Weizmann Bilim Enstitüsü, İsrail
59. Peking Üniversitesi, Çin
60. Manchester Üniversitesi, İngiltere
61. Purdue Üniversitesi, ABD
62. Kudüs İbrani Üniversitesi, İsrail
63. Pittsburgh Üniversitesi, ABD
64. Melbourne Üniversitesi, Avustralya
65. California Üniversitesi, Irvine / ABD
66. California Üniversitesi, Santa Barbara / ABD
67. Rockefeller Üniversitesi, ABD
68. Zurich Üniversitesi, İsviçre
69. Arizona Üniversitesi,  ABD
70. Tsinghua Üniversitesi, Çin
71. Berlin Free Üniversitesi, Almanya
72. Heidelberg Üniversitesi, Almanya
73. Utrecht Üniversitesi, Hollanda
74. Boston Üniversitesi, ABD
75. National Taiwan Üniversitesi, Tayvan
76. Münih Teknik Üniversitesi, Almanya
77. Bristol Üniversitesi, İngiltere
78. Paris-Sud Üniversitesi,  Fransa
79. École Polytechnique Fédérale de Lausanne, İsviçre
80. Osaka Üniversitesi, Japonya
81. Florida Üniversitesi, ABD
82. Georgia Teknoloji Enstitüsü, ABD
83. Utah Üniversitesi, ABD
84. Carnegie Mellon Üniversitesi, ABD
85. Ulusal Singapur Üniversitesi, Singapur
86. Keio Üniversitesi  Japonya
87. Texas A&M Üniversitesi, College Station / ABD
88. Paris Diderot Üniversitesi, Fransa
89. Alberta Üniversitesi, Kanada
90. Emory Üniversitesi, ABD
91. Groningen Üniversitesi, Hollanda
92. Leiden Üniversitesi, Hollanda
93. Texas MD Anderson Kanser Merkezi Üniversitesi, ABD
94. Tufts Üniversitesi, ABD
95. Aarhus Üniversitesi, Danimarka
96. Chinese Academy of Sciences Üniversitesi, Çin
97. Rochester Üniversitesi, ABD
98. Erasmus Üniversitesi, Rotterdam / Hollanda
99. Maryland Üniversitesi, College Park / ABD
100. Sydney Üniversitesi, Avustralya



Gözü tamamen alınan elma salyangozları, yerine yenisini çıkarıyor

Elma salyangozu 28 gün içinde gözünü yeniden oluşturabiliyor (Stowers Tıbbi Araştırmalar Enstitüsü)
Elma salyangozu 28 gün içinde gözünü yeniden oluşturabiliyor (Stowers Tıbbi Araştırmalar Enstitüsü)
TT

Gözü tamamen alınan elma salyangozları, yerine yenisini çıkarıyor

Elma salyangozu 28 gün içinde gözünü yeniden oluşturabiliyor (Stowers Tıbbi Araştırmalar Enstitüsü)
Elma salyangozu 28 gün içinde gözünü yeniden oluşturabiliyor (Stowers Tıbbi Araştırmalar Enstitüsü)

Elma salyangozlarının, gözleri yaralandıktan veya çıkarıldıktan sonra bu organlarını yeniden oluşturabildiği tespit edildi. 

Özellikle Brezilya ve Arjantin'in bazı bölgelerine özgü elma salyangozu (Pomacea canaliciulata) son yıllarda akvaryum ticareti gibi yollarla Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da da yaşamaya başladı. 

Yerleşmeye başladıkları yeni ekosistemler için tehdit oluşturabilen bu canlılar, bazı bölgelerde istilacı türler olarak görülüyor.  

Kaliforniya Üniversitesi'nden Dr. Alice Accorsi ve Stowers Tıbbi Araştırmalar Enstitüsü Başkanı Dr. Alejandro Sánchez Alvarado, İtalya'nın marul tarlalarını kemiren istilacı elma salyangozlarıyla ilgili bir çözüm ararken ilginç bir keşif yaptı. 

Salyangozun bazı kısımlarının yeniden oluşup oluşmadığını laboratuvarda incelemeye karar veren bilim insanları, gözlerinin kesilip çıkarıldıktan sonra tekrar büyüdüğünü gözlemledi. 

Bulguları hakemli dergi Nature Communications'ta dün (6 Ağustos) yayımlanan çalışmanın yazarlarından Dr. Accorsi "Gözün tamamen çıkarılmasının ardından iki haftadan kısa süre sonra yeniden büyümenin erken belirtileri görünür hale geldi ve bir aydan kısa zamanda yeni göz oluştu" diyerek ekliyor: 

Bu sürecin hızı ve hassasiyeti gerçekten dikkat çekici ve duyu organı yenileme mekanizmalarını keşfetme yönünde büyük ölçüde kullanılmamış bir fırsatı temsil ediyor.

Gözlerin tamamen yeniden oluşması 28 gün sürerken, organın farklı kısımlarının aynı süre ve hızda oluşmadığı gözlemlendi. 

Bilim insanları ayrıca yenileme sürecinin yara iyileşmesi, özel bir hücre kütlesinin oluşumu, lens ve retinanın ortaya çıkması, tüm göz bileşenlerinin olgunlaşması gibi 4 ana aşamada gerçekleştiğini kaydetti.

İnsanlar ve elma sineklerinin gözleri anatomik olarak birbirine benzese de insanlar sadece ilk aşama olan yara iyileşmesini gerçekleştirebiliyor. Bu nedenle bir sonraki adımı neyin tetiklediğini anlamak, insanların göz sağlığı hakkında kritik bilgiler sağlayabilir.

Araştırmacılar bu yüzden omurgalılar ve sirke sineğinde göz gelişiminde kritik rol oynayan ve elma salyangozlarında da bulunan pax6 genine odaklandı. 

CRISPR gen düzenleme yöntemini kullanan ekip, elma salyangozlarındaki pax6 geninin işleyişini bozdu. Gen düzenlemesiyle üretilen yeni salyangozlar sağlıklı olsa da gözleri eksikti.

Bilim insanları göz yenilenmesinin her aşamasındaki gen aktivitesini izleyip analiz etti. Bu sayede hangi genlerin rejenerasyonda rol oynadığını saptamayı umuyorlar. 

Dr. Alvarado, "Bazı hayvanların karmaşık gözleri nasıl yenileyebildiğini (ve hangi genlerin dahil olduğunu) anlamak, bir gün insanlardaki göz yaralanmalarına yönelik tedavilere katkı sağlayabilir" diyor.

Salyangozların göz rejenerasyonu sırasında aktif olan genlerin çoğunun, omurgalıların göz gelişiminde de rol oynaması bu çalışmalar açısından önem taşıyor.

Dr. Accorsi şu ifadeleri kullanıyor:

Salyangoz ve insan gözü birbirinden bağımsız evrimleşse de bu bulgular, sürecin ortak bir dizi genetik yapıtaşına dayandığını gösteriyor. 

Independent Türkçe, IFLScience, Popular Science, Nature Communications