عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Ulusal Diyalog Komitesi için yeni üyeler ile temasa geçildi

Independent
Independent
    Londra/Şarku’l Avsat
TT
TT

Ulusal Diyalog Komitesi için yeni üyeler ile temasa geçildi

Independent
Independent

Cezayir'deki Kapsamlı Ulusal Diyalog Komitesi Koordinatörü Kerim Yunus’un geçtiğimiz perşembe günü istifa eden 2 üyenin ardından geriye kalan 3 üye ile gerçekleştirdiği toplantı normal seyrinde ilerlemedi. Toplantının gerçekleştirildiği Golden Mouflons Hotel’de basından uzak durmaya çalışan Yunus, toplantıya yeni katılan üyelere istifa kararını bildirdi.
Kerim Yunus perşembe sabahı saat 10.00’da Cezayir Ulusal Diyalog Komitesi’nin kalan üyeleriyle bir araya geldi. İsmail Lalmas ve İzzeddin bin İsa komiteden istifa edenler isimler arasında yer alırken, toplantıya sadece Fatiha bin Abu, Buzeyd Lezhari ve Abdülvehhab bin Celul katıldı.
Yunus toplantının başlangıcında komite üyelerine geçen haftadan bu yana kötüleşen sağlık durumundan bahsetti. Sonrasında ise “Maruz kaldığım bu faaliyetin sırrını ve nedenlerini anlamıyorum. Şimdiye dek ulusal ve kutsal bir diyalog çağrısına cevap verdiğimi düşünüyordum” ifadelerini kullandı.  
“İstifasını geri çekmesi için iki saat ikna edilmeye çalışıldı”
Cezayir Ordusu Genelkurmay Başkanı’nın konuşması hakkında fazla yorum yapmayan Kerim Yunus, sadece bazı taleplerin karşılanmaması durumunda halkın önünde utanç verici bir durumla karşı karşıya kalınacağını söyledi. Bundan yaklaşık 40 dakika sonra beraberindekilere Ulusal Diyalog Komitesi’nden istifa ettiğini açıkladı. Üyeler, her ne yapılırsa yapılsın Ulusal Diyalog Komitesi’ne yönelik eleştirilerin durmayacağı gerekçesiyle istifa kararından geri dönmesi için Kerim Yunus’u ikna etmeye çalıştılar.
Independent Arabia’nın edindiği bilgilere göre Yunus ile konuşan bir komite üyesi, sosyal medyada söylenenlere kulak asmaması gerektiğini ve bütün hedeflere ulaşılsa bile eleştirilerin durmayacağını söyledi. Komitenin sarf etmiş olduğu çabalara ilişkin herhangi bir imtiyazı kabul etmeme yönündeki tutumunun devam ettiğini ve kendilerinin ise asıl fikirden ayrılmadıklarını dile getiren üye, yetkililerin taleplere cevap vermesi için ikna edilmeleri gerektiğini söyledi. Böylece üyeler öğle vaktine kadar süren çabaları sonucunda Yunus’u istifa kararından geri adım atması konusunda başarılı oldular.
Yeni üyelerle temasa geçildi
Kerim Yunus zaman zaman gazetecilerin çağrılarına cevap vererek, halihazırda bir toplantının içerisinde bulunduklarını, toplantının sonuçları hakkında kendilerini bilgilendireceklerini söyleyerek, anlayış göstermelerini istedi.
Öte yandan Yunus, komiteye katılması için önerilen bazı üyelerle iletişime geçti ve onlardan toplantı yaptıkları yere gelmelerini talep etti. Independent Arabia’nın edindiği bilgilere göre Avukat Fatıma bin İbrahim ve Gazeteci Hadda Hizam toplantıya dahil oldu. Cezayir Müslüman Alimler Birliği Başkanı Abdurrezzak Kasum ise katılım göstermesi yönünde kendisine götürülen teklifi kabul etti, fakat birtakım meşguliyetleri dolayısıyla katılamadığı için özürlerini iletti.
Diyalog ve arabuluculuk komitesi, toplantının gerçekleştirildiği gün istifasını sunan Kerim Yunus’u bu kararından vazgeçirdi ve ondan, ülkede yaşanan kriz için çıkış kapısı olabilecek ulusal diyaloğa ilişkin hazırlıklara devam etmesini istedi.
Mahkumlar dosyası
Toplantı, iki yeni üyenin katılımıyla öğlenden sonrada devam etti. Yunus, dava dosyalarını yakından takip eden Avukat Fatıma bin İbrahim’i yürüyüşler sırasında tutuklananlarla ilgili detaylı bir rapor hazırlamakla görevlendirdi. Tutuklular arasında geçen Haziran ayında yapılan yürüyüşler sırasında tutuklanan onlarca genç bulunuyor. Bu kimseler her ne kadar kendilerini siyasi mahkum veya düşünce tutukluları olarak isimlendirseler de yetkililer onların bu nitelendirmelerini reddediyor ve onların kamu mallarına zarar vermekten tutuklandıklarını söylüyor.
Yargının, söz konusu mahkumlardan bazılarını ulusal birliğe zarar vermekle itham ettiği, diğer bazılarını ise kamu mallarına zarar vermek veya yasaya aykırı hareket etmekle suçladığı biliniyor.
Bununla birlikte dikkat çeken bir diğer mesele, komite üyelerinin Adalet Bakanı Süleyman İbrahimi’nin görevden alınması ve onun yerine Belkasım Zağmati’nin getirilmesi konusunda konuşmalarıdır. Garip bir şekilde onların bu konuşmaları ‘Kerim Yunus’u memnun etme girişimi’ olarak değerlendirildi.
İlk toplantı pazar günü gerçekleştirilecek
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia kaynaklı haberine göre, ulusal diyalog komitesi, çalışmalarını yürütmek üzere bir merkez belirledi. Komite, Ekonomik ve Sosyal Konsey merkezinde bulunan bir süitin toplantı için kullanılması teklifini kabul etti. Cumhurbaşkanlığına bağlı olan bu kurum, ekonomik ve sosyal alandaki hükümet raporlarına paralel olarak rapor hazırlayan ekonomistleri içeriyor.
Öte yandan diplomat ve eski bir bakan olan Abdülaziz Rehabi başta olmak üzere bir dizi yeni kişinin komiteye katılması bekleniyordu. Yunus, komitenin önümüzdeki pazar günü çalışmalarına resmi bir şekilde başlayacağı kararı üzerine bağımsız kişilerle doğrudan iletişime geçmeye başladı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
TT
TT

İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)

İsrail Times gazetesine göre, İsrailli bir yetkili bugün, Hamas'ın üst düzey lideri Raid Saad'ın Gazze şehrinde düzenlenen bir hava saldırısında öldürüldüğünü doğruladı. Bu da İsrail'in ateşkes anlaşmasını ihlal etmesi anlamına geliyor.

Alman Basın Ajansı'na (DPA) göre görgü tanıkları ve sağlık kaynakları bugün, Gazze şehrinin güneybatısındaki Raşid Caddesi üzerindeki Nablusi kavşağı yakınlarında bir araca düzenlenen İsrail hava saldırısında dört Filistinlinin öldüğünü ve birçok kişinin de yaralandığını bildirdi.

Görgü tanıkları, İsrail uçağının Nablusi Meydanı yakınlarında bir araca birkaç füze ateşlediğini, aracı imha ettiğini ve can kayıplarına yol açtığını söyledi. Ambulans ekipleri, ölü ve yaralıları hastanelere taşımak için acilen olay yerine gitti.

İsrail askeri sözcüsü Avichay Adraee ise yaptığı açıklamada, ordu ve Şin Bet'in (İsrail Güvenlik Teşkilatı) Gazze Şehrinde üst düzey bir Hamas komutanını hedef alan bir saldırı düzenlediğini ve onu son zamanlarda hareket için silah üretimi ve yeniden yapılanma çalışmaları yapmakla suçladığını belirtti.

İsrail Ordu Radyosu, saldrırının hedefinin, İzzeddin el-Haddad'dan sonra "Hamas'ın ikinci adamı" ve askeri üretim dosyasından sorumlu kişi olarak tanımladığı Raid Saad olduğunu bildirdi. İsrail'in bugünkü operasyonu gerçekleştirmeden önce son haftalarda kendisine birkaç kez suikast girişiminde bulunduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat’ın İbranice yayın yapan Ynet internet sitesinden aktardığına göre Raid Saad Hamas'ın askeri kanadı olan Kassam Tugayları'nın liderlerinden biri.

Hamas'tan hava saldırısının hedefinin kimliğiyle ilgili resmi bir açıklama yapılmadı.

Axios haber sitesi, İsrail'in saldırıdan önce Amerika Birleşik Devletleri'ni önceden bilgilendirmediğini ifade etti.

ARAP DÜNYASI

Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
TT
TT

Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)

Macid Kıyali

Suriye’de Beşşar Esed rejiminin düşmesinin ardından geçiş dönemi liderliği ile muhalifleri arasında yaşanan iç çatışma, siyasi sistemin niteliği, özellikle de merkeziyetçilik mi yoksa ademi merkeziyetçilik mi, merkezi bir devlet mi yoksa federal bir devlet mi tartışmaları üzerine yoğunlaşıyor.

Bu konu meşru olmasına rağmen, tartışmaya katkı sağlamak amacıyla bazı temel gözlemler aşağıda sunuyorum.

İlk gözleme göre ademi merkeziyetçilik ya da federalizm meselesini gündeme getirmek, bu konuda kutuplaşmanın temel nedeninin Suriye’deki iç çatışmada kimlik, etnik, mezhepsel ve bölgesel özelliklerin baskın olması olduğu gerçeğini görmeyi zorlaştırdı.

Çatışmanın önde gelen tarafları, siyasi veya sınıfsal güçleri ya da tarafları temsil etmekten ziyade kimlik temelli yahut mezhepsel, etnik ve bölgesel kimliği vurgulayan taraflar olduklarından, bu konunun siyasi niteliği göz ardı ediliyor.

Dikkati çeken ikinci gözleme göre ise federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet için mücadele eden güçler, bunu demokrasi meselesinden daha öncelikli tutuyorlar. Bunun nedeni, söz konusu güçlerin (SDG, Suveyda'daki Hicri Hareketi ve kıyı şeridinde Esed rejiminin çöküşünden etkilenen güçler) demokratik olmayan güçler olmaları. Prensipte pozisyonları, politikaları ve tercihleri ve temsil ettiklerini iddia ettikleri gruplarla olan ilişkileri göz önüne alındığında bu güçlerin Esed rejimi altında kendilerini ifade etmedikleri ve bu konuyu bu kadar yoğun bir şekilde gündeme getirmedikleri unutulmamalı.

Üçüncü ve belki de en önemli gözleme göre federal bir devlette kimlik statüsü konusundaki çatışmaya öncelik verilmesi, devletin kurulması ve vatandaşlık taleplerini ya gölgeliyor ya da ön plana çıkarıyor. Bunların, 54 yıllık Esed döneminde eksik olan iki temel unsur olduğu ve özellikle mevcut koşullarda, yani devletin kurumlar ve hukuk devleti olarak yeniden kurulması ve vatandaşların güçlendirilmesi, böylece Suriyelilerin gerçek anlamda özgür ve eşit vatandaşlar olarak bir halk haline gelmeleri için ülke genelinde Suriyelilerin en çok ihtiyaç duyduğu unsurlar olduğu unutulmamalı.

Bu yüzden iki temel sorunla karşı karşıyayız. Bunlardan birincisi, artık var olmayan Esed rejiminin Suriye'nin birliğini zayıflatıp bozmayı başarması, Suriyelileri mezhep, din, etnik köken, bölge ve aşiret aidiyetlerine göre sınıflandırması ve ‘böl ve yönet’ politikası uyarınca onları birbirlerine düşürmesinden kaynaklanıyor.

İkinci sorun, Suriyelilerin kendi koşullarını kontrol edememeleri. Bu durum, Suriye’nin geleceğinin, Suriye halkının aleyhine, uluslararası güçlerin, özellikle ABD ve bölgesel tarafların meselesi haline gelmesine neden oldu. Bu durum, kimlik çatışmaları, özellikle de silahlı çatışma veya silahlı milisler şeklinde ortaya çıkan çatışmalar için de geçerli.

Federalizm, bir ülkeyi bölmek değil, aksine ülkenin birliğini organize etmek ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevre bölgelere müdahale etmesini önlemek için daha uygun bir yöntem. Böylelikle karşılıklı güven temelinde hükümete daha geniş katılım sağlanır.

Suriye geçiş dönemi yönetimi ve Suriye muhalefetinin geri kalanı, gelecekteki siyasi sistemin nasıl olacağı ve otoriterliğin ve marjinalleşmenin geri dönüşünü önlemeye katkıda bulunanlar da dahil olmak üzere yeni konsensüsler oluşturmak için neyin uygun olduğu konusunda kafa karışıklığı ya da netlik sağlanamaması ortaya çıkan federalizm ve ademi merkeziyetçilik konusundaki tartışmalardan sorumlu.

Aslında, yeni yönetime bağlı olanlar ve geleneksel Suriye muhalefeti tarafından federalizmin reddedilmesinin sebebi, aceleci davranışlar, duygusal ve milliyetçi coşku ve önyargılar.

Söz konusu tartışmayı kapatmak yerine açmalı, tüm soruları sormalı. Çünkü Suriye’nin geleceği tartışmaya açık. Tüm Suriyeliler bu tartışmayla ilgileniyor ve bu konuda cevaplar bulmaya katkıda bulunuyor.

Daha spesifik olarak, federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet tartışmasıyla ilgili olarak, federalizmin herhangi bir ülkenin bölünmesi anlamına gelmediği, aksine birliğin daha uygun bir şekilde örgütlenmesi ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevreyi kötü yönde etkilemesini önlemek için, karşılıklı güvene dayalı yönetişime daha geniş katılımı garanti eden bir sistem olduğunun anlaşılması gerekiyor.

Toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlik çözümleri getirilemedi. Çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyaya, topluma, egemenliğe ve devlete sadece bölünmeler getirir.

Tüm bunlar bölünmek değil, federalizm gücün paylaşılması anlamına gelir. Dışişleri, savunma ve genel ekonomi yönetimi gibi devlet egemenliği ile ilgili konularda merkezileşme söz konusu. Bunların tümü birleşik parlamento ve merkezi hükümetin sorumluluğunda. Öte yandan iç güvenlik, eğitim, sağlık ve yerel kalkınma konularının yönetimi eyaletlerin veya yerel yönetimlerin yetki alanına girer.

Burada bazılarının endişelerini hafifletebilecek en önemli nokta, federalizmin etnik köken/milliyet veya din/mezhep yerine coğrafyaya dayalı olmasıdır. Çünkü herhangi bir kimlik meselesi, demokratik karakterini zayıflatır ve eşit vatandaşlık haklarının ve vatandaşların devletinin güçlenmesini engeller. Tıpkı Lübnan'da ve Irak'ta olduğu gibi.

Elbette, birçok alanda idari meselelerle ilgili olan ademi merkeziyetçi bir devleti, anayasaya göre yetkileri paylaşan federal bir devletle karıştırmak bir sorundur. Şarku'l Avsat'ın al Majalla'dan aktardığı analize göre federal devleti ayrılıkçı bir devlet olarak görmek de bir tür karışıklık veya yanılgı olarak adlandırılabilir, ancak bu doğru değil, çünkü merkezi devletler, yönetim, temsil ve kaynak dağıtımında esnekliğe sahip federal devletlere göre ayrılmaya çok daha yatkındır, zira günümüzün en büyük, en güçlü ve en zengin devletleri federal devletlerdir.

Bu yüzden herhangi bir kimlik grubuyla anlaşmazlık, kavramların karışmasına veya çarpıtılmasına yol açmamalı. Örneğin, İsrail'in siyasi sistem olarak demokrasiyi benimsemesi, demokrasiye karşı düşmanlığı teşvik etmemeli. Ayrıca, belirli bir önermeye elverişli olmayan koşullar olduğunu gözlemlememiz, bu kavramın tartışmaya açılmaması, geliştirilmemesi ve belirli bir ülkede devlet kurulması için ulusal birliği oluşturmaya hizmet eden bağlamlara yerleştirilmemesi gerektiği anlamına gelmez.

Son olarak, bu alanda, özellikle Suriye bağlamında, dikkate alınması gereken iki konu var. Öncelikle ülkenin toprakları üzerinde devlet egemenliğinden söz edilmesi için bunun halkın birliği gerçeğine dayanması gerekiyor. İkinci olarak ise toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlikle ilgili bir çözüm bulunmuyor, çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyanın, toplumun, egemenliğin ve devletin bölünmesine yol açar.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir

ARAP DÜNYASI

Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
TT
TT

Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Suriye güvenlik kaynakları bugün, Suriye güvenlik güçleri ile ABD kuvvetlerinin, ülkenin orta kesimindeki Tedmür kentinde ortak devriye sırasında silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Suriye resmi haber ajansı SANA’ya konuşan bir güvenlik kaynağı, saldırıda Suriye güvenlik güçlerinden iki kişinin ve bazı ABD askerlerinin yaralandığını, saldırıyı gerçekleştiren kişinin ise öldürüldüğünü açıkladı.

Kaynak, olayın ardından ABD’ye ait helikopterlerin yaralıları et-Tanf Üssü’ne tahliye ettiğini belirterek, saldırının nedenleri ve koşullarına ilişkin henüz bilgi bulunmadığını ifade etti.

Olay nedeniyle Deyrizor-Şam uluslararası kara yolunda trafiğin geçici olarak durdurulduğu, bölge semalarında ise yoğun hava hareketliliği yaşandığı kaydedildi.