Buteflika’nın partileri, Cezayir’in siyasi sahnesine geri dönüyor

Buteflika’nın partileri, Cezayir’in siyasi sahnesine geri dönüyor
TT

Buteflika’nın partileri, Cezayir’in siyasi sahnesine geri dönüyor

Buteflika’nın partileri, Cezayir’in siyasi sahnesine geri dönüyor

Cezayir’deki yandaş partiler, 22 Şubat’ta halk hareketinin başlamasından bu yana mazruz kaldıkları izolasyonun üstesinden gelmeye çalışıyor. Söz konusu partiler, son birkaç hafta içerisinde krizden kurtulmak için siyasi girişimler sunarak, çeşitli güncel konular hakkında görüşlerini ifade ederek ve birkaç konuya dair açıklama ve eleştiriler yaparak güçlü bir şekilde geri döndü.
Siyasi girişim
Yönetimin en güçlü ve en büyük partileri olan Kurtuluş Cephesi (FLN) ve Demokratik Ulusal Birlik (RND) partileri, liderlerinin yolsuzluk suçlamasıyla tutuklanması dolayısıyla sahneden neredeyse tamamen geri çekilmelerinin ardından tıkanıklıktan kurtulmak için siyasi girişimlerde bulunuyor. Bu çerçevede RND, “Cumhuriyetçi Dönüşüm” başlığıyla bir girişim ortaya koyarken, FLN de 7 Ağustos günü partinin girişimini ilan etmek amacıyla yaklaşık 800 üyesini harekete geçirdi.
Yandaşların Zekası
Siyaset Bilimi Profesörü Rabah Lounici, Independent Arabiya’dan Ali Yahi’ye yaptığı açıklamada, otoritenin, hareketlilik şokunu üzerinden atmak için zamana ihtiyaç duyduğunu, ardından gençler, seçkinler ve aydınlar gibi tarafların girişim ve forumlarıyla ortaya koyulan fırsatlarla geri döndüğünü belirtti. Lounici, “Bu fırsatlar, FLN ve RND başta olmak üzere yandaş partilerin dağıtılması talebi de dair hareketin bazı taleplerinin çarpıtılmasında ciddi şekilde rol oynadılar. Tüm bunlar da hareketliliğin dışlayıcı olmaması gerektiği bahanesiyle oldu” şeklinde konuştu.
Lounici, yandaş partilerin, kendilerini yeniden üretmeyi başardıklarına inandığını ifade etti. Söz konusu partilerin, Abdulaziz Buteflika’nın destekçileri olduğunu söyleyen Lounici, bunların muhalefetin bölünmesini ve aralarında uzlaşı sağlanamamasını desteklediklerini ifade etti. Rabah Lounici, yandaş partilerin, hareket içerisinde ideolojik ve kimlik tartışmalarının oluşmasında büyük rol oynadığını belirtirken, halk hareketinin 1988 sonrasında alınan dersten fayda sağlamadığını da söyledi.
Dışlama yok
FLN’nin Genel Sekreteri Muhammed Cemii, yaptığı açıklamada partinin, bu tür zor ve belirleyici koşullarda Cezayir’i, siyasi meraklıların ellerine bırakmayacağını söyleyerek, krizden çıkmanın tek yolunun, “hiçbir partiyi dışlamayan diyalog ve adil cumhurbaşkanlığı seçimleri düzenlemek” olduğunu vurguladı. Cemii, bazı diyalog komitesi üyelerinin ve muhalefet partilerinin, ülkenin tanık olduğu krizin sorumluluğunu iktidar partiye yüklemeye çalıştığını ve krize katkıda bulunanların, halk hareketinin taleplerine cevap olarak uzaklaştırıldığını edildiğini ifade etti.
FLN, durumu görüşmek ve ülkenin yaşadığı siyasi krizi çözme yollarını incelemek için iki gün boyunca bir araya gelecek. Toplantıların, krizi sona erdirecek siyasi bir girişimin ilanıyla bitmesi bekleniyor.
Cumhuriyetçi Dönüşüm
Aynı şekilde RND de krizden kurtulmak ve halkın taleplerini şekillendirmek için “Cumhuriyetçi Dönüşüm” başlıklı bir siyasi girişim ortaya koydu. Bu bağlamda partinin Genel Sekreteri İzzeddin Mihubi, geçen çarşamba günü gazetecilere yaptığı açıklamada, “popülizme” atıf yaparak partinin, demokratik toplumun siyasi haritadan dışlanmasını kabul etmeyeceğini belirtti.
Mihubi, ortaya koyulan girişimlerin ciddi olduğuna inandığını söyleyerek, ancak bazı tarafların dışlanması sonucu cesaret eksikliğine ve başarısızlık belirtilerine tanık olduklarına dikkati çekti. Genel Sekreter, parti yandaşı gençlerin, baştan beri halk hareketine katıldığını hatırlatarak, daha önce kabul edilen uygulamaların çoğunu yeniden gözden geçirme ve tüm girişimlere açık olma zamanı geldiğinin de altını çizdi.
Medya, muhalifleri gizliyor
Rabah Lounici, yandaş partiden aktivistlerin, muhaliflerin girişimlerini engelleme faaliyetlerine değerlendirirken, bunların bir hükümet medyası tarafından da desteklendiğini vurguladı. Muhaliflerin kaybolmadığını söyleyen Lounici, aksine bunların faaliyetlerini açıklamaktan kaçındığını belirtti. Lounici, “Medya, Demokrat Alternatif güçlerin, ulusal bir toplantıya hazırlanan taraflarla temaslarından neden bahsetmiyor?” şeklinde konuştu.
 Ülkedeki mevcut durumun takipçileri, muhalefetin “ortadan kaybolma” sebeplerini, Genelkurmay Başkanı Ahmed Kayid Salih’in son konuşmasına bağladı. Kayid Salih, diyaloğun, dikte etme noktasına ulaşan önkoşullardan uzak tutulması çağrısında bulunmuştu. Aynı şekilde söz konusu kaynaklar, herhangi bir diyaloğa başlamadan önce muhalif güçlerin ve Demokrat Alternatif’in ortaya koyduğu ve Diyalog ve Arabuluculuk Komitesi tarafından Cumhurbaşkanı Abdulkadir bin Salih’e sunulan ön koşullara dikkati çekti.



Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
TT

Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)

Avrupa Komisyonu Eşitlik, Hazırlık ve Kriz Yönetimi Komiseri Hadja Lahbib bugün yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze Şeridi’nde uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planlarının, hayat kurtaran yardımların bölgeye ulaşmasını engelleyeceğini belirtti.

Lahbib, X platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, Avrupa Birliği’nin (AB) tutumunun net olduğunu vurgulayarak, “Sivil toplum kuruluşlarının mevcut haliyle kayıt altına alınması yasasının uygulanması mümkün değil” dedi.

Lahbib, insani yardımların önündeki tüm engellerin kaldırılması gerektiğini vurguladı ve “Uluslararası insancıl hukuk, herhangi bir belirsizliğe yer bırakmıyor; yardımlar ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmalı” ifadesini kullandı.

İsrail medyası, hükümetin dün yaptığı açıklamaya dayanarak, Sınır Tanımayan Doktorlar, ActionAid ve Oxfam gibi onlarca insani yardım örgütünün lisanslarının iptal edileceğini ve bunların ‘terörle bağlantılı’ olduğu gerekçesiyle kapatılabileceğini duyurmuştu.

Bazı uluslararası yardım kuruluşları, kayıtlarının iptal edilmesi riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Eğer 31 Aralık’a kadar İsrail makamlarının belirlediği yeni kriterlere uyum sağlamazlarsa, 60 gün içinde faaliyetlerini durdurmak veya Gazze Şeridi ve Batı Şeria’daki çalışmalarına kısıtlama getirmek zorunda kalabilirler.


Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
TT

Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)

Şarku’l Avsat Suriye devlet televizyonu El-İhbariyye'den aktardığı habere göre bugün (Çarşamba) Süveyda kentinde meydana gelen el bombası patlamasında bir kişi hayatını kaybetti, iki kişi yaralandı.


Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
TT

Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki Hamas hareketi, iki yıl süren İsrail savaşı sırasında liderlerinin suikastlara kurban gitmesinin ardından bir dizi liderlik değişikliği yaşıyor. Bu durum, hareketin eski lideri olan ve Ekim 2024'te Refah'ta İsrail güçleriyle çıkan çatışmalarda beklenmedik bir şekilde öldürülen Yahya Sinvar'a yakın kişilerin daha fazla öne çıkmasına neden oldu.

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynaklarına göre, serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, siyasi büro üyesi ve savaş öncesinde hareketin medya departmanından sorumlu olan serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, kendisi ve Sinvar'a yakın bir dizi kişinin Gazze Şeridi'ndeki hareketi yönetmekle görevlendirilmesinin ardından, Gazze Şeridi'ndeki siyasi bürosunun başına geçti. Bu kişilerin çoğu, Şeridin güneyindeki Han Yunus'ta yaşıyor.

Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)

2011 Gilad Şalit esir takasıyla serbest bırakılan eski bir mahkum olan el-Amudi, Gazze Şeridi yönetiminin merkez figürü haline geldi. İsrail hapishanelerinde kaldıkları süre boyunca ve serbest bırakıldıktan sonra Sinvar'a çok yakındı ve sık sık toplantılarına ve diğer etkinliklerine eşlik etti.

Bazı kaynaklar, Gazze Şeridi'nde siyasi büro için gerçek bir seçim yapılmadığını, bunun yerine sürecin atama, onaylama ve istişare yoluyla yürütüldüğünü söylüyor.

Bazı kaynaklar operasyonun “iç yönetmelikleri ihlal ederek” gerçekleştirildiğini söylerken, diğerleri amacın “iç eksiklikleri gidermek” olduğunu ve “seçilenlerin hepsinin Tevfik Ebu Naim, Salah Ebu Şarik ve diğerleri gibi Sinvar'a yakın kişiler olduğunu” açıkladı.

Kaynaklar, el-Amudi'nin şu anda Gazze'deki Hamas içinde “devrim” olarak nitelendirilebilecek bir harekete öncülük ettiğini söylüyor. Özellikle İsrail saldırılarında yaralanan ilçe idari organlarının başındaki bazı yerel liderleri görevden aldı ve yerlerine atamalar yaptı. Savaş sırasında sorumluluklarının bir kısmından vazgeçen diğer kişiler için de aynı şeyi yaptı. Suikasta uğrayan, başka nedenlerle görevden alınan veya farklı görevlere atanan eski liderlerin yerine geçecek kişileri aramaya devam ediyor.

Bazı kaynaklara göre, bu adımlar Gazze Şeridi içindeki yerel Hamas liderlerinin yanı sıra yurtdışındaki liderler arasında da öfkeye yol açtı. Şeridin dışındaki siyasi büro üyelerinden bazıları yerel liderlere, "Olanlar kabul edilemez ve iç hukuka aykırıdır; önümüzdeki günlerde hareketin liderinin seçilmesini beklemeliyiz ki, bir yıl sonra yapılacak genel seçimlere kadar bazı bölgelerin liderliğindeki boşlukların geçici olarak doldurulması konusunda bir anlaşmaya varılabilsin" şeklinde bilgi verdi.

İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)

Kaynaklar, Gazze Şeridi'ndeki Hamas içinde siyasi düzeyde hüküm süren "kaosun" aksine, askeri kanadında istikrarlı bir durumun söz konusu olduğunu ve yeniden yapılanmanın sorunsuz ve sistematik bir şekilde devam ettiğini belirtiyor. İzzeddin Kassam Tugayları'nın yeni Genelkurmay Başkanı İzzeddin Haddad'ın savaş sırasında suikasta kurban giden veya öldürülenlerin yerine yeni atamalar yapmak üzere bir dizi toplantı düzenlediğini ve çeşitli kararlar aldığını ifade ediyorlar. Ayrıca, tüm taraflarla sürekli iletişim kurarak siyasi düzeydeki farklılıkların veya anlaşmazlıkların üstesinden gelmeye ve böylece her düzeyde istikrarı sağlamaya çalışıyor.

Kaynaklara göre Haddad, bazı bölgelerdeki tugay komutanları da dahil olmak üzere çeşitli liderlik pozisyonlarındaki boşlukları doldurmak için çalışırken, asıl komutanlarının suikast sonucu öldürülmesinin ardından bu tugayları yönetmek üzere atanmış diğer kişileri de görevde tutuyor.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu, İzzeddin Haddad'ın komuta ettiği Gazze Şehri Tugayı hariç, suikast sonucu öldürdü. Yerine Muhanned Receb atandı.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu suikastla öldürdü. Bunun istisnası, Muhannad Receb'ın yerine geçen İzzeddin el-Haddad'ın komutasındaki “Gazze Şehri Tugayı”ydı.

Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)

Çeşitli kanatları ve kademeleriyle Hamas, İsrail'in çeşitli kaynaklarını hedef alması sonucu mali krizden muzdarip olmuş durumda. Bununla birlikte, savaş sırasında veya sonrasında, farklı oranlarda ve zamanlarda da olsa, maaş ve ödenekleri tamamen kesmedi.

Gerçekte Hamas, 7 Ekim 2023 saldırısının ardından, 1987'deki kuruluşundan bu yana eşi benzeri görülmemiş son derece karmaşık bir dönemle karşı karşıya. Hareketin gözlemcilerine göre, Gazze Şeridi'ne sınır komşusu İsrail tesislerine ve kasabalarına yönelik saldırılarla başlayan bu saldırı, İsrail'i uzun süreli bir savaşa sürükledi.

Yazar ve siyasi analist Mustafa İbrahim, hareketin “askeri yenilginin, örgütsel tükenmişliğin, siyasi karmaşanın ve geleceği ile rolü hakkındaki varoluşsal kaygının iç içe geçtiği bir aşamaya girdiği” değerlendirmesinde bulunuyor.

İbrahim, İsrail savaşının, Hamas'ın siyasi büro üyelerinin ve Gazze Şeridi'ni yıllarca yöneten idari komitelerin başkanlarının çoğunu kaybetmesinin ardından, liderlik ve karar alma yapısını vurduğunu açıkladı. Bu durum, doldurulması kolay olmayan derin bir liderlik boşluğu yarattı ve hareket içinde geleceği ve bir sonraki aşama hakkında anlaşmazlıkları ortaya çıkardı: Bu bir yönetim aşaması mı, örgütsel hayatta kalma aşaması mı yoksa sadece uzun süreli bir krizi yönetme aşaması mı olacak?

Hamas'tan birkaç kaynak Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: "İşlerin iyi ve sorunsuz gittiğini söylemek mümkün değil. Birçok zorluk var ve yaşananlar, hiçbir şey bırakmayan ve hareketin liderlerinin çoğunun suikastına neden olan yıkıcı bir savaşın ışığında normal. Geniş bir liderliğe ve Filistin içinde ve dışında geniş bir halk tabanına sahip bir hareket için liderlik boşluğu normaldir ve bir yıl sonra kapsamlı seçimler yapılana kadar mevcut farklılıklar da normaldir."