Buteflika’nın partileri, Cezayir’in siyasi sahnesine geri dönüyor

Buteflika’nın partileri, Cezayir’in siyasi sahnesine geri dönüyor
TT

Buteflika’nın partileri, Cezayir’in siyasi sahnesine geri dönüyor

Buteflika’nın partileri, Cezayir’in siyasi sahnesine geri dönüyor

Cezayir’deki yandaş partiler, 22 Şubat’ta halk hareketinin başlamasından bu yana mazruz kaldıkları izolasyonun üstesinden gelmeye çalışıyor. Söz konusu partiler, son birkaç hafta içerisinde krizden kurtulmak için siyasi girişimler sunarak, çeşitli güncel konular hakkında görüşlerini ifade ederek ve birkaç konuya dair açıklama ve eleştiriler yaparak güçlü bir şekilde geri döndü.
Siyasi girişim
Yönetimin en güçlü ve en büyük partileri olan Kurtuluş Cephesi (FLN) ve Demokratik Ulusal Birlik (RND) partileri, liderlerinin yolsuzluk suçlamasıyla tutuklanması dolayısıyla sahneden neredeyse tamamen geri çekilmelerinin ardından tıkanıklıktan kurtulmak için siyasi girişimlerde bulunuyor. Bu çerçevede RND, “Cumhuriyetçi Dönüşüm” başlığıyla bir girişim ortaya koyarken, FLN de 7 Ağustos günü partinin girişimini ilan etmek amacıyla yaklaşık 800 üyesini harekete geçirdi.
Yandaşların Zekası
Siyaset Bilimi Profesörü Rabah Lounici, Independent Arabiya’dan Ali Yahi’ye yaptığı açıklamada, otoritenin, hareketlilik şokunu üzerinden atmak için zamana ihtiyaç duyduğunu, ardından gençler, seçkinler ve aydınlar gibi tarafların girişim ve forumlarıyla ortaya koyulan fırsatlarla geri döndüğünü belirtti. Lounici, “Bu fırsatlar, FLN ve RND başta olmak üzere yandaş partilerin dağıtılması talebi de dair hareketin bazı taleplerinin çarpıtılmasında ciddi şekilde rol oynadılar. Tüm bunlar da hareketliliğin dışlayıcı olmaması gerektiği bahanesiyle oldu” şeklinde konuştu.
Lounici, yandaş partilerin, kendilerini yeniden üretmeyi başardıklarına inandığını ifade etti. Söz konusu partilerin, Abdulaziz Buteflika’nın destekçileri olduğunu söyleyen Lounici, bunların muhalefetin bölünmesini ve aralarında uzlaşı sağlanamamasını desteklediklerini ifade etti. Rabah Lounici, yandaş partilerin, hareket içerisinde ideolojik ve kimlik tartışmalarının oluşmasında büyük rol oynadığını belirtirken, halk hareketinin 1988 sonrasında alınan dersten fayda sağlamadığını da söyledi.
Dışlama yok
FLN’nin Genel Sekreteri Muhammed Cemii, yaptığı açıklamada partinin, bu tür zor ve belirleyici koşullarda Cezayir’i, siyasi meraklıların ellerine bırakmayacağını söyleyerek, krizden çıkmanın tek yolunun, “hiçbir partiyi dışlamayan diyalog ve adil cumhurbaşkanlığı seçimleri düzenlemek” olduğunu vurguladı. Cemii, bazı diyalog komitesi üyelerinin ve muhalefet partilerinin, ülkenin tanık olduğu krizin sorumluluğunu iktidar partiye yüklemeye çalıştığını ve krize katkıda bulunanların, halk hareketinin taleplerine cevap olarak uzaklaştırıldığını edildiğini ifade etti.
FLN, durumu görüşmek ve ülkenin yaşadığı siyasi krizi çözme yollarını incelemek için iki gün boyunca bir araya gelecek. Toplantıların, krizi sona erdirecek siyasi bir girişimin ilanıyla bitmesi bekleniyor.
Cumhuriyetçi Dönüşüm
Aynı şekilde RND de krizden kurtulmak ve halkın taleplerini şekillendirmek için “Cumhuriyetçi Dönüşüm” başlıklı bir siyasi girişim ortaya koydu. Bu bağlamda partinin Genel Sekreteri İzzeddin Mihubi, geçen çarşamba günü gazetecilere yaptığı açıklamada, “popülizme” atıf yaparak partinin, demokratik toplumun siyasi haritadan dışlanmasını kabul etmeyeceğini belirtti.
Mihubi, ortaya koyulan girişimlerin ciddi olduğuna inandığını söyleyerek, ancak bazı tarafların dışlanması sonucu cesaret eksikliğine ve başarısızlık belirtilerine tanık olduklarına dikkati çekti. Genel Sekreter, parti yandaşı gençlerin, baştan beri halk hareketine katıldığını hatırlatarak, daha önce kabul edilen uygulamaların çoğunu yeniden gözden geçirme ve tüm girişimlere açık olma zamanı geldiğinin de altını çizdi.
Medya, muhalifleri gizliyor
Rabah Lounici, yandaş partiden aktivistlerin, muhaliflerin girişimlerini engelleme faaliyetlerine değerlendirirken, bunların bir hükümet medyası tarafından da desteklendiğini vurguladı. Muhaliflerin kaybolmadığını söyleyen Lounici, aksine bunların faaliyetlerini açıklamaktan kaçındığını belirtti. Lounici, “Medya, Demokrat Alternatif güçlerin, ulusal bir toplantıya hazırlanan taraflarla temaslarından neden bahsetmiyor?” şeklinde konuştu.
 Ülkedeki mevcut durumun takipçileri, muhalefetin “ortadan kaybolma” sebeplerini, Genelkurmay Başkanı Ahmed Kayid Salih’in son konuşmasına bağladı. Kayid Salih, diyaloğun, dikte etme noktasına ulaşan önkoşullardan uzak tutulması çağrısında bulunmuştu. Aynı şekilde söz konusu kaynaklar, herhangi bir diyaloğa başlamadan önce muhalif güçlerin ve Demokrat Alternatif’in ortaya koyduğu ve Diyalog ve Arabuluculuk Komitesi tarafından Cumhurbaşkanı Abdulkadir bin Salih’e sunulan ön koşullara dikkati çekti.



Hamas yanlısı bir araştırmacının özür tweeti, destekçileri arasında öfkeye yol açtı

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)
TT

Hamas yanlısı bir araştırmacının özür tweeti, destekçileri arasında öfkeye yol açtı

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)

Hamas yanlısı Filistinli bir araştırmacının, hareketin siyasi büro üyelerinden birinden kamuoyu önünde özür dilemesi, özellikle bu özrün söz konusu üyenin siyasi bir açıklamasına yöneltilen eleştirinin ardından gelmesi nedeniyle Hamas destekçileri arasında tepkiye yol açtı.

Katar’da yaşayan ve Hamas’a desteğiyle bilinen Filistinli siyasi araştırmacı Mahmud Hamid el-İle, salı akşamı X platformunda, hareketin yine Katar’da bulunan siyasi büro üyesi Muhammed Nazzal’dan özür diledi. El-İle, özrünü bir ay önce aynı platformda Nazzal’ın Hamas’ın silahları ve Gazze Şeridi’ndeki geleceğine ilişkin açıklamalarının ardından paylaştığı bir mesajda yer verdiği ifade nedeniyle yaptı.

Krizin kökeni, geçen yıl ekim ayında Reuters’ın yayımladığı bir habere dayanıyor. Haberde, Nazzal’a Hamas’ın Gazze Şeridi’nde silah bırakıp bırakmayacağı sorulduğunda verdiği yanıt aktarılmıştı. Nazzal, “Evet ya da hayır diyemem” ifadesini kullanmış, ardından “Silah meselesi genel bir ulusal konudur ve yalnızca Hamas’la ilgili değildir. Sahada silahlı gücü olan başka gruplar da var” demişti.

Bu açıklamalar Hamas içinde geniş çapta tepki çekti. Tepki gösterenler arasında, sözlerin muğlaklığı nedeniyle eleştiriler yönelten araştırmacı Mahmud el-İle de vardı. El-İle, açıklamaların hem siyasi büro üyesi tarafından yapılmış olmasına hem de hareketin farklı kademelerindeki, özellikle Gazze’de yaşayan veya aslen Gazze kökenli olan diğer yöneticilerin tutumlarıyla çelişmesine dikkat çekmişti.

Nazzal’ın sözlerine yönelik itirazların büyümesi üzerine Hamas bir açıklama yayımlayarak beyanların ‘bağlamından koparıldığını’ bildirdi.

Paylaşımına gelen tepkilerin ardından birkaç gün sonra eleştirisini silmek zorunda kalan el-İle, krizin bu noktada sona erdiğini düşünüyordu.

Özrün sebebi neydi?

Ancak özrün yayımlanması, bunun nedenine ilişkin yeni soru işaretleri doğurdu. Daha sonra X platformundaki bazı Hamas yanlısı kullanıcıların paylaşımlarına ve Katar’daki hareket kaynaklarının Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamalara göre, olayın arka planında Muhammed Nazzal’ın attığı adım bulunuyor. Buna göre Nazzal, uzun yıllardır ikamet ettiği Doha’da Katar resmi makamlarına Mahmud el-İle hakkında şikâyette bulunarak, kendisine hakarette bulunduğu ve manevi zarar verdiği iddiasını gündeme getirdi.

ghy
Katar'ın başkenti Doha'da İsrail’in hava saldırısı düzenlediği bina (Reuters)

Kaynaklardan birine göre, pek çok kişi, aralarında bazı üst düzey yöneticiler de olmak üzere, arabuluculuk yaparak anlaşmazlığı çözmeye çalıştı, ancak Nazzal, kendisine yönelik ifadeler nedeniyle X platformu üzerinden kamuoyuna açık bir özür yayınlanmasında ısrar etti. Bu şart yerine getirilince, Nazzal’ın başka bir talepte bulunmaması ve anlaşmazlığın kapanması üzerinde uzlaşıldı. Buna rağmen Nazzal’ın ‘maddi tazminat talebinde ısrar ettiği’ ifade edildi.

Hareketle ilişkili başka kaynaklar ise ‘Mahmud el-İle’nin özrünün krizi çözmek için yalnızca ilk adım olduğunu, sürece müdahil olan bazı kişilerin Nazzal’ın öfkesini yatıştırmak ve onu şikâyeti geri çekmeye ikna etmek amacıyla el-İle’yi bu yöne yönlendirdiğini’ aktardı.

Aktivistler arasında öfke

Hamas’ın içinden ve dışından birçok isim özür meselesine tepki gösterdi. Tepki verenler arasında Filistinli gazeteci Muna Havva da vardı. Havva, sosyal medya hesabında, “Filistin’deki özgürlük hareketlerinin tarihinde, ne yaşanırsa yaşansın, bir liderin kendi mensuplarından birini üçüncü bir tarafa ya da başka bir otoriteye şikâyet ettiği tek bir örnek dahi yoktur. Bu davranış ne ulusal örgütlerin ahlakıyla ne de kabile geleneklerinde kabul gören en basit sığınma kurallarıyla bağdaşır. Utanç verici, acı verici, üzücü” diye yazdı.

Havva bir başka paylaşımında ise şu ifadeleri kullandı: “İsrail’in bugünkü genişlemesi kadar tehlikeli bir dönem görülmedi; tarih de Gazze’de halkımızın yaşadığı kadar vahim bir katliama tanıklık etmedi. Bu felaketin ortasında, halkımızın önde gelen isimlerinden biri, bir gencin attığı bir tweet yüzünden onu başka bir devlete şikâyet ediyor; geçimini ve güvenliğini riske atıyor. ‘Direniş’in liderleri halkımızdan ateş altında direnmelerini isterken, tek bir eleştiri cümlesine dahi tahammül edemiyor.”

Ayrıca Hamas gibi gruplara verdiği destekle bilinen aktivist Cemil Mikdad da konuya ilişkin paylaşım yaptı. Mikdad, “Hamas’tan bir yönetici, Katar’da yaşayan bir Filistinliyi, hakkında Katar mahkemelerinde dava açtıktan sonra uzun bir özür metni yayımlamaya zorladı; üstelik yalnızca kendisini eleştirdiği bir önceki paylaşım yüzünden!” ifadesini kullandı. Mikdad sözlerini şöyle sürdürdü: “Harika gerçekten… Nereye geldik? Halk olarak eleştirme hakkına sahip olduğumuz ve bizi dinlemekle yükümlü olan liderlerimiz, şimdi Arap mahkemelerini bize karşı bir güç olarak kullanıyor. Bu da ne demek oluyor? Siz ne hale geldiniz böyle, cahiller?!”

Hamas’ın silahlı yapısının geleceği, hareketin üst düzey isimlerinin açıklamalarında uzun süredir farklılık gösteren bir başlık olarak öne çıkıyor. Hamas’ın yurt dışı sorumlusu Halid Meşal, geçtiğimiz cumartesi günü İstanbul’da düzenlenen bir panelde, “Hamas’ın ancak bir Filistin devleti kurulması hâlinde silah bırakabileceğini” söyledi.

Buna karşın, Meşal’in açıklamasından yalnızca bir gün sonra, Hamas yetkilisi Basim Naim AP’ye yaptığı değerlendirmede, hareketin kapsamlı bir güvenlik ve siyasi düzenlemenin parçası olmak kaydıyla ‘silahların depolanması ya da dondurulması gibi seçeneklerin görüşülmesine açık olduğunu’ belirtti.

Hamas’ın siyasi büro üyelerinden Husam Bedran ise salı günü yaptığı açıklamada, sürecin ikinci aşamaya geçmesinin ‘İsrail’in ihlalleri durdurmasına’ bağlı olduğunu ifade etti. Öte yandan Hamas’ın birçok lideri ve sözcüsü, aralarında Halil el-Hayye ve Hazım Kasım’ın da bulunduğu isimler, hareketin ikinci aşamaya geçmeye ‘hazır olduğunu’ vurgulayan açıklamalarını sürdürdü.


Amerika Birleşik Devletleri'nin Gazze'de yakın zamanda ikinci aşamanın yaşanacağına dair beklentileri

Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)
Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)
TT

Amerika Birleşik Devletleri'nin Gazze'de yakın zamanda ikinci aşamanın yaşanacağına dair beklentileri

Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)
Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)

ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz dün Kudüs'te yaptığı açıklamada, Başkan Donald Trump'ın Gazze barış planının ikinci aşamasına ilişkin gelişmeler hakkında "yakında" duyurular beklediğini belirterek, Washington'un Hamas'ın yeniden yapılanmasına izin vermeyeceğini vurguladı.

Waltz, planın ana bileşenlerinin, hizmetleri yönetecek teknokrat bir Filistin yönetimi, ilgili tarafların maliyetleri karşılamasını sağlayacak bir finansman mekanizması ve son olarak uluslararası bir istikrar gücü olduğunu açıkladı.


İsrail, Gazze'ye gönderilecek yardımlar için Ürdün ile olan sınır kapısını yeniden açtı

Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)
Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)
TT

İsrail, Gazze'ye gönderilecek yardımlar için Ürdün ile olan sınır kapısını yeniden açtı

Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)
Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)

İsrail ve Filistinli yetkililer AFP'ye verdikleri demeçte, İsrail'in, Gazze'ye yardım taşıyan kamyonlar için Ürdün ile işgal altındaki Batı Şeria arasındaki Kral Hüseyin Köprüsü (Allenby Köprüsü) sınır kapısını, kapanmasından yaklaşık üç ay sonra dün yeniden açtığını söyledi.

İsrail, eylül ayında Ürdünlü bir sürücünün sınırda ateş açarak iki İsrail askerini öldürmesinin ardından sınır kapısını kapatmıştı. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre birkaç gün sonra, sınır kapısı bireysel geçişlere yeniden açıldı, ancak savaşın harap ettiği Gazze Şeridi'ne yönelik insani yardımlara kapalı kaldı.

İsrail hükümetinin Topraklardaki Hükümet Faaliyetleri Koordinatörlüğü (COGAT) sözcüsü, "Allenby Köprüsü sınır kapısı bugün açıldı ve kamyonlar Allenby Köprüsü'nden Gazze'ye geçiyor" dedi. Adının açıklanmasını istemeyen bir Filistinli yetkili de sınır kapısının yeniden açıldığını doğruladı.

Yetkilinin açıklamasına göre, salı günü çimento ve yapım malzemesi taşıyan 96 kamyonun geçişine izin verildi. Dün ise insani yardım taşıyan 20 kamyon bu sınır kapısından giriş yaparken, inşaat sektörü için kumun da bugün girişine izin verilmesi bekleniyor.

Sınır kapısının kapatılmasından bu yana Ürdünlü yetkililer, Batı Şeria'nın kuzeyindeki Şeyh Hüseyin sınır kapısından Gazze'ye yardım ulaştırabildiklerini söylüyor. Salı günü bir İsrailli yetkili, Ürdün'den Allenby Köprüsü sınır kapısından mal ve yardım transferinin yakında yeniden başlayacağını söyledi.

Yetkili şöyle devam etti: “Gazze Şeridi'ne giden tüm yardım kamyonları, kapsamlı bir güvenlik kontrolünden geçtikten sonra, refakat ve güvenlik eşliğinde seyahat edecek… Ürdünlü sürücüler ve kargolar için güvenlik kontrolü ve kimlik doğrulama prosedürleri sıkılaştırıldı. Geçişi güvence altına almak için özel güvenlik güçleri görevlendirildi.”

Ürdün Vadisi'ndeki sınır geçişi, Batı Şeria'dan Filistinlilerin İsrail topraklarına geçmeden ayrılmalarına olanak tanıyan tek geçiş noktasıdır.

İsrail, özel izinleri olmadığı sürece Filistinlilerin havaalanlarından geçmesine izin vermiyor.