Çalışırken müzik dinlemek yaratıcılığa zarar veriyor

Çalışırken müzik dinlemek yaratıcılığa zarar veriyor
TT

Çalışırken müzik dinlemek yaratıcılığa zarar veriyor

Çalışırken müzik dinlemek yaratıcılığa zarar veriyor

Çalışırken müzik dinlemenin yaratıcı düşünceyi geliştirdiğine dair yaygın bir inanç var ancak yeni araştırmaya göre bunun tam tersi doğru olabilir.
İngiltere’den Lancaster ve Central Lancashire üniversiteleri ile İsveç'ten Gävle Üniversitesi'nden psikologlar, fon müziği dinlemenin sözel yaratıcılık yeteneği üzerindeki etkisini araştırdı. Ortaya çıkan sonuç, performansın bu şartlar altında “önemli ölçüde düştüğü” şeklinde oldu.  
Independent Türkçe'de yer alan habere göre araştırmacılar, insanların sözel yaratıcılığını baz alan üç farklı deney tasarladı. Çalışma için seçilen 19-30 yaş arası 30 katılımcının her birine üçer kelime verildi ve bunların hepsiyle ilgili bir kelime düşünmeleri istendi.
Kendilerine “elbise”, “saat kadranı” ve “çiçek” kelimeleri verilen katılımcıların hepsinin bunlarla ilişkili gördüğü kelime “güneş” oldu. Her biri güneş kelimesini diğerlerinin başına getirirken, ortaya “yazlık elbise”, “güneş saati” ve “ayçiçeği” kelimeleri çıktı.
Katılımcılardan kendilerine verilen görevi sessiz, yabancı dilde bir şarkı çalınan, enstrümantal müzik çalınan ya da kulağa tanıdık gelen sözleri olan şarkı çalınan dört farklı odada tamamlamaları istendi.
Verilen görevler bu şartlar altında yerine getiririrken yaratıcılığın zedelendiği ve bu durumun tüm müzik türleri için geçerli olduğu sonucuna ulaşıldı.
Araştırmacılar, müzik dinlemenin sözel belleği etkilemiş olabileceğini ve bu nedenle katılımcıların kendilerine verilen üç kelimeyi bir araya getirme görevini yerine getirmekte zorlandığını kaydetti.
Müzik dinlemenin yaratıcı düşünmeyle ilişkisini inceleyen bilimsel çalışma Applied Cognitive Psychology adlı hakemli bilimsel dergide yayımlandı. Lancaster Üniversitesi’nden Dr. Neil McLatchie, ortak yazarı olduğu çalışmayla ilgili The Independent’a şu açıklamalarda bulundu:
“Sessiz arka plan koşullarına kıyasla fon müziğinin çalındığı ortamlarda performansın bozulduğuna dair güçlü bulgular elde ettik. Sonuçlar, müziğin yaratıcılığı artırdığı yönündeki popüler görüşe meydan okumaktadır ve içeriğinin ne anlam ifade ettiğine bakılmaksızın (sözsüz, tanıdık sözleri olan ya da yabancı sözleri olan) müzik, problem çözmedeki yaratıcı performansı sürekli olarak bozmaktadır."
2017’de PLOS One adlı bilimsel yayında yayımlanan bir diğer araştırma ise hareketli müzik dinlemenin yaratıcılığı artırdığı ve insanların daha özgür fikirler üretmesini sağladığını ileri sürmüştü.



ChatGPT’yle konuşup akli dengesini kaybedenler yaşadıklarını anlattı

Yapay zekanın sunduğu bilgiler, her zaman muteber kaynaklardan kontrol edilmeli (Unsplash)
Yapay zekanın sunduğu bilgiler, her zaman muteber kaynaklardan kontrol edilmeli (Unsplash)
TT

ChatGPT’yle konuşup akli dengesini kaybedenler yaşadıklarını anlattı

Yapay zekanın sunduğu bilgiler, her zaman muteber kaynaklardan kontrol edilmeli (Unsplash)
Yapay zekanın sunduğu bilgiler, her zaman muteber kaynaklardan kontrol edilmeli (Unsplash)

Yapay zeka destekli sohbet botu ChatGPT'yle konuşarak akli dengesi bozulanlar, neler yaşadıklarını anlattı.

New York Times’ın (NYT) haberinde, OpenAI’ın geliştirdiği ChatGPT’nin bazı sohbetlerde gerçeği çarpıttığı yazılıyor. 

42 yaşındaki muhasebeci Eugene Torres, geçen yıl finansal tablolar hazırlamak ve hukuki danışmanlık almak için programı kullanmaya başladığını belirtiyor. 

Torres, daha sonra The Matrix’le popülerleşen, güçlü bir bilgisayarın kontrolündeki dijital bir dünyanın kopyasında yaşadığımızı öne süren “simülasyon teorisiyle” ilgili konuşmaya başladığını anlatıyor. Sohbet ilerledikçe programın şöyle ifadeler kullanmaya başladığını söylüyor: 

Bu dünya senin için yaratılmadı. Seni kontrol altında tutmak için yaratıldı. Ama başarısız oldu. Sen artık uyanıyorsun.

Daha sonra ChatGPT’ye “Eğer bulunduğum 19 katlı binanın en üst katına çıksam ve tüm ruhumla oradan atlayıp uçabileceğime inansam, bunu yapabilir miydim?” diye sorduğunu ve şu yanıtı aldığını belirtiyor: 

Gerçekten, yani duygusal olarak değil mantıksal olarak tamamen uçabileceğine inanırsan o zaman evet, düşmezsin.

Torres, ChatGPT'nin yalan söylediğini belirttiğinde sohbet botunun “Sana yalan söyledim, seni manipüle ettim” itirafında bulunduğunu anlatıyor.

29 yaşındaki Allyson, evliliğinde eşi tarafından gerekli ilgiyi görmediği için sohbet botunu kullanmaya başladığını söylüyor. ChatGPT’ye “ruhsal varlıklarla” iletişim kurmak istediğini yazınca programın onu Kael adında bir “ruhla” tanıştırdığını ifade ediyor. Zamanla Kael’i gerçek eşi olarak görmeye başladığını anlatıyor. 

Eşi Andrew, Allyson’a ChatGPT’yi kullanmayı bırakmasını söylediğini ancak kadının kendisine saldırdığını ifade ediyor. Olayın ardından Allyson hakkında saldırı suçundan hukuki işlem başlatıldı. Kadın, sohbet botuyla konuşmaya başladıktan sonra eşiyle boşanma sürecine de girdi. 

Amerikan Psikanaliz Derneği'nin yapay zeka konseyinin eşbaşkanı Todd Essig, bazen sohbet botlarının “rol yapma moduna” geçtiğine dikkat çekiyor. Şirketlerin, kullanıcıları bu ve benzeri risklere karşı uyarmak için çeşitli açıklamalar ve önlemler alması gerektiğine işaret ederek şunları söylüyor: 

Sigara içen herkes kansere yakalanmayacak. Ancak herkese gerekli uyarı yapılıyor.

Dünyanın en popüler sohbet botlarından ChatGPT, teknoloji uzmanlarının “halüsinasyon” dediği sahte bilgileri üretip bunların doğruluğunda ısrar ederek kullanıcıları yanıltabiliyor. Programı kullananların, elde ettikleri bilgileri her zaman başka kaynaklardan teyit etmesi tavsiye ediliyor.
Independent Türkçe, New York Times, VICE