​Cezayir’de Kurban Bayramı

Hayvan satış noktalarına giren simsarlar müşterileri kendine çekiyor (Independent Arabia)
Hayvan satış noktalarına giren simsarlar müşterileri kendine çekiyor (Independent Arabia)
TT

​Cezayir’de Kurban Bayramı

Hayvan satış noktalarına giren simsarlar müşterileri kendine çekiyor (Independent Arabia)
Hayvan satış noktalarına giren simsarlar müşterileri kendine çekiyor (Independent Arabia)

45 yaşındaki Cezayir vatandaşı Baya, Kurban Bayramı'nı ailesi ve akrabalarıyla geçirmek, sokaklarda ve pazarlarda bayram öncesi yaşanan coşkuya tanık olmak için Fransa’dan Cezayir’e gitmeye karar verdi.
Cezayir’deki Kurban Bayramı'nın özel bir tadı olduğunu, bu günlerde ülkesinden uzak kalamayacağını belirten Baya, böyle düşünen sadece kendi olmadığını ve Cezayir’de aynı duyguyu paylaşan onlarca kişinin var olduğun vurguladı.
Ailelerin bayram hazırlığı
“Büyük bayrama” hazırlık, bazı geleneksel tatlıların yapımının yanı sıra ev temizliği, yeni yatak satın alma ve bayram sabahı çay servisi gibi geride bırakmadıkları farklı gelenek ve ritüellerle başlıyor.
Independent Arabia’nın başkentte, Belkur sokağında bir araya geldiği Nadiye eve dönmeden önce ihtiyaç duyduğu malzemeleri almak için alışveriş yaptığını ve üç kızının da evi temizlediğini belirtti. Nadiye açıklamasında şunları söyledi:
 “Bayram, kalplerimizin değerli bir misafiridir. Onu gerektiği gibi karşılamalıyız. Erkekler, sünneti yerine getirmek, çocukların kalplerini neşe ile doldurmak ve fedakarlıkta bulunmak için özen gösterir. Biz kadınların rolü ise evi temizlemek, tatlı yapmaktır.”
Şarku'l Avsat'ın Independent Arabia kaynaklı haberine göre, Cezayirli aileler, alım gücündeki düşüş ve yerel para biriminin değer kaybetmesi nedeniyle fiyatların makul olduğu halk pazarlarını tercih ediyor.
Başkentteki Bab El Oued de bu halk pazarlarından biri. Pazarda Mustafa’nın tezgahında çeşitli ürünler var. Müşterilerin dikkatini çekerek mallarının satılması için “Gel gel, her şey ücretsiz” ve benzeri sloganlar kullanıyor.
Tezgahlar çeşitli ebatlarda bıçaklar, deri kaplama malzemeler ve kesici aletlerle dolu. Kesim işleminden sonra evin dezenfekte edilmesinde tercih edilen temizlik malzemeleri ve aile üyelerinin akşam oturmalarında aynı masada toplanarak yaptıkları barbeküler için de kömür mevcut. 
 Pazar ve dükkanlar arasında dolaşıldığında karabiber ve kırmızı biber gibi lezzetli yemeklerin hazırlanmasında gerekli çok sayıda baharatın kokusu da kadınların ilgisini çekiyor. Satıcılardan biri Independent Arabiya’dan İman Aouimeur’a yaptığı açıklamada, bayram için değerli olan, kurbanla ilgili her şeyin kolay ve zahmetsiz bir şekilde satıldığını ifade etti. Satıcı ayrıca “Bugünlerde pazardaki atmosfer harika” ifadelerini kullandı.
Bolluk ve pahalılık
 Cezayirlilerin Kurban Bayramı’na olan düşkünlükleri ve ekonomik refah umutları, bu yıl özellikle de düşük gelirli vatandaşlar açısından kurban bedeliyle çakıştı. Zira kurban fiyatları, 320 ila 500 dolar arasında değişiyor. Bu durum aileleri dini günlerin yaz tatiline denk gelmesi ve yeni eğitim yılının yaklaşması dolayısıyla maddi sıkıntıya soktu. Kurban, bu bayramın odak noktası olduğu için hayvan satışı, rastgele satış noktalarından pazara giren simsarlar ve rakipleri kendine çekiyor. Fiyatlar, ürünün bolluğuna rağmen çarpıcı bir şekilde yüksek. Cezayir Tüketiciyi Koruma Derneği’nin rakamlarına göre 129 resmi satış noktası karşısında rastgele satış yapılanların sayısı 500’den fazla.
Cezayirliler bu bayram 5 milyona yakın kurban kesti. Bu da hızlı kâr arayanlar için büyük bir fırsat oldu. Cezayir’de çeşitli türlerde 26 milyon sığır bulunuyor.
Başkentin 300 km uzağındaki el-Celfa bölgesinden Mustafa, “Kurban fiyatları, hayvan bolluğu göz önüne alındığında simsarların son birkaç gündür piyasaya adım atması sonrasında fırladı” aöıklamasında bulundu. Yapılan açıklamalar El-Celfa'nın hayvancılıkta birinci sırada olduğu yönünde.
Çocukların sevinci
Vatandaşlar, yüksek maliyete rağmen kurban satın almak için birbirleriyle mücadele ediyor. Bu, başkent Cezayir’de kurban satış noktalarının birinde fiyatları sonra Valid Muhammed için de geçerli. Independent Arabiya’ya konuşan Valid Muhammed, “Tereddütlüydüm. Maddi sıkıntım yüzünden kurban kesmemeyi bile düşündüm. Ama çocuklarımı bayramda sevindirmek ve bu sünneti yerine getirmek için borç almaya karar verdim” dedi. Her ne kadar bazı düşük gelirli ailelerin kurban satın alması zor olsa da bu günler, bazıları açısından kurban satın alarak gösteriş yapmak için de bir fırsat haline geldi.
Halen halka açık meydanlarda iki koçun güreşmesi halkı satın almaya çekiyor. Satıcıya da kazanmasında yardımcı oluyor.
Cezayir'de hayvanların güreştirilmesi yıl boyunca popüler bir biçimde sürse de Kurban Bayramı’nın gelmesiyle benzer sahneler daha da artıyor. Ancak birçok kişi bu eylemi, hayvanın “haince sömürülmesi” olarak kabul ediyor ve kınıyor.
Sadaka ve hediye
Değişen topluma ve hız kazanan teknolojiye rağmen Cezayirliler açısından Kurban Bayramı’nın amacı değişmiyor. Bu bayram, sünneti yerine getirmek, yoksul ve ihtiyaç sahiplerine et vermek için bir fırsat olarak kabul ediliyor. Ancak aynı zamanda kurban etiyle hazırlanan lezzetli geleneksel yemeklerin tadını çıkarmak ve Cezayirli ailelerin büyüklerin evinde toplanması için de güzel bir fırsat yaratıyor. Bayramda yeni gelin olanlara  meyve sepetinden, parfümden, elbiseden veya altından farklı hediyeler sunuluyor. Bu Cezayir geleneğinin amacının ise iki aile arasındaki ilişkiyi güçlendirmek ve eşinin ailesinin evindeki durumu iyileştirmek olduğu belirtiliyor.



Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
TT

Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)

Suriye Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon halinde, Nada el-Gabra, Lema es-Savaf, Rana el-Baba ve devrik rejim döneminde gözaltına alınan ve kaybolan muhaliflerin kayıp çocuklarıyla ilgili dosyada yer alan diğer sanıkların tutuklandığını duyurdu. Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü, sanıklara yönelik tutuklama emrinin, çocukların aileleri ve yakınlarının kişisel iddiaları ve açılan davalar üzerine Şam Savcılığı tarafından çıkarıldığını bildirdi.

Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü Samir el-Kirbi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi'ni yöneten Nada el-Gabra ve Lema es-Savaf ile Şam'daki el-Mubarrah Yetim Sponsorluk Derneği'ni yöneten Rana Muvaffak el-Baba'nın, ‘Şam Cumhuriyet Savcılığı tarafından çıkarılan bir tutuklama emrine göre, kaybolan çocukların dosyasının saklanmasına karışan diğer sanıklarla birlikte tutuklandığını’ belirtti.

El-Kirbi bu önlemin, önceki dönemlerde mahkûmların çocuklarının kaybolmasıyla ilgili davalara karıştıkları yönündeki suçlamaların arka planında geldiğini söyledi. El-Kirbi, “Resmi ve sivil makamların yanı sıra konuyla ilgili herhangi bir bilgiye sahip olan herkesi, bu çocukların akıbetini aydınlatmak ve haklarını güvence altına almak için soruşturma komitesiyle iş birliği yapmaya çağırıyoruz” dedi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, çocukların dosyasıyla ilgili bir dizi kişi tutuklandı ve bu kişiler, ‘çocukların akıbetiyle ilgili olası suiistimal ve ihlallere karıştıklarından şüphelenildiği için resmi soruşturma altına alındı.’ Söz konusu adımlar, Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı’nın 2025 tarihli ve 1806 sayılı kararı uyarınca, bu dosyayı araştırmak ve çocukların akıbetini takip etmek üzere özel bir komite oluşturulmasını takiben atıldı.

3 bin 700 çocuk yetimhanelere yerleştirildi

İnsan hakları örgütleri ve medya raporları, eski rejime muhalif mahkûmların Şam'daki yetimhanelere veya çocuk esirgeme kurumlarına yönlendirilen 3 bin 700 çocuğu olduğunu gösteriyor. Esed'in devrilmesi ve kaçışından sonra yayınlanan gizli Suriye istihbarat belgelerine göre, yaklaşık 400 çocuk tutukluluk yılları boyunca muhaliflerin ailelerinden ayrılarak Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi, Daru’r Rahme Yetimhanesi ve Çocuk Köyleri de dahil olmak üzere dört yetimhaneye yerleştirildi.

 Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi bir televizyon röportajında, eski rejimin yıkılmasından önce 2015-2024 yılları arasında 27 çocuğun kendisiyle birlikte yetimhanede kaldığını ve güvenlik güçlerinin bu çocukları gizli notlarla şube mahzenlerinden yetimhaneye gönderdiğini itiraf etti. Güvenlik güçleri bu çocukları gizli emirlerle yetimhaneye gönderiyor, isimlerini değiştiriyor ve Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı'ndan yazılı onay almadıkça kimsenin onları ziyaret etmesine izin vermiyordu.

Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)

Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi Müdürü Meys Acib bir televizyon kanalında yayınlanan açıklamalarında, kompleksin geçmişte özel durumları olan çocukları kabul ettiğini ve devrik Devlet Başkanı’nın eşi Esma Esed'in bu çocukların dosyalarını bizzat takip ettiğini itiraf etti. Öte yandan SOS Çocuk Köyleri yetkilileri de 2014-2018 yılları arasında resmî belge ve kayıtları olmayan 139 çocuğu kabul ettiğini ve bunların çoğunu Esed'in yetkililerine iade ettiğini ve o dönemde bakanlıktan bu tür vakaların gönderilmemesini istediğini kabul etti.

Samir el-Kirbi, çocukların akıbetinin belirlenmesi ve halen hayatta olup olmadıkları ya da toplu mezarlara gömülüp gömülmedikleri konusunda, bu çocuklar için özel toplu mezarların varlığının söz konusu olmadığını vurguladı. El-Kirbi, “Bugüne kadar yaptığımız dikkatli araştırma ve incelemeler sonucunda çocuklar için toplu mezarların varlığına rastlamadık, ancak bu çocukların yetimhanelere ve çocuk derneklerine yönlendirildiğini kanıtlayan belge ve kanıtlara sahibiz. Kayıp Çocuklar Komitesi, gerçeği ortaya çıkarmak ve çocukların ailelerine ve yakınlarına adalet sağlamak amacıyla bu dosyaları ilgili bakanlıklarla paylaşıyor” ifadelerini kullandı.

 Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Mart 2011'den bu yana Suriye'de Esed rejimi tarafından en az 23 bin çocuğun öldürüldüğünü, bunlardan 190'ının işkence altında hayatını kaybettiğini ve 5 bin 200 çocuğun da zorla kaybedildiğini belgeledi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı Hind Kabavat tarafından kurulan Kayıp Çocuklar Komitesi'nde Adalet, İçişleri ve Vakıflar bakanlıklarından birer temsilci ile devrik rejim döneminde kaybolan kişiler ve mahkûmlar konusunda çalışan sivil derneklerin başkanları yer alıyor.