Filistin’de yaşanan ekonomik kriz sebebiyle bu yılki kurban alımında ciddi bir düşüş yaşandı

Kurban satın alma ve dağıtma genellikle bayramın ilk günü yapılmaz. Kurbanlar çoğu zaman akraba ziyaretlerin sonlanmasını takiben bayramın 3’üncü gününde kesilir (Independent Arabia)
Kurban satın alma ve dağıtma genellikle bayramın ilk günü yapılmaz. Kurbanlar çoğu zaman akraba ziyaretlerin sonlanmasını takiben bayramın 3’üncü gününde kesilir (Independent Arabia)
TT

Filistin’de yaşanan ekonomik kriz sebebiyle bu yılki kurban alımında ciddi bir düşüş yaşandı

Kurban satın alma ve dağıtma genellikle bayramın ilk günü yapılmaz. Kurbanlar çoğu zaman akraba ziyaretlerin sonlanmasını takiben bayramın 3’üncü gününde kesilir (Independent Arabia)
Kurban satın alma ve dağıtma genellikle bayramın ilk günü yapılmaz. Kurbanlar çoğu zaman akraba ziyaretlerin sonlanmasını takiben bayramın 3’üncü gününde kesilir (Independent Arabia)

“Lebbeyk Allahümme Lebbeyk. Lebbeyk lâ şerîke leke lebbeyk”
“Buyur Allah'ım buyur! Buyur ki senin ortağın yok, emrine amadeyim buyur!” anlamına gelen bu sözleri Kudüs'ün 63 km kuzeyindeki Nablus şehrinde yer alan dükkanlardaki eski elektronik cihazlardan duyabilirsiniz. Kurban Bayramı’nın yaklaşmasıyla birlikte bölgede dolaştığınız vakit kulağınıza bu sözlerin geldiğine tanık olursunuz.
Bu bayramda büyükbaş veya küçükbaş hayvanlar kurban edilerek yoksullara ve fakirlere yardım olarak dağıtılır. Birçok sofrada ana yemek olarak maşavi (mangalda et ve kebap) bulunur. Bunun yanı sıra arife günü oruç tutan kimseler iftar sofralarında fesik adı verilen balık yemeği bulundurur. Bayramdan günler önce pazarlar alıcılarla dolup taşar. Yolların kenarında tatlı, şeker ve meşavi satan seyyar satıcılara denk gelirsiniz. Kıyafet ve ayakkabılarda indirimler olurken, bazı mahalleler hurma, ceviz ve badem kokuları ile dolar.
Kurban Bayramı sabahı insanlar, tekbir nidalarıyla birlikte bayram namazını eda etmek için toplanırlar. Namazın öncesinde veya sonrasında kabirler ziyaret edilir. Kabir ziyareti sırasında özellikle de yaşlılar ölenlerin ruhu için mezar taşlarına gül bırakır ve tatlı dağıtır. Bunun ardından akrabalar ve arkadaşlar ziyaret edilir. Bu ziyaretler bazen ev ev dolaşarak yapılır, bazen de bayramlaşmak veya zaman geçirmek amacıyla ailenin en büyüğünün evinde bir araya gelinir.
Şarku'l Avsat'ın Independent Arabia kaynaklı haberine göre çocukların bayram günü ise biraz daha farklı olur. Mesela 10 yaşındaki Ahmed, bayram sabahı ailesiyle birlikte vazifelerini yerine getirdikten sonra arkadaşlarıyla buluşur. Akşam ezanı okunana kadar onlarla vakit geçirir. 12 yaşındaki Lana ise köy yerinde kızların gidebileceği alanlar sınırlı olduğu için eve daha erken döner.
Kurbanlar genellikle bayramın 3’üncü günü kesilir
Koyun satışı ve kesimi alanında çalışan Emir Savalha, kurban satın alımının ve dağıtımının genellikle bayramın ilk günü yapılmadığını, kurbanların genellikle akraba ziyaretlerinin ardından bayramın 3’üncü gününde kesildiğini dile getiriyor. Ayrıca kurbanın üçte birini kurbanı kesen ailenin aldığını, üçte birinin dost ve akrabalara dağıtıldığı ve kalan üçte birlik kısmın ise muhtaç olanlara verildiğini söylüyor.
Kurban satışında büyük düşüş
Independent Arabia'dan Phantina Sholi'nin görüştüğü herkes bu bayramın diğer bayramlardan farklı olduğu konusunda hemfikir. Filistinlilerin, İsrail hükümetinin vermesi gereken paraya el koyması dolayısıyla yaşadığı ekonomik kriz, kurban satışında diğer senelere göre büyük düşüş yaşanmasına yol açtı. Savalha, insanların yeterli mali olanaklara sahip olmamalarından ötürü bu yılki satışlarla büyük bir düşüş olduğuna dikkat çekerken, bir kasap, bu yılki kurban bayramında geçen yıllara oranla en düşük kurban alımının gerçekleştiğini söyledi.
Okul döneminin yaklaşmasıyla birlikte özellikle İsrail hükümetinden kaynaklı yaşanan kriz gibi çeşitli sebepler her ne kadar bu yılki kurban alımlarında düşüş yaşanmasına yol açmış olsa da, Tarım Bakanlığı bünyesindeki Tarımsal Pazarlama Genel Müdürü Tarık Ebu Leben, Independent Arabia’ya verdiği demeçte, “Çiftlik hayvanlarının ithalatı hususunda önceki yıllara kıyasla bir düşüş yaşanmadı. Bakanlık sadece bayram döneminde değil, periyodik olarak Portekiz ve Fransa gibi diğer ülkelerden kurbanlık hayvanlar ithal ediyor. Böylece pazardaki açığı kapatmaya çalışıyor” açıklamasında bulundu. Kurban Bayramı hazırlıkları sırasında çekilen bir fotoğraf (Independent Arabia)
Vatandaşlar yüksek fiyatlardan şikayetçi
Kurban Bayramı için hazırlık yapan vatandaşlar, bazı dükkanların fiyatları açıklamamasından şikayetçi olduklarını ve bu durumun manipülasyonlara karşı kendilerini savunmasız bıraktığını söyledi.
Tüketici Koruma Derneği Başkanı Fahya el-Bahş, resmi makamlarca malların, özellikle de kurbanlık hayvanların fiyatlarının denetiminde bazı noksanlıkların mevcut olduğunu düşündüğünü belirtti. Ayrıca ithal ve yerli kırmızı et fiyatları arasında bir tutarsızlık bulunduğuna dikkat çekti. Ancak Ebu Leben, böyle bir iddianın asılsız olduğunu belirterek, Tarım Bakanlığı’nın yerli ve ithal kurban hayvanların fiyatlarını denetlediğini ve kurban kesme sürecini izlediğini vurguladı.
Sadece et fiyatları değil, İsrail’den yapılan ithalatın sonucu olarak sebze ve meyve fiyatlarının da arttığı gözleniyor. Bu dönemde yerleşimcilerin ürünlerinin pazara girişinin denetiminde birtakım zorlukların yaşandığını dile getiren el-Bahş, bunun sebebinin, bu tür pazar girdilerinin kurumlar ve dükkanlardan ziyade kontrolü zor olan bireyler tarafından yapılması olduğunu söyledi.



Sudan, Rusya'ya silah karşılığında deniz üssü ve altın teklif ediyor

TT

Sudan, Rusya'ya silah karşılığında deniz üssü ve altın teklif ediyor

Sudan, Rusya'ya silah karşılığında deniz üssü ve altın teklif ediyor

Amerikan yönetimi Sudan’daki çatışmanın taraflarına ülkedeki savaşı durdurmaya yönelik bir yol haritasını kabul ettirmeye çalışırken, ABD ve Sudanlı kaynaklar, Port Sudan yönetiminin Rusya’dan silah desteği almak için Moskova ile temas kurduğunu bildirdi. Kaynaklara göre Port Sudan, gelişmiş silahlar karşılığında Rusya’ya Kızıldeniz kıyısında deniz üssü kurma imkânı ve maden ile altın yatırımları teklif etti. Bu durum, Sudan’daki savaşın, küresel ölçekte kritik öneme sahip deniz geçişlerinden birinde, ABD baskıları ile Rusya’nın cazip teklifleri arasında daha geniş bir güç mücadelesine dönüşmesi riskini artırıyor.

Bu gelişmelerle eş zamanlı olarak, ABD’nin Sudan’da ateşkes için hazırladığı yeni öneriye ilişkin daha fazla ayrıntı ortaya çıktı. Teklifin, İslamcı akım ve Müslüman Kardeşler’i dışarıda bırakan, askeri, insani ve siyasi alanları kapsayan üç paralel yol haritası içerdiği belirtildi.

Rusya için deniz üssü ve altın

ABD’nin yoğun diplomatik girişimleri sürerken, Wall Street Journal dün yayımladığı haberinde, geçici başkent olarak Port Sudan’ı kullanan hükümetin Rusya’ya Kızıldeniz kıyısında deniz üssü kurma ve maden ile altın alanlarında yatırım yapma teklifinde bulunduğunu aktardı. Habere göre bu teklif, Sudan ordusunun Rusya’dan gelişmiş silahlarla yeniden donatılması karşılığında yapıldı.

fvbg
Kızıldeniz'deki Port Sudan limanı (Getty Images)

Gazetenin adını vermediği Sudanlı yetkililere dayandırdığı habere göre, Sudan’ın Rusya’ya ilettiği teklif, 25 yıllık bir anlaşmayı kapsıyor. Buna göre Rusya, Port Sudan Limanı’nda veya Kızıldeniz kıyısındaki başka bir deniz tesisinde, aralarında nükleer güçle çalışan savaş gemilerinin de bulunduğu dört deniz unsurunu ve en fazla 300 askeri konuşlandırabilecek.

Amerikan gazetesi, böyle bir üssün Rusya’ya Süveyş Kanalı üzerinden geçen ve küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12’sini oluşturan deniz hattını izleme imkânı vereceğine dikkat çekti.

ABD uyarısı

Gazete ayrıca, üst düzey bir ABD yetkilisinin, Port Sudan ya da Libya’da kurulacak bir Rus askeri üssünün Moskova’nın güç kullanma kapasitesini artırabileceği ve daha az kısıtlamayla hareket etmesine yol açabileceği uyarısında bulunduğunu aktardı. Emekli Tümgeneral Mark Hicks’in değerlendirmesine göre ise böyle bir deniz üssü, Rusya’nın uluslararası konumunu güçlendirecek ve bölgedeki nüfuz alanını genişletecek.

fv
Sudan Ordusu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (AFP)

Bu gelişme, Port Sudan’daki askeri yönetimin yeni silah kaynakları arayışını sürdürdüğü bir dönemde ortaya çıktı. Gazetenin adını açıklamadığı bir Sudanlı yetkili, ülkenin gelişmiş silah sistemlerine ve hava savunma kapasitesine ihtiyaç duyduğunu, ancak bu tür bir anlaşmanın ABD ve Avrupa Birliği (AB) ile sorun yaratabileceğini belirtti.

Gazetenin değerlendirmesine göre Washington, savaşı durduracak ve sivil yönetime geçiş sürecini başlatacak bir yol haritasına odaklanırken, Port Sudan yönetimi ise Rusya ile yakınlaşmanın getireceği askeri ve ekonomik kazanımları önceliklendiriyor.

Ateşkes ve uluslararası mekanizma

Bu çerçevede, ABD’nin Sudan’da ateşkese yönelik yeni önerisine ilişkin ayrıntılar da ortaya çıkmaya devam ediyor. Al Arabiya’ya konuşan kaynaklar, teklifin askeri, insani ve siyasi başlıklardan oluşan üç paralel süreci kapsadığını ve İslamcı akım ile Müslüman Kardeşler’in bu süreç dışında tutulduğunu aktardı.

Mısır kaynaklarına dayandırılan habere göre, askeri başlık, ülke genelinde kapsamlı bir ateşkesi öngörüyor. Buna göre ateşkesten sonra geniş ölçekli bir insani operasyon başlatılacak, yardım kuruluşlarının erişimi sağlanacak ve temel hizmetler yeniden tesis edilecek. Ayrıca ateşkesi denetlemek üzere, sahada gözetim mekanizmalarına sahip bir uluslararası komite kurulması planlanıyor. Bu komite, insani koridorların güvenliğini sağlamak, sivilleri korumak ve olası ihlalleri takip etmekle görevlendirilecek.

cdfrgt
ABD Başkanı Donald Trump’ın Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Başdanışmanı Massad Boulos (AFP)

İnsani sürecin başarısı, ateşkesin kalıcılığına ve yardımın ülke geneline etkin biçimde ulaşmasına bağlanıyor. Buna göre sağlam bir ateşkes, insani operasyonların başlaması için temel koşul olacak; bu da yardım ekiplerinin erişimini kolaylaştırarak yerinden edilmiş kişiler ile mültecilerin güvenli dönüşü için gerekli ortamın hazırlanmasına katkı sağlayacak.

Siyasi sürece ilişkin öneri ise eski rejim mensupları ve İslamcılar hariç, sivil güçlerin öncülüğünde bir geçiş süreci öngörüyor. Bu süreç, ordunun ve Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) ateşkese onay vermesiyle eş zamanlı olarak başlayacak ve savaşın sonlandırılmasına giden yolun ilk adımını oluşturacak.

Askeri alanda kapsamlı reform

Yol haritası ayrıca kapsamlı bir askeri reform sürecini de içeriyor. Buna göre Sudan İslami Hareketi ve Müslüman Kardeşler çizgisine yakın isimlerin ordu ve güvenlik kurumlarından çıkarılması, silahlı grupların entegrasyonu ve iki tarafla birlikte savaşan milis yapılanmalarının tasfiyesi planlanıyor. Amaç, sivil otoriteye tabi, birleşik ve profesyonel bir ordu ile yeniden yapılandırılmış güvenlik kurumları oluşturmak. Bu süreçte karar merciinin ordu veya HDK olmayacağı özellikle vurgulanıyor.

Öte yandan, eylül ayında ABD’li arabulucu Massad Boulos tarafından sunulan planın, Sudan hükümeti ile HDK temsilcilerine ateşkes ve kapsamlı bir insani süreç önerdiği biliniyor. Ancak Boulos 25 Kasım’da her iki tarafın da plana henüz onay vermediğini açıklamıştı.

Boulos o dönemde yaptığı açıklamada, tarafların ateşkesi ‘ön koşul olmadan’ kabul etmesinin önemine dikkat çekmiş; bunun can kayıplarını azaltmak, siyasi sürecin yeniden başlamasını sağlamak ve ülkenin sivil yönetime geçişi için gerekli koşulları oluşturmak açısından kritik olduğunu ifade etmişti.


Netanyahu, ABD elçisiyle Lübnan'daki durumu görüştü

Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
TT

Netanyahu, ABD elçisiyle Lübnan'daki durumu görüştü

Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)

Papa 14. Leo'nun uçağı Beyrut'tan ayrılır ayrılmaz İsrail'e ait insansız hava araçlarının (İHA) yeniden şehrin semalarında uçmaya başlaması, ziyarete eşlik eden sakinliğin hesaplanmış, geçici ve ziyaretle ilgili kaygılarla dayatılan bir durum olduğunu gösteriyor.

İsrail Yayın Kurumu, Başbakan Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın, Lübnan'a yönelik İsrail tehditleri arasında, ABD elçisi Morgan Ortagus'la, Lübnan'ın başkenti Lübnan'a yapacağı ziyaret öncesinde bir araya geldiğini bildirdi.

Ayrıca İsrail ordusu sözcüsü Avichay Adraee, "X" hesabından paylaştığı videoda, "Hizbullah"ın 121. Birimi'nin, 2020'deki Beyrut limanı patlamasıyla ilgili ipuçlarını ortaya çıkarmak üzere oldukları için Joseph Skaff, Munir Ebu Racili, Joe Bejjani ve Lokman Slim olmak üzere dört önemli Lübnanlı ismin öldürülmesinin arkasında olduğunu söyledi.

Papa Leo, liman patlamasının yaşandığı yeri ziyaret ederek, patlamada hayatını kaybedenlerin ruhları için sessizce dua etti ve kendisini gözyaşlarıyla karşılayan, ellerinde sevdiklerinin fotoğrafları olan çok sayıda vatandaşla tokalaştı.


İsrail: Hizbullah, Beyrut limanındaki patlamayla bağlantılı olarak 4 Lübnanlıyı öldürdü

Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
TT

İsrail: Hizbullah, Beyrut limanındaki patlamayla bağlantılı olarak 4 Lübnanlıyı öldürdü

Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)

İsrail, Lübnanlı Hizbullah örgütünü, 2020 yılında Beyrut limanında meydana gelen ölümcül patlamada örgütün rolünü ifşa edebilecekleri gerekçesiyle çok sayıda Lübnan vatandaşını öldürmekle suçladı.

İsrail ordusunun dün yaptığı açıklamaya göre dört kurban, patlamanın Hizbullah'ın yüksek patlayıcı amonyum nitrat depolamasından kaynaklandığını ortaya koymuş olabilir.

İsrail ordusu, ölen kişilerin Hizbullah ile patlama arasında bir bağlantı olduğunu ileri süren gümrük memurları ve gazeteciler olduğunu iddia etti.

Bilgiler bağımsız kaynaklarca doğrulanamadı. Hizbullah daha önce patlamanın sorumluluğunu reddetmişti.

Ağustos 2020'de Beyrut limanında meydana gelen patlamada 200'den fazla kişi hayatını kaybetmiş, 6 bin kişi yaralanmış ve mahalleler yerle bir olmuştu.

Patlamaya, güvenlik önlemleri alınmadan yıllarca depolanmış yüzlerce ton yüksek patlayıcı amonyum nitrat neden oldu. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre bu, dünyanın en büyük nükleer olmayan patlamalarından biriydi.

Patlamadan bugüne kadar kimse sorumlu tutulmadı.

Soruşturma, öncelikle siyasi nüfuz, yargısal engeller ve yaygın yolsuzluk nedeniyle tıkandı.

Yetkililer soruşturmadan kaçıyor ve hâkimler engelleniyor.

Hükümet, yılın başında soruşturmayı yeniden başlatacağını duyurdu. Bu girişim, siyasi açıdan güçlü Hizbullah'ın İsrail'le savaş nedeniyle zayıflaması ve soruşturmaların yıllardır ilerlemesinin engellenmesiyle de desteklendi.