Yanlış kullanımlara doğru yolunu kaybeden ağrı kesici: Gülme gazı

Gençler balon kullanarak gülme gazını soluyor (Reuters-Arşiv)
Gençler balon kullanarak gülme gazını soluyor (Reuters-Arşiv)
TT

Yanlış kullanımlara doğru yolunu kaybeden ağrı kesici: Gülme gazı

Gençler balon kullanarak gülme gazını soluyor (Reuters-Arşiv)
Gençler balon kullanarak gülme gazını soluyor (Reuters-Arşiv)

Hollandalı yetkililer, partilerde kullanma oranının giderek artması nedeniyle ‘gülme gazı’ olarak bilinen azot protoksit satışını yasaklamayı düşündüklerini açıkladı.
Amsterdam ve Utrecht’in de aralarında olduğu bazı şehirler, sağlık riskleri ve eğlence alanlarında artan problemler nedeniyle ‘azot protoksit kartuşu’ satışının yasaklanması çağrısında bulundu.
1772'de bilim adamı Joseph Priestley tarafından keşfedilen gülme gazı, diş klinikleri veya diğer kliniklerde hastaların acısı hafifletmek üzere analjezik (ağrı kesici) olarak kullanıldı. Ancak, yanlış kullanımlara doğru yolunu çabucak kaybetti.
19. yüzyılın başlarında, kimyager Humphrey Duffy, gülme gazının zihni uyarıcı etkisini fark etti.
Alkol gibi yan etkileri olmayan gülme gazı, İngiltere ve ABD’deki partilerde kullanılmaya başlandı.
Ancak son zamanlarda, birçok kişinin gülme gazı kullanımı sonucu boğulduğu öne sürüldü.
Bilim adamları ve sağlık uzmanları, gülme gazı solumanın halüsinasyon, hipotansiyon (Düşük tansiyon), bayılma ve kalp krizlerine yol açtığına dikkat çekiyor.
İngiliz The Sun gazetesi, geçtiğimiz Aralık ayında, Mesut Özil, Alexandre Lacazette, Matteo Guendouzi, Pierre-Emerick Aubameyang ve Sead Kolasinac gibi Arsenallı bazı futbolcuların, Londra’daki bir gece kulübünde gülme gazı kullandığı gözler önüne seren bir video yayınladı.
Futbol Kulübü, sosyal medya sitelerinde olumsuz tepkiler alan skandala yanıt vererek, “Bu konuda oyuncularla konuşacağız ve onlara kulübün temsilcileri olarak sorumluluklarını hatırlatacağız” şeklinde açıklama yaptı.
Aynı yıl, Aston Villa'nın Teknik Direktörü Tim Sherwood, gülme gazı soluduğu anlar medyaya yansıyan futbolcu Jack Grelish'e uyarıda bulundu.
Tottenham kulübünde oynayan futbolcu Kyle Walker ise 2013'te gülme gazı kullanırken fotoğrafının çekilmesinin üzerine Twitter hesabından özür dileyerek, “Bunu bir daha yapmayacağım ve başka bir kimsenin sağlığını riske atarak yaptığımdan etkilenmeyeceğini umuyorum” ifadeleri ile pişmanlığını dile getirdi.
Burundi asıllı futbolcu Saido Berahino da, 2014 yılındaki benzer bir olayda, formasını giydiği West Bromwich Albion kulübü tarafından azarlandı.



Çığır açan çalışmada Parkinson'un erken belirtileri tespit edildi

Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)
Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)
TT

Çığır açan çalışmada Parkinson'un erken belirtileri tespit edildi

Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)
Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)

Farelerde Parkinson hastalığının erken belirtilerini keşfeden Çinli bilim insanları, bu zayıflatıcı hastalığın insanlarda çok daha erken teşhis edilmesini sağlayabilecek bir ilerleme kaydetti.

Çin Bilimler Akademisi'nden araştırmacılar, farelerde belirli bir tür orta beyin dopamin (DA) nöronlarının kaybıyla ortaya çıkan şaha kalkma, yürüme ve kamburlaşma gibi davranışların Parkinson hastalığıyla bağlantılı olduğunu buldu.

Parkinson'un bilinen en erken belirtileri arasında ağrı, kaygı, denge sorunları, sertlik, koku kaybı, uyku sorunları ve depresyon sayılabilir.

Titreme, el yazısında değişiklikler ve mimiklerde azalma gibi diğer belirtiler daha sonra hastalık ilerledikçe ortaya çıkar.

Yavaş yavaş, hastalar ciddi hareket sorunları yaşayabilir ve bu durum, erken teşhis ve tedavinin önemini vurgular.

Şimdiye kadar araştırmalar çoğunlukla DA nöronlarının ruh hali düzenleme ve ödül mekanizmalarındaki işlevlerine odaklandı.

Orta beyin bölgelerinde substantia nigra pars compacta (SNc) ve ventral tegmental alanda (VTA) bulunan bu sinir hücreleri, hareket, duygu ve ödül işlemenin düzenlenmesi için gerekli.

Ancak bilim insanları, DA nöronlarının daha ince ve spontane davranışlardaki rollerinin tam olarak anlaşılamadığını söylüyor.

Son çalışmada araştırmacılar, şaha kalkma ve kamburlaşma gibi davranışların bir tür SNc DA nöronunun kaybıyla ilişkili olduğunu ancak VTA'dakilerin olmadığını keşfetti.

Çalışmaya göre, bu ince davranışlar SNc DA nöron kaybının önemli göstergeleri olabilir ve Parkinson'a dair anlayışımızı geliştirebilir.

Bilim insanları, dopamin nöronlarının tükendiği iki fare modelinin hareketlerini incelemek için gelişmiş bir yapay zeka davranış analiz sistemi kullandı.

Araştırmacılar bu yaklaşımla, geleneksel yöntemlerin gözden kaçırabileceği ayrıntılı ve incelikli davranış özelliklerini yakalayabildi.

Çalışma, PD modelinde, VTA'da değil ama SNc'de DA nöronlarının kaybıyla doğrudan ilişkili olan şaha kalkma ve kamburlaşma davranışlarında azalmalar olduğunu ortaya koydu.

Fare modellerinde tırmanma diye adlandırılan ve tırmanmaya benzeyen bir başka davranışın da ortabeynin SNc bölgesindeki DA nöronlarının kaybıyla güçlü bir şekilde bağlantılı olduğu bulundu.

Bilim insanları, bulguların Parkinson hastalığının ilerleyişinin izlenmesinde potansiyel davranışsal göstergeler olarak kamburlaşma davranışının izlenmesi ihtiyacının altını çizdiğini söylüyor.

Çin Bilimler Akademisi'nden çalışmanın yazarı Xuemei Liu, "Davranışsal değişiklikleri hedeflenen sinirsel hasarla ilişkilendirmek, PH ilerlemesinin anlaşılmasını ilerletiyor ve tedavi stratejilerinin iyileştirilmesine yönelik değerli bilgiler sunuyor" dedi.

Independent Türkçe