​Açlık grevine giren Filistinli esir sayısı 49’a yükseldi

Gazze'deki Kızıl Haç merkezinin önünde açlık grevindeki tutsaklara destek eylemi düzenleyen Filistinliler (Getty Images)
Gazze'deki Kızıl Haç merkezinin önünde açlık grevindeki tutsaklara destek eylemi düzenleyen Filistinliler (Getty Images)
TT

​Açlık grevine giren Filistinli esir sayısı 49’a yükseldi

Gazze'deki Kızıl Haç merkezinin önünde açlık grevindeki tutsaklara destek eylemi düzenleyen Filistinliler (Getty Images)
Gazze'deki Kızıl Haç merkezinin önünde açlık grevindeki tutsaklara destek eylemi düzenleyen Filistinliler (Getty Images)

Filistinli Tutsaklar Araştırma Merkezi’nden (PPCS) dün yapılan açıklamada, açlık grevindeki 6 Filistinli tutsağın idari gözaltı sürelerine yönelik protesto gösterilerinin Kurban Bayramı'nın ikinci gününde de devam ettiği ve açlık grevine katılan tutsak sayısının 49’a yükseldiği duyuruldu.
PPCS Sözcüsü Riyad el-Eşkar tarafından yapılan açıklamada, İsrail’in bir takım taleplerine cevap vermesi için açlık grevine başlayan 19 tutsakla dayanışma için dün  (Necef, Ofer, Rimon ve Gilboa cezaevlerinden) 30 tutsağın daha açlık grevine katıldığı belirtildi. En uzun süredir açlık grevinde olan tutsağın Haziran 2018’den beri idari gözaltında bulunan Kudüslü 33 yaşındaki Hudeyfe Bedir Halebiyye olduğunu aktaran Eşkar, daha önce kansere yakalanmış olan esirin 43 gündür açlık grevinde olduğu, bu nedenle sağlık durumunun kötüleştiğini ve derhal hastanede tedavi altına alınması gerektiğini vurguladı.
İslami Cihad Hareketi liderlerinden 46 yaşındaki Ceninli Tarık Kadan’ın ise idari tutuklamaya karşı 13 gündür açlık grevinde olduğunu aktaran Eşkar, Kadan’ın İsrail hapishanelerinde 15 yıl kaldıktan sonra geçtiğimiz Şubat ayında yeniden tutuklandığını ve İsrail işgal makamlarının Kadan hakkında 6 aylık idari gözaltı kararı aldığını kaydetti.
Öte yandan Filistin Kurtuluş Örgütü'ne (FKÖ) bağlı Esir İşleri Heyeti’nden dün yapılan açıklamada, işgalci İsrail hapishaneleri yönetiminin hasta olan esir Sami Ebu Diyak’ı dün öğle saatlerinde er-Remle Hastanesi’nden “Asaf Harufiye” hastanesine transfer ettiğini ve Diyak’ın durumunun kritik olduğunu bildirdi. Heyet, esir Ebu Diyak'ın, İsrail hapishanelerindeki en ciddi vakalardan biri olarak kabul edildiğini belirtti.
Ceninli esir Ebu Diyak’ın 3 yılı aşkın bir süredir kanserle mücadele ettiği belirtilen açıklamada, Eylül 2015'te İsrail’in “Soroka” hastanesinde geçirdiği bağırsak ameliyatı sırasında kasıtlı olarak bir tıbbi hata yapıldığına işaret edildi. Bağırsaklarının bir kısmı alınan Diyak’ın vücudunda zehirlenme olduğu, böbrek ve akciğer yetmezliği çektiği ve üç ameliyat geçirdiği kaydedildi. Açıklamaya göre suni solunum cihazlarına bağlı olan Diyak, bir aydır uyutuluyor.
2002'den beri gözaltında tutulan ve üç kez ömür boyu hapis cezasına çarptırılan Ebu Diyak, “Remle Kliniği’nde” kalıcı olarak tutulan 15 esirden biri. İsrail hapishanelerinde ciddi hastalıklardan muzdarip olan yaklaşık 700 Filistinli tutsağın acil olarak tedavi edilmesi gerekiyor. Heyet, Ebu Diyak’ın hayatından ve başına geleceklerden, sağlık durumu son derece kritik olması rağmen uzlaşmayı veya onu serbest bırakmayı reddeden İsrail işgal makamlarını sorumlu tuttu.
Diğer yandan PPCS Sözcüsü Eşkar, Kudüs'ün Ebu Dis köyünden 30 yaşındaki esir İsmail Ahmed Ali’nin idari gözaltı süresini ve Necef Cezaevi’nde tecrit hücresine konulmasını protesto etmek amacıyla 20 gündür açlık grevinde olduğunu aktardı. İsrail hapishanelerinde 6 yıl kalan Ahmed Ali, bu yılın başlarında yeniden tutuklanarak idari gözaltına alınmıştı.
Ceninli 38 yaşındaki Sultan Ahmed Halaf ise daha önce 4 yıl boyunca İsrail hapishanelerinde kalmıştı. Nefes darlığı çeken Halaf, 26 gündür açlık grevinde.
El-Halil’den 42 yaşındaki kanser hastası Ahmed Abdulkerim Ganam da 9 yıl boyunca İsrail hapishanelerinde kalmış eski bir esir. Kendisine verilen idari gözaltı kararını protesto etmek amacıyla 30 gündür açlık grevinde olan ve hayati tehlikesi bulunan Ganam, iki gün önce İsrail işgal güçleri tarafından Necef Cezaevi’nde tek kişilik hücreye atıldı.



ABD'nin silahların kontrolüne ilişkin belgesine karşı Hizbullah'tan farklı bir Lübnan pozisyonuna doğru eğilim

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
TT

ABD'nin silahların kontrolüne ilişkin belgesine karşı Hizbullah'tan farklı bir Lübnan pozisyonuna doğru eğilim

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)

Hizbullah, Lübnan’da silahların yalnızca resmi güvenlik kurumlarının elinde bulunmasına yönelik yerel ve uluslararası taleplere karşı ‘varoluşsal tehdit’ kartını öne sürdü. Hizbullah Genel Sekreteri Şeyh Naim Kasım dün akşam yaptığı konuşmada, ‘ulusal güvenlik stratejisinin’ tartışılmasına başlanmadan önce bu tehdidin ortadan kaldırılması şartını koştu. Bu durum, Lübnan devleti ile Hizbullah arasında bir ‘farklılaşmaya’ işaret ediyor. Zira devlet, ABD’li arabulucu Tom Barrack’ın önerisini ‘olumlu şekilde ele alacakken’ Hizbullah farklı bir tutum sergiliyor.

Kasım’ın son açıklaması, silahlarını teslim etme mekanizmalarının tartışılmasına karşılık daha önce öne sürdüğü şartlara eklenen yeni bir koşul olarak görülüyor. Bu şartların başında ise, İsrail’in ateşkes anlaşmasındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi koşuluyla Hizbullah’ın silah konusunu görüşmeye hazır olacağı yönündeki talep geliyor. Her ne kadar Lübnan’daki resmi çevreler, Hizbullah’ın bu dosyada ‘esnek davrandığını’ ve ‘ağır silahlarını (nokta atışlı füzeler ve insansız hava araçları) teslim etmeye hazır olduğunu’ ifade etse de, konuya yakın kaynaklara göre Hizbullah, İsrail’in önceden bazı adımlar atmasını şart koşuyor.

Hizbullah, ABD'nin İsrail'e son savaştan bu yana Lübnan içinde işgal ettiği beş noktadan çekilmesi, elindeki 16 kişiyi serbest bırakması, Lübnan topraklarına yönelik ihlal ve saldırıları durdurması ve son savaşta yıkılan yerleri yeniden inşa etme görevine başlaması için baskı yapmasını talep ediyor.

ABD elçisi yeniden geliyor

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’ın, Lübnanlı yetkililer tarafından geçtiğimiz pazartesi günü Beyrut'taki ABD Büyükelçiliği'nden teslim alınan ve Lübnan'dan önümüzdeki aralık ayında sona erecek bir süre içerisinde silahların geri çekilmesi için ‘net’ bir takvim taahhüt etmesini talep eden ABD belgesine resmi bir yanıt almak üzere üçüncü bir ziyaret için yakında Beyrut'a gelmesi bekleniyor. Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Meclis Başkanı Nebih Berri ve Başbakan Nevvaf Selam'ın temsilcilerinden oluşan komite, Lübnan'ın iki hafta önce Beyrut'ta ABD elçisine verdiği bir belgeye ilişkin gözlemleri içeren belgeyi inceliyor. Başbakan Selam'ın bu hafta Meclis Başkanı Berri ile bir araya gelerek Lübnan'ın vereceği yanıtın ayrıntılarını görüşmesi bekleniyor.

Hükümetin esnekliği

Lübnan makamları, Amerikan taleplerini içeren belgeye karşı esnek bir tutum sergiliyor. Bununla beraber Amerikan heyetiyle yürütülen temaslara aşina kaynakların Şarku’l Avsat’a aktardığına göre Lübnan makamları, Washington’un talep ettiği şekilde Karz-ı Hasen Vakfı ile ilgili tedbirleri artırmak, mali ve idari reformları uygulamak gibi kendisine düşen görevleri de yerine getiriyor. Hizbullah ise silah meselesinde daha katı bir tutum sergiliyor.

Kaynaklar, ABD'nin yanıtını incelemekle görevlendirilen komitenin görevinde önemli ilerleme kaydettiğini belirterek, Lübnan devletinin Amerikan anlaşmasına olumlu yaklaşacağını ve hükümetin silahlanmada tekelleşmeyi aşamalı olarak uygulama sözü vereceğini ifade etti. Kaynaklara göre Lübnan'ın resmi yanıtı Hizbullah'ın taleplerindeki sert tutumundan farklı olacak. Kaynaklar, Hizbullah'ın garantiler talep ettiğini ve Kasım'ın açıklamalarının da gösterdiği gibi son zamanlarda tutumunu sertleştirdiğini belirtti.

Varoluşsal tehdit

Kasım dün akşam yaptığı konuşmada, “Hizbullah, Emel Hareketi, direniş ve Lübnan'ın bağımsızlığını isteyen ve Lübnan'ın Lübnanlılar için nihai bir vatan olduğuna inanan egemen bir hat olarak bizler, direnişe, çevresine ve bir bütün olarak Lübnan'a yönelik varoluşsal bir tehditle karşı karşıya olduğumuzu hissediyoruz” ifadesini kullandı.

Görsel kaldırıldı.Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım dün akşam yaptığı konuşmada (Hizbullah medyası)

Kasım, “Lübnan'ın karşı karşıya olduğu üç gerçek tehlike var: güney sınırında İsrail, doğu sınırında DEAŞ ve Lübnan'ı kontrol etmeye, üzerinde vesayet kurmaya çalışan ve Lübnan'ın hareket ve yaşama kabiliyetini yok etmek isteyen Amerikan zorbalığı” dedi.

Kasım, Lübnanlılara hitaben şunları söyledi: “Sözümüz bir olsun ve öncelik için çalışalım. Tehlikeyi ortadan kaldırdıktan sonra savunma stratejisini ve ulusal güvenlik stratejisini tartışmaya hazırız. Sizi İsrail'e iyilik yapmamaya çağırıyorum. Çatışma halinde ABD hedeflerine ulaşamaz.”

Hizbullah silahlarına sarılıyor

Lübnan Kuvvetleri Partisi kaynaklarının Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamaya göre Kasım'ın son tutumu ‘silahlarına sarılma meydanından henüz ayrılmadığı, yani halen aynı noktada olduğu’ şeklinde değerlendiriliyor. “Bu tutum görünüşte çevresine yönelik ve üstü kapalı tavizler mi içeriyor?” diye soran kaynak, başkanlar (Avn, Berri ve Selam) tarafından dile getirilen bazı hususların işlerin kolay olduğuna işaret ettiğini hatırlattı.

Görsel kaldırıldı.Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile yaptığı görüşme sırasında (Reuters)

Kaynaklar, “Şu ana kadar görünen o ki, Hizbullah silah bırakmamakta ısrar ediyor. Hizbullah'ın maksimum yapabileceği şey Litani Nehri’nin güneyinden çekilmek. Savunma stratejisi diye bir şey yok. Ondan istenen, silahlarını teslim etmesi” ifadelerini kullandı. Kaynaklar, ‘Hizbullah'ın şimdiye kadar, varoluşsal tehditler konusunda aynı söylemleri sürdürdüğünü, hâlbuki bu silahlar ve destek savaşı aracılığıyla Lübnan’a varoluşsal bir tehdit teşkil edenin bizzat kendisi olduğunu ve silahları yüzünden savaşları ülkeye çektiğini’ ifade etti.

Kaynaklar, Hizbullah’ın yetkilileri aracılığıyla yaptığı açıklamalarda ‘ABD’ye İsrail sınırını korumaya hazır olduklarını, bunu da Litani’nin güneyinden tamamen çekilerek ve silah meselesini Litani’nin kuzeyinde hükümetle müzakere ederek yapabileceklerini anlatmak istediklerine’ dikkat çekti. Kaynaklar, ‘bu durumun ABD tarafından reddedildiğini, Washington’ın hamle karşılığında hamle ilkesine bağlı kaldığını, yani İsrail’in aşamalı olarak çekilmesi, esirlerin serbest bırakılması ve hedef almayı durdurması karşılığında devletin de Hizbullah’ın askerî yapısını dağıtarak egemenliğini tesis etmesini istediğini’ vurguladı.

Lübnan Kuvvetleri Partisi’ne yakın kaynaklar, ‘Hizbullah’ın artık bu yönde bir adım atmazsa hem kendisini hem de tüm Lübnan halkını yeni bir savaşa sürükleyeceğinin farkında olduğunu, eylül ayında önceki ABD temsilcisi Amos Hochstein’ın sunduğu fırsatı değerlendirmediğinde savaşla karşılaştığını ve şimdi Tom Barrack’ın sunduğu fırsatı değerlendirmemesi halinde Lübnan’ı tehlikeye atacağını bildiğini’ ifade etti. Kaynaklar, Lübnan’ın yeni şiddet sahnelerine sürüklenmemesi konusunda uyardı.