​Husiler ilk kez Yafa’ya saldırdı

Husi milisleri (Arşiv - Reuters)
Husi milisleri (Arşiv - Reuters)
TT

​Husiler ilk kez Yafa’ya saldırdı

Husi milisleri (Arşiv - Reuters)
Husi milisleri (Arşiv - Reuters)

Husi milisler, meşru hükümete yönelik gerçekleştirdiği darbeden bu yana ilk kez Lahic ilinin kuzeyinde bulunan Yafa bölgesinde yeni bir cephe açtı.
Sahadaki bu gelişmeler, Yemen ordusunun Sana’da ilerlediği, Beyda ilinde çatışmaların yaşandığı ve milislerin Hudeyde’deki varlıklarını güçlendirmeye devam ettiği bir zamanda gerçekleşti.
Yemen askeri kaynakları tarafından aktarılan bilgilere göre Sana’nın kuzeydoğusunda bulunan Nehm ilçesindeki çatışmalar sırasında çok sayıda milis lideri öldürüldü. Yemen Ordusu'na bağlı Direniş Tugayları Basın Merkezi tarafından yapılan açıklamada, ulusal ordu güçleri tarafından gerçekleştirilen bir dizi saldırının ardından milis saflarında aralarında 10 kadar saha komutanının da bulunduğu çok sayıda kişi öldü ve yaralandı. Kaynaklar, Husi saflarında öldürülenler arasında Arhab ilçesinden 18 milisin bulunduğunu belirtti. Ayrıca geçtiğimiz iki gün içerisinde cephede yaşanan çatışmalarda 36'dan fazla kişinin öldüğü, 69'dan fazla kişinin ise yaralandığı kaydedildi.
Yafa’da bir ilk
Lahic ve Beyda illerindeki kaynakların aktardığı bilgilere göre Husiler ilk kez Lahic ilinin kuzeyinde bulunan Yafa bölgesinde yeni bir cephe açtı. Kaynaklar, güvenlik kuvvetlerinin dün sabaha kadar devam eden milis saldırılarını geri püskürttüklerini ve ayrıca milislerin hala Beyda ilindeki varlıklarını güçlendirmek için buraya yoğun takviyelerde bulunduklarını teyit etti. Kaynaklar, milislerin gizli güvenlik noktasını kontrol altına aldıkları yönündeki haberleri yalanladı. Ancak bölgeye ağır askeri teçhizat seferber etme çalışmalarının yanı sıra milislerin bölgedeki bombalama eylemlerinin devam ettiğini ifade etti. Ayrıca kaynaklar, milisler tarafından Yafa ilinin kuzeydoğusunda bulunan Reyşan bölgesi ve Sabır Dağı’ndaki askeri mevkilere yönelik saldırılar gerçekleştirildiğini ve İran destekli Husi saldırılarını geri püskürtmek için Yafa cephesine güney direnişinden kuvvetlerin sevk edildiğini açıkladı.
Öte yandan sahada yaşanan bir diğer gelişmede ise İran tarafından desteklenen Husi milisler, ana kaleleri olan Saada’da ulusal ordu ve meşruiyeti desteklemek için kurulan Arap koalisyonu güçleriyle yaşanan çatışmalarda milis ve maddi kayıplar verdi. Öte yandan koalisyonun desteğini alan ulusal ordu, milis mevkilerine yönelik gerçekleştirdiği şiddetli saldırıların ardından sahada ilerleme kaydetti.
3. Tugay Sınır Muhafızları Komutanı General Hayel el-Kaşayi, ordu kuvvetleri tarafından ülkenin güneybatısında stratejik bir öneme sahip olan en-Nar Dağı bölgesindeki milis mevkilerine saldırılar gerçekleştirildiği ve el-Ariz Vadisi’nde yeni alanların kontrol altına alındığı açıklamasında bulundu. Yemen Savunma Bakanlığı'na bağlı September Net sitesinde yer alan açıklamada, ordu güçlerinin bu alanlarda sağlamış olduğu kontrolün en-Nar Dağı’nın zirvesine ulaşımı kolaylaştıracağı belirtildi. Öte yandan saldırılarda milislere ait mekanizmaların imha edildiği kaydedildi.
Askeri bir kaynağın aktardığına göre Arap koalisyonu savaşçıları, Saada'nın doğusunda bulunan Kitaf’ta milislere ait askeri araçlardan birini imha etti. Kitaf askeri eksenine bağlı olan basın merkezinden yapılan açıklamada, General Redad el-Haşimi’nin öncülüğündeki ordu güçleriyle İran'ın Yemen’deki kolu olan Husi milisler arasında çatışmalar patlak verdi. Makineli tüfeklerin, ağır silahların ve hava toplarının kullanıldığı çatışmalarda hükümet güçleri, temas hatlarında bulunan bir dizi mevkiyi kontrolü altına almayı başardı.
Bir diğer askeri kaynaktan elde edilen bilgilere göre Saada'nın batısında bulunan Razih bölgesinde ise Ulusal Ordu güçlerine bağlı olan topçu birlikleri tarafından bir dizi milis mevkiinin bombalanmasının ardından, milis saflarında ölüm ve yaralanma olayları yaşandı. Açıklamada, söz konusu bombalamaların, milisler tarafından ordu güçleri pozisyonlarının bombalanmaya başlamasının ardından gerçekleştirildiği kaydedildi.
Öte yandan Beyda ilinin kuzeyinde bulunan ez-Zaher ilçesinde ordu güçleri ile milis unsurları arasında şiddetli çatışmalar yaşandı. Bu çatışmalar, ordu güçlerinin milisleri geri püskürtmesi ve onları aynı ilçede bulunan bir diğer cepheye çekilmek zorunda bırakmasının ardından yaşandı.
Bunun yanı sıra milisler, Kurban Bayramı’nın ilk gününden bu yana Hudeyde şehrindeki ihlallerini artırıyor ve kontrol altına alınan bölgelerde bulunan ortak güçlerin mevkilerini hedef almaya devam ediyor. Geçtiğimiz saatlerde es-Saleh kentinin doğusunda konuşlanan ortak güçlerin pozisyonları, milisler tarafından top atışları ve ağır silahlarla gerçekleştirilen saldırılara tanık oldu.
Batı Sahil Cephesi'ndeki Amalika Tugayları tarafından yapılan açıklamada, milislerin kontrolleri altında bulunan bölgelerden getirdikleri çeşitli silahlardan oluşan büyük bir teçhizatı, Hudeyde ilindeki farklı cephelere ve bölgelere doğru taşıdıkları kaydedildi. Öte yandan milisler, Tahita ilçesindeki el-Cebeliye bölgesinde bulunan ortak güçlere ait pozisyonların yanı sıra çok sayıda mahalleyi ve yerleşim yerini de ağır silahlarla hedef aldı. Askeri kaynaklar tarafından yapılan açıklamada, Husi milislerinin vatandaşların evlerine top mermileri attığı kaydedildi. 5. Askeri Bölgedeki ulusal ordu güçleri tarafından geçtiğimiz Pazar günü yapılan açıklamada, darbeci Husi milisleri tarafından fırlatılan bir silahlı insansız hava aracının (SİHA) düşürüldüğü kaydedilmişti. Ayrıca düşürülen milis SİHA’sının Hacca ilindeki ulusal ordu güçlerinin pozisyonlarını araştırmaya çalıştığı belirtilmişti.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.