​Yemen İçişleri Bakanlığı: Husiler milyonlarca mayın ve patlayıcı döşedi

Yemen’in batı sahili şeridinde mayın temizleme operasyonu (AFP)
Yemen’in batı sahili şeridinde mayın temizleme operasyonu (AFP)
TT

​Yemen İçişleri Bakanlığı: Husiler milyonlarca mayın ve patlayıcı döşedi

Yemen’in batı sahili şeridinde mayın temizleme operasyonu (AFP)
Yemen’in batı sahili şeridinde mayın temizleme operasyonu (AFP)

Yemen Polis ve Güvenlik Sektörleri İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Tuğgeneral Ahmed el-Musay, İran destekli darbeci Husilerin Yemen'in farklı noktalarına bir milyondan fazla mayın ve patlayıcı madde döşediğini açıkladı.
Musay, “Mayın tehdidi çok büyük. Bu sorun, Yemenlilerin hayatlarını ve geleceklerini tehdit eden büyük bir sorun haline geldi. Mayınlar ve diğer patlayıcı maddeler, geleceği tehdit eden en tehlikeli silahları temsil ediyor. Husilerin yollara rastgele döşediği mayın yoğunluğu sebebiyle güvenli bir hayat olmayacak” dedi.
Suudi Arabistan’ın mayın temizleme programı olan “MESAM”a göre, mayınlardan en çok zarar görenler siviller. Ayrıca Husiler, yollara, tarlalara, yerleşim alanlarına, sivillerin bulunduğu her alana kasıtlı olarak mayın döşedi. Bu bağlamda yetkililer, “denizde ve karada yoğun şekilde dağıtılmış olunan mayınlar sebebiyle ülkede istikrar ve kalkınmanın zor olacağını” ifade etti.
Tuğgeneral Ahmed el-Musay, İran’dan ve Lübnan Hizbullah’ından uzmanlar aracılığıyla Husiler tarafından döşenen mayınların diğerlerinden daha tehlikeli olduğuna, çünkü bu mayınların ısı yoluyla veya herhangi bir nesnenin yaklaşmasıyla patladığına dikkati çekti. Yetkili, Husilerin bu mayınları en çok, batı sahiline, Cevf bölgesine, el-Beyda ve Saada’nın el-Buga kasabasına döşediğini belirtirken, mayınların Kızıldeniz’deki uluslararası deniz trafiği açısından büyük bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.
Musay, Yemen’de döşenen mayınların insani, yasal ve tarihi açıdan tüm sorunluluğunu İran ve Yemen’deki kolu olan Husilere yüklerken, bu mayınlar dolayısıyla ülkenin, dünyaca meşhur kahve ülkesinden mayın yetiştiren bir ülkeye dönüştüğünü ifade etti.
Yemen'de MESAM vurgusu
Tuğgeneral Ahmed el-Musay, MESAM’ın Yemen’deki en önemli insani projelerden birine dönüştüğünü, Yemen topraklarının tasfiyesinde, mayınların modern plan ve programlarla temizlenmesinde büyük rol oynadığını vurguladı. Yetkili, Suudi Arabistan’a da verdiği destek için teşekkür etti.
Kral Selman Yardım ve İnsani Çalışmalar Merkezi’nin yürüttüğü MESAM projesi kapsamında çalışan uzmanlar, Yemen’deki Husi milislerinin Ağustos ayının başından bu yana döşediği 2 bin 638 mayını etkisiz hale getirdiklerini açıkladı.
MESAM projesi genel müdürü Usame el-Kasibi, Ağustos aynın ikinci haftasında mühendislerin, 965 mayını ve patlamamış mühimmatı etkisiz hale getirdiğini ve bu ayın başından itibaren da bu rakamın 2 bin 638’e ulaştığını duyurdu.
Kasibi, geçtiğimiz hafta proje ekiplerinin 458 tankere yönelik çok sayıda mayını temizlediğini, bu ayın ikinci haftasında da 490 patlamamış mühimmatın etkisiz hale getirildiğini söyledi.
Geçen yıl projenin başlamasından bu yana MESAM’da faaliyet gösteren ekiplerin, Rağvan kasabası ve bazı alanlar da dahil olmak üzere Husi milislerle askeri çatışmalara tanık olan alanların çoğunda binlerce mayını imha ettiği ve bu bölgelerin güvenliğini sağlamaya çalıştığı belirtildi.
Ülkede çatışmalar devam ediyor
Yemen’deki farklı savaş cephelerine dair gelişmeler çerçevesinde Sana’nın kuzeybatısındaki Hacca’da, ülkenin güneyindeki el-Dali’de, Taiz’de, el-Beyda’da, Sirvah’ta, Marib’de ve Cevf’te Husi milisler ve ulusal ordu arasında çatışmalar devam ediyor.
Yemen’in batısındaki Kızıldeniz’e uzanan Hudeyde’nin kıyı şeridinde darbeci milislerle çatışmalarda devam ediyor. Hays, el-Dureyhimi, el-Tuhayta’nın yanı sıra Hudeyde şehrinin kurtarılmış alanlarında ortak kuvvetlere ait mevzi ve mahallelerde çeşitli silahlarla bombardımanlar da sürüyor.
Kurban Bayramı’nın üçüncü gününde ikiside 13 yaşında olan Salva Abdulkadir ve Fatıma Hasan Salim, Hays bölgesindeki bir mahalleyi hedef alan milis bir keskin nişancı tarafından vurulmaları sonucu yaralandı. 28 yaşındaki Salim Muhammed Hadim de göğsüne isabet eden bir şarapnel parçası dolayısıyla yaralandı. Yaralılar, tedavi edilmek üzere hastaneye kaldırıldı.
Husi milisler, günlük bombardımanlarına devam ederek, uluslararası yasaları ihlal etmeyi de sürdürdü.
Birleşmiş Milletler (BM) tarafından sağlanan ateşkesten bu yana Hudeyde’deki ortak kuvvetler, şehrin güneyinde kaybedilen mevziileri yeniden kazanmak için Husiler tarafından gerçekleştirilen sızma girişimlerini geri püskürttü.
Beşinci askeri bölgedeki ulusal ordu, geçtiğimiz Salı günü Hacca vilayetinin kuzeyindeki Hayran kasabasının doğusunda Husiler tarafından başlatılan saldırıları da engelledi. Bölgede taraflar arasında çatışmalar patlak verirken, çok sayıda kişi öldü ve yaralandı. Ordu, birçok silaha da el koydu.
Üçüncü askeri bölge komutanı Tuğgeneral Faysal Ali Kayid Hasan, İran destekli Husi milislerin hezimete uğradığını, Yemen ve halkını kontrol edemeyeceklerini, zaferin yakın olduğunu vurguladı.
Ali Kayid Hasan, geçtiğimiz Salı günü Sirvah’ın kuzeyindeki birkaç askeri cepheyi ve Marib’in batısındaki Sirvah cephesinde görev yapan ulusal ordu güçlerini ziyaret etti.
Tuğgeneral, ziyaret sırasında ordu güçlerinin, tüm bölgeler Husi darbesinden kurtulana kadar direnişine ve saldırılara karşı koyma sabrına övgüde bulundu.



Libya, siyasi ve askeri bölünmüşlüğü sona erdirmek için ‘barışçıl bir çözümden’ bahseden Trump'ın kronik siyasi krizi çözecek ‘planını’ bekliyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
TT

Libya, siyasi ve askeri bölünmüşlüğü sona erdirmek için ‘barışçıl bir çözümden’ bahseden Trump'ın kronik siyasi krizi çözecek ‘planını’ bekliyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)

Libya siyaset sahnesine, on yılı aşkın bir süredir kronik siyasi ve askeri bölünmüşlükten mustarip olan ülkede ‘barışçıl çözüme’ yol açacak bir ABD planının yaklaşmakta olduğuna dair bir beklenti atmosferi hâkim.

ABD Başkanı Donald Trump'ın detaylarına değinmeden bu planı açıklaması, özellikle de Afrika işlerinden sorumlu danışmanı Massad Boulos'un kısa süre önce ‘herkes için adil, eşitlikçi, şeffaf ve tatmin edici başkanlık seçimleri yapılması’ gerektiğinden bahsetmesinin ardından, Libyalı siyasetçi ve analistlerin beklentilerine geniş bir kapı açtı.

Radikal değişim

Bazı Libyalı siyasetçilerin gözünde ABD'nin krize çözüm yolu ‘radikal değişim’ seçeneğinden geçebilir. Bu bağlamda Libya-ABD Koalisyonu Başkanı Faysal el-Fituri, Trump yönetiminin ‘Libya'ya geniş yetkilere sahip özel bir başkanlık temsilcisi atayarak siyasi sahneyi tamamen yeniden şekillendirmek için Birleşmiş Milletler (BM) sürecine paralel çalışacağını’ öne sürdü.

El-Fituri bu senaryoya ilişkin vizyonunu açıklarken ‘çözümün önünde engel teşkil eden mevcut organların feshedilmesi ya da dondurulması ve daha önce herhangi bir yönetim organında yer almayan tüm Libyalı bileşenleri temsil eden bağımsız bir ulusal komite oluşturulması’ temeline dayandığını söyledi.

tyu7ı8
ABD Başkanı Donald Trump’ın Arap dünyası ve Ortadoğu işlerinden sorumlu kıdemli danışmanı Massad Boulos geçtiğimiz nisan ayında Libya Ulusal Petrol Şirketi (NOC) Başkanı ile bir görüşme gerçekleştirdi. (UBH)

Libya’da iktidardaki siyasi organlar, Temsilciler Meclisi (TM), Devlet Yüksek Konseyi (DYK), batı ve doğu Libya hükümetleridir.

Daha önce Libyalı uzmanlar BM gözetiminde bir siyasi çözüm planı ortaya koymuş ve bu plan seçim yasaları, yürütme yetkisi ve kalıcı anayasa konularında çözüme ulaşmak üzere bir siyasi diyalog komitesinin oluşturulmasıyla sonuçlanmıştı.

Libya-ABD Koalisyonu Başkanı Faysal el-Fituri Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ‘Lübnan iç savaşını yatıştıran 1989 tarihli Taif Konferansı benzeri bir uluslararası konferans düzenlenmesi’ olasılığını değerlendirdi.

Ancak istikrarı engelleyenlerin yargılanması için Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) ve geçtiğimiz ekim ayında ABD Senatosu tarafından kabul edilen İstikrar Yasası'nın harekete geçirilmesini öneren el-Fituri'ye göre bu yol ‘havuç ve sopa’ yaklaşımından bağımsız olmayacaktır. El-Fituri, bunun karşılığında da ‘sıkı uluslararası şeffaflık koşulları altında yeni hükümeti desteklemek üzere dondurulmuş Libya fonlarının kademeli olarak serbest bırakılmasını’ önerdi.

ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff daha önce Libya'da diplomatik başarı elde edileceğine dair güvenini ve iyimserliğini dile getirmiş, mayıs ayında The Atlantic'e verdiği röportajda Washington'un ‘Libya'da başarı elde edeceğini ve bunun yakında duyulacağını’ söylemişti.

Libyalı siyasi analist Eyyub el-Evceli, Amerikan çözümünün ‘tüm siyasi tarafların diyalog masasına oturması’ yoluyla geleceği ihtimalini zayıf görüyor. Şarku’l Avsat'a konuşan el-Evceli, ‘Trump yönetiminin Libya'daki krizin taraflarından birini ortadan kaldırırken, bir tarafı güçlendireceği ve en fazla bir yıl içinde başkanlık veya parlamento seçimlerine gitmek için çözümün anahtarlarını ona vereceği’ beklentisindeydi.

“Washington, Libya'yı güvenlik ve istikrarı bozacak ya da çatışmanın tarafları arasında bir savaşı ateşleyecek her türlü girişimden uzak tutmak istiyor” diyen el-Evceli, ABD'nin ‘krizin tarafları arasındaki farklılıkların derin olduğuna’ inandığına dikkat çekti.

Mevcut organların devrilmesini dışlamak

Buna karşılık TM Milletvekili Rebia Buras mevcut siyasi organların devrilmesi senaryosuna sıcak bakmıyor. “Trump yönetimi siyasi sürecin ayrıntılarından çok dengeleri yönetmeye ve ABD'nin Libya'daki çıkarlarını sağlamaya büyük önem verecektir” diyen Buras, Beyaz Saray'ın planının ‘pragmatik olacağını, demokrasi ve insan hakları konularından çok ekonomik anlaşmalara odaklanacağını’ düşünüyor.

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan Buras, herhangi bir planın başarısı ve sürdürülebilirliği için temel bir koşula işaret etti: ‘Libya halkının, dışarıdan dayatılan ve Libyalıların hak ve çıkarlarını dikkate almayan her türlü dikte ya da çözümden uzak, birleşik ve egemen bir devlet kurma arzusunu yansıtması.’

Bu arada gözlemciler, Libya'nın uluslararası nüfuz ve çıkar mücadelesinin bir parçası olması nedeniyle ABD'nin olası bir çözümünün Libya dosyasındaki bölgesel ve uluslararası aktörlerden soyutlanamayacağına inanıyor.

rfty6
Libya Temsilciler Meclisi'nin (TM) Bingazi'deki bir oturumundan (TM resmi sayfası)

Trablus Üniversitesi'nde uluslararası ilişkiler profesörü olan Dr. Ahmed el-Atraş, ‘ABD'nin çözüm yolunun başarı şansının, uluslararası ve bölgesel güçlerin Libya'daki çıkarlarını ve nüfuzlarını paylaşmalarına yönelik düzenlemelerle birlikte bölge için yeni bir siyasi haritanın yeniden çizilmesi konusunda uzlaşmaya bağlı olduğuna’ inanıyor.

El-Atraş, ‘uluslararası sistemde aktif olan ve BM Güvenlik Konseyi'nin daimî üyesi olan ülkeler arasında ABD dış politikasına taktiksel olarak karşı çıkan bir akımdan’ söz etti.

El-Atraş, ‘bazı ülkelerin Libya'nın içişlerine müdahalesinin derinliğini, bölgedeki yabancı çıkarlar üzerinde ciddi yansımaları olabilecek güvenlik durumunun kırılganlığını ve fiili otoritelerin yabancı baskılara boyun eğme ve iktidara tutunma tehdidini’ örnek gösterdi.

Libyalıların görüşlerinin aksine, ABD Ulusal Güvenlik Konseyi eski üyesi Ben Fishman Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ABD'nin Libya politikasında bir değişiklik olduğuna dair hiçbir kanıt görmediğini söyledi.

Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacı olan Fishman, Massad Boulos'un 20 Haziran'da Berlin'de düzenlenen Libya konulu uluslararası toplantıya katılmamasına dayanarak Trump'ın Libya siyasi çözüm planıyla ilgili açıklamasının ‘geçici’ olduğunu düşünüyor.

Geçtiğimiz hafta Trump, Libya'nın da aralarında bulunduğu birçok ülkeye yüzde 30 gümrük vergisi getirmiş ve bunun Libyalılar üzerinde olumsuz yansımaları olmayacağını savunmuştu.

Libyalı ekonomist Ömer Zermuh, “Libya'nın ABD'ye ham petrol ve küçük bir oranda petrol türevleri dışında hiçbir emtia ihracatı yok. Trump'ın açıklamalarına göre petrol bu kapsamda değil” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zermuh, “Petrole gümrük vergisi getirilse bile Libya'nın yüksek kaliteli ham petrolü için alternatif pazarlar bulması zor değil” dedi.

Öte yandan Fishman'a göre bu karar, Libyalıların ABD'ye giriş vizelerini kısıtlayan önceki karar da göz önünde bulundurulduğunda, Boulos'un Libya'da ekonomik fırsatlar arama çabalarının önüne engeller koyuyor.