Rus Rambo, İdlib'de saklanıyor

Rusya’da Altenative ismi ile bilinen örgütün Başkanı Olag Melnikov, İdlib’te ortadan kayboldu (Şarku’l Avsat)
Rusya’da Altenative ismi ile bilinen örgütün Başkanı Olag Melnikov, İdlib’te ortadan kayboldu (Şarku’l Avsat)
TT

Rus Rambo, İdlib'de saklanıyor

Rusya’da Altenative ismi ile bilinen örgütün Başkanı Olag Melnikov, İdlib’te ortadan kayboldu (Şarku’l Avsat)
Rusya’da Altenative ismi ile bilinen örgütün Başkanı Olag Melnikov, İdlib’te ortadan kayboldu (Şarku’l Avsat)

Moskova, geçtiğimiz yıl Suriye’deki petrol sahalarını kontrol altına alma çalışmaları sebebiyle yüzlerce kişinin ölümüne sebep olan Wagner ordusunun paralı askerlerinin Suriye’deki varlığını tanımıyordu. Rus insan hakları aktivistleri, Suriye rejim güçlerinin karadan, Rusya’nın ise havadan  kuşattığı İdlib'e ulaşmak ve buradaki insanları kurtarmak için bölgeye gitti.
Rusya’da kayıt dışı olan 'Alternative' adlı kuruluşun başındaki isim olan Rambo lakaplı Oleg Melnikov, ne Suriyelilerin ne de Rusların büyük çoğunluğu tarafından bilinmiyordu. Daha birkaç gün öncesine kadar taraflar arasında Melkinov’un adı dahi anılmazken Rus hükümet ajansları, Rambo’nun İdlib’e ulaştıktan sona ortadan kaybolduğu haberini verdi.
Oleg Melnikov’un İdlib’teki gizli görevinin ne olduğu ve ayrıntılarının açıklanmaması nedeniyle durum belirsizliğini koruyor. Rus gazetelerde yer alan habere göre Melnikov geçen hafta İdlib’te faaliyet gösteren Rus kökenli savaşçıların ‘çocuklarını kurtarmak’ için bölgeye gitti. Aktarılan bilgilere göre ertesi gün Melnikov ile temas koptu. Güvenliği açısından kendisine verilen iki telefona ulaşım da sağlanamadı. Bu durum basın tarafından kendisinin ortadan kaybolduğu olarak değerlendirildi.
Alternative adlı kuruluşun yetkililerinden Maxim Vaganov, Melnikov’un ortadan kaybolduğunu bölgeye gittikten 9 saat sonra fark ettiklerini, ‘bölgeye vardıklarında kaçırılmış veya öldürülmüş’ olabileceğini belirtti. Nerede ve ne zaman kaybolduğuna dair bilgi eksiklerinin olduğunu söyledi.
Alternative'in önceki yıllarda Rus bölgelerinde adeta köle gibi çalıştırılan işçiler için çalışmalar yaptığı belirtiliyor. Aktivistler ayrıca Rusya'dan ve Bağımsız Devlet Topluluğu’ndan gelen göçmenlerin çeşitli bölgelerde kölelikten kurtarma girişimine de dahil oldular.
Kuruluşun faaliyetlerini Suriye’ye neden taşıdığı ise net değil. Maxim Vaganov, Suriye hükümetinin kontrolü dışındaki alanlarda kayıp kişilerin bulunması da dahil olmak üzere farklı görevler yürütüldüğü bilgisini verdi.
Rus aktivistin ortadan kaybolmasına yönelik çarpıcı bilgiler mevcut. Kendisinin söz kousu görevi Rus askeri makamlarla veya bölgeyi çevreleyen rejim güçleriyle koordinasyon içerisinde yürütmek isteyip istemediği net değil. Melnikov’un ortadan kaybolma haberi, önceki gün kendisi ile birlikte olan arkadaşlarından birinin ortaya çıkması ile geldi. Kuruluştaki arkadaşlarından biri Melnikov’un silahlı militanlar tarafından öldürülme korkusu ile İdlib’te saklandığını belirtti. Ayrıca Melnikov’un silahlı militanların, yerini bildirenlere ödül verileceğini duyurmasının ardından saklandığı iddia ediliyor.
Söz konusu haberlere göre Oleg Melnikov’un nerede saklandığı, saklandığı yerden ise çıkmanın neredeyse imkansız olduğu ve gizli bir dairede saklanıyorsa bile bunu çocukların ebeveynlerinden birinin yaptığı yönünde bilgiler var. Ancak bu insanların onu rejim tarafından kontrol edilen bölgeye taşıyamayacakları belirtiliyor. Zira risk oldukça büyük. Özellikle kendisinin yerini bildirene ödül verileceğinin açıklamasının ardından bunun imkansıza yakın olduğu kaydediliyor.
Sağlanan verilerin ve ödülün kim tarafından verileceği ise belirsiz. Mesele Nusra cephesi Rus aktivistin hareketlerini izliyor mu ? Nerede olduğu hakkında kimin bilgisi olduğunun duyurulmasından korkuluyor mu?
Haberlerde öne çıkan ise bu ve benzeri durumlarda insan haklarını savunmak için İdlib’e giden aktivistin hikayesinden ziyade Rus müdahalesi...
Alternative, faaliyetlerinin her türlü çağdaş köleliğe karşı koymak olduğunu açıkladı. Kuruluş 2011’den bu yana bin 300'ü aşkın insanın kurtarılmasına katkıda bulunduğunu söylüyor. Kuruluş açıklamasında, 2013 ila 2016 yılları arasında  militanlar tarafından esir tutulan Constantine Goravliov gibi Rus vatandaşlarını da (turistlerin) aramaya başladıklarını belirtti.
2011 yılında faaliyete başlayan Alternative adlı kuruluş, Dağıstan’daki tuğla fabrikalarındaki işçileri ve Rusya’nın başkentindeki bir tesiste zorla çalıştırılan 11 göçmeni kurtarmasının ardından ün kazandı. Kuruluş geçen yıl zor durumda olan bini aşkın kişinin kurtulmasına da yardımcı oldu. Rusya, faaliyetlerinden şüphe ettiği Alternative'i sivil toplum kuruluşu olarak görmüyor. Aktivistler, yasa dışı göçü desteklemekle suçlanıyor.
Kuruluş, geçen yıl dolandırıcılık suçlaması ile Rusya’daki sosyal ağlardan men edildi. Grup Başkanı'nın Suriye’de aniden ortadan kaybolması ve başına ödül koyulması kuruluşun faaliyetleri hakkındaki belirsizliği daha artırdı.



‘Tek bir tık bir ülkeyi yıkmaya yeter’... İsrailli bir yetkiliden ‘nadir’ uyarı

Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)
Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)
TT

‘Tek bir tık bir ülkeyi yıkmaya yeter’... İsrailli bir yetkiliden ‘nadir’ uyarı

Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)
Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)

İsrail Ulusal Siber Güvenlik Müdürlüğü Başkanı Yossi Karadi, nadir görülen bir uyarıda bulunarak, siber tehditlerin ülkeleri anında çökme noktasına getirebileceğini söyledi. Şarku’l Avsat’ın Yediot Ahronot’tan aktardığına göre Karadi, elektrik, su, trafik ışıkları ve hastane ağlarına yapılan siber saldırıların artık savaş aracı haline geldiğini ve bu saldırıların çoğunlukla saldırganın kimliğini gizlemek için vekil gruplar üzerinden gerçekleştirildiğini belirtti. Karadi dün Tel Aviv Üniversitesi’nde düzenlenen Siber Güvenlik Haftası konferansında yaptığı konuşmada, son altı ayda İsrail’in yürüttüğü savunma faaliyetlerinden bir kısmını paylaştı ve ‘ilk siber savaş’ olarak nitelendirdiği durumun endişe verici bir tablosunu çizdi.

Karadi, “Giderek savaşların dijital alanda başlayıp biteceği bir çağa doğru ilerliyoruz” dedi ve ‘dijital kuşatma’ terimini tanıttı. Karadi, bu senaryoda enerji santrallerinin duracağı, trafik ışıklarının çalışmayacağı, iletişim sistemlerinin çökeceği ve su kaynaklarının kirlenebileceğini vurgulayarak, “Bu hayali bir gelecek senaryosu değil, oldukça gerçekçi bir eğilim” ifadesini kullandı.

Karadi, dijital kuşatma kavramının sadece çekici bir ifade olmadığını, 15 yıl süren bir gelişimin sonucu olduğunu belirtti. Geçmişte devletler arasındaki siber savaşların çoğunlukla sessiz casusluk veya yalnızca askeri tesisleri hedef alan operasyonlar olduğunu söyleyen Karadi, son yıllarda durumun değiştiğini ve yeni düşmanın yalnızca sır çalmayı değil, sivil yaşamı kesintiye uğratmayı amaçladığını ifade etti.

Yediot Ahronot’a göre, siber savaşların başlangıç noktası olarak kabul edilen olay, 2010 yılında Stuxnet virüsünün ortaya çıkmasıydı. Yabancı raporlara göre virüs, İran’ın Natanz Nükleer Tesisi’ndeki santrifüjleri hedef almak için İsrail ve ABD tarafından kullanılmıştı ve yalnızca belirli endüstriyel kontrol birimlerini etkileyerek sivil bilgisayarlar veya alakasız altyapıya zarar vermekten kaçınıyordu.

Karadi, dönüm noktasının ise geçen on yılın ortalarında Doğu Avrupa’da yaşandığını belirtti. Rus hacker grubu Sandworm, teorik olarak mümkün görülmeyen bir adım atarak Ukrayna elektrik şebekesini hackledi ve yüz binlerce evi dondurucu soğukta karanlığa gömdü. Bu olaydan sonra siber operasyonlar, yalnızca askeri hedeflere yönelik silahlar olmaktan çıkarak, sivil nüfusu hem psikolojik hem fiziksel olarak etkileme aracına dönüştü. Ayrıca, 2017’de Kuzey Kore’ye atfedilen WannaCry fidye yazılımı saldırısının, siber silahların nasıl kontrolden çıkabileceğini gösterdiği ve dünya genelinde hastaneler ile acil servisleri rastgele etkileyerek felce uğrattığı ifade edildi.

Bir Amerikan siber güvenlik şirketi, Sandworm siber hack grubunun faaliyetlerini tespit etti. (Reuters)Bir Amerikan siber güvenlik şirketi, Sandworm siber hack grubunun faaliyetlerini tespit etti. (Reuters)

Tehlikeli bir artış

Karadi, İran’ın siber terör doktrinini benimsemiş olmasının tehlikeli bir örneğini paylaştı: 2020 yılında İsrail su şebekesindeki klor seviyesini değiştirmeye yönelik girişim, başarılı olsaydı kitlesel zehirlenmeye yol açabilirdi.

Karadi, o tarihten bu yana İran’ın siber saldırılarının İsrail’de sivil altyapıyı hedef aldığını, hastaneler, alarm sistemleri ve elektrik şebekesine yönelik tekrar eden girişimlerin bu kapsamda olduğunu belirtti.

Hastanelere yönelik saldırıların yeni bir boyut kazandığını vurgulayan Karadi, yakın zamanda Shamir Tıp Merkezi’ne yapılan siber saldırıyı örnek gösterdi. Saldırının arkasında, sıradan bir suç örgütü gibi görünen ‘Qilin’ adlı bir grup bulunuyordu. Karadi, bu durumun devletlerin, sorumluluğu gizlemek için vekil siber gruplar aracılığıyla saldırılar düzenlemesi trendini gösterdiğini ve bunun yalnızca İsrail’e özgü olmadığını aktardı. ABD ve Avrupa istihbarat raporları da benzer eğilimleri doğruluyor.

Çin’de de ‘Volt Typhoon’ gibi grupların, kâr amacı gütmeden ABD’nin kritik altyapısına sızmalar yaparak olası bir gelecekteki saldırıya hazırlık yaptıkları tespit edilmiş durumda.

Karadi, İran saldırılarında karma bir taktik gözlendiğini söyledi: Weizmann Enstitüsü’ne bir füze atılırken, aynı zamanda güvenlik kameralarına sızılarak çarpma anı gerçek zamanlı olarak kaydedildi ve psikolojik etkisi artırıldı. Aynı zamanda çalışanlara tehdit mesajları ve sızdırılmış kişisel bilgiler gönderildi.

Bu yöntem, Ukrayna savaşında görülen siber saldırılarla benzerlik taşıyor; Rus hackerlar, internet servis sağlayıcılarını hedef alarak bilgi akışını engelliyor ve korku yayıyordu.

Konuşmasını yapay zekâ çağının getirdiği fırsatlar ve risklerle tamamlayan Karadi, “Dijital sistemlere tamamen bağımlılık ve yapay zekâdaki hızlı gelişim, büyük fırsatlar sunuyor, ancak saldırganlara da sınırsız hareket alanı sağlıyor” uyarısında bulundu.

Yediot Ahronot gazetesi, Karadi’nin mesajını özetleyerek, “Gelecek savaşta klavye, roketten daha az öldürücü olmayacak” ifadeleriyle duyurdu.


İran'ın başkentinde aylardır ilk kez yağmur yağdı

Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)
Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)
TT

İran'ın başkentinde aylardır ilk kez yağmur yağdı

Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)
Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)

İran'ın başkentinde aylardır ilk kez bugün yağmur yağdı ve bu durum, yüzyılı aşkın süredir en kurak sonbaharını yaşayan ülke için rahatlama getirdi.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardı habere göre kuraklık, Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın, başkent çevresindeki barajları dolduracak kadar şiddetli yağmur yağmazsa, İran'ın aralık ayı sonuna kadar hükümetini Tahran dışına taşıması gerekebileceği uyarısında bulunmasına yol açmıştı.

Meteorologlar bu sonbaharı ülke genelinde 50 yıldan fazla süredir yaşanan en kurak sonbahar olarak tanımladı; bu durum, 1979 İslam Devrimi'nden bile öncesine denk geliyor ve tarım için büyük miktarda suyu verimsiz bir şekilde tüketen sistemi daha da zorluyor. Ajans, su krizinin ülkede siyasi bir mesele haline geldiğini, özellikle de İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun, iki ülke arasında geçen haziran ayında 12 gün süren bir savaş yaşanmasına rağmen, İran'a bu konuda defalarca yardım teklifinde bulunmasının ardından bu durumun daha da belirginleştiğini belirtti.

20 Mayıs 2025'te Tahran dışındaki Lar Barajı'nın uydu görüntüsü (Planet Labs - AP)20 Mayıs 2025'te Tahran dışındaki Lar Barajı'nın uydu görüntüsü (Planet Labs - AP)

Netanyahu, 2018'de yayınlanan bir tanıtım videosunda İran halkına şahsen seslenerek, "milyonlarca insanın hayatını tehdit eden ciddi su kıtlığı" sorununu ele almak üzere Farsça bir internet sitesinin açılışını duyurdu. İranlıların su ihtiyaçlarına yardımcı olmayı amaçlayan yeni bir İsrail girişimi olan "İran Halkı İçin Yaşam"ı şahsen desteklemeye hazır olduğunu belirtti. Batı Kudüs'teki ofisinde çekilen video, Netanyahu'nun bir tuz arıtma tesisinden geldiğini iddia ettiği kaptan kendine bir bardak su doldurmasıyla başlıyor. Ardından İranlıların karşı karşıya olduğu vahim su krizinden bahsediyor.

Netanyahu, 12 günlük savaşın ardından geçen ağustos ayında İranlılara mesajını yineleyerek şunları söyledi: “Liderleriniz 12 günlük savaşı bize zorla dayattılar ve ezici bir yenilgiye uğradılar. Her zaman yalan söylüyorlar.” Sözlerine şöyle devam etti: “İran'da her şey çöküyor. Bu kavurucu yazda, çocuklarınız için temiz, soğuk su bile yok. Bu, İran halkına karşı gösterilen en büyük ikiyüzlülük ve saygısızlıktır. Bu durumu hak etmiyorsunuz.”


İran'ın sınır bölgesinde düzenlenen bir saldırıda 3 Devrim Muhafızı öldürüldü

Tahran'da bir güvenlik görevlisi (Arşiv- Reuters)
Tahran'da bir güvenlik görevlisi (Arşiv- Reuters)
TT

İran'ın sınır bölgesinde düzenlenen bir saldırıda 3 Devrim Muhafızı öldürüldü

Tahran'da bir güvenlik görevlisi (Arşiv- Reuters)
Tahran'da bir güvenlik görevlisi (Arşiv- Reuters)

İran'ın Tesnim haber ajansının haberine göre İran'ın güneydoğusundaki sınır bölgesinde "terörist gruplar" tarafından düzenlenen bir saldırıda üç Devrim Muhafızı öldürüldü.