Rus Rambo, İdlib'de saklanıyor

Rusya’da Altenative ismi ile bilinen örgütün Başkanı Olag Melnikov, İdlib’te ortadan kayboldu (Şarku’l Avsat)
Rusya’da Altenative ismi ile bilinen örgütün Başkanı Olag Melnikov, İdlib’te ortadan kayboldu (Şarku’l Avsat)
TT

Rus Rambo, İdlib'de saklanıyor

Rusya’da Altenative ismi ile bilinen örgütün Başkanı Olag Melnikov, İdlib’te ortadan kayboldu (Şarku’l Avsat)
Rusya’da Altenative ismi ile bilinen örgütün Başkanı Olag Melnikov, İdlib’te ortadan kayboldu (Şarku’l Avsat)

Moskova, geçtiğimiz yıl Suriye’deki petrol sahalarını kontrol altına alma çalışmaları sebebiyle yüzlerce kişinin ölümüne sebep olan Wagner ordusunun paralı askerlerinin Suriye’deki varlığını tanımıyordu. Rus insan hakları aktivistleri, Suriye rejim güçlerinin karadan, Rusya’nın ise havadan  kuşattığı İdlib'e ulaşmak ve buradaki insanları kurtarmak için bölgeye gitti.
Rusya’da kayıt dışı olan 'Alternative' adlı kuruluşun başındaki isim olan Rambo lakaplı Oleg Melnikov, ne Suriyelilerin ne de Rusların büyük çoğunluğu tarafından bilinmiyordu. Daha birkaç gün öncesine kadar taraflar arasında Melkinov’un adı dahi anılmazken Rus hükümet ajansları, Rambo’nun İdlib’e ulaştıktan sona ortadan kaybolduğu haberini verdi.
Oleg Melnikov’un İdlib’teki gizli görevinin ne olduğu ve ayrıntılarının açıklanmaması nedeniyle durum belirsizliğini koruyor. Rus gazetelerde yer alan habere göre Melnikov geçen hafta İdlib’te faaliyet gösteren Rus kökenli savaşçıların ‘çocuklarını kurtarmak’ için bölgeye gitti. Aktarılan bilgilere göre ertesi gün Melnikov ile temas koptu. Güvenliği açısından kendisine verilen iki telefona ulaşım da sağlanamadı. Bu durum basın tarafından kendisinin ortadan kaybolduğu olarak değerlendirildi.
Alternative adlı kuruluşun yetkililerinden Maxim Vaganov, Melnikov’un ortadan kaybolduğunu bölgeye gittikten 9 saat sonra fark ettiklerini, ‘bölgeye vardıklarında kaçırılmış veya öldürülmüş’ olabileceğini belirtti. Nerede ve ne zaman kaybolduğuna dair bilgi eksiklerinin olduğunu söyledi.
Alternative'in önceki yıllarda Rus bölgelerinde adeta köle gibi çalıştırılan işçiler için çalışmalar yaptığı belirtiliyor. Aktivistler ayrıca Rusya'dan ve Bağımsız Devlet Topluluğu’ndan gelen göçmenlerin çeşitli bölgelerde kölelikten kurtarma girişimine de dahil oldular.
Kuruluşun faaliyetlerini Suriye’ye neden taşıdığı ise net değil. Maxim Vaganov, Suriye hükümetinin kontrolü dışındaki alanlarda kayıp kişilerin bulunması da dahil olmak üzere farklı görevler yürütüldüğü bilgisini verdi.
Rus aktivistin ortadan kaybolmasına yönelik çarpıcı bilgiler mevcut. Kendisinin söz kousu görevi Rus askeri makamlarla veya bölgeyi çevreleyen rejim güçleriyle koordinasyon içerisinde yürütmek isteyip istemediği net değil. Melnikov’un ortadan kaybolma haberi, önceki gün kendisi ile birlikte olan arkadaşlarından birinin ortaya çıkması ile geldi. Kuruluştaki arkadaşlarından biri Melnikov’un silahlı militanlar tarafından öldürülme korkusu ile İdlib’te saklandığını belirtti. Ayrıca Melnikov’un silahlı militanların, yerini bildirenlere ödül verileceğini duyurmasının ardından saklandığı iddia ediliyor.
Söz konusu haberlere göre Oleg Melnikov’un nerede saklandığı, saklandığı yerden ise çıkmanın neredeyse imkansız olduğu ve gizli bir dairede saklanıyorsa bile bunu çocukların ebeveynlerinden birinin yaptığı yönünde bilgiler var. Ancak bu insanların onu rejim tarafından kontrol edilen bölgeye taşıyamayacakları belirtiliyor. Zira risk oldukça büyük. Özellikle kendisinin yerini bildirene ödül verileceğinin açıklamasının ardından bunun imkansıza yakın olduğu kaydediliyor.
Sağlanan verilerin ve ödülün kim tarafından verileceği ise belirsiz. Mesele Nusra cephesi Rus aktivistin hareketlerini izliyor mu ? Nerede olduğu hakkında kimin bilgisi olduğunun duyurulmasından korkuluyor mu?
Haberlerde öne çıkan ise bu ve benzeri durumlarda insan haklarını savunmak için İdlib’e giden aktivistin hikayesinden ziyade Rus müdahalesi...
Alternative, faaliyetlerinin her türlü çağdaş köleliğe karşı koymak olduğunu açıkladı. Kuruluş 2011’den bu yana bin 300'ü aşkın insanın kurtarılmasına katkıda bulunduğunu söylüyor. Kuruluş açıklamasında, 2013 ila 2016 yılları arasında  militanlar tarafından esir tutulan Constantine Goravliov gibi Rus vatandaşlarını da (turistlerin) aramaya başladıklarını belirtti.
2011 yılında faaliyete başlayan Alternative adlı kuruluş, Dağıstan’daki tuğla fabrikalarındaki işçileri ve Rusya’nın başkentindeki bir tesiste zorla çalıştırılan 11 göçmeni kurtarmasının ardından ün kazandı. Kuruluş geçen yıl zor durumda olan bini aşkın kişinin kurtulmasına da yardımcı oldu. Rusya, faaliyetlerinden şüphe ettiği Alternative'i sivil toplum kuruluşu olarak görmüyor. Aktivistler, yasa dışı göçü desteklemekle suçlanıyor.
Kuruluş, geçen yıl dolandırıcılık suçlaması ile Rusya’daki sosyal ağlardan men edildi. Grup Başkanı'nın Suriye’de aniden ortadan kaybolması ve başına ödül koyulması kuruluşun faaliyetleri hakkındaki belirsizliği daha artırdı.



ABD ve Ukrayna, barışa doğru ilerlemenin Rusya'ya bağlı olduğunu vurguluyor

ABD elçisi Steve Wittkoff (AP)
ABD elçisi Steve Wittkoff (AP)
TT

ABD ve Ukrayna, barışa doğru ilerlemenin Rusya'ya bağlı olduğunu vurguluyor

ABD elçisi Steve Wittkoff (AP)
ABD elçisi Steve Wittkoff (AP)

Ukraynalı müzakereciler ve ABD Başkanı Donald Trump'ın elçileri, bugün Miami'de üçüncü gün görüşmeler gerçekleştireceklerini açıklayarak, barışa yönelik her türlü ilerlemenin Rusya'ya bağlı olduğunu vurguladı.

ABD temsilcisi Steve Wittkoff'un X platformunda yayımladığı açıklamada, "Her iki taraf da herhangi bir anlaşmaya doğru gerçek ilerlemenin, Rusya'nın gerginliği azaltma ve ölümleri durdurma yönünde adımlar atmak da dahil olmak üzere, uzun vadeli barışa ciddi bir bağlılık gösterme isteğine bağlı olduğu konusunda hemfikirdir" ifadeleri yer aldı.


Uluslararası Mahkeme: Putin ve Netanyahu'nun gıyabında duruşmalar yapılabilir

Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı binası (Reuters)
Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı binası (Reuters)
TT

Uluslararası Mahkeme: Putin ve Netanyahu'nun gıyabında duruşmalar yapılabilir

Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı binası (Reuters)
Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı binası (Reuters)

Uluslararası Ceza Mahkemesi Başsavcı Yardımcısı Mame Mandiaye Niang, dün yaptığı açıklamada, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in gıyabında duruşma yapılmasının "mümkün" olduğunu söyledi.

Mame Mandiaye Niang, AFP'ye verdiği röportajda, "Bunu Koné vakasında test ettik. Gerçekten karmaşık bir mekanizma. Ama denedik ve mümkün ve faydalı olduğunu gördük" dedi.

Bu yılın başlarında kaçak Ugandalı isyancı Joseph Kony'ye karşı gıyaben yapılan "suçlamaların onaylanması" duruşmasına atıfta bulunuyordu.


Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.