İtalya açıklarında göçmen krizi

Belirsizlik 134 göçmenin kaderini etkiliyor

İtalya'nın Lampedusa Adası yakınında bekleyen İspanyol yardım kuruluşu Proactiva Open Arms'ın gemisinden dün gece tahliye edilen kişiler (EPA)
İtalya'nın Lampedusa Adası yakınında bekleyen İspanyol yardım kuruluşu Proactiva Open Arms'ın gemisinden dün gece tahliye edilen kişiler (EPA)
TT

İtalya açıklarında göçmen krizi

İtalya'nın Lampedusa Adası yakınında bekleyen İspanyol yardım kuruluşu Proactiva Open Arms'ın gemisinden dün gece tahliye edilen kişiler (EPA)
İtalya'nın Lampedusa Adası yakınında bekleyen İspanyol yardım kuruluşu Proactiva Open Arms'ın gemisinden dün gece tahliye edilen kişiler (EPA)

İspanyol sivil toplum kuruluşu Proactiva Open Arms tarafından dün yapılan açıklamada, iki hafta boyunca İtalya’nın Lampedusa Adası yakınlarında limana yanaşabilmek için bekleyen gemiden, dün, 4 kişinin tahliye edilmesine izin verildiği bildirildi. Ancak gemide hala 134 göçmen bulunuyor.
Proactiva Open Arms’ın Twitter hesabı üzerinden yapılan açıklamada, sağlık sorunları nedeniyle 3 kişinin acil olarak tahliye edildiğini ve 1 kişinin de onlara refakat ettiği belirtilerek, kalan 134 kişinin de en kısa sürede tahliye edilmesi gerektiği ifade edildi.
Gemide, daha önce 160 göçmen bulunuyordu, ancak bazı kişiler sağlık sorunları nedeniyle İtalya ve Malta’da tahliye edilmişti.
İki ülke, diğer Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin gemideki göçmenleri kabul etmemesi nedeniyle limanları kapattı. Avrupa Komisyonu, dün, İtalya Başbakanı Giuseppe Conte'nin yaptığı açıklamayı doğrulayarak, geçtiğimiz 48 saat içinde Fransa, Almanya, Lüksemburg, Portekiz, Romanya ve İspanya’nın Open Arms'ın gemisindeki göçmenleri almayı kabul ettiğini belirtti.
Avrupa Komisyonu Sözcüsü Vanessa Mock, bu kararla birlikte göçmenlerin inişi için henüz bir çözüm bulanamadığını ifade ederek, Avrupa Komisyonu’nun bu süreci koordine etme talebinde bulunmadığını belirtti.
Alman hükümeti tarafından dün yapılan açıklamada, 2015’te başlatılan Sofya Operasyonu’na uygun olarak Akdeniz’deki göçmenleri kurtarmak için yeni bir devlet misyonu oluşturma çabaları ile ilgilenildiği, fakat bu yılın başlarında askıya alındığı ifade edildi.
Komisyon, AB’deki ülkeler arasında Akdeniz’den kurtarılanların nasıl yerleştirileceği konusunda anlaşmaya varılmadığına dikkati çekti.
Öte yandan komisyon, şu anda toplamda 356 göçmenin bulunduğu Ocean Viking gemisi ile ilgili görüşmelerin devam ettiğini ifade ederek, “Durum zor bir hal aldı. İnsanlar günlerdir hatta haftalardır denizde mahsur kaldı” açıklamasında bulundu. Komisyon, üye devletleri, hızlı ve güvenli bir şekilde tahliye edilmeleri ve ihtiyaç duydukları bakımın sağlanabilmesi için ‘öngörülebilir’ çözümler bulmaya çağırdı.
Avrupa Komisyonu, Malta sahilinde küçük bir tekne ve aralarında hamile bir kadının da olduğu 14 göçmenin cesetlerinin bulunduğunu ifade ederek, teknedeki göçmenlerin yaptığı yardım çağrılarının diğer gemiler tarafından görmezden gelindiğini belirtti.
Etiyopyalı Muhammed Adem Ocha, Times of Malta gazetesine yaptığı açıklamada, Malta ve Libya arasındaki teknede bulunan arkadaşlarının yemek, yakıt ve suları bittiğinde öldüğünü söyledi. 38 yaşındaki Ocha, Malta ordusunun, teknedeki cesetlerin fotoğraflarını yayınladığını söyledi. Ocha, “Yiyeceğimiz, suyumuz ve yakıtımız yoktu. Deniz suyu içmeye başladık. 5 gün sonra iki kişi öldü. Daha sonra her gün 2 kişi ölüyordu” diye konuştu. Hastanede açıklama yapan Ocha, 11 gün boyunca denizde olduklarını ifade ederek, oradan geçen gemi ve helikopterlerden yardım istediklerini fakat hiçbirinin cevap vermediğini söyledi.



Suudi Arabistan'ın ‘NATO üyesi olmayan başlıca müttefik’ olarak tanımlanması ne anlama geliyor?

Askerî geçit töreninde ABD ordusu tankları (AFP)
Askerî geçit töreninde ABD ordusu tankları (AFP)
TT

Suudi Arabistan'ın ‘NATO üyesi olmayan başlıca müttefik’ olarak tanımlanması ne anlama geliyor?

Askerî geçit töreninde ABD ordusu tankları (AFP)
Askerî geçit töreninde ABD ordusu tankları (AFP)

ABD ile Suudi Arabistan arasındaki stratejik ilişkinin derinliğini yansıtan bir adım olarak, ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan’ı ‘NATO üyesi olmayan başlıca müttefik’ (Major Non-NATO Ally – MNNA) ilan etti. Bu kararla Suudi Arabistan, Arjantin, Avustralya, Bahreyn, Brezilya, Kolombiya, Mısır, İsrail, Japonya, Ürdün, Kenya, Kuveyt, Fas, Yeni Zelanda, Pakistan, Filipinler, Katar, Güney Kore, Tayland ve Tunus gibi ülkelerin bulunduğu bu statüyü resmen alan yirminci ülke oldu.

Bu statü, ABD’nin NATO üyesi olmayan bir ülkeye verebildiği en yüksek askeri ve güvenlik iş birliği seviyesini ifade ediyor. ABD Kongresi bu unvanı 1987 yılından bu yana, ABD Yasası’nın 22. maddesi uyarınca tanımlıyor.

NATO üyesi olmayan müttefik olmanın avantajları

NATO üyesi olmayan müttefikler, gelişmiş ABD silahlarına ve askeri teknolojisine öncelikli erişim ve ABD askeri teçhizatını indirimli fiyatlarla veya uygun koşullarda satın alma veya kiralama imkânı gibi birçok önemli avantajdan yararlanıyor. Bu sınıflandırma, NATO üyesi olmayan müttefiklerin ABD ile ortak silah geliştirme programlarına katılmalarına ve askeri araştırma ve geliştirme projeleri için ABD'den finansman almalarına da olanak tanıyor.

Söz konusu sınıflandırma, ortak askeri eğitim ve istihbarat iş birliğini kolaylaştırmanın yanı sıra, müttefik ülkenin topraklarında acil durumlarda kullanılmak üzere ABD askeri teçhizatının depolanmasına izin verdiği için ABD'ye de belirli avantajlar sağlıyor.

Suudi Arabistan, ABD ile uzun süredir devam eden stratejik ortaklığı nedeniyle bu ayrıcalıkların çoğundan onlarca yıldır fiilen yararlanıyor. Ancak resmi olarak bu statüye sahip olması, bu ayrıcalıkların yasal olarak garanti altına alınmasını ve ABD yönetimlerinin keyfi kararlarına tabi olmamasını sağlıyor.

‘Karşılıklı savunma anlaşmasından’ farkı

‘NATO üyesi olmayan başlıca müttefik’ statüsü ile ‘karşılıklı savunma anlaşması kapsamındaki müttefiklik’ kavramları benzer ifadeler taşısa da aralarında önemli bir fark bulunuyor. NATO dışı müttefik statüsünde ABD’nin söz konusu ülkeyi savunma yükümlülüğü bulunmazken, karşılıklı savunma anlaşmaları taraflara karşılıklı ve açık bir yasal savunma taahhüdü getiriyor. Bu yükümlülük, NATO Anlaşması’nın beşinci maddesinde yer alan ve üye ülkelerin herhangi bir saldırıya uğrayan üye devleti savunmasını şart koşan maddeyle benzerlik gösteriyor.

‘NATO dışı müttefik’ sınıflandırmasındaki taahhütlerin niteliği, yakın askeri iş birliğinin ötesine geçmez, ancak karşılıklı savunma anlaşması kapsamında, imzacı devleti savunmak için ABD kuvvetleri gönderme taahhüdüne eşdeğerdir.

Bu nedenle aradaki fark, ‘NATO dışı müttefik’ sınıflandırmasının silahlanma, eğitim ve iş birliği alanlarında ‘çok ileri düzeyde stratejik ortaklık’ olması, ancak ‘savunma ittifakı’ olmamasıdır. ‘Karşılıklı savunma anlaşması’ ise imzacı devlete yönelik herhangi bir saldırının ABD'ye yönelik bir saldırı olarak kabul edilmesi ve ABD'nin yasal olarak askeri müdahalede bulunma yükümlülüğü anlamına gelir.

Suudi yetkililer bu tanımlamanın “kapsamlı bir stratejik ortaklığa doğru atılmış önemli bir adım” olduğunu söylerken, ABD Dışişleri Bakanlığı ise bunun ‘bölgedeki ortak güvenliğe yönelik uzun süredir devam eden taahhüdü yansıttığını’ doğruladı.


BM, Trump’ın Gazze planına ilişkin karar taslağını büyük çoğunlukla onayladı

ABD Başkanı Donald Trump, Knesset'te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile tokalaşırken, 13 Ekim 2025 (AP)
ABD Başkanı Donald Trump, Knesset'te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile tokalaşırken, 13 Ekim 2025 (AP)
TT

BM, Trump’ın Gazze planına ilişkin karar taslağını büyük çoğunlukla onayladı

ABD Başkanı Donald Trump, Knesset'te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile tokalaşırken, 13 Ekim 2025 (AP)
ABD Başkanı Donald Trump, Knesset'te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile tokalaşırken, 13 Ekim 2025 (AP)

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze için hazırladığı yol haritasını büyük çoğunlukla onaylayarak, 20 maddelik planına uluslararası meşruiyet kazandırdı.

Taslak karar, Rusya ve Çin'in çekimser kalmasına rağmen, pazartesi akşamı BMGK’da 15’e 13'lük çoğunlukla kabul edildi. Bu gelişme, Trump yönetimi için önemli bir diplomatik zafer oldu.

Filistin Yönetimi, kararın onaylanmasını memnuniyetle karşılarken, Hamas ve diğer Filistinli gruplar, bunu ‘Filistin’in milli iradesinin dışında sahada düzenlemeler yapılmasının önünü açan bir karar’ olarak değerlendirerek, ortak ve ayrı ayrı açıklamalarla kararı reddettiklerini bildirdiler. Ayrıca Gazze'ye konuşlandırılacak herhangi bir uluslararası gücün ‘bir tür vesayet veya dayatılan yönetim’ haline geleceğini söylediler. Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli gruplardan kaynaklar, söz konusu uluslararası gücün rolü ve bu grupların üyelerini takip etmek ve tutuklamak için potansiyel olarak kullanılabileceği konusundaki endişeleri dile getirdiler.

Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İngilizce olarak Trump ve Gazze planını öven bir blog yazısı yayınlarken, hükümet üyeleri sessizliğini korudu. Bu durum, İsrail'de Trump'ın planından duyulan memnuniyetsizlik ile onu kızdırmamak arasındaki ikilem arasında gerçek bir krizin yaşandığını gösterdi. İsrail televizyonu Kanal 12 muhabiri Barak Ravid, “İsrail-Filistin çatışmasının bir daha asla eskisi gibi olmayacağını söylemek mümkün” ifadelerini kullandı.


ABD, Tayvan'a 700 milyon dolar değerinde hava savunma füzesi satışını doğruladı

Norveç savunma ve uzay silahları fabrikasında üretim aşamasındaki bir Nasams roketatar (AFP)
Norveç savunma ve uzay silahları fabrikasında üretim aşamasındaki bir Nasams roketatar (AFP)
TT

ABD, Tayvan'a 700 milyon dolar değerinde hava savunma füzesi satışını doğruladı

Norveç savunma ve uzay silahları fabrikasında üretim aşamasındaki bir Nasams roketatar (AFP)
Norveç savunma ve uzay silahları fabrikasında üretim aşamasındaki bir Nasams roketatar (AFP)

Amerika Birleşik Devletleri, Ukrayna'da test edilen yaklaşık 700 milyon dolar değerindeki gelişmiş bir hava savunma füze sisteminin Tayvan'a satışını onayladı. Bu, ABD'nin Taipei ile bir hafta içinde yaptığı ikinci silah anlaşması.

ABD, geçen yıl Tayvan'ın 2 milyar dolarlık bir silah anlaşması kapsamında RTX tarafından üretilen üç orta menzilli karadan havaya füze (NASAMS) alacağını duyurmuştu. Bu, Tayvan için yeni bir silah, çünkü şu anda bölgede yalnızca Avustralya ve Endonezya kullanıyor.   

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) pazartesi günü yaptığı açıklamada, şirketin NASAMS üniteleri satın almak için sabit fiyatlı bir sözleşme imzaladığını ve tahminlere göre çalışmanın Şubat 2031'de tamamlanacağını belirtti. RTX henüz yorum talebine yanıt vermedi. 

Ukrayna'da Rus saldırılarını püskürtmek için kullanılan NASAMS sistemi, ABD'nin talebin arttığı Tayvan'a ihraç ettiği hava savunma kabiliyetlerine önemli bir katkı sağlıyor.

ABD, perşembe günü Tayvan'a 330 milyon dolarlık savaş uçağı ve diğer uçak parçaları satışını onayladı. Bu, Başkan Donald Trump'ın ocak ayında göreve gelmesinden bu yana yapılan ilk anlaşmaydı. Bu hamle Pekin'i öfkelendirdi.

Tayvan ordusu, adayı kendi toprağı olarak gören Çin'den gelebilecek herhangi bir saldırıya karşı daha iyi savunma sağlamak için hayati önem taşıyan deniz ikmal hatlarını savunmak üzere, özel olarak tasarlanmış denizaltılar inşa etmek gibi çabalarla yeteneklerini güçlendiriyor.

Resmi diplomatik ilişkilerin olmamasına rağmen, Amerika Birleşik Devletleri'nin Tayvan'a kendini savunması için gerekli araçları sağlamakla yasal olarak yükümlü olması, Pekin'in tepkisini çekmeye devam eden bir tartışma konusu. Tayvan hükümeti, Pekin'in ada üzerindeki egemenlik iddialarını reddediyor.