LUO, Misrata’daki Türk üssü inşaatını imha etti

Serrac Hükümeti İçişleri Bakanı, 18 Ağustos’ta ABD’nin yeni Trablus Büyükelçisiyle görüştü (Bakanlık ofisi)
Serrac Hükümeti İçişleri Bakanı, 18 Ağustos’ta ABD’nin yeni Trablus Büyükelçisiyle görüştü (Bakanlık ofisi)
TT

LUO, Misrata’daki Türk üssü inşaatını imha etti

Serrac Hükümeti İçişleri Bakanı, 18 Ağustos’ta ABD’nin yeni Trablus Büyükelçisiyle görüştü (Bakanlık ofisi)
Serrac Hükümeti İçişleri Bakanı, 18 Ağustos’ta ABD’nin yeni Trablus Büyükelçisiyle görüştü (Bakanlık ofisi)

General Halife Hafter önderliğindeki Libya Ulusal Ordusu (LUO), 18 Ağustos’ta başkent Trablus ve ülkenin batısındaki 13 hava saldırısına maruz kalan Misrata şehri de dahil olmak üzere birçok şehirde Fayiz el-Serrac başkanlığındaki Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) milislerine yönelik hava saldırılarını yoğunlaştırdı.
LUO, el-Kerame Operasyon Odası medya merkezi aracılığıyla yayınladığı bildiride, saldırıların Misrata Hava Koleji çevresinde bir Türk üssü inşa etme projesini imha ettiğini ayrıca Burşada ve Giryan’da milis mevzilerini yok ettiğini açıkladı.
LUO, "Libyalılarla Türkiye gibi yabancı bir ülkenin askeri üs inşa etme faaliyetinin, Misrata milislerinin ve Müslüman Kardeşler’in arkasında duranların suçlarına eklenen ülkenin bağımsızlığına büyük bir ihanet olduğunu" iddia etti.
LUO Ana Operasyon Odası, hava donanmasının Misrata’daki hava kolejinde bulunan Türkiye'ye ait silahlı insansız hava aracı (SİHA) parçalarının, ordu güçleri ve siviller açısından tehdit oluşturan diğer depo ve teçhizatlarının hedef alındığını" vurguladı.
LUO genel komutanlığına göre Misrata’nın, Trablus’un silahlı milislerden kurtarılması operasyonuna karşı savaş çabalarına sağladığı katkı, onu “hava donanmasının bir hedefi haline dönüştürüyor”.
Operasyon odası, “Misrata şehrine yönelik Türk askeri desteğinin devam etmesi, onu silahlı kuvvetlerimiz için meşru bir askeri hedef haline getiriyor” diyerek, ancak şehrin tarafsızlığının ve milislere destek vermemesinin onlara ilişkin algıyı değiştirmeyi ve saldırıları durdurmayı sağlayacağını söyledi.
Yerel bir elektronik gözlemevi tarafından 18 Ağustos’ta yayınlanan fotoğraflar da Türkiye'nin UMH'ye verdiği SİHA ve İHA'ların ve askeri teçhizatın bulunduğu bir hangarı belgeledi. Gözlemevinin kaynaklardan aktardığına göre, tamamen imha edilen bu tesis, Suriye’nin kuzeyindeki üsler gibi Türkiye açısından potansiyel kalıcı bir üs olarak sayılıyor.
Giryan yakınlarına bir hava saldırısının ardından LUO, 8 milisin ağır şekilde yaralandığını ve Trablus’a sevk edildiğini belirtti. Hafter güçleri, Serrac hükümeti yandaşı kuvvetlerin komutanlarından Usame el-Cuveyli’yle, ödenen finansal değerlere dair anlaşmazlıkla sebebiyle Zaviya milislerinin de Giryan’dan büyük ölçüde geri çekilmeye başladığını ifade etti. Ancak LUO, bu iddianın doğru olmadığını ve geri çekilmenin Hafter güçleriyle karşılaşma korkusundan kaynaklandığını vurguladı.
Aynı şekilde ordu medya merkezi, yasadışı ve Müslüman Kardeşler’in bir cephesi olarak nitelenen Serrac hükümeti tarafından ortaya konulan faaliyetlerin, Merzuk şehrindeki Fizan halkının yer değiştirmesi için Çadlı milisleri destekleme amacı taşıdığını iddia etti. Durum, tarihte hiçbir zaman kaydedilmemiş bir ihanet suçu olarak nitelendirildi. Merzuk’taki yerel halkın bölgeden sürülmesi hakkında yerl basın şehirdeki Çadlı milislerin kontrolü sonrasında evlerin yakıldığını aktardı.
Şarku'l Avsat'ın haberine göre yerel kaynaklar, bölgedeki çatışmalarda 4 kişinin öldüğünü 20 sivilin de yaralandığını, yaklaşık 7 bin ailenin de Vadi Atbe’ye göç ettiğini aktardı.
BM LUO'yu kınadı
Öte yandan Libya’daki Birleşmiş Milletler (BM) Misyonu UNSMIL, LUO’nun ülkenin batısındaki Zuvara havaalanına karşı başlattığı saldırıları kınadı. UNSMIL, “saldırıların, pist dahil olmak üzere havaalanı altyapısında ciddi hasarlara neden olduğunu” vurguladı. UNSMIL, geçen cumartesi günü yaptığı açıklamada “Sivillere ve sivil kuruluşlara yönelik her türlü saldırı, uluslararası insan haklarının ciddi bir ihlali anlamına geliyor” dedi. UNSMIL, geçen perşembe ve cuma günleri ardarda iki hava saldırısı sonrasında havaalanını denetlemek üzere bölgeye bir ekip gönderdiğini ifade etti. LUO da “havaalanı tesisleri ve yakınlardaki tüm binaların incelenmesi sonrasında değerlendirme heyetinin, Zuvara havaalanında herhangi bir askeri filo ve askeri kuruluşun varlığının bulunmadığını doğruladığına” dikkati çekti.
Yayınlanan bildiride UNSMIL “bir sivil tesis olan Zuvara havaalanında askeri kullanıma dair bir gösterge bulunmadığını” belirtti. Ziyaret sırasında toplanan bilgi ve kanıtların Güvenlik Konseyi (BMGK), uzman ekip ve diğer ilgili uluslararası heyetlerle paylaşılacağı belirtildi.
Ancak bu bilgiler, LUO’nun “Serrac hükümeti lehine askeri amaçlar için kullanıldığı gerekçesiyle” yaptığı bombardıman ve Türk SİHA'larının kullandığı uçak hangarlarının hedeflendiği verileriyle çelişiyor.
278 Göçmen kurtarıldı
Öte yandan UMH’ye bağlı deniz kuvvetleri, Kurban Bayramı’nda 4 kurtarma operasyonu sırasında denizde 278 kaçak göçmenin kurtarıldığını açıkladı. Trablus’un kuzeybatısı ve kuzeydoğusundaki farklı operasyonların, Sudan, Mısır, Çad, Nijer ve Benin’den gelen göçmenleri kapsadığı ifade edildi. Göçmenler arasında 1 kişinin öldüğü belirtilirken, ölüm koşulları hakkında bilgi verilmedi.
UMH İçişleri Bakanı ABD Büyükelçisiyle görüştü
Aynı şekilde Libya UMH İçişleri Bakanı Fethi Baş Agha, 18 Ağustos’ta ABD’nin yeni Trablus Büyükelçisi  Richard B. Norland ile “terörizm ve uyuşturucuyla mücadelede uzmanlaşmış kuruluşlarla güvenlik alanında ikili ilişkileri güçlendirme ve işbirliğini geliştirme yollarını ele aldı.
Agha, yaptığı açıklamada toplantının nerede yapıldığını açıklamadı. Ancak ABD büyükelçisinin, görevini geçici olarak Tunus’tan yöneteceği belirtildi. Bakanın yaptığı açıklamaya göre Büyükelçi, “Serrac hükümetinin, tek meşru ve uluslararası açıdan tanınmış hükümet olduğunu” söyledi. Bakan Fethi Baş Agha, Tunus’la olan Ras Cedir sınır kapısında çalışmaların normal şekilde devam ettiğini de belirtti. Bayram tatilinde limanda son birkaç gündür gözlenen tıkanıklığın, sayıları 20 binde ulaşan yolcuların Libya’dan Tunus’a geçişini geciktirdiği ifade edildi. Tunus'tan Libya'ya ise yaklaşık 8 bin yolcu bulunuyor.



Libya, siyasi ve askeri bölünmüşlüğü sona erdirmek için ‘barışçıl bir çözümden’ bahseden Trump'ın kronik siyasi krizi çözecek ‘planını’ bekliyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
TT

Libya, siyasi ve askeri bölünmüşlüğü sona erdirmek için ‘barışçıl bir çözümden’ bahseden Trump'ın kronik siyasi krizi çözecek ‘planını’ bekliyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)

Libya siyaset sahnesine, on yılı aşkın bir süredir kronik siyasi ve askeri bölünmüşlükten mustarip olan ülkede ‘barışçıl çözüme’ yol açacak bir ABD planının yaklaşmakta olduğuna dair bir beklenti atmosferi hâkim.

ABD Başkanı Donald Trump'ın detaylarına değinmeden bu planı açıklaması, özellikle de Afrika işlerinden sorumlu danışmanı Massad Boulos'un kısa süre önce ‘herkes için adil, eşitlikçi, şeffaf ve tatmin edici başkanlık seçimleri yapılması’ gerektiğinden bahsetmesinin ardından, Libyalı siyasetçi ve analistlerin beklentilerine geniş bir kapı açtı.

Radikal değişim

Bazı Libyalı siyasetçilerin gözünde ABD'nin krize çözüm yolu ‘radikal değişim’ seçeneğinden geçebilir. Bu bağlamda Libya-ABD Koalisyonu Başkanı Faysal el-Fituri, Trump yönetiminin ‘Libya'ya geniş yetkilere sahip özel bir başkanlık temsilcisi atayarak siyasi sahneyi tamamen yeniden şekillendirmek için Birleşmiş Milletler (BM) sürecine paralel çalışacağını’ öne sürdü.

El-Fituri bu senaryoya ilişkin vizyonunu açıklarken ‘çözümün önünde engel teşkil eden mevcut organların feshedilmesi ya da dondurulması ve daha önce herhangi bir yönetim organında yer almayan tüm Libyalı bileşenleri temsil eden bağımsız bir ulusal komite oluşturulması’ temeline dayandığını söyledi.

tyu7ı8
ABD Başkanı Donald Trump’ın Arap dünyası ve Ortadoğu işlerinden sorumlu kıdemli danışmanı Massad Boulos geçtiğimiz nisan ayında Libya Ulusal Petrol Şirketi (NOC) Başkanı ile bir görüşme gerçekleştirdi. (UBH)

Libya’da iktidardaki siyasi organlar, Temsilciler Meclisi (TM), Devlet Yüksek Konseyi (DYK), batı ve doğu Libya hükümetleridir.

Daha önce Libyalı uzmanlar BM gözetiminde bir siyasi çözüm planı ortaya koymuş ve bu plan seçim yasaları, yürütme yetkisi ve kalıcı anayasa konularında çözüme ulaşmak üzere bir siyasi diyalog komitesinin oluşturulmasıyla sonuçlanmıştı.

Libya-ABD Koalisyonu Başkanı Faysal el-Fituri Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ‘Lübnan iç savaşını yatıştıran 1989 tarihli Taif Konferansı benzeri bir uluslararası konferans düzenlenmesi’ olasılığını değerlendirdi.

Ancak istikrarı engelleyenlerin yargılanması için Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) ve geçtiğimiz ekim ayında ABD Senatosu tarafından kabul edilen İstikrar Yasası'nın harekete geçirilmesini öneren el-Fituri'ye göre bu yol ‘havuç ve sopa’ yaklaşımından bağımsız olmayacaktır. El-Fituri, bunun karşılığında da ‘sıkı uluslararası şeffaflık koşulları altında yeni hükümeti desteklemek üzere dondurulmuş Libya fonlarının kademeli olarak serbest bırakılmasını’ önerdi.

ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff daha önce Libya'da diplomatik başarı elde edileceğine dair güvenini ve iyimserliğini dile getirmiş, mayıs ayında The Atlantic'e verdiği röportajda Washington'un ‘Libya'da başarı elde edeceğini ve bunun yakında duyulacağını’ söylemişti.

Libyalı siyasi analist Eyyub el-Evceli, Amerikan çözümünün ‘tüm siyasi tarafların diyalog masasına oturması’ yoluyla geleceği ihtimalini zayıf görüyor. Şarku’l Avsat'a konuşan el-Evceli, ‘Trump yönetiminin Libya'daki krizin taraflarından birini ortadan kaldırırken, bir tarafı güçlendireceği ve en fazla bir yıl içinde başkanlık veya parlamento seçimlerine gitmek için çözümün anahtarlarını ona vereceği’ beklentisindeydi.

“Washington, Libya'yı güvenlik ve istikrarı bozacak ya da çatışmanın tarafları arasında bir savaşı ateşleyecek her türlü girişimden uzak tutmak istiyor” diyen el-Evceli, ABD'nin ‘krizin tarafları arasındaki farklılıkların derin olduğuna’ inandığına dikkat çekti.

Mevcut organların devrilmesini dışlamak

Buna karşılık TM Milletvekili Rebia Buras mevcut siyasi organların devrilmesi senaryosuna sıcak bakmıyor. “Trump yönetimi siyasi sürecin ayrıntılarından çok dengeleri yönetmeye ve ABD'nin Libya'daki çıkarlarını sağlamaya büyük önem verecektir” diyen Buras, Beyaz Saray'ın planının ‘pragmatik olacağını, demokrasi ve insan hakları konularından çok ekonomik anlaşmalara odaklanacağını’ düşünüyor.

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan Buras, herhangi bir planın başarısı ve sürdürülebilirliği için temel bir koşula işaret etti: ‘Libya halkının, dışarıdan dayatılan ve Libyalıların hak ve çıkarlarını dikkate almayan her türlü dikte ya da çözümden uzak, birleşik ve egemen bir devlet kurma arzusunu yansıtması.’

Bu arada gözlemciler, Libya'nın uluslararası nüfuz ve çıkar mücadelesinin bir parçası olması nedeniyle ABD'nin olası bir çözümünün Libya dosyasındaki bölgesel ve uluslararası aktörlerden soyutlanamayacağına inanıyor.

rfty6
Libya Temsilciler Meclisi'nin (TM) Bingazi'deki bir oturumundan (TM resmi sayfası)

Trablus Üniversitesi'nde uluslararası ilişkiler profesörü olan Dr. Ahmed el-Atraş, ‘ABD'nin çözüm yolunun başarı şansının, uluslararası ve bölgesel güçlerin Libya'daki çıkarlarını ve nüfuzlarını paylaşmalarına yönelik düzenlemelerle birlikte bölge için yeni bir siyasi haritanın yeniden çizilmesi konusunda uzlaşmaya bağlı olduğuna’ inanıyor.

El-Atraş, ‘uluslararası sistemde aktif olan ve BM Güvenlik Konseyi'nin daimî üyesi olan ülkeler arasında ABD dış politikasına taktiksel olarak karşı çıkan bir akımdan’ söz etti.

El-Atraş, ‘bazı ülkelerin Libya'nın içişlerine müdahalesinin derinliğini, bölgedeki yabancı çıkarlar üzerinde ciddi yansımaları olabilecek güvenlik durumunun kırılganlığını ve fiili otoritelerin yabancı baskılara boyun eğme ve iktidara tutunma tehdidini’ örnek gösterdi.

Libyalıların görüşlerinin aksine, ABD Ulusal Güvenlik Konseyi eski üyesi Ben Fishman Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ABD'nin Libya politikasında bir değişiklik olduğuna dair hiçbir kanıt görmediğini söyledi.

Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacı olan Fishman, Massad Boulos'un 20 Haziran'da Berlin'de düzenlenen Libya konulu uluslararası toplantıya katılmamasına dayanarak Trump'ın Libya siyasi çözüm planıyla ilgili açıklamasının ‘geçici’ olduğunu düşünüyor.

Geçtiğimiz hafta Trump, Libya'nın da aralarında bulunduğu birçok ülkeye yüzde 30 gümrük vergisi getirmiş ve bunun Libyalılar üzerinde olumsuz yansımaları olmayacağını savunmuştu.

Libyalı ekonomist Ömer Zermuh, “Libya'nın ABD'ye ham petrol ve küçük bir oranda petrol türevleri dışında hiçbir emtia ihracatı yok. Trump'ın açıklamalarına göre petrol bu kapsamda değil” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zermuh, “Petrole gümrük vergisi getirilse bile Libya'nın yüksek kaliteli ham petrolü için alternatif pazarlar bulması zor değil” dedi.

Öte yandan Fishman'a göre bu karar, Libyalıların ABD'ye giriş vizelerini kısıtlayan önceki karar da göz önünde bulundurulduğunda, Boulos'un Libya'da ekonomik fırsatlar arama çabalarının önüne engeller koyuyor.