İsrail: Yerleşimciler kırmızı çizgimiz

Dün İsrail askerleri Doğu Kudüs’te izinsiz olduğu gerekçesiyle Filistinli bir ailenin evini yıkıyor (AFP)

Üst düzey bir İsrailli yetkili, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun, ABD Başkanı Donald Trump'ın "yüzyılın anlaşması" olarak bilinen planda, İsrail hükümetinin reddettiği talepler bulunuyorsa İsrail hükümeti tarafından buna karşı durmaya hazır olduğunu belirttiğini söyledi.
İsminin açıklanmasını istemeyen yetkili, İsrail Başkanı Binyamin Netanyahu’nun Amerikan başkanlarıyla daha önce yüzleşebildiği gibi gerekirse Trumpla da yüzleşeceğini belirtti.
İsrail’deki seçimlerden önce Netanyahu’nun imajını güçlendirmek istediği anlaşılan yetkili, başbakan Netahyahu’nun Trump’a kabul etmeyecekleri konular hakkında bilgi verdiğini söyledi. Bunlar; Batı Şeria’daki yerleşim birimlerinin yıkılması, Kudüs’ün bölünmesi, İsrail’in kurulduğu yıl olan 1948’de evlerini bırakmak zorunda kalan ya da kovulan Filistinlilerin torunlarının geri dönüş hakkının geri verilmesi.
Yetkiliye göre, Netanyahu’nun Ürdün Nehri’nin batısında bulunan tüm alanlar üzerinde tam kontrol sağlaması gerektiğini söyledi ve bu bölgede barış anlaşması yapılması halinde bile İsrail’in askeri kontrolü elinde tutacağını belirtti. Filistinliler ise Filistin Devleti kurulduktan sonra tek bir İsrail askerinin bile topraklarında olmasını reddediyor.
Yetkilinin bu açıklamaları Trump’ın “Yüzyılın Anlaşması” olarak bilinen Ortadoğu Barış Planı’nı İsrail seçimlerinden sonra ilan edeceğini bildirmesinin ardından geldi.
Trump seçimden önce barış planının bazı parçalarını açıklayabileceğini söylemişti. Amerika’nın İsrail seçimlerinden sonra hükümet kurulana kadar planı açıklamayı bekleteceği sanılıyor.
Netanyahu, İsrail halkından barış görüşmelerini yöneten bir kişi olarak oy istiyor. Netahyahu bu konuda: “İsrail barış müzakerelerini kimin yürütmek istediğine karar vermesi gerekir. Netanyahu mu, Lapid mi yoksa Gantz mı?” dedi.
ABD, bugüne kadar uzun zamandır beklenen barış planını Arapların ve Filistinlilerin reddedeceği endişesiyle açıklamadı.
Filistinliler plan açıklanmadan planı reddettiklerini açıkladı. Zira Amerika daha önceden en önemli konularda konumunu gösterdi. Bunlar Kudüs’ün İsrail’in başkent olmasını kabul etmesi, sınırlar ve mülteciler konusu oldu. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas bu konuda tutumlarının değişmediğini defalarca vurguladı.
Barış planı üzerinde çalışan Trump’ın damadı Jared Kushner Arap devletlerinden çatışmanın bitmesi için iki devletli çözümün kabul edilmesi gerektiğini duydu. Ancak İsrail Büyükelçisi David Freidman geçen ay konuyla ilgili olarak ABD’nin iki devletli çözümle ilgili olmadığını söyledi.