Netanyahu, Ukrayna Yahudilerinin oylarını almak için çabalıyor

Netanyahu, halk desteğinin gerilemesinden sonra Ukrayna’ya yöneldi (Reuters)

Netanyahu, seçim savaşında Ukraynalı Yahudileri seferber etmek için güç noktası olmasını istediği Ukrayna’dan, İsrail’deki Rus, özellikle Ukraynalı Yahudiler arasındaki en güçlü rakibi Avigdor Liberman’a karşı kapsamlı bir saldırı kampanyası ile çıktı.
Başbakan, tutumundan geri adım atması ve kendisi ile bir hükümet koalisyonuna girmesi için Liberman’a gözdağı vererek Rus oyları ile korkutarak uyguladığı baskı politikasının fayda vermediğini anladı. Zira Liberman, Netanyahu’nun önümüzdeki parlamento seçimlerindeki en güçlü rakibi Benny Gantz ile bir artı oy sözleşmesi imzaladı.
Independent Arabia’dan Emal Şahade’nin haberine göre Netanyahu, Ukrayna’daki vaktini vaatlerde bulunmak, anlaşmalar imzalamak ve birçok akıl çelici teklifte bulunmak suretiyle seçimlerde kendisine Rus desteği elde etmek için ayırmayı planladıysa da Liberman ile Benny Gantz arasında imzalanan anlaşma, Netanyahu için darbe niteliğinde oldu. Onu Ukrayna kampanyasında değişiklik yapmak zorunda bıraktı. Böylece Ukrayna’dan, “Her kim Yair Lapid ile Gantz’ı yönetimde görmek istiyorsa sola katılan Liberman yararına oy kullansın” söylemi ile çıktı.
Sağın oyları sola
Netanyahu, söz konusu anlaşmanın ardından yayınladığı bir video kaydında şunları söyledi:
“Üzülerek söylüyorum ki iş bugün resmî bir boyut kazandı. Liberman, sağın oylarını sol bir hükümete aktarıyor. Gantz’ı hükümet başkanı olarak önereceğini söyledi. Bu, Gantz ile Lapid’in başbakanlığı nöbetleşe devralacağı anlamına geliyor. Bugün, Liberman ile Gantz ve Lapid arasında resmî bir artı oy anlaşması imzalandı. Yani Lapid ve Gantz liderliğinde sol bir hükümet görmek isteyenler, Liberman lehine oy kullansın. Likud Partisi, benim başkanlığımda tek başına sol bir hükümet kurulmasını önleyecek kadar büyüktür.” 
Netanyahu, arkasındaki halk desteğinin azalması ve Liberman’ın Ruslar arasındaki gücünden korkmasından dolayı Ukrayna’ya yöneldi. İsrail solu konusunda gözdağı verme yaklaşımına ise devam etti. Bu iki isim seçim kampanyaları sırasında ‘teslim politikası’ benimsenmesi iddiasında birleşti. Şöyle ki Netanyahu, Liberman’ın zayıf olduğunu ve Gantz karşısında teslim olduğunu düşünürken Liberman, Başbakan’ın zayıf olduğunu ve “Gazze terörü” karşısında teslim olduğu görüşünde. 
Liberman’nın partisi, Netanyahu’nun saldırısına şu açıklamayla cevap verdi:
“Gazze Şeridi’nden gelen teröre teslim olmaya ve Hamas hareketini korumak için vergi ödemeye karar veren herkes, bu rezalet ve İsrail’in cevabının yoğun bir şekilde aşağılanması karşısında sessiz kalanlardır. Sağ adına konuşma hakları yoktur ve İsrail’deki ulusal kampın bir parçası değillerdir.” 
Ukrayna Yahudilerine hizmet
Netanyahu, Ukrayna’da oldukça sıkıntı çektiklerini iddia ettiği Ukrayna Yahudilerine ilgi ve sevgisini göstererek İsrail’e göç eden ve parlamento seçimlerine katılacak olan Ukraynalı Yahudilere hitap etmeye çalıştı.
Bu doğrultuda Ukrayna'nın Yahudi Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy ile tarım, turizm, emeklilik ve eğitim alanlarında anlaşmalar imzalamak için çabaladı. Netanyahu, Ukraynalı Yahudi çocukların Ukrayna’daki anaokullarında ve okullarda eğitim görmesine izin verilmesi konusunda henüz görüş birliğine varılmayan bir anlaşmayı uygulamaya istekli olduğunu da ortaya koydu.
Netanyahu, Ukraynalı Yahudiler ile dindar Yahudiler arasında Tel Aviv’e birden fazla başarı ile dönmek istedi ve Ukrayna Büyükelçiliği’nin Kudüs’e taşınmasını büyük bir başarı ve İsrail’in uluslararası konumu açısından oldukça önemli bir mesele olarak ön plana çıkardı. AB’nin Kudüs’ü tanımayı reddettiği ve Ukrayna’nın AB’ye kabul edilmeyi gerçekten önemsediği bir düzlemde Netanyahu’nun bu çabalarının başarılı olmayacağı öngörülmekle birlikte Başbakan, konuyu ve talebini sanki bir başarı gerçekleştirmiş gibi sundu.
Ukrayna Yahudilerine yönelik ilgisi bununla da sınırlı kalmayan Netanyahu, Kiev’e yönelerek Yahudi topluluğun sorumluları ile bir araya geldi. Rus Yahudilerine destek ve ilgi gösterdiğine dair tabloyu tamamlamak içinse Babi Yar’da, Yahudi kıyımının yapıldığı yerdeki anma törenlerine katıldığına dair görüntüler sundu.
Beklentiler
İsrail’deki Ukraynalı Yahudiler, daha önce Sovyetler Birliği’nden birkaç göç dalgası yoluyla gelen göçmenlerin üçte birinden fazlasını oluşturuyor ve oy hakkına sahip olan Rus göçmenler arasında yüksek bir oranı temsil ediyor. Bu durum, adaylar arasında bu kesime yönelik rekabeti güçlendiriyor. Netanyahu’yu seçimlere bir aydan az bir zaman kalmışken Ukrayna'yı ziyaret etmeye iten şey de bu. Moldova doğumlu Liberman, son seçimlerden sonra Netanyahu’yu bir hükümet koalisyonu oluşturamamasından sorumlu tutmasından bu yana Likud Partisi yönetimi, Rus oy sahiplerini Netanyahu’ya destek vermeye yönlendirmek için büyük çaba sarf etti. Siyasi uzmanlar, bu ziyaretin genel olarak Sovyet, özelde Ukrayna Yahudileri arasında Netanyahu’ya bir fayda sağlayıp sağlamayacağı konusunda farklı görüşler ileri sürüyor.
Jeostrateji Profesörü Avinoam Idan’a göre Netanyahu’nun çabalarının başarılı olduğunun ilk göstergesi, karşılanmasında en üst düzeyde ağırlanmasıdır. Netanyahu’nun Devlet Başkanı tarafından karşılanması, seçimlerden önce harika bir resim sunmaktadır. Zira Ukrayna asıllı İsraillilerin oranı da oldukça yüksek. Kiev’de bilhassa Yahudi bir lider tarafından karşılanması, bu önemli seçmen kitlesinin gözünde Netanyahu’nun konumunu pekiştirebilir.
Bu öngörülerle birlikte bilindiği üzere Rusça konuşan İsrailli pek çok gencin, ailelerinin seneler önce terk ettiği ülke ile duygusal bağları bulunmuyor.
Netanyahu, Sovyetler Birliği’nden gelmiş olan göçmenlere emeklilik maaşı zammı gibi ek ayrıcalıklar sunduğunu ilan ederse yaşlı göçmenlerden puan alabilir.
Bu görüşe karşılık Rusça konuşan İsraillilerden olan ve ismini vermek istemeyen kıdemli bir siyaset analizcisi Netanyahu’nun Ukrayna’ya gitmekle bir oy bile kazanabileceğini düşünmek ‘ahmaklıktır’ dedi. Analist, konuya dair şu değerlendirmede bulundu:
“Doğrudur.. Zelenskiy gerek yerli Yahudiler gerekse de Ukraynalı göçmenler arasında büyük bir halk desteğine sahip. Ama ben zannetmiyorum ki Kiev ziyareti kime oy verileceği konusunda insanların görüşlerini değiştirsin. İsrailliler, eski Sovyetler Birliği’ne özlem duysalar da nostaljik duygularla değil çıkarlarına göre oy kullanırlar. Ukraynalı olmak isteselerdi Ukrayna’da kalırlardı. Netanyahu’ya göçmenlerin oyunu kazanmak için Ukrayna’ya gitmesini kim tavsiye ettiyse akılsızdır.”