Sudan Başbakanı Hamdok'un ilk yurtdışı ziyareti Güney Sudan'a

Sudan Başbakanı Hamdok'un ilk yurtdışı ziyareti Güney Sudan'a
TT

Sudan Başbakanı Hamdok'un ilk yurtdışı ziyareti Güney Sudan'a

Sudan Başbakanı Hamdok'un ilk yurtdışı ziyareti Güney Sudan'a

Sudan’ın yeni hükümeti, Başbakan Abdullah Hamdok liderliğindeki toplantıda, geçiş döneminin ilk 200 günü için 10 konuyu ele aldı. Başbakan, devrik lider Ömer el- Beşir zamanında anavatandan ayrılan Güney Sudan’a ilk yurtdışı ziyaretini gerçekleştirmeyi planlarken, Sudan’da yıllardır süren çatışmayı sonlandırmak için silahlı hareketlerin liderleri ile geniş alanlarda fikir birliği sağlandığı belirtildi.
Sudan Hükümet Sözcüsü Faysal Muhammed Salih dün Hartum’da düzenlenen basın toplantısı sırasında, Başbakan Hamdok'un ilk yurt dışı ziyaretini yarın Güney Sudan'a yapacağını ve Başbakan’a dışişleri, içişleri, ticaret ve sanayi, enerji ve maden bakanlarının da eşlik edeceğini söyledi.
Salih açıklamasında, iki gün sürecek olan ziyaretin Sudan ve Güney Sudan arasındaki güven ilişkisini vurgulamak için olduğunu belirterek, Bakanlar Kurulu toplantısında geçici hükümet organlarının çeşitli çalışmalarının belirlendiğini söyledi. Faysal, özellikle savaşı sona erdirmek, adil ve kapsamlı bir barışın inşa edilmesi, sorunların özüne inmek, çoğulculuk ve çeşitliliğe saygı duymak, ekonomik kriz ile mücadele, fiyatlardaki keskin artışı durdurmak, özgürlükleri kısıtlayan yasaları kaldırmak, yargının bağımsızlığını garanti altına almak, geçiş dönemindeki adaleti sağlamak, yolsuzlukla mücadele ve işlenen suçların araştırılması için bağımsız bir soruşturma komisyonun oluşturulması gibi meselelerin ele alındığını belirtti.
Sözcü açıklamasında, toplantı sırasında Sudan’ın bağımsızlığına dayanan ortak çıkarlar göz önünde bulundurularak dengeli bir dış politika oluşturma kararı verildiğini belirterek, kadın haklarının teşvik edilmesi konusuna dair pek çok konu hakkında önemli tartışmalar yapıldığını belirtti.
Toplantıda çevre, sağlık, eğitim, barınma ve sosyal güvence gibi konulara da odaklandıklarını belirten Salih, Başbakan Hamdok’un devlet kurumlarında evrak kullanımını azaltmaya yönelik adımların atılmasını istediğini dile getirdi.
Salih, Bağımsız Soruşturma Komisyonu’nun oluşturulması ile ilgili bir takım tartışmaların yaşandığını ve başsavcı atanmasının ardından önümüzdeki günlerde konu ile ilgili adımların atılacağını söyledi. Sözcü ayrıca, Sudan Sağlık Bakanlığı’nın Sudan'ın Mavi Nil eyaletinde 4 kolera vakasına rastlandığını duyurmasının ardından hükümetin konu ile ilgili önlem aldığına vurgu yaptı.
Sudan’ın silahlı örgütler ile arasındaki müzakereler sürüyor
Öte yandan Egemenlik Konseyi üyesi Muhammed Hamdan Daklu liderliğindeki Sudanlı heyet, Güney Sudan’ın başkenti Juba’da, Devrimci Cephe Koalisyonu Başkanı Hadi İdris ve Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey (SPLM-N) Başkanı Abdulaziz el-Helu’ya bağlı silahlı hareketin liderleri ile istişarelere devam ediyor.
Daklu dün yaptığı açıklamada, ülkede barışı sağlamanın stratejik bir tercih olduğunu vurgularken, Devrimci Cephe Koalisyonu Başkanı Hadi İdris ise uluslararası topluma ve komşu ülkelere, Sudan'daki barış sürecinin başarılı olması için çabalarını artırmaları çağrısında bulundu.
Barışın kendileri için stratejik bir gereksinim olduğunu, ekonomik kalkınmanın barış yoluyla sağlanabileceğini ve iktidar ve servete katılımda herkese eşit fırsatlar sağlanmasının ancak barış yoluyla olabileceğini dile getiren Daklu, devletin vatandaşların huzurunu esas aldığını ifade etti. Abdulaziz el-Helu’nun liderliğini yaptığı Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey (SPLM-N) ve Devrimci Cephe ile görüşmelerde bulunmak üzere Juba’ya gelen Sudan heyetine başkanlık eden Daklu, “Ciddi ve verimli görüşmelerde bulunmak üzere Juba’ya geldik. Buraya gelişimizin temelinde, uzun yıllar süren savaşın ardından halis bir niyetle barışı sağlama arzumuz yatıyor. Bu savaşları durdurmanın ve inşa çalışmalarına başlamanın zamanı geldi” ifadelerini kullandı. Ayrıca çatışmaya sebep olan tüm sorunların ele alınması ve yaşanan kriz için herkesi memnun edecek kökten bir çözümün bulunması çağrısında bulundu.
Sudan Halk Kurtuluş Hareketi liderlerinden Yasir Arman, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Juba’da Egemen Konsey ile silahlı mücadele güçleri arasında barış müzakerelerinin başlatılması için görüşmelerin istişare niteliğinde olduğunu belirterek, anayasal belgede öngörülen güven arttırıcı önlemlerin nasıl uygulanacağını tartıştıklarını söyledi.
Arman açıklamasında, önceki gün Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit, Devrimci Cephe Koalisyonu Başkanı Hadi İdris ve SPLM-N Başkanı Abdulaziz el-Helu’nun oturumuna şahitlik ettiğini belirterek, toplantının Crowne Otel’de Egemenlik Konseyi heyeti ve Devrimci Cephe arasında devam ettiğini dile getirdi. Arman ayrıca, görüşme sırasında insani koridorların açılması, mahkûmların serbest bırakılması ve güven arttırıcı önlemleri içeren konular dâhil taraflar arasında birçok konunun masaya yatırıldığını söyledi.



Suriye: Gürültünün ortasında hukuk devleti talepleri

Fotoğraf: SANA
Fotoğraf: SANA
TT

Suriye: Gürültünün ortasında hukuk devleti talepleri

Fotoğraf: SANA
Fotoğraf: SANA

Aliya Mansur

Yeni Suriye ulusal logosunun (görsel kimlik) lansman töreni, Suriye'deki her etkinlik gibi Suriyeliler arasında geniş çaplı bir tartışmanın eşlik ettiği, etkileyici ve güzel bir etkinlikti. Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara'nın katıldığı Halk Sarayı'ndaki görkemli törene, “Suriye Demokratik Güçleri”nin kontrolü altındaki Rakka ve Haseke hariç olmak üzere Suriye'nin çeşitli bölgelerinde aynı anda düzenlenen kutlamalar eşlik etti. Gösteriler ve sloganlar Suriye devriminden sahneleri çağrıştırdı.

Şara'nın tören sırasında yaptığı etkileyici konuşma Suriye'nin birliğinin ve çeşitliliğinin altını çizdi ama daha tören bitmeden önce Suriyeliler arasında şu tartışma başlamıştı; bu ulusal logo gerçekten Suriyeli mi yoksa başka ülkelerden “ilham mı” alındı? Bazıları bunun bir alkollü içecek şirketnin ticari logosu olduğunu söyleyecek kadar şüphelerinde ileri gittiler.

Suriye şahininin “çalıntı” olduğu suçlamaları - ki bu kesinlikle doğru değil - ve bunlara verilen karşılıklar arasında meselenin özü neredeyse kayboldu. Oysa meselenin özü şu: Nasıl bir Suriye istiyoruz? Hukuk devleti olan bir Suriye mi yoksa halkın ruh hallerinin dalgalanmalarına tabi bir Suriye mi?

Konuya ilişkin yorumunda Anayasa Bildirgesi Taslağı Komitesi üyesi Dr. Ahmed el-Karbi, resmi logoların kabulü tartışılırken yasal temellere dayanmanın gerekliliğini vurguladı. Anayasa Bildirgesi'nin 5. maddesinde açıkça “devletin logosu kanunla belirlenir” ifadesinin yer aldığına ve hukuka dayalı bir devletin anayasal çerçevelere uygun olarak onaylanmamış bir logoya indirgenemeyeceğine işaret etti.

Suriye'deki tartışma ve çekişmenin özü bu olmak yerine, bazı Suriyeliler binlerce yıllık Suriye anıtlarına kazınmış olan Suriye şahininin kökeni ve sembolizmiyle ilgili suçlamalarda bulunmakla meşgul oldular.

Esed rejiminin devrilmesinden ve Şara'nın yönetime gelmesinden bu yana, Suriye halkı hükümetin, özellikle de Başkan Şara'nın her eylemini mutlak biçimde destekleyenler ile hükümetin yaptığı her eylemi veya açıklamayı mutlak biçimde reddedenler arasında bölündü. İki grup arasında, bir şeyleri düzeltmek amacıyla eleştirenlerin ve teşvik etmek amacıyla destekleyenlerin sesleri kayboldu.

Esed rejiminin devrilmesinden bu yana 7 ay geçti ve yeni otoritenin en belirgin özelliği Suriyelilerle ilişkilerinde şeffaf olmamak

Şarku'l Avsat'ın Al Majalla'dan aktardığı analize göre Esed rejiminin devrilmesinden bu yana yedi ay geçti ve yeni otoritenin en belirgin özelliği Suriyelilerle ilişkilerinde şeffaf olmamak. Bu da yorumlara kapıyı açıyor ve Suriye halkının doğasını ve doğruluğunu bilinmediği söylentilerin yayılmasına katkıda bulunuyor.

17 Mayıs'ta Suriye Cumhurbaşkanlığı, eski rejim tarafından işlenen ihlallerle ilgili gerçekleri ortaya çıkarmak, sorumlularından hesap sormak, mağdurlara tazminat ödemek ile görevli bir geçiş adaleti komisyonu kurulacağına dair bir kararname yayınladı. Kararname, Abdulbasıt Abdullatif'in komisyon başkanı olarak atanmasını ve duyuru tarihinden itibaren 30 günü geçmeyecek bir süre içinde bir çalışma grubu oluşturma ve iç yönetmelikler hazırlama görevini üstlenmesini öngörüyordu.

Bu kararnamenin yayınlanmasının üzerinden yaklaşık bir buçuk ay geçti, yani komisyonun kurulması için öngörülen 30 günlük süre geçti. Peki bu komisyon hangi aşamada? Cevap yok. Bu sadece şeffaflığın eksik olduğunu değil, aynı zamanda hükümetin kendi yayınladığı kararnamelere ve mevzuata, örneğin Anayasa Bildirgesi'nin 5. maddesine bağlı olmadığının da bir örneği.

İşte meselenin özü de budur: Nasıl bir Suriye istiyoruz?

Hukuk ve kurumlar devleti Suriye'nin sesi, iki grubun kopardığı gürültü arasında neredeyse duyulmuyor. Bir tarafta destekçiler var ve bunların çoğu Suriyelilerin “Aralık 2024 devrimcileri” olarak adlandırdığı, devrimin 14 yılı boyunca önemli bir rol veya sese sahip olmayan, şimdiyse hükümetin sağ tarafında yer alan kişiler. Diğer taraftaki hükümetin muhalifleri arasındaysa, hükümetin her türlü eylemini çarpıtmakla meşgul olan, çoğunluğu eski rejim kalıntısı ve solcu olan sesler bulunuyor. İkisi arasında aklın sesi kayboluyor.

Suriye'nin istikrarı sadece Suriye için değil, bölge için de bir öncelik. İstikrarlı bir Suriye, komşu ülkelerin istikrarının başlangıcıdır ve bir vatandaşlık devleti ve hukukun üstünlüğünün inşası, Suriyelilerin onlarca yıllık geleceğinin temel taşıdır. Sağlam olmayan temeller üzerine inşa edilen her yapı, özellikle Suriye'nin düşmanları hâlâ pusuda beklediğinden, çökme riski altındadır. Hukukun üstünlüğü, adalet, özgürlük, vatandaşlık ve şeffaflık, istediğimiz devleti inşa etmek için önceliklerdir.