Abkayk: Dünyanın en büyük petrol rafinerisi

Abkayk tesisi (AFP-Arşiv)
Abkayk tesisi (AFP-Arşiv)
TT

Abkayk: Dünyanın en büyük petrol rafinerisi

Abkayk tesisi (AFP-Arşiv)
Abkayk tesisi (AFP-Arşiv)

Saudi Aramco şirketine ait Abkayk tesisi, dünyanın en büyük petrol rafinerisi ve dünyanın en büyük ‘ham petrol stabilizasyon tesisi’ olarak kabul ediliyor. Şirketin verilere göre Abkayk tesisinde günde yaklaşık 7 milyon varil ham petrol üretiliyor.
Saudi Aramco'nun günlük petrol operasyonlarında önemli bir rol oynayan Abkayk tesisi, ham petrol, LPG (sıvılaştırılmış petrol gazı) ve yardım destek tesisi olmak üzere üç bölümden oluşuyor.
Abkayk’taki tesisler, ham petrolü işleyip tatlı ham petrole dönüştürmek üzere çeşitli işlemler üzerinde çalışmalar yapıyr. Ras Tanura, doğudaki Cubeyl’e, batı kıyısındaki Yanbu şehrine ve  Bahreyn'deki Bapco Rafinerisi’ne transfer edilen petroller daha ileri işlemler için Abkayk’taki sıvı doğalgaz tesislerine geri gönderiliyor.
Küresel enerji pazarı için uluslararası bir öneme sahip olan Abkayk tesisleri, günde maksimum 350 bin varil kapasiteye sahip ve 110 kilometre uzunluğunda üç bölümden oluşan ham petrol boru hattıyla Suudi Arabistan’ı Bahreyn'e bağlıyor. Yeni petrol boru hattı, 1945 yılında inşa edilen ve Bahreyn rafinerisine 220 bin varil pompalayan eski boru hattının ardından Bahreyn'in artan petrol ihtiyacını karşılıyor.
Abkayk tesisleri, şirketin Doğu-Batı boru hattının atardamarı ve Suudi Arabistan’ın doğu ile batı kıyılarından ihracatı için bir geçit olarak görülüyor.
Şirket verilerine göre Doğu-Batı boru hattı 2018 yılında günlük ortalama 2,1 milyon varil ham petrol taşıyordu.
Boru hattı kapasitesinin 2023’te ise günlük 5 ila 6,5 milyon varile çıkması bekleniyor.
Abkayk ayrıca, dünyanın en büyük ‘ham petrol stabilizasyon tesisi’ olarak kabul ediliyor.
Şirket, 31 Aralık 2018 itibariyle, operasyonel esnekliğe katkıda bulunan ve tedarik güvenilirliğini destekleyen toplam 66.4 milyon varil ham petrol depolama kapasitesine sahip dört istasyonu işletiyor.
Abkayk tesisleri, ed-Dammam şehrinin 75 km güneyinde yer alan Abkayk bölgesinde yer alıyor.
 Aramco'nun ana işletme tesislerine ev sahipliği yapan 595 kilometrekarelik bölgede yaklaşık 70 bin kişi yaşıyor.



Suudi tahvilleri... Gelişmekte olan piyasaların kalbinde güvenli bir liman

Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad (SPA)
Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad (SPA)
TT

Suudi tahvilleri... Gelişmekte olan piyasaların kalbinde güvenli bir liman

Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad (SPA)
Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad (SPA)

Gelişmekte olan ekonomilerdeki borç piyasalarına yönelik temkinli küresel görünümün ortasında Suudi Arabistan, finansal istikrar ve iddialı ekonomik büyüme planlarının bir araya gelmesiyle cazip bir yatırım merkezi olarak ortaya çıkıyor.

Dünyanın en büyük varlık yöneticilerinden biri olan ve 4,6 trilyon dolardan fazla varlığı yöneten State Street Global Advisors'ın Avrupa, Ortadoğu ve Afrika Yatırım Stratejisi ve Araştırma Başkanı Karine Kheirallah'a göre bu görüşler doğru.

Kheirallah Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, Suudi Arabistan’ın sağlam finansal temellere ve iddialı bir büyüme stratejisine dayanan ‘cazip bir makroekonomik anlatı’ sunduğunu söyledi. Kheirallah, “Dünyadaki pek çok ekonomi yüksek borç yükü ve artan hizmet maliyetleriyle karşı karşıyayken, Suudi Arabistan geçtiğimiz aralık ayı itibariyle yüzde 29,9 gibi nispeten düşük bir borç/gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) oranına sahip” dedi.

Bu mali disiplin, Suudi Arabistan'ın yükselen piyasa devlet tahvili piyasasında istikrarlı ve güvenilir bir ihraççı olarak konumunu güçlendiriyor. Kheirallah, Suudi ekonomisinin önümüzdeki yıllarda yapısal reformlar ve özellikle petrol dışı sektörlerdeki stratejik yatırımlar sayesinde sürdürülebilir bir büyüme yakalamasını bekliyor. Bu büyümenin hızı diğer bazı gelişmekte olan piyasalarla karşılaştırıldığında en hızlısı olmasa da, gelişmiş ekonomileri geride bırakacağı ve Suudi tahvillerini istikrar ve uzun vadeli değer arayan yatırımcılar için tercih edilen bir seçenek haline getireceği açık.

Suudi ekonomisi bu yılın ilk çeyreğinde petrol dışı faaliyetlerdeki yüzde 4,9'luk büyümenin etkisiyle yıllık bazda yüzde 3,4 oranında büyüdü. Bu büyüme yıllık reel GSYİH büyümesine 2,8 puanlık bir katkı sağladı.

Vizyon 2030 bono piyasasını canlandırıyor

Kheirallah, Vizyon 2030'un Suudi Arabistan’ın sabit gelir piyasasını çeşitlendirerek, derinliğini artırarak ve küresel finansal standartlarla uyumlu hale getirerek güçlendirmede önemli bir rol oynadığını söyledi.

Güçlü kredi kalitesi ve gelişmiş küresel derecelendirmeler

Suudi ihraçlarının kredi kalitesine ilişkin olarak Kheirallah, Suudi Arabistan’ın güçlü mali tabanı ve Vizyon 2030'un başarılı bir şekilde uygulanması sayesinde gelişmekte olan piyasalar arasında en istikrarlı ve cazip ülke ihraççılarından biri haline geldiğini vurguladı.

Bu gelişme, Moody's'in Kasım 2024'te Suudi Arabistan'ın notunu A1'e yükseltmesi ve Standard & Poor's'un mart ayında notunu A+'ya yükselterek Krallığı en yüksek yatırım yapılabilir notlar arasına yerleştirmesiyle küresel kredi derecelendirme kuruluşlarının notlarına açıkça yansıdı.

Küresel endekslere dahil olma

Kheirallah, Suudi tahvillerinin başlıca küresel endekslere dahil edilmesinin küresel kurumsal yatırımcılardan gelen talebi önemli ölçüde artırmasını bekliyor. Suudi bonoları JP Morgan gibi endekslere dahil edildiğinde, bu endeksleri takip eden fonlar portföylerinin bir kısmını Suudi Arabistan'a ayırmak zorunda kalıyor ve ‘bu sadece düzenli yatırım akışını sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda yatırımcı tabanını emeklilik fonları ve devlet varlık fonları gibi büyük küresel kurumları da kapsayacak şekilde genişletiyor.’

fgthyj

Kheirallah, endekslere dahil edilmenin ‘piyasanın olgunluğunun ve şeffaflığının bir kanıtı’ olduğunu ve Suudi Arabistan'ın Vizyon 2030'un bir parçası olarak finansal piyasalarını geliştirme taahhüdünü yansıttığını belirterek, “Bu da nihayetinde gelecekte likiditenin artmasına ve borçlanma maliyetlerinin düşmesine yol açacaktır” dedi.

İhtiyaç ve sürdürülebilirlik arasında

Kheirallah, borcun GSYİH'ye oranındaki (%29,9) artışla ilgili olarak, bu artışın ekonomiyi çeşitlendirmek ve petrole bağımlılığı azaltmak için projeleri finanse etmeye yönelik stratejik planın bir parçası olduğunu açıkladı.

“Düşük faiz oranları sayesinde borç servis maliyetleri kontrol altında olsa da, faiz oranlarının önemli ölçüde yükselmesi veya yeterli ekonomik büyüme olmadan borç birikiminin devam etmesi durumunda riskler ortaya çıkacaktır” diyen Kheirallah, mali sürdürülebilirliği korumak ve borçlanmaya bağımlılığı en aza indirmek için çeşitlendirme çabalarının devam etmesinin ve petrol dışı gelirlerin artırılmasının önemini vurguladı.

Kheirallah sözlerini Suudi Arabistan'ın yüksek kredi notlarının yatırımcıların Krallığın ekonomik gidişatına olan güvenini yansıttığını, ancak bu notların korunmasının mali disiplinin sürdürülmesini ve hedeflenen yapısal reformların başarısını gerektirdiğini vurgulayarak tamamladı.