Sudan mahkemesi Ömer el-Beşir’in yeniden ifade verme talebini reddetti

Eritre Cumhurbaşkanı Isaias Afewerki, Hartum’da Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan tarafından karşılandı (EPA)
Eritre Cumhurbaşkanı Isaias Afewerki, Hartum’da Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan tarafından karşılandı (EPA)
TT

Sudan mahkemesi Ömer el-Beşir’in yeniden ifade verme talebini reddetti

Eritre Cumhurbaşkanı Isaias Afewerki, Hartum’da Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan tarafından karşılandı (EPA)
Eritre Cumhurbaşkanı Isaias Afewerki, Hartum’da Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan tarafından karşılandı (EPA)

Sudan Mahkemesi, Ömer el-Beşir’in itiraflarını gözden geçirerek, yeniden ifade verme ve kendisini savunma talebini reddetti.
El-Beşir, 11 Nisan’da görevden alınmasının ardından evinde 7 milyon euro ve 5 milyon Sudan poundu bulunması nedeniyle yolsuzluk ve yasa dışı olarak döviz bulundurma suçlarından 10 yıldan fazla hapis istemiyle yargılanıyor.
Mahkeme Hakimi Sadık el-Faki, sanığın savunma ekibinin, itirafların yeniden gözden geçirilmesi talebini, azledilen eski liderin mahkemede tüm bu itiraflarını kabul etmesi nedeniyle reddetti. El-Faki ayrıca, el-Beşir’in savunma ekibi üzerinden yargının bağımsızlığını sorgulamasını da eleştirdi.
Hakim, el-Beşir'in 5 milyon Mısır pounduna sahip olmasıyla ilgili suçlamayı kaldırmayı kabul ederken, Askeri Geçiş Konseyi’nin (AGK) 1 milyon cuneyhten fazla yerel para biriminin saklanmasına ilişkin acil durum emirlerini iptal ettiğini dile getirdi.
Öte yandan, el-Beşir’in eski ofis müdürü ve akrabası Hatim Hasan Bahit, suç ortağı olduğu yönündeki suçlamalara itiraz etti.
Bahit’in katılmadığı bir önceki duruşmada kendisine suçlama yöneltilmişti. Bahit saklanmadığını ve ülkeden kaçmadığını dile getirerek, mahkemede tanıklık etmediği için ‘kötü muamele ve tehdide’ maruz kaldığını iddia etti.
Bahit, adres ve telefonunu vermesine rağmen, kaçtığını öne süren savcılığı eleştirerek, elindeki yaralanma nedeniyle duruşmaya katılamadığını söyledi.
Beşir’e hediye olarak verilen 25 milyon doların yer aldığı çantayı teslim aldığını söyleyen Bahit, Beşir’e çantayı aldığını söyledikten sonra kendisine sadece “İyi” diyerek yanıt verdiğini dile getirdi.
Para dolu çantayı eski cumhurbaşkanının evinde bırakarak oradan ayrıldığını aktaran Bahit, paranın harcanma şekli veya bundan sonra yapılan finansal işlemler hakkında bilgi sahibi olmadığını belirtti.
Öte yandan Eritre Cumhurbaşkanı Isaias Afewerki, Hartum’da Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan ile Başbakan Abdullah Hamduk ile görüşmede bulundu.
Görüşmede ikili ilişkiler ve iki ülke arasındaki işbirliğinin artırılmasının yanı sıra Afrika Boynuzu'ndaki güvenliği de içeren ortak konular ele alındı.
Afewerki'nin Hartum ziyareti, Sudan’ın Eritre’yi ‘sınırda askeri seferberlik ve Beşir döneminde Sudan rejimine muhalif olanları barındırma’ suçlaması nedeniyle iki ülke arasında yaşanan sessiz krizi sona erdirdi. İki ülkenin ortak sınırı neredeyse iki yıldır kapalıydı. Sudan ve Eritre arasındaki ilişkiler Beşir'in azledilmesinden sonra yeniden başladı.



Rakka hafızasını geri kazanıyor… Şehrin surları savaşın enkazı üzerinde yeniden yükseliyor

Rakka surları, Suriye'nin en önemli tarihi simgelerinden biri (Şarku'l Avsat)
Rakka surları, Suriye'nin en önemli tarihi simgelerinden biri (Şarku'l Avsat)
TT

Rakka hafızasını geri kazanıyor… Şehrin surları savaşın enkazı üzerinde yeniden yükseliyor

Rakka surları, Suriye'nin en önemli tarihi simgelerinden biri (Şarku'l Avsat)
Rakka surları, Suriye'nin en önemli tarihi simgelerinden biri (Şarku'l Avsat)

Yıllar süren çatışma ve savaşın ardından Suriye'nin kuzeyindeki Rakka kenti, kültürel mirasın korunması, canlandırılması ve kent sakinlerinin tarihi eserlere sahip çıkmasını sağlamak amacıyla tarihi surlarını restore etmek ve zarar görmüş anıtlarını onarmak için artan yerel çabalara tanık oluyor.

Rakka şehri, Fırat Nehri'nin doğu kıyısında yer alıyor ve yaklaşık 27 bin kilometrekarelik bir alanı kaplıyor. DEAŞ 2013 yılı sonunda kentin kontrolünü ele geçirdi ve Ekim 2017'de Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile ABD öncülüğündeki DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyonu (DMUK) tarafından kentten çıkarıldı.

Rakka'nın tarihi surlarını restore etmek için artan yerel çabalar (Şarku'l Avsat)Rakka'nın tarihi surlarını restore etmek için artan yerel çabalar (Şarku'l Avsat)

Rakka'da Abbasiler döneminden (MS 772) kalma surların askeri operasyonlar ve hava koşulları nedeniyle ciddi hasar görmesinin ardından restorasyonuna başlandı. DEAŞ militanları 2014-2017 yılları arasında bölgeyi kontrolleri altında tuttukları sırada bazı tarihi alanları askeri karakollara, hapishanelere ve savaş tünellerine dönüştürdü.

Surlar, çatışma bölgelerindeki kültürel mirası korumak için Rakka Sivil Konseyi ve ABD liderliğindeki DMUK güçlerinin çabaları ve fonlarıyla restore ediliyor. Restoratörlere göre proje, surların kuleler, girişler ve eski yol gibi hasarlı kısımlarını kerpiç, saman ve kırmızı tuğla gibi geleneksel yapı malzemeleri kullanarak onarmayı amaçlıyor.

 Restorasyon kültürel mirası korumayı ve canlandırmayı amaçlıyor. (Şarku'l Avsat)Restorasyon kültürel mirası korumayı ve canlandırmayı amaçlıyor. (Şarku'l Avsat)

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi Kültür Kurumu Başkanı Sarafraz Şerif, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, Yürütme Konseyi'nin Rakka Sivil Konseyi ve yerel örgütlerle iş birliği içinde, kültürel tarihi korumak amacıyla tüm arkeolojik alanları restore etme planının bir parçası olarak Rakka'da başta surlar, el-Banat Sarayı, Bağdat Kapısı ve müze olmak üzere çeşitli arkeolojik alanları restore etmek için aylardır çalıştığını söyledi.

Şerif'e göre müzenin restorasyonunu yürüten ekip mühendisler, işçiler ve arkeoloji uzmanlarından oluşuyor. Şerif, “Rakka surları restorasyon projesinin dördüncü aşamasını başlattık. Bu aşama, sur girişleri, el-Mansur Caddesi Kapısı, el-Mansuri Camii girişi, 23 Şubat Caddesi ve sanayi bölgesi girişinin restorasyonunu içeriyor” ifadelerini kullandı. Restorasyonda kullanılacak klasik tuğla miktarının 110 metreküp ve kerpiç tuğla miktarının ise 330 metreküp olması tahmin ediliyor. Projenin bu ayın 15'inde başladığı tarihten itibaren 120 gün sürmesi planlanıyor.

 Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi Kültür Kurumu Başkanı Sarafraz Şerif, restorasyon ekibinin arkeoloji uzmanlarından oluştuğunu söyledi. (Şarku'l Avsat)Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi Kültür Kurumu Başkanı Sarafraz Şerif, restorasyon ekibinin arkeoloji uzmanlarından oluştuğunu söyledi. (Şarku'l Avsat)

Tarihi bir mekân bomba yüklü araç imalathanesine dönüştürülmüş

Kürt yetkili, surun güney kısmında başlatılan restorasyon çalışmaları sırasında sökülen tuğla miktarının yaklaşık 65 metreküp olduğunu belirtti. Şerif, “Yeniden kullanılabilir durumdaki tuğlalar ayrılarak toplandı ve yeniden değerlendirilmek üzere hazırlandı. Daha sonra iç dolgular söküldü. Bu dolguların hasarlı ve yıpranmış kısımlarının miktarı 40 metreküpü aştı. Atıklar aşamalı olarak taşındı ve yapının, çevresindeki molozlardan temizlenmesi sağlandı” şeklinde konuştu.

Dış kaplama ve dolgu malzemesi söküm işlemleri tamamlandıktan sonra, iç dolgu ve kaplama yeniden yapıldı. Ardından 50 metreküp kerpiç tuğla ve 40 metreküp klasik tuğla temin edildi. Ayrıca 45 santimetre kalınlığında harçla doldurulmuş duvarlar inşa edildi. Kullanılan harcın kalite standartlarına uygunluğunun titizlikle test edildiğine dikkat çeken Şerif, “Duvarlarla iç dolgu arasında 5 santimetre derinliğinde boşluk bırakıldı. İç nemi önlemek için hava akışını sağlayacak havalandırma açıklıkları oluşturuldu ve duvar boyunca her 4 metrede bir destekler kuruldu” ifadelerini kullandı.

Surların güney bölümünde sökülen tuğla miktarının 65 metreküp olduğu tahmin ediliyor (Şarku'l Avsat)Surların güney bölümünde sökülen tuğla miktarının 65 metreküp olduğu tahmin ediliyor (Şarku'l Avsat)

Eski Şehri yaklaşık 5 kilometre boyunca çevreleyen ve 6 metre yüksekliğinde olan tarihi surlar geçtiğimiz yıllarda ciddi şekilde zarar gördü. DEAŞ militanları, çatışmalar sırasında eski mahalleleri şehir merkezine bağlamak için delikler ve geçitler açarak surun bir kısmını tahrip etmiş, bunun sonucunda surun gövdesi, kuleleri ve antik mahzenleri büyük hasar görmüş.

Surların çevresinde yaşayan Rakka sakinleri, DEAŞ unsurlarının bu tarihi simge yapıyı yanmış arabalar ve çöpler için bir depo haline getirdiğini ve bomba yüklü araç üretimi için bir alan olarak kullandığını bildirdi. O dönemde surun her iki yanında ‘savaş ganimetleri’ satılıyordu.

Şerif, surların en belirgin özelliklerinden biri olan kemerin, geleneksel kerpiçle orijinal yapısına benzer bir şekilde yeniden inşa edildiğini söyledi. Şerif, “Bu aşamada 10 metreküpten fazla kerpiç ve 120 metreküp kil kullanıldı, ardından tuğlalar arasındaki nem nedeniyle aşınan derzler boyandı” dedi.

Rakka surları, eski şehir duvarının kalan kısmı olduğu için Suriye'nin en önemli tarihi simgelerinden biri olarak kabul ediliyor. Bu sur, şehrin doğusunda bulunan Bağdat Kapısı'nı, Saat Meydanı'na, şehir merkezine, eski sokaklara ve yıllardır canlı olan tarihi pazarlara bağlıyor.

Bu tarihi sur, Eski Şehri yaklaşık 5 kilometre boyunca çevreliyor. (Şarku'l Avsat)Bu tarihi sur, Eski Şehri yaklaşık 5 kilometre boyunca çevreliyor. (Şarku'l Avsat)

Rakkalı merhum tarihçi ve arkeolog Dr. Muhammed el-Ezzo, 2021 yılında ‘Rakka: Geçmişi ve Bugünü’ başlıklı bir kitap yayınlayarak Rakka surlarından bahsetmiş, surların Abbasi devletinin başkenti Bağdat’ın surlarından sonra inşa edildiğini belirtmişti. El-Ezzo’ya göre bu sur Ebu Cafer el-Mansur döneminde (MS 8. Yüzyıl) inşa edildi. Arkeolojik çalışmalar, surların bir zamanlar, kuleleri ve yüksek minareleri aracılığıyla duvarları korumak için askerlerin hareketine izin veren kısım olan bir ‘ayırma koridoru’ ile ayrılan bir iç ve dış duvar olduğu için çift biçimde inşa edildiğini gösteriyor.