Cezayir'de cumhurbaşkanı adayları yarışa başladı

Cezayir'de cumhurbaşkanı adayları yarışa başladı
TT

Cezayir'de cumhurbaşkanı adayları yarışa başladı

Cezayir'de cumhurbaşkanı adayları yarışa başladı

Geçici Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulkadir bin Salih, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 12 Aralık’ta yapılacağını duyurması kamuoyunda herhangi bir yankı uyandırmadı. Siyasi partiler ve toplumdaki aktörler bu konuda herhangi bir açıklamada bulunmadılar.
Seçimlerin yapılmasına destek verenler ve karşı çıkanlar olarak toplumdaki iki ayrı eğilimin olduğu önceden bilinse de seçim tarihi ile ilgili açıklamaya herhangi bir tepki verilmedi.
Yüksek Seçim Komisyonu (YSK), Anayasa Konseyi tarafından (aynı gün) anayasal bir organ olarak onaylandıktan sonra dün ülkenin 48 vilayetinde görevine başladı. Yönetim, Yüksek Seçim Komisyonu’na seçilen üyeler sebebiyle eleştiri aldı. Eski Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika döneminde iki kez adalet bakanı olarak görev yapan YSK Başkanı Muhammed Şerafi dışında üyelerin çoğu tanınmıyor.
Muhammed Şerafi ve diğer üyeler muhtelif şehirlerde seçim kurulu açma noktasında birtakım zorluklarla karşılaşabilir. Çünkü seçimlerin yapılmasını istemeyen halk kesimi; Yüksek Seçim Komisyonunu, halk hareketinin köklü değişim taleplerini aşmak için yönetim tarafından kullanılan bir araç olarak görüyorlar. Bununla birlikte, Cezayirlilerin bir bölümü yönetime ve seçimlere verdiği desteği genel olarak gizlemiyor. Söz konusu kesim seçimleri krizden çıkmanın bir yolu olarak görüyor. Onlara göre seçilecek yeni cumhurbaşkanı, ekonominin boğucu sorunlarını, özellikle de hükümetteki meşruiyet sorununu çözebilir.
Ülkenin batısındaki en büyük şehir olan Oran'da eylemciler ve profesörler, cumhurbaşkanı seçimlerini protesto etmek için şehir merkezinde bir gösteri düzenledi.
Analistlere göre, haftada bir düzenlenen öğrenci gösterilerinde atılan sloganların hedefi, Abdulkadir bin Salih’in seçim açıklaması olacak. Analistler Abdulkadir bin Salih’in en kısa zamanda görevinden ayrılmak istediğini aktarıyorlar. İstifa kararı almasının altında yatan sebep, kendisine karşı düzenlenen protestolar ve etkileri açıkça görülen hastalığının daha da artması. Abdulkadir bin Salih, geçen gün, Seçim Komisyonunu toplanmaya çağırmıştı. Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN) lideri Ali Benflis, iki gün önce yaptığı açıklamalarda, yıl sonunda yapılacak seçimlerde aday olmak istediğinin sinyallerini verdi. Eski Başbakan Benflis, daha önce, 2004 ve 2014 yıllarında gerçekleştirilen cumhurbaşkanlığı seçimlerine iki kez katıldı. Her iki seçimde de ikinci sırada yer aldı.
Adaylar belli oldu
Siyasi kaynaklar, hafta sonu Gelecek Cephesi Partisi başkanı Abdel Aziz Belaid’in cumhurbaşkanı seçimleri için adaylığını açıklayacağını ifade ediyor. Belaid 2014’te gerçekleşen cumhurbaşkanı seçimleri için de adaylığını açıklamıştı. Hükümete yakın Ulusal Oluşum Hareketi Genel Başkanı ve aynı zamanda eski bakan olan Abdulkadir bin Karine de seçim yarışına girecek. Sosyal medyada seçimlerin yapılmasını destekler nitelikte paylaşımlar yapan “Yeni Cezayir Cephesi” Genel Başkanı Cemal bin Abdusselam seçimlere katılacağının işaretlerini verdi. Cemal bin Abdusselam ordunun, en kısa zamanda seçim yapılması kararını destekleyenlerin başında geliyor.
Birçok siyasi güçten farklı olarak, söz konusu adayların mensup oldukları üç partinin güncel meselelerle ilgili pozisyon almamış olması ilginç. Bunlardan en önemlisi, kurulma aşamasındaki Toplumsal Demokrat Birlik Partisi  Genel Başkanı Kerim Tabu, Cezayir İşçi Partisi Genel Başkanı Louisa Hanoune ve devrimci Lakhdar Bourka gibi önde gelen politikacıların hapsedilmesidir. Her üçü de “orduya hakaret” etmekle suçlanıyor. Muhalefet partileri hapis cezası kararını kınadılar. İki emekli General Hüseyin bin Hadid (76) ve 18 Nisan'da cumhurbaşkanlığı seçimleri için adaylığını açıklayan General Ali Ghadiri de benzer suçlamalar sebebiyle hapse mahkum edildi. Cezayir halk hareketi Buteflika‘nın beşinci dönem adaylığına karşı protestolar düzenledi ve bunun sonucunda Buteflika adaylıktan çekildi.
Hanoune destekçileri, 23 Eylül'de askeri mahkemede yapılması planlanan duruşmayı protesto etmek için yarın, başkentteki, parti genel merkezinde bir miting düzenleyeceklerini açıkladılar. Hanoun, eski Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika’nın kardeşi Said Buteflika, eski istihbarat şefi Muhammed Medin ve General Beşir Tartak benzer suçlarla itham ediliyorlar. Söz konusu isimlerin yargılamaları aynı gün yapılacak.



Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
TT

Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)

Avrupa Komisyonu Eşitlik, Hazırlık ve Kriz Yönetimi Komiseri Hadja Lahbib bugün yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze Şeridi’nde uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planlarının, hayat kurtaran yardımların bölgeye ulaşmasını engelleyeceğini belirtti.

Lahbib, X platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, Avrupa Birliği’nin (AB) tutumunun net olduğunu vurgulayarak, “Sivil toplum kuruluşlarının mevcut haliyle kayıt altına alınması yasasının uygulanması mümkün değil” dedi.

Lahbib, insani yardımların önündeki tüm engellerin kaldırılması gerektiğini vurguladı ve “Uluslararası insancıl hukuk, herhangi bir belirsizliğe yer bırakmıyor; yardımlar ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmalı” ifadesini kullandı.

İsrail medyası, hükümetin dün yaptığı açıklamaya dayanarak, Sınır Tanımayan Doktorlar, ActionAid ve Oxfam gibi onlarca insani yardım örgütünün lisanslarının iptal edileceğini ve bunların ‘terörle bağlantılı’ olduğu gerekçesiyle kapatılabileceğini duyurmuştu.

Bazı uluslararası yardım kuruluşları, kayıtlarının iptal edilmesi riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Eğer 31 Aralık’a kadar İsrail makamlarının belirlediği yeni kriterlere uyum sağlamazlarsa, 60 gün içinde faaliyetlerini durdurmak veya Gazze Şeridi ve Batı Şeria’daki çalışmalarına kısıtlama getirmek zorunda kalabilirler.


Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
TT

Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)

Şarku’l Avsat Suriye devlet televizyonu El-İhbariyye'den aktardığı habere göre bugün (Çarşamba) Süveyda kentinde meydana gelen el bombası patlamasında bir kişi hayatını kaybetti, iki kişi yaralandı.


Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
TT

Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki Hamas hareketi, iki yıl süren İsrail savaşı sırasında liderlerinin suikastlara kurban gitmesinin ardından bir dizi liderlik değişikliği yaşıyor. Bu durum, hareketin eski lideri olan ve Ekim 2024'te Refah'ta İsrail güçleriyle çıkan çatışmalarda beklenmedik bir şekilde öldürülen Yahya Sinvar'a yakın kişilerin daha fazla öne çıkmasına neden oldu.

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynaklarına göre, serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, siyasi büro üyesi ve savaş öncesinde hareketin medya departmanından sorumlu olan serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, kendisi ve Sinvar'a yakın bir dizi kişinin Gazze Şeridi'ndeki hareketi yönetmekle görevlendirilmesinin ardından, Gazze Şeridi'ndeki siyasi bürosunun başına geçti. Bu kişilerin çoğu, Şeridin güneyindeki Han Yunus'ta yaşıyor.

Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)

2011 Gilad Şalit esir takasıyla serbest bırakılan eski bir mahkum olan el-Amudi, Gazze Şeridi yönetiminin merkez figürü haline geldi. İsrail hapishanelerinde kaldıkları süre boyunca ve serbest bırakıldıktan sonra Sinvar'a çok yakındı ve sık sık toplantılarına ve diğer etkinliklerine eşlik etti.

Bazı kaynaklar, Gazze Şeridi'nde siyasi büro için gerçek bir seçim yapılmadığını, bunun yerine sürecin atama, onaylama ve istişare yoluyla yürütüldüğünü söylüyor.

Bazı kaynaklar operasyonun “iç yönetmelikleri ihlal ederek” gerçekleştirildiğini söylerken, diğerleri amacın “iç eksiklikleri gidermek” olduğunu ve “seçilenlerin hepsinin Tevfik Ebu Naim, Salah Ebu Şarik ve diğerleri gibi Sinvar'a yakın kişiler olduğunu” açıkladı.

Kaynaklar, el-Amudi'nin şu anda Gazze'deki Hamas içinde “devrim” olarak nitelendirilebilecek bir harekete öncülük ettiğini söylüyor. Özellikle İsrail saldırılarında yaralanan ilçe idari organlarının başındaki bazı yerel liderleri görevden aldı ve yerlerine atamalar yaptı. Savaş sırasında sorumluluklarının bir kısmından vazgeçen diğer kişiler için de aynı şeyi yaptı. Suikasta uğrayan, başka nedenlerle görevden alınan veya farklı görevlere atanan eski liderlerin yerine geçecek kişileri aramaya devam ediyor.

Bazı kaynaklara göre, bu adımlar Gazze Şeridi içindeki yerel Hamas liderlerinin yanı sıra yurtdışındaki liderler arasında da öfkeye yol açtı. Şeridin dışındaki siyasi büro üyelerinden bazıları yerel liderlere, "Olanlar kabul edilemez ve iç hukuka aykırıdır; önümüzdeki günlerde hareketin liderinin seçilmesini beklemeliyiz ki, bir yıl sonra yapılacak genel seçimlere kadar bazı bölgelerin liderliğindeki boşlukların geçici olarak doldurulması konusunda bir anlaşmaya varılabilsin" şeklinde bilgi verdi.

İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)

Kaynaklar, Gazze Şeridi'ndeki Hamas içinde siyasi düzeyde hüküm süren "kaosun" aksine, askeri kanadında istikrarlı bir durumun söz konusu olduğunu ve yeniden yapılanmanın sorunsuz ve sistematik bir şekilde devam ettiğini belirtiyor. İzzeddin Kassam Tugayları'nın yeni Genelkurmay Başkanı İzzeddin Haddad'ın savaş sırasında suikasta kurban giden veya öldürülenlerin yerine yeni atamalar yapmak üzere bir dizi toplantı düzenlediğini ve çeşitli kararlar aldığını ifade ediyorlar. Ayrıca, tüm taraflarla sürekli iletişim kurarak siyasi düzeydeki farklılıkların veya anlaşmazlıkların üstesinden gelmeye ve böylece her düzeyde istikrarı sağlamaya çalışıyor.

Kaynaklara göre Haddad, bazı bölgelerdeki tugay komutanları da dahil olmak üzere çeşitli liderlik pozisyonlarındaki boşlukları doldurmak için çalışırken, asıl komutanlarının suikast sonucu öldürülmesinin ardından bu tugayları yönetmek üzere atanmış diğer kişileri de görevde tutuyor.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu, İzzeddin Haddad'ın komuta ettiği Gazze Şehri Tugayı hariç, suikast sonucu öldürdü. Yerine Muhanned Receb atandı.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu suikastla öldürdü. Bunun istisnası, Muhannad Receb'ın yerine geçen İzzeddin el-Haddad'ın komutasındaki “Gazze Şehri Tugayı”ydı.

Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)

Çeşitli kanatları ve kademeleriyle Hamas, İsrail'in çeşitli kaynaklarını hedef alması sonucu mali krizden muzdarip olmuş durumda. Bununla birlikte, savaş sırasında veya sonrasında, farklı oranlarda ve zamanlarda da olsa, maaş ve ödenekleri tamamen kesmedi.

Gerçekte Hamas, 7 Ekim 2023 saldırısının ardından, 1987'deki kuruluşundan bu yana eşi benzeri görülmemiş son derece karmaşık bir dönemle karşı karşıya. Hareketin gözlemcilerine göre, Gazze Şeridi'ne sınır komşusu İsrail tesislerine ve kasabalarına yönelik saldırılarla başlayan bu saldırı, İsrail'i uzun süreli bir savaşa sürükledi.

Yazar ve siyasi analist Mustafa İbrahim, hareketin “askeri yenilginin, örgütsel tükenmişliğin, siyasi karmaşanın ve geleceği ile rolü hakkındaki varoluşsal kaygının iç içe geçtiği bir aşamaya girdiği” değerlendirmesinde bulunuyor.

İbrahim, İsrail savaşının, Hamas'ın siyasi büro üyelerinin ve Gazze Şeridi'ni yıllarca yöneten idari komitelerin başkanlarının çoğunu kaybetmesinin ardından, liderlik ve karar alma yapısını vurduğunu açıkladı. Bu durum, doldurulması kolay olmayan derin bir liderlik boşluğu yarattı ve hareket içinde geleceği ve bir sonraki aşama hakkında anlaşmazlıkları ortaya çıkardı: Bu bir yönetim aşaması mı, örgütsel hayatta kalma aşaması mı yoksa sadece uzun süreli bir krizi yönetme aşaması mı olacak?

Hamas'tan birkaç kaynak Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: "İşlerin iyi ve sorunsuz gittiğini söylemek mümkün değil. Birçok zorluk var ve yaşananlar, hiçbir şey bırakmayan ve hareketin liderlerinin çoğunun suikastına neden olan yıkıcı bir savaşın ışığında normal. Geniş bir liderliğe ve Filistin içinde ve dışında geniş bir halk tabanına sahip bir hareket için liderlik boşluğu normaldir ve bir yıl sonra kapsamlı seçimler yapılana kadar mevcut farklılıklar da normaldir."