'Sezaryenle doğan bebekler, hastane ortamındaki mikropları alıyor'

Yeni doğmuş bir bebek (Arşiv - Reuters)
Yeni doğmuş bir bebek (Arşiv - Reuters)
TT

'Sezaryenle doğan bebekler, hastane ortamındaki mikropları alıyor'

Yeni doğmuş bir bebek (Arşiv - Reuters)
Yeni doğmuş bir bebek (Arşiv - Reuters)

Neden bazı çocukların daha zayıf bağışıklık sistemine sahip olduğunu araştıran bir çalışmaya göre sezaryenle doğan bebekler normal yolla doğanlardan farklı bağırsak bakterilerine sahip.
Araştırma normal yolla doğan bebeklerin ilk bakteri, veya mikrobiyom dozlarının çoğunun anneden geçtiğini ama sezaryenle doğanların hastane ortamındaki mikropları aldığını tespit etti.
CNN tarafından yayınlanan bir rapora göre, yenidoğan bakterilerine dair yapılmış en büyük araştırmayı yürüten bilim insanları doğum anının "bağışıklık sistemini ileriki hayata hazırlayan bir çeşit termostat işlevi görebileceğini" söyledi.
Bağırsak mikrobiyomu bağışıklık sisteminin gelişimi için önemli olduğu düşünülen milyonlarca mikrop içeriyor. Erken çocukluk döneminde doğru bakterilere maruz kalmamak; astım, alerji ve diyabet gibi otoimmün hastalıklara yol açabiliyor.
Wellcome Sanger Enstitüsü, University College London (UCL) ve Birmingham Üniversitesi'nden araştırmacılar, normal yoldan doğan bebeklerin sezaryenle doğanlara göre sağlık açısından daha fazla iyi huylu bakteriye sahip olduğunu tespit etti. Sezaryen doğumluların bünyelerinde annelerinin bakterileri yerine genelde hastanelerden kapılan, muhtemelen zararlı olan mikroplar bulundu.
Ne var ki bu farklılıklar doğumu takip eden bir yılda büyük ölçüde kayboldu. Bilim insanları bebeğin bağırsak bakterilerinin kesin rolünün belirsizliğinin ve doğumdaki farklılıkların ileriki yaşama etkisinin bilinmediğinin altını çizdi.
UCL'deki klinik doçenti Dr. Nigel Field, "Bebekler anne karnındayken temizdir. Ve doğum anı bağışıklık sisteminin çok fazla bakteriyle buluştuğu andır. Dolayısıyla doğum anının bağışıklık sistemini ileriki hayata hazırlayan bir çeşit termostat işlevi gördüğüne dair bir hipotez var" dedi. 
Bağışıklık sistemini ilgilendiren durumlarda sezaryenle doğan bebeklerin biraz daha fazla risk taşıdığını gösteren bir araştırma mevcut. Astım, iltihaplı bağırsak hastalığı veya diğer alerjik durumlar söz konusuysa daha fazla risk taşıyorlar.
Nature dergisinde yayımlanan araştırma sezaryenle doğan bebeklerle normal doğan bebekler arasında “önemli farklılıklar” buldu. Fakat araştırmacılar bu farklılıkların doğumdan sonraki 12 aylık süre zarfında büyük ölçüde eşitlendiğini söyledi.
Kadın Doğum Uzmanları ve Jinekologlar Koleji'nden (Royal College of Obstetricians and Gynaecologists) uzmanlar bulguların kadınları sezaryen doğumdan caydırmaması gerektiğini söyledi.
Derneğin Başkan Yardımcısı ve danışman kadın doğum uzmanı Dr. Alison Wright, "Sezaryen birçok durumda hayat kurtaran bir prosedür ve hem anne hem de bebek için doğru seçim olabilir" dedi.
Mikrobiyomun yenidoğanlar üstündeki kesin rolü ve hangi etkenlerin mikrobiyomu değiştirebileceği hala belirsiz. Bu çalışma, bu önemli alana dair kavrayışımızı geliştirmek için daha fazla araştırma gerektiğini ortaya koyuyor.
Birmingham Üniversitesi'nden Profesör Peter Brocklehurst, “Yaşamın ilk haftaları bebeğin bağışıklık sistemi için kritik bir gelişim aşaması ama bunun hakkında çok az şey biliyoruz" dedi.
Mikrobiyomdaki erken farklılıkların herhangi bir sağlık problemine yol açıp açmadığını görmek için bu çalışmayı derhal takip etmemiz ve bebekleri büyüme süreçlerinde izlememiz gerekiyor.
Araştırmacılar 4, 7 ve 21 günlük yaklaşık 600 sağlıklı bebekten ve 175 anneden aldıkları örnekleri kullanarak toplamda bin 679 bağırsak bakterisi örneği inceledi.
Doğum yöntemleri arasındaki farklılıkların yanı sıra araştırma, normal yolla doğmuş bebeklerin mikrobiyomlarının vajinadan ziyade anne bağırsağından geldiğini de tespit etti.
Bu tespit doktorların enfeksiyon riskini artırdığına dair uyarılarda bulunduğu vajinal tohumlama denen tekniği de daha fazla sorgulamaya açıyor. Hakkında tartışmaların devam ettiği yöntem, sezaryenle doğan bebekleri annenin vajinal sıvılarıyla silmeyi kapsıyor.
Daha küçük çaplı geçmiş araştırmalar bebeğin, doğum kanalında ilerlerken vajinal bakterileri yuttuğunu öne sürmüştü. Ancak yeni araştırma normal yolla ve sezaryenle doğan bebeklerin bağırsaklarında vajinal bakteri farklılığı olmadığını tespit etti.



George Clooney kariyerini değiştirecek rolü Brad Pitt'e kaptırmış

George Clooney (sağda) ve Brad Pitt'in (solda) oynadığı Yalnız Kurtlar (Wolfs) Apple TV'nin bugüne kadar en çok izlenen filmi olmuştu (Apple TV)
George Clooney (sağda) ve Brad Pitt'in (solda) oynadığı Yalnız Kurtlar (Wolfs) Apple TV'nin bugüne kadar en çok izlenen filmi olmuştu (Apple TV)
TT

George Clooney kariyerini değiştirecek rolü Brad Pitt'e kaptırmış

George Clooney (sağda) ve Brad Pitt'in (solda) oynadığı Yalnız Kurtlar (Wolfs) Apple TV'nin bugüne kadar en çok izlenen filmi olmuştu (Apple TV)
George Clooney (sağda) ve Brad Pitt'in (solda) oynadığı Yalnız Kurtlar (Wolfs) Apple TV'nin bugüne kadar en çok izlenen filmi olmuştu (Apple TV)

George Clooney, geçen hafta The Sunday Times'a verdiği röportajda, Ridley Scott'ın 1991 tarihli filmi Thelma ve Louise'de (Thelma & Louise) J.D. rolünü en yakın arkadaşı Brad Pitt'e kaptırmış olmanın hâlâ canını sıktığını söyledi.

Clooney, "Thelma ve Louise için son elemeye kadar kalmıştım. Sonra o rolü Brad aldı" dedi ve ekledi: 

Yıllarca filmi izlemedim çünkü sinir oluyordum. O rol onun sinema kariyerini başlattı. Ondan önce sitcom'larda falan oynuyordu. Yani kariyerimi başlatabilecek bir rol elimden gidince... Çok kızmıştım.

Filmde J.D., Geena Davis'in canlandırdığı Thelma'yla kısa bir ilişki yaşayan, karizmatik ve serseri ruhlu bir karakterdi. 

Clooney'nin de belirttiği gibi rol, Brad Pitt'i Hollywood'un başlıca yıldızları arasına taşıdı. Pitt, bu çıkışın ardından Bizi Ayıran Nehir (A River Runs Through It), Vampirle Görüşme (Interview with the Vampire), Yedi (Se7en) ve 12 Maymun (12 Monkeys) gibi filmlerde başrol oynadı.

Clooney, Pitt'in hâlâ bu konuyu kendisine takılmak için kullandığını da söyledi.

"Ah evet, hâlâ dalga geçiyor" diyen Clooney, "Ama filmi izleyince 'Tamam, bu rol gerçekten onun olmalıymış' dedim" ifadelerini kullandı.

Clooney'nin sinemada büyük çıkış yakalaması için Thelma ve Louise sonrası birkaç yıl daha beklemesi gerekti. Oyuncu, 1994–1999'da meşhur medikal drama ER'da Dr. Doug Ross karakteriyle geniş kitlelere ulaştı. 

1997'de Joel Schumacher imzalı Batman ve Robin'de (Batman & Robin) Batman'i canlandırdı ancak film eleştirmenlerden çok sert tepkiler aldı. Buna karşın Clooney, bir yıl sonra Steven Soderbergh'in 1998 yapımı filmi Aşk ve Para'yla (Out of Sight) asıl büyük çıkışını yaptı ve başrol oyuncusu konumunu sağlamlaştırdı.

Independent Türkçe, The Sunday Times, Variety, New York Post, Entertainment Now


Zayıflama ilaçları kedilere de uygulanacak

Okava Pharmaceuticals, obez kedilerde GLP-1 ilacını test eden bir pilot çalışmayı salı günü duyurdu (Unsplash)
Okava Pharmaceuticals, obez kedilerde GLP-1 ilacını test eden bir pilot çalışmayı salı günü duyurdu (Unsplash)
TT

Zayıflama ilaçları kedilere de uygulanacak

Okava Pharmaceuticals, obez kedilerde GLP-1 ilacını test eden bir pilot çalışmayı salı günü duyurdu (Unsplash)
Okava Pharmaceuticals, obez kedilerde GLP-1 ilacını test eden bir pilot çalışmayı salı günü duyurdu (Unsplash)

Dünyayı kasıp kavuran zayıflama ilacı trendi, tüylü dostlarımız için de geliyor olabilir.

New York Times'ın (NYT) haberine göre San Francisco merkezli biyoeczacılık şirketi Okava Pharmaceuticals, obez kedilerde GLP-1 ilacını test eden bir pilot çalışma başlatacağını salı günü duyurdu.

İlk başta diyabet için geliştirilen ancak yaygın olarak zayıflama amacıyla kullanılan Ozempic, Wegovy veya Mounjaro gibi ilaçların haftalık enjeksiyonlarını alan insanların aksine, Okava'nın çalışmasındaki kedilerin derisinin altına bir mikroçipten biraz daha büyük olan küçük bir implant yerleştirilecek.

İlacı 6 aylık bir süre boyunca yavaş yavaş salacak şekilde tasarlanan cihaz, düşük bakım gerektiren ve araştırmacıların, evcil hayvanlarda artan obezite oranlarıyla mücadeleye katkı sağlayacağını umduğu bir alternatif sunuyor.

Evcil hayvan sahiplerinin, hayvanlarının kilosuna dair farkındalığı artıyor gibi görünüyor. Evcil Hayvan Obezitesini Önleme Derneği'ne göre 2024'te kedi sahiplerinin yalnızca yüzde 55'i, köpek sahiplerininse yüzde 51'i evcil hayvanlarının ideal vücuda sahip olduğunu söylerken, bu oran 2023'te daha yüksekti.

Diğer yandan daha fazla kişi kedisini (yüzde 33) ve köpeğini (yüzde 35) aşırı kilolu veya obez diye tanımlarken, bu oranlar bir önceki yıl sırasıyla yüzde 28 ve yüzde 17'ydi.

Okava, GLP-1 implantını aylık 100 dolar veya daha düşük bir fiyata sunmayı umuyor. Lüks mamalara yakın olan bu fiyatlandırma, cihazın diyabetin önlenmesine veya yönetilmesine katkı sağlaması durumunda evcil hayvan sahiplerine para tasarrufu sağlama potansiyeli taşıyor.

Ancak maliyeti bazıları için yine de çok yüksek olabilir ve tüm evcil hayvan sahipleri ilacı istemeyebilir.

Diyabetik hayvanlar genellikle günde iki kez insülin enjeksiyonuna ihtiyaç duyuyor. Bu tedavinin maliyetli olması ve emek gerektirmesinin yanı sıra çoğu bir yıl içinde uyutuluyor.

Diğer uzmanlar, köpeklere yönelik eski bir iştah kesici ilaç olan Slentrol'ü örnek veriyor. Tennessee Üniversitesi'nden hayvan beslenmesi uzmanı Dr. Maryanne Murphy, NYT'ye yaptığı açıklamada, evcil hayvanlarına sevgi göstermenin temel yolunun onları beslemekten geçtiğini düşünen birçok kişinin, işlevsel olmasına rağmen ilacın etkisinden hoşlanmadığını söyledi. 

Çalışmaya liderlik eden, Florida Üniversitesi'nden veteriner hekim Dr. Chen Gilor da NYT'ye "Diyabet teknik olarak tamamen tedavi edilebilir ama biz onu tedavi etmekte çok kötü bir iş çıkarıyoruz" diyerek implantı "sihirli" diye nitelendirdi.

Texas A&M'den veteriner endokrinoloğu olan Dr. Andrew Bugbee'ye göre bazı veteriner hekimler, insanlara yönelik GLP-1 ilaçlarını etiket dışı bir şekilde diyabetli kedilerde kullanmaya başladı ancak yüksek maliyet ve özellikle ileri vakalarda etkinin azalması zorluklar yaratmaya devam ediyor.

Prediyabetik ve obez hayvanları, evcil hayvanlara özel, uygun fiyatlı formüllerle hedeflemenin daha etkili bir strateji olabileceğini söylüyor.

Çalışmanın sonuçlarının gelecek yaz açıklanması bekleniyor ve başarılı olursa, veterinerlik hizmetlerinde GLP-1 ilaçları için yeni bir çığır açabilir.

Independent Türkçe


Vikipedi, 2025'in en çok okunan maddelerini açıkladı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Vikipedi, 2025'in en çok okunan maddelerini açıkladı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Charlie Kirk'ün Vikipedi sayfası, 2025'te internet ansiklopedisinde en çok okunan madde oldu. Donald Trump ve Zohran Mamdani de ilk 10'a girdi.

Turning Point USA'in kurucusunun sayfasını 45 milyondan fazla kişi okudu ve podcast yayıncısına yönelik ilgi, 10 Eylül 2025'teki suikastının ardından hızla arttı.

Wikimedia Vakfı'nın yayımladığı rakamlara göre, Kirk'ün makalesinin görüntülenmelerinin yüzde 40'ı Birleşik Devletler dışındaki kullanıcılardan geldi ve sayfasının aldığı görüntülenmelerinin 15 milyonu, ölümünden sonraki gün gerçekleşti.

Öte yandan Donald Trump'ın Vikipedi maddesi ilk 4'e girdi. Başkanın profilini 25,1 milyon kişi ziyaret etti. New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani'nin maddesi 20,1 milyon kez görüntülendi.

Geçen yıl Trump'ın Vikipedi sayfası 27 milyon görüntülemeyle 4. sıraya ulaşmış ancak sayfası 29 milyon kez okunan Kamala Harris'in az farkla gerisinde kalmıştı.

2024 Başkanlık Seçimi'nde yenilen Harris, bu yılki listede yer almadı. Öte yandan Trump, listede 8 kez yer alsa da 2022 veya 2023'te sıralamaya girmemişti.

Bu yıl en çok okunan 16. sayfa olan J.D. Vance'in sayfası, geçen yıl 7. sıradaydı.

Trump ve Mamdani'yi geride bırakarak ikinci sıraya yerleşen, "2025'teki Ölümler" genel sayfası, 42,5 milyon kez görüntülendi. Ölüm sayfası, kalabalık bir editör ekibi tarafından her gün güncelleniyor. Wikimedia Vakfı'nın görüntülenme sayısıyla ilgili veri toplamaya başlamasından bu yana listede hiçbir zaman üçüncü sıradan aşağı düşmedi.

Bu yıl Kirk'ün yanı sıra Ozzy Osbourne ve Papa Francis gibi hayatını kaybeden diğer ünlü isimler de listede yer aldı.

Katolik Kilisesi'nin mevcut lideri Papa XIV. Leo da listede kendine yer buldu.

fgthy
Donald Trump'ın Vikipedi sayfası 4. sırada sabit kaldı ancak görüntülenme sayısında düşüş yaşandı (Reuters)

Son derece tuhaf bir şekilde, 1950'lerde faal olan seri katil Ed Gein, sayfasını 31,2 milyon kişinin ziyaret etmesiyle üçüncü sıraya yerleşti.

Gein'e yönelik ilginin hızla artması, esasen suçlarını dramatize eden ve Charlie Hunnam'ın sapkın katili canlandırdığı Netflix'in Canavarlar dizisinden kaynaklandı.

Dizi ve film endüstrisi listede 7 sırada yer alırken, korku filmi Günahkarlar (Sinners), Superman, Severance, Silahlar (Weapons), Adolescence, Thunderbolts* ve Fantastik Dörtlü: İlk Adımlar'ı (The Fantastic Four: First Steps) geride bırakarak 8. sırayı kaptı.

Tartışmalı teknoloji CEO'su Elon Musk'a ilgi de hızla arttı ve Musk, 2024'teki 11. sıradan 6. sıraya yükseldi.

Beyaz Saray'daki dikkat çekici görünümleri ve ABD Hükümeti'nin artık feshedilmiş olan Devlet Verimliliği Bakanlığı'nı beceriksizce yönetmesi, Musk'ın kamuoyunda her zamankinden daha büyük bir rol üstlenmesini sağladı ve profiline 20 milyondan fazla kişi çekti.

Futbol ikonu Cristiano Ronaldo ve YouTuber MrBeast, listenin en sonunda yer aldı. Sporcunun sayfası 10,8 milyon, fenomenin sayfasıysa 11,4 milyon kez görüntülendi.

Independent Türkçe