​Abbas: Geri adım atılmadığı sürece Trump yönetimi ile temas olmayacak

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, New York’ta Kral 2. Abdullah ile görüşme yaparken (WAFA)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, New York’ta Kral 2. Abdullah ile görüşme yaparken (WAFA)
TT

​Abbas: Geri adım atılmadığı sürece Trump yönetimi ile temas olmayacak

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, New York’ta Kral 2. Abdullah ile görüşme yaparken (WAFA)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, New York’ta Kral 2. Abdullah ile görüşme yaparken (WAFA)

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, bugün yaptığı açıklamada, ABD’nin Filistin davasına yönelik tutumu değişinceye kadar Washington ile temasların durduğunu belirterek, uluslararası meşruiyet kararlarına saygı duyulması gerektiğini söyledi.
Abbas, New York’ta ABD’deki Filistinliler ile yaptığı görüşmede, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak kabul etmek ve büyükelçiliği Tel Aviv’den Kudüs’e taşımak dâhil olmak üzere barış sürecindeki yıkıcı kararlarını geri çekinceye kadar ABD yönetimi ile hiçbir temasın olmayacağını vurguladı.
Filistin Devlet Başkanı, Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı’na (UNRWA) verilen mali desteğin kesilmesi konusu da dâhil ABD yönetiminin almış olduğu kararları sert bir dille eleştirdi.
ABD ve İsrail’e tepki
ABD’nin Filistin politikalarını reddetme konusunda kararlı olduklarını belirten Abbas, kararların İsrail’in işgal politikası ile tamamen uyumlu olduğunu söyledi. Abbas açıklamasında, ABD politikasının İsrail’i, Filistin toprakları üzerindeki İslam ve Hristiyanlığa ait kutsal bölgelere karşı saldırgan uygulamalara ve yerleşim bölgelerini genişletmeye teşvik ettiğini ifade etti.
İsrail hükümetini barış sürecini baltalamakla suçlayan Filistin Devlet Başkanı, Filistin’e ait olan fonların hükümetin elinde olması gerektiğini ve bunun için gerekli adımları atacaklarını belirtti. Şehitlere, yaralılara ve onların ailelerine verilen maaşlarda bir kuruş dahi kesintiyi kabul etmeyeceklerini ifade eden Abbas, İsrail’in Filistin topraklarını ilhak etme vaadinin gerçekleşmesi durumunda bunun uluslararası çerçevede imzalanan tüm anlaşmaların sonu olacağının altını çizdi. Filistin Devlet Başkanı, Filistinli tarafların uluslararası meşruiyet kararlarına uygun olarak adil ve kalıcı bir barış istediğini vurgulayarak, 1967 sınırları ile başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız Filistin devletinin kurulmasını hedeflediklerini dile getirdi.
Abbas, New York’ta
Filistin Devlet Başkanı, Norveç’e düzenlediği resmi ziyaretin ardından 74. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’na katılmak için New York’a gitti. Abbas, New York’ta yaptığı, Filistinlilerin barış içerisinde devlet olma isteğini vurgulayan konuşmasında, ABD’nin barış planını reddettiğini söyledi.
ABD’nin planına karşı pozisyonları koordine etmek adına Filistin Devlet Başkanı, New York’ta Ürdün Kralı 2. Abdullah ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile bir araya geldi. Abbas, iki ülke liderleri ile bir araya geldiği görüşmelerde, Filistin topraklarında yaşanan son gelişmeler, bölgedeki siyasi meseleler ve ikili ilişkileri ele aldıklarını belirtti. Abbas, Filistin-İsrail ihtilafını çözmenin tek yolunun iki devletli çözüm olduğunu vurguladı.
Filistin’in BM Daimi Temsilcisi Riyad Mansur dün resmi Filistin radyosuna verdiği demeçte, Abbas’ın toplantı sırasında BM Güvenlik Konseyi’nin katılımı ile uluslararası meşruiyet kararlarına uygun siyasi bir sürecin başlatılması için uluslararası bir konferans düzenlemenin önemine vurgu yaptığını belirterek, Kudüs konusu ve UNRWA’nın mali krizini atlatmak için desteklenmesi çağrısı yaptığını söyledi.
Mansur açıklamasında, Abbas’ın BM Genel Kurulu’nda yapacağı konuşmalarda ve toplantılarda, BMGK’nın uzlaşma kararlarını uygulama ihtiyacı ve İsrail’in işlediği suçlar gibi konuları masaya yatıracağını söyledi.
ABD’nin planı
Filistinliler, ABD’nin planına karşı çıkan açıklamalarda bulunurken, İsrail Kamu Yayın Kuruluşu (Makan), İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun seçimlerden önce açıklanmasını tahmin ettiği ABD’nin Ortadoğu planının, Trump yönetimin yakın bir gelecekte sunmayacak olmasının muhtemel olduğunu aktardı.
Öte yandan, Trump’ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Jason Greenblatt’ın geçtiğimiz günlerde İsrailli yetkililerle yaptığı görüşmelerde “Yüzyılın Anlaşması” konusunun ele alınıp alınmadığı kafalarda soru işareti bırakırken, yetkililer, Greenblatt’ın veda etmeye geldiğini söyledi.



Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
TT

Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)

Kanada hükümeti, dün yaptığı açıklamada, Suriye'yi terörü destekleyen yabancı devletler listesinden çıkardığını ve Cumhurbaşkanı Beşşar Esed'in devrilmesine yardımcı olan muhalif ittifakın lideri olan Heyet Tahrir el-Şam'ı da terör örgütleri listesinden çıkardığını bildirdi.

Hükümet yaptığı açıklamada, "Bu önlemler, Birleşik Krallık ve ABD de dahil olmak üzere müttefiklerimiz tarafından yakın zamanda alınan kararlarla uyumlu olup, Suriye geçiş hükümetinin Suriye'de istikrarı teşvik etme ve vatandaşları için kapsayıcı ve güvenli bir gelecek inşa etme, bölgesel istikrarı teşvik etmek ve terörizmle mücadele etmek için küresel ortaklarla çalışma çabalarını takip etmektedir" ifadelerine yer verdi.


Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.