​Avrupa’da okyanus altına gömülü kayıp bir kıta keşfedildi

Hollandalı araştırmacılar tarafından keşfedilen Büyük Adria kıtasını gösteren harita (Twitter)
Hollandalı araştırmacılar tarafından keşfedilen Büyük Adria kıtasını gösteren harita (Twitter)
TT

​Avrupa’da okyanus altına gömülü kayıp bir kıta keşfedildi

Hollandalı araştırmacılar tarafından keşfedilen Büyük Adria kıtasını gösteren harita (Twitter)
Hollandalı araştırmacılar tarafından keşfedilen Büyük Adria kıtasını gösteren harita (Twitter)

Hollandalı araştırmacılar, Avrupa ve Pasifik Okyanusu altına gömülü kayıp bir kıtayı keşfettiklerini açıkladı.
Araştırmacılar, Grönland adası büyüklüğündeki adaya 'Büyük Adria' ismini verirken, Kuzey Afrika’nın bir parçası olan adanın 140 milyon yıl önce buradan ayrılarak, Güney Avrupa’nın suları altında kaldığı bildirildi.
CNN’in aktardığına göre Hollanda Utrecht Üniversitesi'ndeki araştırmacı olan Douwe van Hinsbergen, Gondwana Araştırma Dergisi'nde yayımlanan bir makalede, “Farkında olmadan, çok sayıda turist tatillerini her yıl Büyük Adria'nın kaybolan kıtasında geçiriyor. Bu kıtanın kalan tek kısmı, Torino’dan Adriyatik Denizi’ne uzanan bir şerit” ifadelerini kullandı.
Van Hinsbergen, Büyük Adria'da bulunan kayaların aşınarak Alplere katıldığını ve bütün parçaların Güney İtalya ve Hırvatistan altına gömüldüğünü de belirtti.
Bu bir ada veya kıta parçası bulunduğuna ilişkin ilk açıklama değil.
Araştırmacılar, Ocak 2017'de, Hint Okyanusu’ndaki popüler tatil adası Mauritius’un altında 200 milyon yıllık kayıp kıta bulunduğunu bildirmişti. Mauritia mini kıtasının, 200 milyon yıl önce Gondwana anakarası parçalandığı zaman suya battığı bilgisi verilmişti.
Başka bir araştırma ekibi ise Eylül 2017’de, Pasifik Okyanusu yakınında kayıp bir ada bulduğunu açıklamıştı.
CNN’de yer alan habere göre Büyük Adria'nın keşfi de son olmayacak.



Dünyanın en ince spagettisi üretildi: Çıplak gözle görülmüyor

Çubuk makarnalar elektron mikroskobuyla görülebiliyor (Beatrice Britton / Adam Clancy)
Çubuk makarnalar elektron mikroskobuyla görülebiliyor (Beatrice Britton / Adam Clancy)
TT

Dünyanın en ince spagettisi üretildi: Çıplak gözle görülmüyor

Çubuk makarnalar elektron mikroskobuyla görülebiliyor (Beatrice Britton / Adam Clancy)
Çubuk makarnalar elektron mikroskobuyla görülebiliyor (Beatrice Britton / Adam Clancy)

Bilim insanları dünyanın en ince spagettisini üretti. Çıplak gözle görülemeyen makarnanın tıpta kullanılması amaçlanıyor. 

Nişastalı bitkilerden yapılan nanofiber malzemeler, gözenekli yapıları sayesinde epey kullanışlı bir yara bandı görevi görebiliyor. Yaraya su ve nem girmesine izin verirken bakterileri dışarıda tutarak iyileşmeyi sağlıyor.

Ayrıca kemik yenilenmesi ve dokuların yeniden gelişimi sürecinde iskele görevi üstlenebiliyor ve vücuda ilaç taşıyabiliyorlar. 

Ancak bitkilerden nişastayı çıkarmayı gerektiren bu nanofiberlerin üretimi epey enerji gerektiriyor. 

Birleşik Krallık'taki University College London'dan araştırmacılar daha kolay ve çevre dostu bir şekilde nanofiber geliştirmenin yolunu buldu.

Bilim insanları nişasta bakımından zengin un ve sıvı formik asiti, elektrospinning adlı bir teknikle döndürdü. Daha sonra makarna karışımı elektrik yüküyle çiğ çubuk makarnaya çevirdiler. 

372 nanometre genişliğindeki spagetti, saç telinden neredeyse 200 kat daha ince. 

Nanoscale Advances adlı hakemli dergide yayımlanan makalenin ortak yazarı Dr. Adam Clancy "Spagetti yapmak için su ve un karışımı metal deliklerden geçiriliyor" diyerek ekliyor:

Bizim çalışmamızda da aynısını yaptık ama un karışımımızı elektrik yüküyle çektik. Kelimenin tam anlamıyla spagetti ama çok daha küçük.

Yeni "nanomakarna" yaklaşık 2 santimetre genişliğinde bir nanofiber matı ortaya çıkardı. Mat gözle görülebilse de onu oluşturan çubuklar, herhangi bir görünür ışık kamerası veya mikroskop tarafından net bir şekilde yakalanamayacak kadar ince.

Daha önceki en ince makarna Sardinya'nın Nuoro kentindeki bir makarna üreticisinin elle yaptığı su filindeu. Yeni spagetti, su filindeu'dan neredeyse bin kat daha ince olsa da mutfaklarda onun yerini alması beklenmiyor.

Makalenin bir diğer yazarı Prof. Gareth Williams geliştirdikleri ürün hakkında "Ne yazık ki makarna olarak kullanışlı olduğunu düşünmüyorum çünkü bunu ocaktan alamadan, bir saniye içinde aşırı pişecektir" diye açıklıyor.

Ekip, nanofiber spagettinin sağlık alanında kullanılacağını umuyor. Dr. Clancy "Nişasta bol ve yenilenebilir olduğu için umut veren bir malzeme; selülozdan sonra dünyadaki en büyük ikinci biyokütle kaynağı ve vücutta parçalanabiliyor" diyerek ekliyor:

Ancak nişastayı saflaştırmak çok fazla işlem gerektiriyor. Un kullanarak nanofiber yapmanın daha basit bir yolunun mümkün olduğunu gösterdik.

Bilim insanları bundan sonra yeni malzemenin parçalanma hızını ve hücrelerle nasıl etkileşime girdiğini araştırmayı planlıyor.

Independent Türkçe, IFL Science, Popular Science, Nanoscale Advances