Sisi, Somali- Kenya çatışmasına çözüm için liderlerle bir araya geldi

Mısır, Somali ve Kenya Cumhurbaşkanları 25 Eylül’deki New York zirvesinde (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır, Somali ve Kenya Cumhurbaşkanları 25 Eylül’deki New York zirvesinde (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Sisi, Somali- Kenya çatışmasına çözüm için liderlerle bir araya geldi

Mısır, Somali ve Kenya Cumhurbaşkanları 25 Eylül’deki New York zirvesinde (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır, Somali ve Kenya Cumhurbaşkanları 25 Eylül’deki New York zirvesinde (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Ülkesi bu yıl Afrika Birliği zirvesine başkanlık eden Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, 25 Eylül’de New York’ta “Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantılarının oturum aralarında, Somali Cumhurbaşkanı Muhammed Abdullah Fermacu ve Kenya Cumhurbaşkanı Uhuru Kenyatta’yı kapsayan” üçlü bir zirveyle Kenya- Somali çatışmasını ele aldı.
İki komşu arasında şu anda Uluslararası Adalet Divanı tarafından incelenen 100 bin kilometrelik bir deniz sınırı hususunda tarihi bir anlaşmazlık yaşanıyor. Geçtiğimiz Ocak ayında Mogadişu’nun Londra’da bir müzayedede açık deniz petrol sahalarının satıldığını açıklaması sonrasında anlaşmazlık yeniden alevlenmişti.
Mısır Cumhurbaşkanlığı sözcüsü Bessam Radi, üçlü zirvenin Afrika Birliği’nin Mısır dönem başkanlığında, Mısır’ın iki ülkeyle olan seçkin ilişkilerine binaen Somali ve Kenya’nın talebiyle gerçekleştiğini açıkladı. Radi, zirvede iki taraf arasında askıdaki meselelerin ele alındığını ifade etti.
Bessam Radi’ye göre Cumhurbaşkanı Sisi, görüşmeler sırasında Mısır’ın Somali ve Kenya ile önemli ilişkilere sahip olduğunu söylerken, sadece Afrika Birliği dönem başkanı olmasının değil, üç ülkenin tarihsel bağlarının ve ortak çıkarlarının Mısır’ın zirveye ev sahipliği yapmasını sağladığını vurguladı.
Zirve sırasında Mısır Cumhurbaşkanı’nın, Somalili ve Kenyalı mevkidaşlarından konu hakkında bilgi aldığı belirtildi. Bessam Radi ayrıca, iki kardeş ülke arasındaki ilişkilerin normale dönmesine hazırlık olarak anlaşmazlık noktalarının çözümü için Kenya ve Somali arasında ikili bir komite kurulmasına dair uzlaşı sağlandığını söyledi.
İki ülke, 1960 yılında Somali’nin bağımsızlığından bu yana deniz sınırlarını kabul etmedi. Kenya- Somali ilişkileri ayrıca, başta sınır boyunca iki halk arasında karışıklıklara tanık oldu ve sınırdaki petrol anlaşmazlıklarının yanı sıra Somali’deki Eş-Şebab hareketiyle ilgili kriz de devam etti.
Öte yandan Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, Cibutili mevkidaşı İsmail Ömer Gulle ve Kenyalı mevkidaşı Uhuru Kenyatta ile de bölgesel meselelerin ele alındığı üçlü bir zirve gerçekleştirdi. Mısır Cumhurbaşkanlığı sözcüsüne göre zirve sırasında Doğu Afrika’nın şu anda “kardeşlik ruhu çerçevesinde üstesinden gelmesi gereken” büyük zorluklar karşısında önemli bir tarihi dönemeçte olduğu belirtildi. Taraflar, bu zorluklar karşısında özellikle terörle mücadele, bölge halklarının gelişimi ve refahı gibi ortak eylemlere odaklanılması gerektiğini vurgularken, bu durumun herkesin “bölgenin sorunlarıyla yüzleşmek için ortaklık ruhuna” sahip olmasını gerektirdiğini belirtti.
Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, 25 Eylül’de BM toplantıları çerçevesinde ayrıca “sürdürülebilir kalkınma” zirvesinde konuşma yaptı. Sisi, ekonomik, toplumsal, insani ve güvenlik sorunlarının iç içe geçmiş olduğunu ve ortak bir eylem gerektirdiğini ifade ederken, “Hala herkes tarafından arzu edilen kalkınmaya ulaşmak için uzun bir yol var” dedi. Sisi, sürdürülebilir kalkınmanın ihtiyaç duyduğu fon sağlama çabalarını iki katına çıkarmak zorunda olduklarına da dikkati çekti.



İsrail'in çekilme planları nedeniyle Gazze'deki ateşkes görüşmeleri "başarısız" oldu

 İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin kuzeyine düzenlediği bombardımanın ardından yükselen dumanlar (AP)
İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin kuzeyine düzenlediği bombardımanın ardından yükselen dumanlar (AP)
TT

İsrail'in çekilme planları nedeniyle Gazze'deki ateşkes görüşmeleri "başarısız" oldu

 İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin kuzeyine düzenlediği bombardımanın ardından yükselen dumanlar (AP)
İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin kuzeyine düzenlediği bombardımanın ardından yükselen dumanlar (AP)

Konuyla ilgili bilgi sahibi iki Filistinli kaynağa göre, İsrail'in Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 40'ını askeri kontrolü altında tutan bir çekilme haritası sunma ısrarı nedeniyle Gazze'deki ateşkes müzakereleri ‘çıkmaza’ girmiş durumda.

AFP'ye konuşan kaynaklardan biri, “Doha'daki müzakereler, İsrail'in dün sunduğu ve Hamas'ın reddettiği Gazze Şeridi'nin yüzde 40'ından fazlasında askeri güç bulundurmayı içeren, İsrail ordusunun yeniden konuşlandırılması ve yeniden konumlandırılmasını öngören bir çekilme haritasında ısrar etmesi nedeniyle çıkmaza girmiş durumda ve karmaşık zorluklarla karşı karşıya” dedi.

İkinci kaynak ise “İsrail yok etme savaşını sürdürmek için oyalama ve anlaşmayı bozma politikasını sürdürüyor” ifadesini kullandı.

Gazze ateşkes müzakereleri, Hamas'ın İsrail'i engellemekle suçladığı ve ABD ile İsrail'in görüşmelerde bir ilerleme kaydedileceği ve birkaç gün içinde anlaşmaya varılacağı yönündeki iyimser söylemleri arasında Katar'ın başkenti Doha'da yedinci gününe girdi.

Geçtiğimiz pazar gününden bu yana Doha'da devam eden müzakerelerin ortasında Netanyahu perşembe günü yayınladığı bir videoda Hamas'ın silahsızlandırılmasını, askeri kabiliyetlerinin olmamasını ve bölgeyi yönetmemesini şart koşarak bunlar olmadan Gazze Şeridi'nde anlaşma ihtimalini dışladı ve savaşa geri dönme tehdidinde bulundu. Netanyahu, “Bu müzakereler yoluyla elde edilebilirse iyi olur, aksi takdirde kahraman ordumuzun gücüyle başka yollarla elde edeceğiz” dedi.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar perşembe günü Avusturya gazetesi Die Presse'ye verdiği röportajda, müzakerelerin geleceği için bir başka koşul öne sürerek Hamas liderlerinin sürgüne gönderilmesinin ‘savaşı sona erdirecek çözümün bir parçası olabileceğini’ belirtti.

Geçtiğimiz perşembe günü televizyonda yayınlanan bir röportajda Netanyahu birkaç gün içinde bir anlaşmaya varılacağı umudunu dile getirerek şunları söyledi: “50 esir halen Hamas tarafından tutuluyor ve bunlardan sadece 20'sinin hayatta olduğuna inanılıyor. Şu anda yaşayanların yarısının ve ölülerin yarısının çıkarılmasını öngören bir anlaşmamız var, yani 10 yaşayan insanımız ve yaklaşık 12 ölen rehinemiz kalacak, ancak onları da çıkaracağım. Umarım birkaç gün içinde bunu sonuçlandırabiliriz.”

Geçen hafta Netanyahu ile Beyaz Saray'da iki kez görüşen Trump, ateşkesin yakın olduğu söylemini yineleyerek bu haftayı olası bir tarih olarak belirledi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio perşembe günü yaptığı açıklamada bir anlaşma için ‘büyük umutları’ olduğunu ifade etti.