Ürdünlü öğretmenler ve öğrenciler okulları boykot ediyor

Ürdünlü Öğretmenler Sendikası’nın (JTS) liderliğindeki protestolar devam ediyor (AFP)
Ürdünlü Öğretmenler Sendikası’nın (JTS) liderliğindeki protestolar devam ediyor (AFP)
TT

Ürdünlü öğretmenler ve öğrenciler okulları boykot ediyor

Ürdünlü Öğretmenler Sendikası’nın (JTS) liderliğindeki protestolar devam ediyor (AFP)
Ürdünlü Öğretmenler Sendikası’nın (JTS) liderliğindeki protestolar devam ediyor (AFP)

Ürdünlü binlerce öğretmenin gerçekleştirdiği grev, hükümetle anlaşma ihtimalinin güçleşmesiyle beraber eğitim öğretim yılının ilk döneminde de devam ediyor. Grevler, Eylül ayının başında maaşlara zam yapılması talebiyle başlamıştı.
Ürdünlü Öğretmenler Sendikası Sözcüsü (JTS) Nureddin Nedim, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada Ürdün Eğitim Bakanlığı’nın öğretmenlerin talep ettikleri maaş zammını reddetmesi sebebiyle Ürdün Hükümeti ile sürdürülen diyaloğun başarısızlıkla sonuçlandığını belirtti. Nedim, hükümeti suçlayarak eğitim yılı başlayana kadar taleplerini karşılayarak öğretmenleri sakinleştirme girişiminde bulunmadığını belirtti.
Söz konusu protestolar, Ürdün’deki en uzun sendika grevi rekoru kırdı. Yaklaşık 100 bin öğretmen, 3 bin 500’den fazla devlet okulunda ders vermeyi bırakırken 1,5 milyon öğrenci ise okula gitmeyi bıraktı. Bunun üzerine Hükümet, grevlerin gelecek hafta son bularak öğretmen ve öğrencilerin sınıflarına geri dönmesini diledi. Ürdün Başbakanı Ömer Razzaz, Perşembe akşamı yaptığı açıklamada öğretmenlerin istediği yüzde 50 zam talebinin söz konusu olamayacağını çünkü mevcut ülke ekonomisinin bu miktardaki artışı karşılayamayacağını belirtti. Razzaz, öğrencilerin çıkarlarının her şeyden üstün tutulması gerektiğine öğretmenlerin inanmasını talep etti.
Öğrenciler okulları boykot ederken JTS ise grevin ülkedeki tüm okullara ulaştığını belirtti.
Hükümetin öğretmenlerin taleplerini reddetmesinin ardından geçtiğimiz hafta Ürdün valiliklerindeki yüzlerce öğretmen eğitim müdürlükleri önünde nöbet tutmaya başladı. Nöbetlerden en dikkat çekeni ise ülkenin doğusundaki Mefrak ilinde gerçekleşti. Sendika, hükümete karşı baskıyı arttırmak için ülkenin çeşitli bölgelerinde protesto ve yürüyüşlerin gerçekleştirileceğini ilan etti.
Sosyal medyada protestolar hakkındaki kesin görüş ayrılığı artmaya devam ediyor. Aileler, öğretim yılının aksamasından ve bundan özellikle lise öğrencilerinin etkilenmesinden endişelenirken bazıları ise ilk dönem tatil edilip okul yılı aksasa da öğretmenlerin arkasında duruyor.
JTS ise hükümetin taleplerine cevap verdiği takdirde grevin sonlandırılıp öğrencilerin derslerinin hafta sonu tatillerinde, ders saati bitiminde ve sömestr tatilinde telafi edileceğini ifade etti.
Hükümetin bulunduğu Dördüncü Kavşak bölgesine protestoların ulaşmasını engellemek için ana yolların kapatılmasının ardından sendikanın baskısı artmıştı. Bu engeli aşmaya çalışan 50 kişi gözaltına alınmış, ancak daha sonra serbest bırakılmıştı.
Hükümet, bütçe açığı ışığında mali yetersizlik gerekçesiyle öğretmenlerin yüzde 50 maaş zammına ilişkin taleplerini reddediyor.
Resmi kaynakların Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada; okulları boykot eden öğrencilerin ve velilerinin  kanunları ihlal ettiği ve öğrenciyi kendi çıkarları için kullandığı gerekçesiyle sendikayı mahkemeye vermesinin ardından hükümetin yargıya başvurarak sorunun çözülmesi seçeneği açıklandı. Ancak bu karar masası seçeneği kesin olmamakla beraber tarihi de belli değil. Diğer kaynaklar ise Eylül ayının gelmesiyle başlayan ilk yarıyıl döneminin ertelenmesinin de bir seçenek olduğunu belirtti. Fakat sendika bu seçeneği tehlikeli ve korkutucu olarak değerlendirdi.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.