Eylül ayı ihracat rakamları açıklandı

Eylül ayı ihracat rakamları açıklandı
TT

Eylül ayı ihracat rakamları açıklandı

Eylül ayı ihracat rakamları açıklandı

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, eylül ayında ihracatın 15 milyar 220 milyon dolar olarak gerçekleştiğini belirterek, "Bu sene ilk 9 aydaki ihracatımız da 132 milyar 505 milyon dolara ulaşmış, yüzde 2.56 artışla" dedi.
Pekcan, eylül ayı ihracat rakamlarını Mersin'de düzenlenen toplantıda açıkladı. Akdeniz İhracatçı Birlikleri'ndeki toplantıda konuşan Pekcan, Türkiye'nin bir dengelenme süreci içerisine girdiğini vurguladı. Türkiye'nin 2018 yılı Eylül ayında en yüksek ihracat artışını gerçekleştirdiğini hatırlatan Pekcan, "Yüzde 22.7 artışla gerçekleşmişti 2018 yılı Eylül ayı ihracatı ve ihracat artışında zirve yapmıştık. Bu sene onu yakaladık, biraz da geçtik. Bu sene eylül ayı ihracatımız 15 milyar 220 milyon dolar. Bu rakam geçen ayki ihracat rakamımızın yüzde 15.7 üzerinde. Bu sene ilk 9 aydaki ihracatımız da 132 milyar 505 milyon dolara ulaşmış, yüzde 2.56 artışla" diye konuştu.
"İhracatımız miktar olarak artıyor ama değeri artmıyor"
Geçen senenin baz etkisi dikkate alındığında, bu sene hem geçen senenin yakalanması hem de onun üzerine çıkılmasının gerçekten önemli olduğunu vurgulayan Pekcan, "Bu ihracat dinamizmini ortaya koymaktadır. Ancak buna bir farklı bakış açısı getirmek istiyorum ben ihracat artışımıza bu sene. Verilere göre, 2019'un ilk 6 ayında dünyadaki emtia fiyatları yüzde 5.7 düşmüş. Bizim ihraç fiyatlarımıza baktığımız zaman ağustos dahil, miktar bazında ihracatımız yüzde 10.8 artmışken, değer bazında 2.6 artmış. Dolayısıyla ihracatımız miktar olarak artıyor ama değeri artmıyor. Fiyatlarımız, dünyadaki genel trende göre dönüşmüş. Tabi bunun yanında dünyadaki konjonktürel etki de var muhakkak. Ayrıca dolar-euro paritesinin de etkisi var. Geçen sene ilk 9 ayın ortalama kuru dolar-euroda 1.20, bu sene 1.13. Buna baktığımız zaman, 8'inci ay sonu itibariyle 3 milyar 460 milyon dolar gibi ihracatımızın etkilendiğini görüyoruz" diye konuştu.
"İthalat yüzde 15.3 gerileyerek 153 milyar 913 milyon dolar oldu"
Bütün bu şartlara rağmen 9 aylık ihracat değerlerine bakıldığında olumlu bir artış trendi ile ihracat artışının devam ettiğini vurgulayan Pekcan, "İthalatımıza gelince. Geçen senenin aynı dönemine göre binde 1.5 oranında artmış, 16 milyar 961 milyon dolar olarak gerçekleşmiş bulunmaktadır. Ayrıca 9 aylık ithalat rakamlarımız yüzde 15.3 gibi bir gerileme ile 153 milyar 913 milyon olarak gerçekleşmiştir. Bu veriler doğrultusunda geçen senenin ilk 9 ayında 52 milyar 500 milyon dolar olan dış ticaret açığımız, yüzde 68.8 oranında düşerek 16 milyar 400 milyon dolara düşmüştür. Bu aslında bizim ihracatımızın ithalatı karşılama oranı yüzde 86'dır, 9 aylık ortalaması. Bu da 31.1 milyar dolar dış ticaret hacmi azalmış olup, ülkeye dış finansman ihtiyacına 31.1 milyar dolar daha pozitif katkı sağlamış bulunmaktayız" ifadelerini kullandı.



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.