Sudanlı din adamı açıklamalarıyla kadınları kızdırdı

Sudanlı din adamı Abdulhay Yusuf ve Sudan Gençlik ve Spor Bakanı Vela el-Buşi (Reuters)
Sudanlı din adamı Abdulhay Yusuf ve Sudan Gençlik ve Spor Bakanı Vela el-Buşi (Reuters)
TT

Sudanlı din adamı açıklamalarıyla kadınları kızdırdı

Sudanlı din adamı Abdulhay Yusuf ve Sudan Gençlik ve Spor Bakanı Vela el-Buşi (Reuters)
Sudanlı din adamı Abdulhay Yusuf ve Sudan Gençlik ve Spor Bakanı Vela el-Buşi (Reuters)

Sudanlı din adamı Abdulhay Yusuf’un  “ülkedeki din ve ahlakı yok ettiği” gerekçesiyle geçiş dönemi hükümetini suçlaması Sudan medyasının gündemine oturdu.
Sudan’daki feminist örgütler ise Gençlik ve Spor Bakanı Vela el-Buşi’yi tekfir eden Yusuf’un yargılanması ve hakkında sert prosedürlerin uygulanması çağrısında bulundu.
Sudan’daki aktivistler ve siyasetçiler de insanları dini nefret ve fitne konusunda kışkırttığı ve devlet yetkililerine hakaret ettiği gerekçesiyle Yusuf hakkında suç duyurusunda bulundu.
Feminist ‘Mensem’ grubu ise Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada Yusuf’un dil uzattığı herkesin korunmasını, onun yasalar önünde yargılanmasını ve dini ya da fikri olarak nefreti, provokasyonu ve terörizmi savunan herkese karşı caydırıcı önlemlerin alınması gerektiğini belirterek din adamını kınadı.
Hatim el-Murselin Camii İmamı Abdulhay Yusuf, geçtiğimiz cuma günü yaptığı hutbede “İnsanların uğraşacağı en son şey ilk kadın futbol liginin kurulmasıydı. Sanki futbol oynayan adamlar şampiyonluk kazanıp kupa aldılar da” diyerek Sudan hükümetinin futbol gibi değersiz konularla uğraştığını iddia etti.
Dini radikalizm yanlısı Yusuf, Gençlik ve Spor Bakanı Vela el-Buşi’nin, eski Sudan Cumhurbaşkanı Cafer Muhammed el-Numeyri zamanında dinden çıkma (mürted olma) suçlamasıyla idam edilen Mahmud Muhammed Taha’nın kurduğu Cumhuriyet Partisi’ne mensup olduğunu belirtti.
“Usame’nin kardeşleri yolda” diyerek El-Kaide’nin eski lideri Usame bin Ladin’e atıfta bulunan Yusuf’un örgütle bağlantısı bulunuyor. Yusuf’un aynı zamanda devrik Devlet Başkanı Ömer el-Beşir ile de ilişkisi bulunuyor.
Yusuf, söz konusu cuma hutbesinde kadın futbol liginin yabancı ülkelerin amaçlarına hizmet ettiğini ve ligin kurulmasının yasadışı olduğunu belirterek “Başta ABD Elçiliği olmak üzere yabancı elçiliklerin bu haberi nasıl kutladıklarını gördük. Bu hiç şaşırtıcı değil çünkü Gençlik ve Spor Bakanı, ABD’lilerin ortaya çıkardıkları değişim programlarında yetişmiş ‘piliçlerden’ biri” ifadelerini kullanmıştı.
Futbolcu ve atletizm sporcusu kadınların yolculuk yapmasını da sapıklık ve ahlakın bozulması olarak niteleyen din adamı konuşmasında “Çevresel ve ekonomik kalkınmayla, sosyal refahla ya da bilimsel ilerlemelerle ilgili bir reform yapmak yerine din ve ahlakın zarar görmesi için iktidara geldiler. Dinimizin kötülüğünü ve ahlakımızın zevalini isteyenleri Allah’a havale ediyorum” demişti.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.