Kuzey Kore, ABD’nİn saldırgan politikasını değiştirmesi için mühlet veriyor

Dün Ledingo bölgesinde ABD-Kuzey Kore görüşmelerinin gerçekleştiği binanın yakınlarında konuşlanan İsveç güvenlik personeli (AFP)
Dün Ledingo bölgesinde ABD-Kuzey Kore görüşmelerinin gerçekleştiği binanın yakınlarında konuşlanan İsveç güvenlik personeli (AFP)
TT

Kuzey Kore, ABD’nİn saldırgan politikasını değiştirmesi için mühlet veriyor

Dün Ledingo bölgesinde ABD-Kuzey Kore görüşmelerinin gerçekleştiği binanın yakınlarında konuşlanan İsveç güvenlik personeli (AFP)
Dün Ledingo bölgesinde ABD-Kuzey Kore görüşmelerinin gerçekleştiği binanın yakınlarında konuşlanan İsveç güvenlik personeli (AFP)

İsveç'teki görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlanmasından bir gün sonra Kuzey Kore, "ABD’nin düşmanca olan politikasını terk etmediği sürece nükleer müzakereleri sürdürmekle ilgilenmeyeceğini" açıkladı. Kuzey Kore yönetimi Washington’ın “yılın sonuna kadar” harekete geçmesi gerektiğini vurguladı.
Kuzey Kore, ABD ile durdurulan nükleer müzakereler için "iki hafta içinde" alternatif planlar sunmasını da reddetti.
ABD Dışişleri Bakanlığı, İsveç'in Pyongyang ile iki hafta içinde daha fazla görüşme yapmak için geri dönme davetini kabul ettiğini açıkladı.
(Kuzey) Kore Merkez Haber Ajansı'nın (KCNA) haberine göre, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, “Washington’un Kuzey Kore'ye yönelik düşmanca politikasına geri dönülemez bir şekilde son vermek için pratik bir eylemde bulunmadığı sürece ülkesinin ABD ile müzakere etmek gibi bir arzusu olmadığını söylediği” aktarıldı.
Kuzey Kore lideri Kim Jong Un ile ABD Başkanı Donald Trump arasında Şubat ayında Hanoi'de yapılan zirvenin ardından aylarca süren sessizlik İsveç'te yapılan görüşmelerde son buldu. Ancak Kuzey Kore heyeti İsveç görüşmelerinden çekilerek, ABD tarafının "yeni ve yaratıcı" çözümler sunamaması yönündeki hayal kırıklığını dile getirdi. Diğer yandan Kuzey Kore Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Washington 'un başka bir toplantıyla ilgili açıklamalarının "temelsiz" olduğunu söyledi.
Sözcü, "ABD’nin Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'ne yönelik saldırgan politikasına son vermek için somut bir adım atmadığı sürece, böyle mide bulandırıcı müzakereler yapmak gibi bir niyetimiz yok." dedi.
KCNA tarafından aktarılan haberde Bakanlık Sözcüsünün, "ABD-Kuzey Kore diyalogunun kaderi Washington'un elinde ve son tarih yılsonudur" dediği belirtildi.
İsveç görüşmelerinin Kuzey Kore Baş Müzakerecisi Kim Myong Gil, Amerikalıların her zamanki tutumlarına sadık kalarak "müzakere masasında hiçbir şey yapmadıklarını" belirtti. Bu sözler, ABD'nin Kuzey Kore ile İsveç'te görüşmeler yaptığını onaylamasından bir gün sonra geldi.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Morgan Ortagus, ülkesinin tüm meselelerde istişarelere devam etmek için İsveç tarafını "Stockholm'e geri dönmeye" davet etmeyi kabul ettiğini söyledi.
Yapılan açıklamada Ortigas, ülkesi için geçen yıl ABD başkanı ile Kuzey Kore lideri arasındaki Singapur zirvesinde sağlanan anlaşmaya ek olarak ilerleme sağlayacak olan "yeni girişimlerden" bahsetti.
Trump ve Kim, Haziran 2018'de Singapur'da yaptıkları zirvede "Kore Yarımadası'nın nükleer silahsızlandırılması" dair taslak bir anlaşmaya varmışlardı, ancak o tarihten bu yana gerçek bir ilerleme kaydedilemedi.
Çarşamba günü Kuzey Kore, Pyongyang-Washington diyalogunun başladığı 2018'den bu yana en kışkırtıcı olarak kabul edilen denizaltından fırlatılan balistik füzeyi test ederek savunma yeteneklerinin yeni bir döneme girdiğini duyurdu.
Daha sonra Trump, Kuzey Kore'nin daha önce yaptığı kısa menzilli füze denemelerinde bir sorun görmediğini belirterek, Kuzey Kore lideriyle arasındaki ilişkinin iyi olduğunu vurguladı.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları Kuzey Kore'nin balistik füze fırlatmasını yasaklıyor.
Diplomatlar, İngiltere, Fransa ve Almanya 'nın talebi üzerine Güvenlik Konseyi' nin en son füze testini görüşmek üzere önümüzdeki hafta başında kapalı bir toplantı yapacaklarını söyledi.
Ayrıca, Çin Haber Ajansı Salı günü, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in ülkesiyle Kuzey Kore arasındaki "kalıcı, sağlam ve istikrarlı" ilişkiyi, resmi iki ülkenin diplomatik ilişkilerin kurulmasının 70. yıldönümünü kutlamaları vesilesiyle selamladığını aktardı.
Kuzey Kore lideri ise Çin Devlet Başkanı'na gönderdiği mesajda, iki ülke arasındaki "beraberliğin ve dostluğun Sosyalizmin amacını tamamlama yolunda ebedi olacağını" vurguladığı belirtildi.
Kuzey Kore, 1949'da kurulmasından sonra Çin Halk Cumhuriyeti'ni tanıyan ilk ülkelerden biriydi.
Çin Cumhurbaşkanı, iki komşu Asya ülkesi arasındaki ilişkinin "bölgesel barışı ve istikrarı sağlamada önemli ve olumlu bir rolü" olduğunu söyledi. Şi ve Kim, Mart 2018’den bu yana beş kez buluştular.
Şi Cinping, 14 yıldır Kuzey Kore'yi ziyaret eden ilk Çin devlet başkanı oldu. Kim ise, iki ülkenin "Sosyalizmin hedeflerini her zaman savunacağını ve dünyada barış ve istikrarı koruyacağını" söyledi.



Erdoğan, Karadeniz'in "çatışma bölgesine" dönüştürülmesine karşı uyarıda bulundu

Rusya'nın Ukrayna'nın Çornomorsk limanına düzenlediği saldırının ardından çıkan yangını söndürme çalışmaları (Reuters)
Rusya'nın Ukrayna'nın Çornomorsk limanına düzenlediği saldırının ardından çıkan yangını söndürme çalışmaları (Reuters)
TT

Erdoğan, Karadeniz'in "çatışma bölgesine" dönüştürülmesine karşı uyarıda bulundu

Rusya'nın Ukrayna'nın Çornomorsk limanına düzenlediği saldırının ardından çıkan yangını söndürme çalışmaları (Reuters)
Rusya'nın Ukrayna'nın Çornomorsk limanına düzenlediği saldırının ardından çıkan yangını söndürme çalışmaları (Reuters)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son haftalarda yaşanan bir dizi saldırının ardından, Karadeniz'in Rusya ve Ukrayna arasında bir "çatışma bölgesi" haline gelmemesi konusunda bugün uyarılarda bulundu.

Anadolu Ajansı’nın (AA) haberine göre Cumhurbaşkanı Erdoğan uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada, "Karadeniz bir çatışma bölgesi olarak görülmemeli. Bu ne Rusya'ya ne de Ukrayna'ya fayda sağlayacaktır. Karadeniz'de herkesin güvenli denizcilik yollarına ihtiyacı var" ifadelerini kullandı.

Dışişleri Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Çornomorsk limanında ticari gemilere yapılan saldırının, Ankara'nın mevcut savaşın Karadeniz'e sıçramasıyla ilgili endişelerini doğruladığını ifade etti.

Açıklamada, dün Ukrayna'nın Çornomorsk limanında Türk şirketine ait yabancı bandralı bir gemiye zarar veren saldırının, "bölgedeki devam eden savaşın Karadeniz'e sıçraması ve bunun deniz güvenliği ve seyrüsefer özgürlüğü üzerindeki etkisine ilişkin daha önce dile getirdiğimiz endişelerimizin geçerliliğini teyit ettiği" belirtildi.

Açıklama şöyle devam etti: "Bu vesileyle, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşa acilen son verilmesinin önemini bir kez daha teyit ediyor ve Karadeniz'deki gerginliğin durdurulması amacıyla, her iki taraftaki denizcilik güvenliğini, enerji tesislerini ve liman altyapısını hedef alan saldırıların askıya alınması gerektiğinin altını çiziyoruz."


Hamaney'in halefliği mücadelesinde “gölge filo” petrol milyarderlerinin oynadığı rol

ABD Hazine Bakanlığı, Muhammed Hüseyin Şemhani'nin gölge filosunun büyüklüğünü 50'den fazla gemi olarak tahmin ediyor (AFP)
ABD Hazine Bakanlığı, Muhammed Hüseyin Şemhani'nin gölge filosunun büyüklüğünü 50'den fazla gemi olarak tahmin ediyor (AFP)
TT

Hamaney'in halefliği mücadelesinde “gölge filo” petrol milyarderlerinin oynadığı rol

ABD Hazine Bakanlığı, Muhammed Hüseyin Şemhani'nin gölge filosunun büyüklüğünü 50'den fazla gemi olarak tahmin ediyor (AFP)
ABD Hazine Bakanlığı, Muhammed Hüseyin Şemhani'nin gölge filosunun büyüklüğünü 50'den fazla gemi olarak tahmin ediyor (AFP)

The Maritime Executive dergisi, İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney'in sağlığının kötüye gittiğini belirten bir makale yayınladı. Makalede Hamaney’in halefi meselesinin artık açıkça tartışıldığı, bu durumun rejim içinde bir iktidar mücadelesinin yaşanma olasılığını artırdığı vurgulandı.

Bu gelişmeler, Batı'nın yaptırımlarını aşmak için ağlar kuran petrol milyarderleri için özellikle büyük önem taşıyor.

Makaleye göre İran rejiminin üst düzey yetkilileri, rejimin hayatta kalmasını ve iktidar çevresine yakın olanlara büyük karlar sağlayan yolsuzluk ağlarına ve suç gruplarına güveniyor.

Dini Lider Hamaney'in halefi konusunda yapılan tartışmalarda iki isim öne çıkıyor. Her ikisi de İran petrolünün ihracatından sorumlu ‘gölge filosunun’ faaliyetlerinden büyük servetler elde ederken, bu faaliyetleri nedeniyle uluslararası yaptırımlar listesine alındı.

Dergi, bu kişilerin faaliyetlerinin kesin kayıtlarının, yarı yasal ticari cephelerin arkasında aracı rollerini gizleme yetenekleri nedeniyle kamuya tam olarak açık olmadığını vurguluyor. Ancak, mevcut bilgiler, kâr güdüsünün Batı'nın kısıtlamalarına uymaktan daha ağır bastığı için belirli faaliyetlere devam etmelerine rağmen, yaptırım listelerine dahil edilmelerini haklı göstermek için yeterliydi.

Hamaney’e yakınlığıyla bilinen eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Ali Şemhani’nin oğlu Muhammed Hüseyin Şemhani, bu isimler arasında en öne çıkanlardan biri. Şarku’l Avsat’ın aktardığı Independent Persian kaynaklı analize göre 2011'den bu yana, şirketleri Admiral ve Milavous aracılığıyla ‘İran petrolünü Rusya petrolüyle karıştırmak ve sevkiyatların nereden yapıldığının anlaşılmasını engellemekle’ suçlanan Hüseyin Şemhani, yıllarca bu petrolü prestijli Batılı petrol şirketlerine satmayı başardı.

Aynı yıl Avrupa yaptırımlarına tabi tutuldu ve en son Avrupa yaptırım güncellemesinde Rusya’nın ‘gölge filosu’ operasyonlarının kilit ismi olarak tanımlandı. Buna rağmen Şemhani, Milavous'un faaliyetlerine veya İran'ın Rusya'ya insansız hava aracı (İHA) sevkiyatına herhangi bir şekilde dahil olduğunu reddediyor.

ABD Hazine Bakanlığı, 30 Temmuz 2025 tarihinde, bağlantılı oldukları gerekçesiyle aralarında Marvis, Armada Global, Koban Shipping, Kryos Shipping ve Fractal Marine şirketlerinin de olduğu Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki (BAE) onlarca şirkete de yaptırım uyguladı. Bakanlık, İran’ın gölge filosunda 50'den fazla geminin olduğunu tahmin ediyor.

Geniş bir bağlantı ağına sahip olan İranlı iş adamı Babek Zencani, 2013 yılında yolsuzlukla suçlandı ve tutuklandı. Uzun süre hapis yatan Zencani, 2021 yılında, organize yolsuzluk ve ticaret ağı aracılığıyla Petrol Bakanlığı'nın gelirlerinden 2,7 milyar dolar çalma suçlamasıyla ölüm cezasına çarptırıldı. Ancak 2024 yılında, Hamaney’in emriyle cezası 20 yıl hapis cezasına çevrildi ve daha sonra serbest bırakılarak faaliyetlerine geri döndü.

Zencani'nin sahibi olduğu BAE merkezli Sorinet Grup Holding, kozmetik, finans ve bankacılık hizmetleri, oteller, ticari havacılık, altyapı, inşaat malzemeleri, bilgi teknolojisi ve uluslararası gayrimenkul geliştirme alanlarında, Türkiye, Tacikistan, Malezya ve Çin'de faaliyet gösteriyor. Zencani, 2013 yılında net servetini yaklaşık 13,5 milyar dolar olarak açıklamıştı.

O yıla kadar sürdürdüğü ticari faaliyetleri, özellikle yaptırımları atlatmak amacıyla petrol ve ilgili fonların nakliyesinde oynadığı rol ve İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) ile bağlantılı kuruluşlarla iş birliği yapması nedeniyle, Avrupa ülkeleri ve ABD’nin yaptırım listelerine alınmasına neden oldu. Malezya'nın doğu kıyılarında gemiden gemiye petrol transferi yapmakla suçlandı.

Zencani, hapis cezasına çarptırıldıktan sonra, hükümet kurumları ve DMO ile bağlantılı kuruluşlarla olan bağlantıları sayesinde ‘Awan Group’ adı altında faaliyetlerine devam etti.

İranlı iş adamı 2 Aralık'ta sosyal medya platformu X hesabından Hamaney’in olası halefi olarak gösterilen eski İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'ye sert eleştirilerde bulundu.

The Maritime Executive dergisine göre Şemhani ve Zencani halen serbestçe seyahat edebiliyor gibi görünüyor, ancak son zamanlarda güvenliklerinden endişe duydukları için İran’da daha uzun süreler geçirmeyi tercih ediyorlar.

* Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.


İran, Umman Körfezi'nde ele geçirilen yabancı tankerin mürettebatından 18 kişiyi gözaltına aldı

 İran tarafından daha önce ele geçirilen bir petrol tankeri (Arşiv – Reuters)
İran tarafından daha önce ele geçirilen bir petrol tankeri (Arşiv – Reuters)
TT

İran, Umman Körfezi'nde ele geçirilen yabancı tankerin mürettebatından 18 kişiyi gözaltına aldı

 İran tarafından daha önce ele geçirilen bir petrol tankeri (Arşiv – Reuters)
İran tarafından daha önce ele geçirilen bir petrol tankeri (Arşiv – Reuters)

İran medyası bugün, yetkililerin dün Umman Körfezi’nde alıkonulan yabancı bir petrol tankerinin mürettebatından 18 kişiyi gözaltına aldığını bildirdi. Yetkililer, tankerin 6 milyon litre kaçak yakıt taşıdığını öne sürerken, yürütülen soruşturma kapsamında gemi kaptanının da gözaltına alınanlar arasında bulunduğunu açıkladı.

İran Devrim Muhafızları Ordusu’na (DMO) bağlı Fars Haber Ajansı, mürettebatın Hindistan, Sri Lanka ve Bangladeş uyruklu olduğunu aktardı.

Yetkililer, tankerin ‘dur ihtarına uymamak, kaçmaya teşebbüs etmek ve seyrüsefer ile yük belgelerinin bulunmaması’ gibi birçok ihlal gerçekleştirdiğini belirtti.

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığına göre, yakıt fiyatlarının yoğun sübvansiyonlar ve ulusal para biriminin değer kaybı nedeniyle dünyadaki en düşük seviyeler arasında yer aldığı İran, hem komşu ülkelere kara yoluyla hem de deniz yoluyla yapılan yaygın yakıt kaçakçılığıyla mücadele ediyor.

Öte yandan İran, devlet destekli benzinde yeni bir fiyat seviyesini uygulamaya koydu. Bu adım, ülkede 2019’dan bu yana yapılan ilk fiyat düzenlemesi olurken, para biriminin değer kaybettiği ve ekonomik yaptırmaların sürdüğü bir dönemde atıldı.

Ülkede yaklaşık altı yıl önce yapılan son büyük fiyat artışı, ülke genelinde protestolara yol açmış ve güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu 300’den fazla kişinin hayatını kaybettiği bir süreci tetiklemişti.