Hava kirliliği kelleştiriyor

İHA
İHA
TT

Hava kirliliği kelleştiriyor

İHA
İHA

Toz ve yakıt parçacıklarının insan derisine etkisini test eden bir çalışmaya göre, hava kirliliği saç dökülmesine neden olabilir.
Araştırmacılar, yaygın kirleticilere maruz kalmanın, saçın uzaması ve korunması için gerekli 4 proteinin seviyesini düşürdüğünü keşfetti.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, araştırma, havadaki partiküllerin miktarının artmasıyla etkinin de arttığını ve şehirlerde yaşayanlarla endüstriyel işlere yakın kişilerin kelleşme riskinin daha büyük olduğunu gösterdi.
Hava kirliliğinin kanser, kalp ve akciğer hastalığı riskini de artırdığı ve her yıl tahminen 4,2 milyon erken ölüme neden olduğu daha önce ortaya konmuştu. Aynı zamanda depresyon ve düşük doğurganlıkla da ilişkilendirilmişti.
Güney Koreli bir kozmetik şirketinin finanse ettiği son çalışmanınsa hava kirleticileriyle saç dökülmesi arasında bağlantı bulan ilk araştırma olduğu söyleniyor.
Ancak Madrid’deki 28. Avrupa Dermatoloji ve Veneroloji Akademisi Kongresi’nde sonuçları açıklayan baş araştırmacı Hyuk Chul Kwok, laboratuvar dışındaki etkiyi doğrulamak için daha fazla araştırmanın gerektiğini söyledi.
“Araştırmamız, saç köklerinde bulunan hücrelerin yaygın hava kirleticilerine maruz kalmasıyla yaşananların ardındaki bilimi inceledi” diyen Kwok, sözlerini şöyle sürdürdü:
Araştırma laboratuvarda yapıldı ve bunun, gündelik hayatlarında düzenli olarak kirleticilere maruz kalan insanları ne kadar hızlı etkilediğini anlamak için daha fazla araştırma gerekiyor. (...) Belirli seviyelerde bunun kellikle sonuçlanabileceğini varsaymak mümkün. Ama bunu doğrulamak için daha fazla nüfus temelli araştırma yapılması gerek.
Çalışma kapsamında insandaki folikül hücreleri, çapı 10 mikrometre ya da daha küçük olan ince toz parçacıklarından ve minik dizel parçacıklardan oluşan farklı konsantrasyonlara maruz bırakıldı.
Araştırmacılar daha sonra, hücrelerdeki protein seviyelerini tespit etmek için “Western blot” diye bilinen bilimsel bir yöntem kullandı.
Saç uzamasında, foliküllerin oluşumu ve düzenlenmesi sürecinde rol oynayan bir protein olan beta catenin seviyesinde azalma tespit ettiler.
Saçın uzamasından ve korunmasından sorumlu diğer üç protein de (siklin D1, siklin E ve CDK2) etkilendi ve hücreler, daha yüksek düzeyde kirleticiye maruz kaldığında seviyelerdeki azalmanın da arttığı gözlemlendi.
“İnsan derisi üzerindeki hücreler, yanan fosil yakıtlardan kaynaklanan yaygın hava kirleticilerine maruz kaldığında, saç uzamasından ve korunmasından sorumlu hücrelerde bulunan proteinler önemli ölçüde azaldı” diye konuşan Hyuk Chul Kwon, sözlerine şunları ekledi:
Hücrelerin daha fazla kirletici maddeye maruz kalması, etkiyi de büyütüyor gibi görünüyor. (...) Bu nedenle sonuçlar, parçacık halindeki maddenin saç dökülmesine neden olabileceğini gösteriyor.
Çalışmada saç dökülmesinde cinsiyet ve yaşla ilgili olası farklılıklar göz önüne alınmadı.
Hava kirliliğiyle mücadele eden Dünya Dostları’ndan (Friends of the Earth) Jenny Bates, “Bu, hava kirliliğinin vücudumuz ve sağlığımız üzerindeki rahatsız edici etkisini gösteren uzun bir bilimsel kanıt dizisidir. (...) Bakanlar, bu halk sağlığı kriziyle başa çıkmak için gereken güçle ve aciliyetle hareket etmeli. Bu kriz, Birleşik Krallık ekonomisine her yıl 20 milyar sterline mal oluyor” diye konuştu.
“Halkın, çevreyi daha az kirleten ulaşım biçimlerine geçmesi için teşviğe ihtiyacı var. Yollarımızda daha temiz araçlar ve daha az kirletici görmeye ihtiyacımız var. Dha iyi toplu taşıma araçlarına yapılacak daha fazla yatırıma ve güvenli bisiklet yollarıyla yürüyüş alanlarına ihtiyacımız var” diyen Bates, sözlerini şöyle noktaladı:
Bu sadece daha temiz ve daha sağlıklı kasabalar ve şehirler yaratmakla kalmayacak, iklime zarar veren emisyonları da kesecek.



Asya başkentinde kedi ve köpek eti yasaklandı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Asya başkentinde kedi ve köpek eti yasaklandı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Cakarta, kuduzu kontrol altına almak ve tartışmalı et ticaretini düzenlemek için Endonezya'nın bugüne kadarki en kapsamlı önlemlerinden birini uygulamaya koyarak köpek, kedi ve yarasa etinin satış ve tüketimini yasakladı.

Vali Pramono Anung, yasağı 24 Kasım'da imzalayarak uygulamaya koydu ve Cakarta yetkilileri daha sonra yasağın yürürlüğe girdiğini doğruladı.

Yeni düzenleme, kuduz bulaştıran hayvanların (köpekler, kediler, maymunlar, yarasalar, misk kedileri ve benzeri türleri içeren bir kategori) gıda amaçlı satışını yasaklıyor ve tüm canlı hayvanları, karkasları ve çiğ veya işlenmiş ürünleri kapsıyor.

Anung, bu önlemin ekimde kendisine dilekçe sunan hayvan refahı aktivistlerine verdiği sözü yerine getirdiğini söyledi.

Antara News'a, "Hayvanseverleri kabul ettiğimde, onlara bir vali düzenlemesi yapma sözü verdim" diye konuştu ve onların savunuculuğunun kendisini hızlı adım atmaya yönelttiğini ekledi.

Jakarta Globe'a göre yasak, kademeli bir uygulama sistemi getiriyor.

İlk kez suç işleyenler yazılı uyarı alacak ve yanlarında bulunan tüm hayvanlar veya etlere, özellikle kuduz belirtileri görülen yerlerde, gözlem altına alınmak üzere el konacak.

rgty
Köpek eti meraklıları, Cakarta'daki bir lokantada yemek yiyor (AFP)

İkinci bir ihlal, hayvanlara tamamen el konmasına yol açıyor. Devam eden ihlaller, işletmelerin kapanmasına ve daha fazla uyumsuzluk, işletme ruhsatlarının kalıcı şekilde iptal edilmesine neden olabilir..

AFP'ye göre, aktif uygulama başlamadan önce 6 ay mühlet verilecek ancak düzenlemenin kendisi halihazırda yürürlükte.

Yetkililer, geçiş döneminin işletmelerin uyum sağlamasına ve yetkililerin izleme mekanizmaları hazırlamasına olanak sağlamayı amaçladığını söylüyor.

Endonezya, köpek veya kedi etinin hâlâ tüketim amacıyla satıldığı az sayıdaki ülkeden biri ancak kamuoyu muhalefeti arttı ve son yıllarda birçok belediye yerel yasaklar getirdi.

Köpekler ana akım İslami öğretiye göre kirli kabul ediliyor (Endonezya dünyanın en büyük Müslüman çoğunluğa sahip ülkesi) ve nadiren evcil hayvan olarak besleniyorlar. Ancak köpek eti hâlâ bazı bölgesel topluluklarda lezzetli bir yiyecek ve Asya'nın bazı bölgelerindeyse düşük maliyetli bir protein kaynağı olarak görülüyor.

Hayvan hakları grupları, Cakarta'nın bu adımını büyük bir atılım diye övdü. Dog Meat Free Indonesia (Köpek Etsiz Endonezya), AFP'ye yaptığı açıklamada, yeni politikanın "anayasanın tüm Endonezya halkını koruma ve adil ve medeni bir ulus olma maddesiyle uyumlu" olduğunu söyledi.

Kuduz, her yıl onlarca kişinin bu hastalıktan öldüğü Endonezya'da önemli bir halk sağlığı sorunu.

Dünya Sağlık Örgütü, takımadalar genelinde her yıl onlarca ölümün kuduza bağlı olduğunu belirtirken, sağlık bakanlığı yalnızca Ocak ve Mart 2025 arasında 25 ölüm vakası kaydetti.

Cakarta yönetimi, yeni düzenlemenin halk sağlığı önlemlerini güçlendirmek ve virüsün hayvan taşıma ve kesimi yoluyla yayılma olasılığını azaltmak için tasarlandığını belirtiyor.

Vali, resmi Instagram hesabından yaptığı açıklamada, "Umarım bu, Cakarta sakinlerinin sağlığının korunmasına ve iyileştirilmesine yardımcı olur" dedi.

Independent Türkçe


Cenaze düzenlemesi Çin'de köylüleri ayağa kaldırdı

(Yesterday Big Cat)
(Yesterday Big Cat)
TT

Cenaze düzenlemesi Çin'de köylüleri ayağa kaldırdı

(Yesterday Big Cat)
(Yesterday Big Cat)

Çin'in güneybatısındaki köylüler arasında, hükümetin cenaze uygulamalarına ilişkin düzenlemelerine karşı protestolar patlak verdi. Bu, bu tür protestolara neredeyse hiç tolerans gösterilmeyen bir ülkede son derece nadir görülen bir muhalefet ifadesi.

Pekin'e yaklaşık 2 bin km uzaklıktaki yoksul ve kırsal Guizhou eyaleti, yerel yönetimin zorunlu kremasyon politikasını yürürlüğe koymasının ardından hafta sonundan bu yana bir dizi nadir protestoya tanık oldu.

Protestoların salı günü de devam ettiği bildiriliyor. Hükümet, yakmanın toprak kaynaklarını korumak ve ""yeni ve daha sade bir cenaze anlayışını"nı teşvik etmek için gerekli olduğunu öne süren bir bildiriyle yanıt verdi.

Dün Yesterday Big Cat adlı X hesabı tarafından paylaşılan bir video derlemesinde, insanların hükümet yetkililerinin etrafında toplanıp nadir görülen bir muhalefet gösterisinde sloganlar attığı görülüyor. Bir köylünün "Komünist Parti ataların mezarlarını kazıyorsa, önce Şi Cinping'in atalarının mezarlarını kazın" diye bağırdığı duyuluyor.

Çin'de alışılmadık bir görüntü olan protestolar yerel medyada daha da az yer buluyor. Pekin'in protestolara yıllardır sansür ve baskıcı bir tutumla tepki veriyor.

The Guardian'ın haberine göre, China Dissent Monitor bu yıl ülkede 661 kırsal protesto kaydetti; bu sayı 2024'ün tamamına kıyasla yüzde 70'lik bir artışa denk geliyor.

Çin, toprağa gömme uygulamalarını aşamalı olarak kaldırmak için kapsamlı cenaze reformları uyguluyor ve halkı alternatif cenaze uygulamalarını, hatta denizde bırakmayı bile değerlendirmeye teşvik etti. Ancak bu düzenlemeler, geleneksel gömme işlemlerini kültürlerinin bir parçası olarak gören çoğunlukla kırsal kesimdeki toplulukların tepkisine yol açıyor.

Eyalette faaliyet gösteren yayın kuruluşu China Daily'nin resmi rakamlara dayanarak bildirdiğine göre, denize bırakma uygulaması giderek popülerlik kazanıyor ve 2024'te 194 bin 700 ekolojik gömme gerçekleştirildi; bu sayı, 2019'dakinden yaklaşık yüzde 67 daha fazla.

Geçen yıl Çin'in orta kesimindeki Hubei eyaletinde binlerce köylünün yerel cenaze reformlarının yürürlükten kaldırılmasını talep etmek için sokaklara çıktığı bildirilmişti.

Bu, Komünist Parti'nin "sıfır kovid" politikasına karşı pandeminin sonraki ilerleyen dönemlerinde yapılan eylemlerin ardından resmi bir politikaya karşı düzenlenen ikinci büyük toplu protesto dalgası olarak kayıtlara geçti.

2021'de Çinli yetkililer, oğlunun Guizhou'da geleneksel bir cenaze töreni düzenlemesinin ardından yaşlı bir kadının cesedini yakılmak üzere mezarından çıkarması nedeniyle büyük tepki görmüştü.

Pingtang ilçesinden bir köylü, ailesi tarafından gömüldükten kısa süre sonra annesinin cesedinin mezarından çıkarılıp bir cenaze evine gönderilmesinden büyük üzüntü duyduğunu söylemişti. South China Morning Post gazetesine göre, "Onu evden alsalar neyse ama neden gömdükten sonra mezarından çıkardılar?" diye konuşmuştu.

Independent Türkçe


One Piece ekibi müjdeyi verdi: Şimdiden takvime işaretleyin

22 yaşındaki Meksikalı aktör Iñaki Godoy, Who Killed Sara? (Quién Mató a Sara?) ve The Imperfects gibi yapımlardaki rolleriyle tanınıyor (Netflix)
22 yaşındaki Meksikalı aktör Iñaki Godoy, Who Killed Sara? (Quién Mató a Sara?) ve The Imperfects gibi yapımlardaki rolleriyle tanınıyor (Netflix)
TT

One Piece ekibi müjdeyi verdi: Şimdiden takvime işaretleyin

22 yaşındaki Meksikalı aktör Iñaki Godoy, Who Killed Sara? (Quién Mató a Sara?) ve The Imperfects gibi yapımlardaki rolleriyle tanınıyor (Netflix)
22 yaşındaki Meksikalı aktör Iñaki Godoy, Who Killed Sara? (Quién Mató a Sara?) ve The Imperfects gibi yapımlardaki rolleriyle tanınıyor (Netflix)

One Piece hayranları sonunda rahat bir nefes alabilir. İkinci sezon henüz ekranlara bile gelmeden üçüncüsü için çalışmalar başladı.

Netflix, üçüncü sezonun çekimlerinin Güney Afrika'da başladığını açıkladı. Yayın devi, ikinci sezonun 10 Mart 2026'da yayımlanacağını da duyurdu.

Yeni sezonda Hasır Şapka ekibinin çekirdek kadrosu yine yer alacak: Monkey D. Luffy (Iñaki Godoy), Zoro (Mackenyu), Nami (Emily Rudd), Usopp (Jacob Romero) ve Sanji (Taz Skylar).

Bridgerton yıldızı Charithra Chandran, DC projeleriyle tanınan Mikaela Hoover ve True Blood'dan Joe Manganiello yeni sezonda kadroya katılıyor.

Platform, Instagram'da ilk bölüm senaryosunun fotoğrafını paylaşarak çekimlerin başladığını duyurdu. Paylaşımda şu ifadeler yer aldı:

Üçüncü sezonun çekimleri başladı Hasır Şapkalar! Maceramız büyürken, ikinci sezon için 10 Mart'ı şimdiden takvimlerinize işaretleyin!

Hayranlar haber karşısında büyük sevinç yaşadı; iki sezon arasında uzun bir bekleyiş olmayacağı için sosyal medyada kutlamalar yapıldı.

Bir kullanıcı esprili bir dille, "Ahh evet! Bu kez üç yıl beklemek zorunda kalmayacağız" diye yazarken, bir diğeri "Neyse ki bu kez çekimler hemen başladı. Sezonlar arasında üç sene beklemek çok kötü olurdu" yorumunu yaptı.

Başka bir hayran da dileğini şöyle ifade etti: 

Umarım durmazlar ve her yıl kesintisiz yeni sezonlar çekmeye devam ederler.

Canlı çekim manga uyarlamasının ilk sezonu Ağustos 2023'te yayımlanmıştı. Bu da hayranların Hasır Şapka ekibine yeniden kavuşmak için neredeyse üç yıl beklediği anlamına geliyor.

Bazı izleyiciler ise habere duygusal tepkiler verdi: 

Ağlıyorum, çok teşekkür ederiz, harika bir iş çıkarıyorsunuz.

Eiichiro Oda'nın ünlü Japon mangasından uyarlanan One Piece, Monkey D. Luffy'nin efsanevi hazine One Piece'i bulup Korsanlar Kralı olma yolculuğunu anlatıyor.

One Piece'in ilk sezonu halen Netflix'te izlenebilir.

Independent Türkçe, Express, Mirror