Irak Cumhurbaşkanı'ndan kabinede değişiklik çağrısı

Başkent Bağdat’ta askeri aracın yanında duran bir Irak polisi (Reuters)
Başkent Bağdat’ta askeri aracın yanında duran bir Irak polisi (Reuters)
TT

Irak Cumhurbaşkanı'ndan kabinede değişiklik çağrısı

Başkent Bağdat’ta askeri aracın yanında duran bir Irak polisi (Reuters)
Başkent Bağdat’ta askeri aracın yanında duran bir Irak polisi (Reuters)

Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih bugün yaptığı açıklamada, kabinede geniş ve kayda değer bir değişikliğe gidilmesi çağrısında bulunurken, “hükümetin performansını arttırmak için temel bir değişiklik yapılması gerektiğini” ifade etti.
Irak resmi haber ajansı INA’ya göre, Cumhurbaşkanı Berhem Salih tarafından yapılan açıklamada, işsizliğin azaltılması, sosyal adaletin sağlanması ve daha iyi hizmet sunulması adına bazı bakanların değişmesi ile hükümet çalışmalarında niteliksel bir yükselişin sağlanması gerektiğinin altı çizildi.
Irak Cumhurbaşkanı, Iraklıların devletin inşası ile ilerlemede kararlı olduklarını belirterek, özgür bir yaşam sağlanması için gerekli reformların yapılmasının görevleri olduğunu ifade etti.
Aşiret liderleri ile yaptığı görüşme sırasında açıklamalarda bulunan Salih, gösterilerin, vatandaş ve güvenlik güçlerinin kanı dökülmeden, kamu mallarına zarar verilmeden barışçıl olması şartı ile her vatandaş için bir hak olduğunu ifade etti.
Cumhurbaşkanı açıklamasında, gösterilerden etkilenen kimselere tazminat ödeneceğini ifade ederek, göstericilere ateş açan kişilerin kanunlar karşısında hesap vereceğini dile getirdi.
Irak hükümetinden ikinci paket duyurusu
Öte yandan Irak hükümeti dün, onlarca insanın hayatını kaybettiği protesto gösterilerini hafifletmek için ikinci bir reform paketi açıkladı.
Irak medyasında yer alan haberler göre, ikinci pakette hak sahiplerine arsa dağıtımı yapmak, bir kişinin birden fazla maaş almasına olanak tanıyan kanunların askıya alınması, emeklilik yaşının düşürülmesi gibi uygulamalar yer alıyor.
Pakette ayrıca, Elektrik Bakanlığı’nın 3 bin yoksul aileye ücretsiz güneş enerjisi sistemi dağıtacağı da yer alıyor.
Irak hükümeti tarafından daha önce duyurusu yapılan ilk pakette, çalışamayacak durumda olan 150 bin kişiye üç ay süreyle aylık 175 bin dinar (yaklaşık 150 dolar) hibe edilmesi ve Bağdat’taki ticaret bölgelerine modern alışveriş kompleksleri kurulması kararlaştırılmıştı.
Pompeo’dan çağrı
ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, Bakan Mike Pompeo’nun Irak’taki kanlı şiddet olaylarını kınayarak, hükümete “kendini kontrol etme” çağrısında bulunduğu aktarıldı.
Bakanlık, son gösterilerde hayatını kaybeden 10 kişinin ardından dün yaptığı açıklamada, Irak’ta yaşanan şiddet olaylarını kınarken, insan haklarını ihlal edenlerin hesap vermesi gerektiğine vurgu yaptı. Bakanlık tarafından yapılan açıklamada, Pompeo’nun Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde Irak’ta yaşanan şiddet olaylarını kınadığı belirtilerek, insan haklarını ihlal edenlerin hesap vermesi gerektiğine vurgu yaptığı aktarıldı.
Açıklamada, Pompeo’nun Irak’ta son birkaç gün içinde yaşanan olaylar sebebi ile üzüntü duyduğu ifade edilerek, Irak hükümetine kendini kontrol etme çağrısında bulunduğu aktarıldı.
ABD’li Bakan, Abdulmehdi’den protestocuların talep ettiği reformlar ve yolsuzluk ile ilgili şikâyetlerin giderilmesi için acil adımlar atmasını talep etti.
800 gösterici gözaltına alındı
Göstericiler dün gece başkent Bağdat’ın Sadr bölgesine geri dönerken, 1 güvenlik görevlisi ise çıkan çatışmada hayatını kaybetti. Ülkedeki protesto gösterileri, politikacıların ayaklanmaya son verme çağrısının ardından biraz olsun sakinleşti.
Reuters’a konuşan polis kaynakları, güvenlik güçlerinin başkent Bağdat’ın doğu ve kuzeybatı bölgelerindeki göstericileri gözaltına almaya başladığını söyledi. Polis, göstericileri tespit etmek için yanlarında fotoğraf taşırken, Irak İnsan Hakları Yüksek Komiserliği geçtiğimiz hafta 800 göstericinin gözaltına alındığını, 300’ünün ise serbest bırakıldığını duyurdu.
Hükümet karşıtı protesto gösterilerine katılan çok sayıda kişi ağırlıklı olarak Bağdat ve ülkenin güneyindeki şehirlerde güvenlik güçleri ile çatıştı.
Irak’ta yaşanan bu şiddet, DEAŞ mağlup edilmesinden sonra bir yıl önce iktidara geçen Abdulmehdi’nin önündeki en büyük sınav olarak görülüyor.



Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.


Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.


Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.