Greta Thunberg, 'okul grevinden' Nobel Barış Ödülü'ne koşuyor

İsveçli iklim aktivisti Greta Thunberg (Reuters)
İsveçli iklim aktivisti Greta Thunberg (Reuters)
TT

Greta Thunberg, 'okul grevinden' Nobel Barış Ödülü'ne koşuyor

İsveçli iklim aktivisti Greta Thunberg (Reuters)
İsveçli iklim aktivisti Greta Thunberg (Reuters)

Her zaman olduğu gibi Nobel ödülleri arasında en fazla dikkat çeken Nobel Barış Ödülü’nü kimin alacağı konusu büyük merak uyandırdı.
Oslo'da Cuma günü sahibi açıklanacak olan Nobel Barış Ödülü’nü İsveçli 16 yaşındaki iklim aktivisti Greta Thunberg’in alacağına ilişkin spekülasyonlar artıyor.
Greta daha önce, Uluslararası Af Örgütü'nün 2019 Vicdan Elçisi Ödülü ve Nobel Ödülleri'nin alternatifi olarak da bilinen Doğru Yaşam Ödülü’ne (Right Livelihood) layık görüldü.
İsveçli aktivist, İsviçre merkezli televizyon kanalı RTS’ye verdiği röportajda, “Eğer bu gerçekleşirse (Nobel Barış Ödülü), hareketin daha fazla tanınması, daha güçlü ve daha geniş kapsamlı olmasını sağlayacaktır” yorumunda bulundu.
Greta Thunberg, Cuma günleri okula gitmeyerek, İsveç Parlamentosu önünde başlattığı okul grevlerinden, dünya çapında milyonlarca gencin toplantılara ulaşarak bir yıl içinde, iklim konusunda dünya kamuoyunu sarstı.
Thunberg, Eylül ayında New York’ta düzenlenen Birleşmiş Milletler (BM) İklim Zirvesi'nde dünya liderlerine hitaben kullandığı şu ifadelerle tüm dikkatleri üzerine çekti;
 “Nasıl cüret edersiniz? Boş sözlerinizle benim hayallerimi ve çocukluğumu çaldınız.”
Genç kız, sıfır karbondioksit salımı yapan yelkenliyle Atlantik Okyanusu'nu aşarak New York’a 15 günlük bir yolculuğun ardından varmıştı.
İsveçli genç kızın eylemlerinin etkisine rağmen, Oslo Barış Araştırma Enstitüsü Direktörü Henrik Urdal, Greta’nın Nobel Barış Ödülü’nü kazanma ihtimaline uzak bakan isimlerden.
Urdal, aktivistin genç yaşına ve küresel ısınma ile silahlı çatışma arasındaki bağlantının henüz kurulmadığına işaret etti.
Henrik Urdal, “Bunu gerçekleştirmesinin tek yolu ödülü bir başka isimle paylaşmaktır” diyerek, 17 yaşındaki eğitim hakkını savunan Pakistanlı Malala Yusufzay ve Hintli çocuk hakları savunucusu Kailaş Satyarthi'nin 2014 yılında Nobel Barış Ödülü’nü paylaşmasını örnek gösterdi.
Nobel Ödülü uzmanı Asle Sven ise, “Elbette Donald Trump'ın eleştirisiyle yüz yüze gelen uluslararası bir yıldız ve iklim değişikliği konusunu herkesten daha iyi vurguladı. Ama ona karşı olan şey 16 yaşında olması. Eğer kazanırsa çok şaşırırım” şeklinde görüş bildirdi.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Dan Smith (SIPRI), “Greta ciddi bir aday çünkü geçen yıl yaptığı şey olağanüstü. İklim değişikliği, güvenlik ve barış ile yakından bağlantılı bir sorundur" diyerek, İsveçli genç aktivistin ödülü almasını destekledi.
Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilmesi beklenen diğer adaylar arasında Eritre ile uzlaşmanın mimarı olan Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) ve Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) de bulunuyor.
Time dergisi de, Yeni Zelanda’da camilerde meydana gelen katliamın ardından takındığı tutum nedeniyle Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern'i 2020 Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterdi.
2019 Nobel Barış Ödülü için aday olarak gösterilen 228 kişi ve 78 kuruluş var.



Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
TT

Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)

Afganistan’daki Taliban yönetimi, iki ülke arasında günler önce yeniden alevlenen sınır çatışmalarının ardından, Pakistan’a yönelik dolaylı güvence mesajlarını yoğunlaştırdı. Kabil, kırılgan ateşkesi koruma çabalarının sürdüğü bir dönemde hem dinî hem de siyasi bir dizi taahhüdü arka arkaya açıkladı.

Başbakan Ahund ve üst düzey isimlerin katıldığı, binden fazla din adamını bir araya getiren toplantıda yayımlanan fetva, Afgan topraklarının hiçbir ülkeye karşı kullanılmayacağını ilan etti. Siyasi–fiqhî bildiri, sınır ötesi çatışmalara müdahil olanlara karşı yaptırım uygulanacağını vurguladı.

Bildirinin ardından Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki, hükümetin fetvadaki taahhütlere “tam bağlılık” göstereceğini açıkladı. Açıklama, Pakistan içini hedef alan ve sorumluluğu başta Pakistan Talibanı (TTP) olmak üzere çeşitli gruplara atfedilen saldırıların ardından yükselen gerilimi yatıştırma girişimi olarak değerlendirildi.

Sınırdaki son saldırıda, salı günü Afganistan sınırına yakın Kurram bölgesindeki bir güvenlik noktasının hedef alınması sonucu 6 Pakistan askeri hayatını kaybetmişti. İslamabad, saldırıların Afgan topraklarını kullanan silahlı gruplarca planlandığını savunurken, Kabil bu iddiaları reddediyor ve TTP ile operasyonel bağları olmadığını öne sürüyor.

dfgt
3 Aralık 2025'te Afganistan sınırında düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden Pakistanlı güvenlik görevlileri için düzenlenen cenaze töreninden bir kare (AFP)

Din adamları kurultayının sonunda yayımlanan bildiride, Afgan hükümetinin ülke topraklarının hiçbir devlete karşı kullanılmaması taahhüdünü “şer’î bir sorumluluk” olarak üstlendiği belirtildi. Açıklamada, bu taahhüdü ihlal edenlerin asi sayılacağı ve gerekli işlemlerin uygulanacağı ifade edildi.

Bildiride, ülke egemenliğini savunmanın dinî bir görev olduğu vurgulanırken, aynı zamanda “Afgan topraklarının başka herhangi bir devlete zarar vermek için kullanılmasının caiz olmadığı” yeniden teyit edildi. Ayrıca Afgan vatandaşlarının sınır ötesindeki askerî faaliyetlere katılmak üzere ülke dışına gitmesinin yasak olduğu, bunu yapanların “muhalif ve asi” kabul edileceği kaydedildi.

Toplantıda Başbakan Ahund’un yanı sıra Yüksek Mahkeme Başkanı, İyiliği Emretme ve Kötülükten Sakındırma Bakanı, Yükseköğrenim Bakanı ve diğer üst düzey isimlerin bulunması, Taliban yönetiminin Pakistan’a hem dinî hem de siyasi nitelikte çift katmanlı güvence sunma çabasının işareti olarak değerlendirildi. Kabil yönetimi, özellikle sınır aşan silahlı gruplar konusunda artan uluslararası baskıyla karşı karşıya.

hyju
Afganlar, 6 Aralık 2025'te Pakistan güçleriyle sınır çatışmalarında öldürülen bir adam için yas tutuyor (AFP)

Dışişleri Bakanı Muttaki, devlet medyasına yaptığı açıklamada, ülke genelindeki din alimlerinin “İslami düzenin korunmasına yönelik birleşik fetvalarını” yenilediklerini belirterek, Afganistan’ın hiçbir ülkeye zarar verecek bir faaliyete izin vermeyeceğini yineledi. Muttaki, “Bu, alimlerin tavsiyesidir ve tüm Müslümanlar için yerine getirilmesi gereken bir görevdir” dedi.

Muttaki, fetvayı ihlal ederek sınır ötesi faaliyetlerde bulunanlara karşı Afgan yönetiminin gerekli adımları atma hakkına sahip olduğunu vurguladı. Bu ifade, TTP’ye katılan Afgan unsurlara yönelik üstü kapalı bir mesaj olarak değerlendirildi.

Açıklamasının sonunda “birlik ve fitneden uzak durma” çağrısı yapan Muttaki, Afgan halkının tarih boyunca din alimlerinin fetvalarına uyduğunu ve bugün de bu çizginin sürdürüleceğini belirtti.

Gözlemcilere göre fetva, siyasi bildiri ve resmî açıklamaların tamamı, son haftalarda tırmanan saldırılar nedeniyle artan Pakistan tepkisini yatıştırmaya ve Kabil’in güvenlik taahhütlerine bağlılık gösterdiğini ispatlamaya yönelik koordineli bir çabanın parçası niteliğinde. Geçen cuma yaşanan ve 4 kişinin ölümüne yol açan sınır çatışması, iki ülke arasındaki gerilimi yeniden tırmandırmıştı.


Beyaz Saray, Trump'ın sağ elindeki bandajı "çok sayıda el sıkışması" ile gerekçelendiriyor

Trump, morluğa makyaj yapıyor (Arşiv- Reuters)
Trump, morluğa makyaj yapıyor (Arşiv- Reuters)
TT

Beyaz Saray, Trump'ın sağ elindeki bandajı "çok sayıda el sıkışması" ile gerekçelendiriyor

Trump, morluğa makyaj yapıyor (Arşiv- Reuters)
Trump, morluğa makyaj yapıyor (Arşiv- Reuters)

Beyaz Saray dün, ABD başkanının günlerdir sağ elinde taşıdığı bandajı, yaptığı sayısız tokalaşmaya işaret ederek bir kez daha haklı çıkarmaya çalıştı.

Beyaz Saray sözcüsü Karoline Leavitt dün, "Bununla ilgili size zaten bir açıklama yaptık" dedi. Leavitt'in açıklaması, son zamanlarda ortaya çıkan bandajlarla ilgili bir soruya yanıt olarak geldi. "Başkan sürekli insanlarla el sıkışıyor," diyen Leavitt, birkaç ay önce başkan şişmiş sağ eliyle görüldüğünde yapılan açıklamayı yineledi.

Leavitt ayrıca, "Kalp damar hastalığına karşı önleyici tedavi olarak her gün aspirin de alıyor" diyerek, "bu da gördüğünüz morluklara katkıda bulunmuş olabilir." Beyaz Saray, örneğin pazar günü Washington'daki bir etkinlik sırasında 79 yaşındaki Trump'ın taktığı bandajlar görülmeden önce de bu açıklamayı yapmıştı.

ABD'nin en yaşlı seçilmiş başkanı olan Trump için sağlık hassas bir konu. Demokrat selefi Joe Biden'ı bunama hastalığından muzdarip olmakla ve bu nedenle yönetmeye uygun olmamakla suçladı.

Trump, salı akşamı Truth Social’deki hesabından yaptığı öfkeli paylaşımda, sağlığıyla ilgili medya haberlerini "kışkırtıcı ve muhtemelen vatana ihanet" olarak nitelendirdi.

Trump'ın sağlığı, bir dizi etkinlikte uyanık kalmakta zorlandığı görülmesinin yanı sıra, ekim ayında ek tıbbi testlerin bir parçası olarak MR çektirmesiyle de mercek altına alındı.


Hegseth ve Japon mevkidaşı: Çin'in eylemleri bölgesel barışa hizmet etmiyor

ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth (Reuters)
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth (Reuters)
TT

Hegseth ve Japon mevkidaşı: Çin'in eylemleri bölgesel barışa hizmet etmiyor

ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth (Reuters)
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth (Reuters)

Tokyo bugün yaptığı açıklamada, Japonya Savunma Bakanı Shinjiro Koizumi ve Amerikalı mevkidaşı Pete Higseth'in bölgedeki güvenlik konusunu görüşmek üzere yaptıkları telefon görüşmesinde, Çin'in son eylemlerinin "bölgesel barışın sağlanmasına yardımcı olmadığı" konusunda mutabık kaldıklarını duyurdu.

Japonya Savunma Bakanlığı yaptığı açıklamada, iki bakanın "6 Aralık'ta Çin askeri savaş uçakları tarafından Japonya Öz Savunma Kuvvetleri uçaklarının hedef alındığı radar kilitleme olayı da dahil olmak üzere, Hint-Pasifik bölgesindeki kötüleşen ciddi güvenlik durumu hakkında samimi görüş alışverişinde bulunduğunu" belirtti.

Açıklamada, Başbakan Sanae Takaichi'nin geçen ay Tayvan hakkındaki açıklamalarının ardından Japonya ve Çin arasında yaşanan anlaşmazlık ortamında, iki bakanın "Çin'in eylemlerinin bölgesel barış ve istikrara katkıda bulunmadığı gerekçesiyle, bölgesel gerilimleri tırmandırabilecek her türlü eylemden ciddi endişe duyduklarını" ifade ettikleri belirtildi.