Nobel Edebiyat Ödülü sahiplerini buldu

Polonyalı yazar Olga Tokarczuk ve Avusturyalı yazar Peter Handke (AP)
Polonyalı yazar Olga Tokarczuk ve Avusturyalı yazar Peter Handke (AP)
TT

Nobel Edebiyat Ödülü sahiplerini buldu

Polonyalı yazar Olga Tokarczuk ve Avusturyalı yazar Peter Handke (AP)
Polonyalı yazar Olga Tokarczuk ve Avusturyalı yazar Peter Handke (AP)

Nobel 2018 Edebiyat Ödülü Polonyalı yazar Olga Tokarczuk'e, 2019 Nobel Edebiyat Ödülü Avusturyalı yazar Peter Handke'e verildi.
Reuters'ın haberine göre, Nobel Edebiyat ödülleri sahiplerini buldu. 2018 Nobel Edebiyat Ödülü’ne Polonyalı yazar Olga Tokarczuk laik görüldü. Romanlarını kültürel karşıtlıklar arasında inşa eden Tokarczuk'un dönüm noktasının 1996'da yazdığı "Prawiek i inne czasy" (Tarih Öncesi Çağlar ve Diğer Zamanlar) adlı 3'üncü romanı olduğu belirtildi. Romanın 1989'dan sonra yeni Polonya edebiyatının mükemmel bir örneği olduğu ifade edildi.
2019 Nobel ödülü ise manzaralara ve dünyanın maddi varlığına olan olağanüstü dikkatinden dolayı Avusturyalı Peter Handke’e verildi. 50 yıldan uzun bir süredir farklı türde çok sayıda eser üreten Handke'nin İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa'nın en etkili yazarlarından biri olduğu belirtildi. Peter Handke’nin ilk romanı “Die Hornissen” 1966’da yayınlanmıştı.



Çin'deki kurban çukurlarında 3 bin yıllık ipek kalıntısı keşfedildi

Asya'daki ipekböceği yetiştiriciliği binlerce yıl önceye dayanıyor (Pexels)
Asya'daki ipekböceği yetiştiriciliği binlerce yıl önceye dayanıyor (Pexels)
TT

Çin'deki kurban çukurlarında 3 bin yıllık ipek kalıntısı keşfedildi

Asya'daki ipekböceği yetiştiriciliği binlerce yıl önceye dayanıyor (Pexels)
Asya'daki ipekböceği yetiştiriciliği binlerce yıl önceye dayanıyor (Pexels)

Çin'deki 3 bin yıllık kurban çukurlarında ipek kalıntıları tespit edildi. Araştırmacılar değerli lifin, dini ritüellerde kullanıldığını düşünüyor. 

Asya ülkesinin Siçuan eyaletinde yer alan arkeolojik kazı alanı Sanxingdui'de binlerce yıllık kuban çukurları ortaya çıkarılyor.

Bugüne kadar çukurlarda altın ve tunç gibi maddelerden yapılan eserlerin yanı sıra çeşitli hayvanların kalıntıları da bulunuyor.

Shang Hanedanı (MÖ 1600 - MÖ 1100) dönemine ait 6 çukurda, tunç ve yeşim taşı gibi maddelerden yapılan yanmış eserler ve kül katmanları saptanmıştı. Bazı eserlerde kumaş izleri gören bilim insanları bunun ipek olup olmadığını araştırdı.

İpek Yolu'na adını veren lif, kapsamlı ticaret yollarının kurulmasında önemli bir yere sahipti. Ayrıca eski kayıtlarda Çinlilerin ipekböceği yetiştirdiği geçse de ipeğin kolay bozunması nedeniyle geçmişi net bir şekilde belirlenemiyordu.

Bulgularını hakemli dergi Scientific Reports'ta 25 Kasım Pazartesi günü yayımlayan ekip, gelişmiş tekniklere başvurarak maddenin ipek olduğunu doğruladı.

Bilim insanları yaklaşık 3 bin yıl önceye tarihlenen çukurlarda bulunan eserlerin yanma belirtileri taşımasını dini ritüellere bağlıyor. Ekip, bunların tapınaklarda kullanıldıktan sonra "bilinmeyen nedenlerden dolayı" yer altına gömüldüğünü söylüyor.

Tunç ve yeşim taşından yapılan, "ızgara benzeri bir eşya" üzerinde tespit edilen ipek de muhtemelen ritüellerde kullanılıyordu. 

Araştırmacılar, ipeğin dini törenlerde "Cennet ve Dünya arasında iletişim kurmak için bir malzeme taşıyıcı" görevi görmüş olabileceğini öne sürüyor. 

Bu teori, ipeğin genellikle ölülerin öteki dünyayla bağlantı kurmasını sağlama amacıyla cenaze giysilerinde kullanıldığıni ifade eden tarihi metinlerle de örtüşüyor.

Bulgular, Tunç Çağı'nın ilk dönemlerinde ipeğin önemli bir yer edindiği düşüncesini destekliyor. Araştırmacılar makalede şöyle yazıyor:

Sanxingdui arkeolojik kazı alanında ipek izlerinin ve kalıntılarının ilk kez keşfedilmesi, ipeğin ritüel bağlamında kullanımına dair arkeolojik kanıtlar sunuyor ve 3 bin yıl önceki antik Shu halkının dinlerini nasıl ifade ettiğine dair daha fazla bilgi sağlıyor.

Independent Türkçe, IFL Science, Phys.org, Scientific Reports