عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Nobel Edebiyat Ödülü sahiplerini buldu

Polonyalı yazar Olga Tokarczuk ve Avusturyalı yazar Peter Handke (AP)
Polonyalı yazar Olga Tokarczuk ve Avusturyalı yazar Peter Handke (AP)
    Stockholm/Şarku'l Avsat
TT
TT

Nobel Edebiyat Ödülü sahiplerini buldu

Polonyalı yazar Olga Tokarczuk ve Avusturyalı yazar Peter Handke (AP)
Polonyalı yazar Olga Tokarczuk ve Avusturyalı yazar Peter Handke (AP)

Nobel 2018 Edebiyat Ödülü Polonyalı yazar Olga Tokarczuk'e, 2019 Nobel Edebiyat Ödülü Avusturyalı yazar Peter Handke'e verildi.
Reuters'ın haberine göre, Nobel Edebiyat ödülleri sahiplerini buldu. 2018 Nobel Edebiyat Ödülü’ne Polonyalı yazar Olga Tokarczuk laik görüldü. Romanlarını kültürel karşıtlıklar arasında inşa eden Tokarczuk'un dönüm noktasının 1996'da yazdığı "Prawiek i inne czasy" (Tarih Öncesi Çağlar ve Diğer Zamanlar) adlı 3'üncü romanı olduğu belirtildi. Romanın 1989'dan sonra yeni Polonya edebiyatının mükemmel bir örneği olduğu ifade edildi.
2019 Nobel ödülü ise manzaralara ve dünyanın maddi varlığına olan olağanüstü dikkatinden dolayı Avusturyalı Peter Handke’e verildi. 50 yıldan uzun bir süredir farklı türde çok sayıda eser üreten Handke'nin İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa'nın en etkili yazarlarından biri olduğu belirtildi. Peter Handke’nin ilk romanı “Die Hornissen” 1966’da yayınlanmıştı.

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

NASA teleskobu, Samanyolu'nun en uzak "ikizini" buldu

Epey belirgin spiral kollara, merkezinde şişkinliğe ve büyük bir yıldız oluşum diskine sahip Zhúlóng, Samanyolu Galaksisi'ne benziyor (NOIRLab)
Epey belirgin spiral kollara, merkezinde şişkinliğe ve büyük bir yıldız oluşum diskine sahip Zhúlóng, Samanyolu Galaksisi'ne benziyor (NOIRLab)
TT
TT

NASA teleskobu, Samanyolu'nun en uzak "ikizini" buldu

Epey belirgin spiral kollara, merkezinde şişkinliğe ve büyük bir yıldız oluşum diskine sahip Zhúlóng, Samanyolu Galaksisi'ne benziyor (NOIRLab)
Epey belirgin spiral kollara, merkezinde şişkinliğe ve büyük bir yıldız oluşum diskine sahip Zhúlóng, Samanyolu Galaksisi'ne benziyor (NOIRLab)

James Webb Uzay Teleskobu (JWST), bugüne kadarki en uzak ve eski spiral galaksiyi keşfetti.

Samanyolu gibi galaksilerin spiral kollar ve yıldız oluşumuna sahne olan devasa disklerini oluşturmak için birkaç milyar yıla ihtiyaç duyduğu düşünülüyordu. 

Ancak NASA öncülüğünde geliştirilen JWST, bu düşünceye meydan okuyan gözlemler yapıyor.

Teleskobun uzaktaki milyarlarca gökcismini taradığı PANORAMIC araştırmasından elde edilen görüntüleri inceleyen bilim insanları, Samanyolu'nun en uzak "ikizi" dedikleri bir galaksiyle karşılaştı.

Zhúlóng adı verilen galaksi, standart modele göre 13,8 milyar yıl önce gerçekleşen Büyük Patlama'dan sadece 1 milyar yıl sonra görüntülendi.

Hakemli dergi Astronomy & Astrophysics'te dün (16 Nisan) yayımlanan makalenin yazarları, galaksinin belirli özellikleri ve boyutu nedeniyle Samanyolu'nun ikizi olduğunu söylüyor.

Cenevre Üniversitesi'nden çalışmanın başyazarı Mengyuan Xiao, "Bu galaksiye Çin mitolojisinde 'Meşale Ejderhası' anlamına gelen Zhúlóng adını verdik. Mitolojide Zhúlóng, gözlerini açıp kapatarak gece ve gündüzü yaratan, ışığı ve kozmik zamanı simgeleyen güçlü bir kızıl güneş ejderhasıdır" diyerek ekliyor:

Zhúlóng'u öne çıkaran şey, şekil, boyut ve yıldız kütlesi bakımından Samanyolu'na çok benzemesi.

Bilim insanları Zhúlóng'un yıldız oluşum diskinin 60 bin ışık yılı çapa sahip olduğunu ve kütlesinin, Güneş'in 100 milyar katı olduğunu tahmin ediyor. Buna karşılık Samanyolu'nun diski 100 bin ışık yılı çapa ve 1,5 trilyon Güneş kütlesine sahip. 

Aralarında böyle bir boyut ve kütle farkı olmasına karşın Zhúlóng'un bu kadar eski bir zamanda bu seviyeye ulaşması mevcut teorileri sorgulamaya açıyor. Yine JWST'nin 2023'te keşfettiği Ceers-2112 adlı spiral galaksiden 1 milyar yıl daha yaşlı.

JWST, 2021'de fırlatılmasından bu yana evrenin ilk dönemlerinde devasa galaksiler ve kara delikler buluyor. Bu keşifler evrene veya galaksi oluşumuna dair bilinenlerin yanlış olabileceğine işaret ediyor.

Yeni araştırmayı yürüten ekip, Zhúlóng'un 1 milyar yıldan daha kısa sürede Samanyolu'na benzer şekil ve boyuta nasıl ulaştığı sorusunun cevap beklediğini söylüyor.

Makalenin ortak yazarı Pascal Oesch, "Bu keşif, JWST'nin erken evrene bakışımızı temelden nasıl değiştirdiğini gösteriyor" diyor.

Araştırmacılar JWST ve Şili'deki teleskop dizisi ALMA'yla Zhúlóng'un daha derinlemesine incelenmesi çağrısı yapıyor.

Independent Türkçe, Live Science, Space.com, Astronomy & Astrophysics