Sudan hükümeti ve silahlı gruplar arasında barış müzakereleri başladı

Sudan hükümeti ve silahlı gruplar arasında barış müzakereleri başladı
TT

Sudan hükümeti ve silahlı gruplar arasında barış müzakereleri başladı

Sudan hükümeti ve silahlı gruplar arasında barış müzakereleri başladı

Güney Sudan’ın başkenti Cuba’da, Sudan Egemenlik Konseyi’ni temsil eden heyet ile silahlı gruplar arasındaki barış müzakereleri dün başladı.
Sudan’ın ABD’nin ‘terör destekçisi ülkeler’ listesinden çıkarılması için bir ön şart olan barış müzakereleri, Uganda Cumhurbaşkanı Yoweri Museveni, Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed Ali ve Mısır Başbakanı Mustafa Madbul tarafından da destekleniyor.
Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı ve Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Muhammed Hamdan Daklu, Cuda’ya vardığında açık yürekli bir şekilde müzakerelere başlanması gereğini dile getirerek, Sudan’da barışın sağlanması konusunda hükümetin kararlı olduğunu vurguladı.
Daklu, “Silahlı hareketlerdeki kardeşlerle kapsamlı bir barış anlaşmasına varmak için açık yüreklilik ve samimi bir niyetle adım atılarak diyalog kurulacak” dedi.
Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Daklu, “Yakında Cuba’da barışı kutlayacağız ve lanet savaşa veda edeceğiz. Geçici hükümet müzakerelerin başarısı için gerekli her şeyi sağlamaya hazır. Çünkü geçiş döneminde barış bir öncelik” şeklinde konuştu.
“Sudan'da 2020 barış yılı olmalı”
Sudan Halk Kurtuluş Hareketi (SPLM-N) Genel Sekreter Yardımcısı Yasir Arman, “Bu, savaşın ve marjinalleşmenin temel nedenlerinin incelemesi gereken son görüşmeler olmalı” diyerek, Sudan'da 2020'yi barış yılı olarak belirleme kararlılığı olduğunun altını çizdi.
“Cuba barış sürecini yönetecek”
Güney Sudan Devlet Başkanı Danışmanı Tut Gulwak ise, Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit’in, Cuba’nın Sudan'daki barış sürecini yönetme ve Sudanlı tarafların barış müzakerelerine ev sahipliği yapma taahhüdünü tekrarladı.
Silahlı grupların heyeti ile yakınlaşma
Şarku’l Avsat’a konuşan Egemenlik Konseyi üyesi Muhammed el-Faki Süleyman ise,  müzakerelerin Afrika’dan büyük destek aldığını belirtti.
Cuba’nın şimdiye kadar müzakerelerin merkezi olduğuna dikkat çeken el-Faki, “İki farklı otelde kalmamıza rağmen (silahlı grupların heyeti ile) birlikte oturup, resmi görüşmelere başlamadan önce bile beraber yemek yiyoruz” diye konuştu.
Silahlı gruplar da barış istiyor
Devrimci Cephe liderleri ve Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey Örgütü’nün (SPLM-N) Abdulaziz Adem el-Hulu liderliğindeki kanadını içeren silahlı hareketler de, ülkedeki geçiş hükümeti ile Güney Sudan Devlet Başkanı'nın himayesinde kapsamlı barış anlaşmasına çok sıcak baktıklarını vurguladı.
“Güvenlik düzenlemeleri zaman alacak”
Konuya ilişkin bir diğer yorum da, Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan’dan geldi.
El-Burhan, müzakere masasındaki tüm dosyaların yeterli olduğunu ancak güvenlik düzenlemelerinin biraz zamana ihtiyacı olduğunu söyledi.
Hükümet delegasyonuna, savaştan etkilenen alanların sorunlarını ele almak için önceki müzakerelerin deneyiminden faydalanma tavsiyesinde bulunan el-Burhan, savaşın çok uzun sürdüğünü ve yeniden yapılanmaya katkıda bulunacak kapsamlı bir barış anlaşmasının zamanı geldiğini ifade etti.
Batı Darfur bölgesindeki çatışmalar da dahil olmak üzere Sudan’daki iç savaşta binlerce insan hayatını kaybetti. Silahlı isyancılar, 2003 yılından itibaren eski Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir hükümetiyle savaştı.
Sudanlı yetkililer ile silahlı grupların liderleri, geçtiğimiz Ağustos ayında 14 Ekim'den itibaren iki ay boyunca müzakere sürdürme konusunda anlaştı.



Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
TT

Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)

Suriye Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon halinde, Nada el-Gabra, Lema es-Savaf, Rana el-Baba ve devrik rejim döneminde gözaltına alınan ve kaybolan muhaliflerin kayıp çocuklarıyla ilgili dosyada yer alan diğer sanıkların tutuklandığını duyurdu. Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü, sanıklara yönelik tutuklama emrinin, çocukların aileleri ve yakınlarının kişisel iddiaları ve açılan davalar üzerine Şam Savcılığı tarafından çıkarıldığını bildirdi.

Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü Samir el-Kirbi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi'ni yöneten Nada el-Gabra ve Lema es-Savaf ile Şam'daki el-Mubarrah Yetim Sponsorluk Derneği'ni yöneten Rana Muvaffak el-Baba'nın, ‘Şam Cumhuriyet Savcılığı tarafından çıkarılan bir tutuklama emrine göre, kaybolan çocukların dosyasının saklanmasına karışan diğer sanıklarla birlikte tutuklandığını’ belirtti.

El-Kirbi bu önlemin, önceki dönemlerde mahkûmların çocuklarının kaybolmasıyla ilgili davalara karıştıkları yönündeki suçlamaların arka planında geldiğini söyledi. El-Kirbi, “Resmi ve sivil makamların yanı sıra konuyla ilgili herhangi bir bilgiye sahip olan herkesi, bu çocukların akıbetini aydınlatmak ve haklarını güvence altına almak için soruşturma komitesiyle iş birliği yapmaya çağırıyoruz” dedi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, çocukların dosyasıyla ilgili bir dizi kişi tutuklandı ve bu kişiler, ‘çocukların akıbetiyle ilgili olası suiistimal ve ihlallere karıştıklarından şüphelenildiği için resmi soruşturma altına alındı.’ Söz konusu adımlar, Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı’nın 2025 tarihli ve 1806 sayılı kararı uyarınca, bu dosyayı araştırmak ve çocukların akıbetini takip etmek üzere özel bir komite oluşturulmasını takiben atıldı.

3 bin 700 çocuk yetimhanelere yerleştirildi

İnsan hakları örgütleri ve medya raporları, eski rejime muhalif mahkûmların Şam'daki yetimhanelere veya çocuk esirgeme kurumlarına yönlendirilen 3 bin 700 çocuğu olduğunu gösteriyor. Esed'in devrilmesi ve kaçışından sonra yayınlanan gizli Suriye istihbarat belgelerine göre, yaklaşık 400 çocuk tutukluluk yılları boyunca muhaliflerin ailelerinden ayrılarak Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi, Daru’r Rahme Yetimhanesi ve Çocuk Köyleri de dahil olmak üzere dört yetimhaneye yerleştirildi.

 Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi bir televizyon röportajında, eski rejimin yıkılmasından önce 2015-2024 yılları arasında 27 çocuğun kendisiyle birlikte yetimhanede kaldığını ve güvenlik güçlerinin bu çocukları gizli notlarla şube mahzenlerinden yetimhaneye gönderdiğini itiraf etti. Güvenlik güçleri bu çocukları gizli emirlerle yetimhaneye gönderiyor, isimlerini değiştiriyor ve Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı'ndan yazılı onay almadıkça kimsenin onları ziyaret etmesine izin vermiyordu.

Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)

Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi Müdürü Meys Acib bir televizyon kanalında yayınlanan açıklamalarında, kompleksin geçmişte özel durumları olan çocukları kabul ettiğini ve devrik Devlet Başkanı’nın eşi Esma Esed'in bu çocukların dosyalarını bizzat takip ettiğini itiraf etti. Öte yandan SOS Çocuk Köyleri yetkilileri de 2014-2018 yılları arasında resmî belge ve kayıtları olmayan 139 çocuğu kabul ettiğini ve bunların çoğunu Esed'in yetkililerine iade ettiğini ve o dönemde bakanlıktan bu tür vakaların gönderilmemesini istediğini kabul etti.

Samir el-Kirbi, çocukların akıbetinin belirlenmesi ve halen hayatta olup olmadıkları ya da toplu mezarlara gömülüp gömülmedikleri konusunda, bu çocuklar için özel toplu mezarların varlığının söz konusu olmadığını vurguladı. El-Kirbi, “Bugüne kadar yaptığımız dikkatli araştırma ve incelemeler sonucunda çocuklar için toplu mezarların varlığına rastlamadık, ancak bu çocukların yetimhanelere ve çocuk derneklerine yönlendirildiğini kanıtlayan belge ve kanıtlara sahibiz. Kayıp Çocuklar Komitesi, gerçeği ortaya çıkarmak ve çocukların ailelerine ve yakınlarına adalet sağlamak amacıyla bu dosyaları ilgili bakanlıklarla paylaşıyor” ifadelerini kullandı.

 Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Mart 2011'den bu yana Suriye'de Esed rejimi tarafından en az 23 bin çocuğun öldürüldüğünü, bunlardan 190'ının işkence altında hayatını kaybettiğini ve 5 bin 200 çocuğun da zorla kaybedildiğini belgeledi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı Hind Kabavat tarafından kurulan Kayıp Çocuklar Komitesi'nde Adalet, İçişleri ve Vakıflar bakanlıklarından birer temsilci ile devrik rejim döneminde kaybolan kişiler ve mahkûmlar konusunda çalışan sivil derneklerin başkanları yer alıyor.