İran destekli gruplar, Irak protestoları sırasında keskin nişancılar kullandı

İran destekli gruplar, Irak protestoları sırasında keskin nişancılar kullandı
TT

İran destekli gruplar, Irak protestoları sırasında keskin nişancılar kullandı

İran destekli gruplar, Irak protestoları sırasında keskin nişancılar kullandı

Iraklı iki güvenlik görevlisi, Irak’taki hükümet karşıtı kanlı protestolar sürerken İran destekli grupların Bağdat binalarının çatılarına keskin nişancılar yerleştirdiğini bildirdi.
Reuters’ın haberine göre daha önce eşi benzeri görülmemiş olan bu uygulama, başladığı ekim ayından bu yana 100’den fazla kişinin ölümüne ve en az 6 bin kişinin yaralanmasına sebep olan yoğun protestoların Irak’ta yarattığı kaotik durumu gözler önüne seriyor.
Güvenlik görevlileri söz konusu açıklamada İran’a müttefik grupların liderlerinin protestoları bastırmak için harekete geçtiklerini aktardı. Söz konusu güvenlik görevlilerinden biri “Keskin nişancıların silahlı grupların üyeleri olduklarına ve başkomutan yerine komutanlarından emir aldıklarına dair kesin kanıtlarımız var. Bu nişancılar İran’a çok yakın bir gruba mensup” dedi.
Mevcut güvenlik durumu hakkında Irak hükümetini bilgilendirmek için günlük toplantılara katılan diğer bir güvenlik kaynağı da siyah giyimli bazı kişilerin çatışmaların üçüncü gününde protestoculara ateş açtığını aktardı. Bu nedenle ölü sayısının 50’nin üstüne yükseldiğini kaydetti.
Söz konusu savaşçıların Irak’ın Şii milis gücü Haşdi Şabi’ye mensup güvenlik görevlisi Ebu Zeynep el-Lami liderliğinde hareket ettikleri belirtildi. Ancak kaç keskin nişancı kullanıldığı konusunda biilgi verilmedi.
Haşdi Şabi ise bu durumla herhangi bir bağlantıları olduğunu kabul etmedi. Haşdi Şabi Sözcüsü Ahmed el-Esedi, grupların protestoları bastırmaya yönelik atılan adımlara karıştığını reddederek, “Haşdi Şabi’nin hiçbir bir üyesi Bağdat’taki protestolarda görev almadı” dedi.
Irak İçişleri Bakanlığı Sözcüsü General Saad Maan ise güvenlik güçlerinin protestoculara doğrudan ateş etmediğini belirterek ölü ve yaralılardan ‘kötü niyetli’ kişileri sorumlu tuttu. Maan, 6 Ekim tarihli bir basın toplantısında protestocuları vuranları ve bu emri verenleri belirlemek için hükümetin soruşturma başlattığını söylemişti.
Güvenlik güçlerinin şiddete karışmadığı vurgusunun Irak hükümeti tarafından 7 Ekim’de yayınlanan bir açıklamayla çeliştiği görünüyor. Söz konusu açıklamada güvenlik güçleri tarafından aşırı güç kullanıldığı kabul edilmiş ve sivillere karşı şiddetten sorumlu olanlardan hesap sorulacağı vurgulanmıştı.
Başbakanlık açıklaması
Haşdi Şabi'ye yöneltilen suçlamalarla ilgili açıklamada bulunan Başbakanlık Ofisi “Soruşturma tamamlanmadan Haşdi Şabi ya da diğer güvenlik görevlilerinden herhangi birini suçlamak erken olabilir. Soruşturma sonuçlarını bekleyip ve ateş emrini kimin verdiğini öğrenelim” ifadelerini kullandı.
Birleşmiş Milletler (BM) İran heyeti ise Reuters'ın Tahran'ın gruplara destek olarak protestoculara yönelik şiddete katıldığı yönündeki sorularına cevap vermedi. Irak'taki grup liderleri de İran'dan silah veya eğitim aldıkları iddiaarını reddetti.
Reuters, protestoların üçüncü günü olan 3 Ekim’de kameramanının Bağdat’taki Tahrir Meydanı çatılarında keskin nişancıları gördüğünü belirtti. Kameramanın açıklamalarına göre ateş açıldığı anda hayatta kalmak için kaçışan protestoculardan biri, başından vurulmasının ardından kalabalıktan uzak bir yere götürüldü. Kafasından vurularak ölen ikinci bir protestocu ise bir kamyona taşındı. Maktulün telefonu çaldığında arkadaşlarından biri, arayanın maktulün kardeşi olduğunu anlayınca diğer arkadaşına “Öldüğünü haber verme” dedi.
Reuters’a açıklama yapan güvenlik görevlilerinden biri, keskin nişancıların İran’ın sağladığı kablosuz iletişim cihazlarını kullandığını ve bunları takip etmenin zor olduğunu söyledi.
Süreçte yaşananlardan haberdar olan bir diplomat ise İran Devrim Muhafızları’ndan bir grup üst düzey liderin protestoların ikinci gününde Irak’a giderek Irak istihbarat ve güvenlik görevlileriyle bir araya geldiğini bildirdi. Söz konusu görüşmelerde İran Devrim Muhafızları subayları, Irak hükümetine tavsiyelerde bulundu ancak hiçbir İran askeri görevlendirilmedi.
İran destekli bir gruptan kıdemli bir komutan ise Tahran’ın protestoları sonlandırmaya çalışan kuvvetler ile yakın temas halinde olduğunu bildirdi.



Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
TT

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)

ABD medyası ABC News, Washington’da Beyaz Saray yakınında iki askerin silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Donald Trump’ın olay hakkında bilgilendirildiğini ve Beyaz Saray’ın kapatıldığını açıkladı.

ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem ise iki Ulusal Muhafız mensubunun Washington’da silahlı saldırıya maruz kaldığını doğruladı, ancak detay vermedi.


İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
TT

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf

Financial Times, İran’daki elit çevrelerde özellikle Batı ve Arap ülkeleriyle ilişkiler konusunda dış politikanın yeniden şekillendirilmesi gerektiğine dair tartışmaların arttığını bildirdi. Bu tartışmalar, Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından gündeme geldi.

Habere göre, İran elitleri arasında bir değişim gözlemleniyor; devrimin ikinci kuşağı, üst düzey yetkililer ve yönetim içi önemli isimler bu tartışmalara dahil. Lider Ali Hamaney’in (86) görünürlüğü, İsrailli yetkililerin suikast tehdidi sonrası azaldı ve Hamaney’in yerine geçecek liderle ilgili spekülasyonlar gündeme geldi.

İçerideki pragmatik sesler arasında yer alan Hamza Safavi, İran’ın ABD ve İsrail’e karşı tutumunu yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguluyor ve Çin modelinden örnek veriyor. Eski parlamento üyesi Fazile Haşimi ise Washington ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını ve İran’ın daha açık bir sisteme doğru adım atmasını savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı analize göre bu tartışmaların kısa vadede sınırlı etkisi olabileceğini, ancak Hamaney sonrası dönemin temel fikir ve nüfuz mücadelesini şimdiden şekillendirdiğini belirtiyor. Halkın, ideolojik çatışmaların ekonomik ve yaşam standartları üzerindeki etkilerinden endişeli olduğu vurgulanıyor.


Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
TT

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz ile Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinde düzenlenen uzlaşı toplantısında bir araya gelmiş olsalar da aralarındaki gerilim dinmedi. Tartışma, İsrail kamuoyunda büyük tepki yaratırken yorumcular bunu “öğretmenin çocukların kavgasından keyif aldığı bir anaokulu”na benzetiyor.

Anlaşmazlık, Zamir’in 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısı sırasında yaşanan “büyük başarısızlıktan” sorumlu tuttukları üst düzey subaylara ceza vermesiyle başladı. Savunma Bakanı Katz ise bu kararların kendisine danışılmadan alındığını söyleyerek uygulamayı reddetti. Uzmanlara göre konu artık yalnızca iki isim arasındaki bir çekişme değil; hükümet ile güvenlik kurumları arasındaki güç mücadelesine dönüşmüş durumda.

Netanyahu’nun bu krizi kendi lehine kullanmaya çalıştığı belirtiliyor. Başbakanın, yaklaşan Likud iç seçimleri öncesinde Katz’ın parti içindeki konumunu zayıflatmak, aynı zamanda Zamir’in ordudaki konumunu da tartışmalı hâle getirmek istediği ifade ediliyor.

Gerilim son olarak dün gece doruğa ulaştı. Netanyahu, iki tarafı barıştırmak için Katz ve Zamir’i birlikte toplantıya çağırdı. Ancak Katz toplantıya zamanında gelmedi ve iki ayrı görüşme yapılmasını tercih ettiğini bildirdi. Netanyahu’nun da bu talebi kabul ettiği aktarıldı.

Netanyahu’dan iki tarafa da mesajlar

Başbakanlık çevreleri, basına yapılan sızıntılarla iki tarafa da mesajlar iletti. Medyaya yansıyan haberlere göre Netanyahu, Katz’ın “Genelkurmay Başkanıyla gereksiz çatışma çıkardığını ve aşırı şekilde saygısız davrandığını” düşünüyor. Öte yandan başka sızıntılarda Netanyahu’nun, “Zamir’in atanmasının hata olduğunu düşündüğü, bağımsız hareket ettiği ve görev öncesi verdiği sözlerden döndüğü” iddia edildi.

fgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, bir ordu karargahındabir araya geliyor. (İsrail hükümeti)

Bu sızıntılar kamuoyunda tartışma yaratınca, bu kez “askerî çevrelerin kasıtlı olarak gerilimi artırmak için bilgi sızdırdığı” iddia edildi. Netanyahu’ya yakın isimler, başbakanın Katz’ı da Zamir’i de görevden almayı planlamadığını savundu.

Çatışmanın kökeni

Gerilim, Zamir’in Hamas saldırısı sırasında güney cephesinden sorumlu komutanlara disiplin cezaları vermesi ve terfi listesini bakanlığa danışmadan hazırlamasıyla büyüdü. Katz, buna karşılık terfileri askıya aldı ve ordu içi incelemelerin yeniden araştırılmasını içeren başka bir komisyon kurdu.

Zamir, yapılan tüm atama ve cezaların “profesyonel askerî kararlar” olduğunu savunurken, Katz bunu “otoriteye başkaldırı” olarak niteliyor. Netanyahu ise hem Zamir’i “bakanı yok saymakla”, hem de Katz’ı “gerilimi tırmandırmakla” eleştirdi.

Orduyu suçlama stratejisi

Haaretz gazetesi, yaşananları “7 Ekim hükümetinin tüm sorumluluğu orduya yükleme çabasının” bir parçası olarak değerlendirdi. Gazete, hükümetin “kamuoyunun orduya güvenini sarsmayı, atamaları siyasallaştırmayı ve Genelkurmay Başkanı’nı küçük düşürmeyi” amaçladığını iddia etti.

Strateji uzmanı Efrahim Ganor da Maariv’e yaptığı açıklamada, yaşananların “devlet güvenliğini tehlikeye atan bir skandal” olduğunu belirterek, “Gerçek bir devlet adamı önceliğini güvenliğe ve ülkenin geleceğine verirdi” dedi.

Lapid’den Netanyahu’yu sıkıştıracak hamle

İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, gelecek hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze krizinin çözümü ve rehinelerin serbest bırakılması için sunduğu 20 maddelik planı Knesset’e oylatacağını açıkladı. Lapid’in amacı, bu plana karşı çıkan koalisyon partilerini zor durumda bırakarak Netanyahu’yu ABD yönetimi karşısında sıkıştırmak.

Lapid, muhalefetteki ortağı Avigdor Liberman’ı da plana destek vermeye ikna etmeye çalışıyor. “İsrail halkı, Başkan Trump’ın rehinelerin serbest bırakılması için yürüttüğü cesur girişime minnettardır” diyen Lapid, tüm partilere plana destek çağrısı yaptı.