عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
EKONOMİ

Merkez Bankası'nın yıl sonu dolar/TL beklentisi yükseldi

Merkez Bankası'nın yıl sonu dolar/TL beklentisi yükseldi
    İstanbul/İHA
TT
TT

Merkez Bankası'nın yıl sonu dolar/TL beklentisi yükseldi

Merkez Bankası'nın yıl sonu dolar/TL beklentisi yükseldi

Merkez Bankası beklenti anketinde 12 ay sonrası için TÜFE beklentisi yüzde 12,21'den yüzde 11.18'e geriledi. Yıl sonu dolar/TL beklentisi de 6,00'dan 6,05'e yükseldi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2019 Ekim dönemi beklenti anketini yayımladı. 2019 yılı Ekim ayı için tüketici enflasyonu (TÜFE) beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 1,93 iken, bu anket döneminde yüzde 1,90 oldu. Kasım ayı TÜFE beklentisi aynı anket dönemlerinde sırasıyla yüzde 1,17 ve yüzde 1,13 oldu. Aralık ayı TÜFE beklentisi ise yüzde 0,93 olarak gerçekleşti.
2019 yılı Ekim ayı beklenti anketi, reel sektör ve finansal sektör temsilcileri ile profesyonellerden oluşan 67 katılımcı tarafından yanıtlandı ve sonuçlar katılımcıların yanıtları toplulaştırılarak değerlendirildi.
Yıllık enflasyon beklentileri
Cari yıl sonu TÜFE beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 13,96 iken, bu anket döneminde yüzde 12,69'a geriledi. 12 ay sonrası TÜFE beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 12,21 iken, bu anket döneminde yüzde 11,18 oldu. 24 ay sonrası TÜFE beklentisi ise aynı anket dönemlerinde sırasıyla yüzde 10,17 ve yüzde 9,76 olarak gerçekleşti.
12 ay sonrası enflasyon beklentileri
2019 yılı Ekim ayı anket döneminde, katılımcıların 12 ay sonrasına ilişkin olasılık tahminleri değerlendirildiğinde, TÜFE'nin ortalama olarak yüzde 18,9 olasılıkla yüzde 9,00-9,99 aralığında, yüzde 25,7 olasılıkla yüzde 10,00-10,99 aralığında, yüzde 17,7 olasılıkla yüzde 11,00-11,99 aralığında, yüzde 16,1 olasılıkla ise 12,00-12,99 aralığında artış göstereceği öngörüldü. Aynı anket döneminde nokta tahminlere göre ise katılımcıların yüzde 15,8'inin beklentilerinin yüzde 9,00-9,99 aralığında, yüzde 26,3'ünün beklentilerinin yüzde 10,00-10,99 aralığında, yüzde 17,5'inin beklentilerinin yüzde 11,00-11,99 aralığında, yüzde 22,8'inin beklentilerinin ise yüzde 12,00-12,99 aralığında olduğu gözlendi.
24 ay sonrası enflasyon beklentileri
2019 yılı Ekim ayı anket döneminde, katılımcıların 24 ay sonrasına ilişkin olasılık tahminleri değerlendirildiğinde, TÜFE'nin ortalama olarak yüzde 15,4 olasılıkla yüzde 8,00-8,99 aralığında, yüzde 20,4 olasılıkla yüzde 9,00-9,99 aralığında, yüzde 26,6 olasılıkla yüzde 10,00-10,99 aralığında, yüzde 16,7 olasılıkla ise yüzde 11,00-11,99 aralığında artış göstereceği öngörüldü. Aynı anket döneminde nokta tahminlere göre 24 ay sonrası TÜFE enflasyonu beklentileri değerlendirildiğinde, katılımcıların yüzde 18,5'inin beklentilerinin yüzde 8,00-8,99 aralığında, yüzde 20,4'ünün beklentilerinin yüzde 9,00-9,99 aralığında, yüzde 25,9'unun beklentilerinin yüzde 10,00-10,99 aralığında, yüzde 18,5'inin beklentilerinin ise yüzde 11,00-11,99 aralığında olduğu gözlendi.
Faiz beklentileri
BİST Repo ve Ters-Repo Pazarı'nda oluşan cari ay sonu gecelik faiz oranı beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 16,89 iken, bu anket döneminde yüzde 15,88'e geriledi. TCMB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti cari ay beklentisi ise bir önceki anket döneminde yüzde 17,20 iken, bu anket döneminde yüzde 15,86 olarak gerçekleşti.
2019 yılı Ekim ayı anket döneminde, vadesine üç ay ya da üç aya yakın süre kalan Devlet İç Borçlanma Senetleri'nin (DİBS) yıllık bileşik faiz oranı beklentileri cari ay, 1, 3, 6, 12 ve 24 ay sonrası için sırasıyla yüzde 15,46, 15,29, 14,64, 14,05, 12,95 ve 11,70 olarak gerçekleşti. Vadesine beş yıl ya da beş yıla yakın süre kalan DİBS'lerin 12 ay sonrası ikincil piyasa yıllık bileşik faiz oranı beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 14,01 iken, bu anket döneminde yüzde 14,02 oldu. Vadesine on yıl ya da on yıla yakın süre kalan DİBS'lerin 12 ay sonrası ikincil piyasa yıllık bileşik faiz oranı beklentisi ise aynı anket dönemlerinde sırasıyla yüzde 13,90 ve yüzde 13,78 olarak gerçekleşti.
TCMB bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı cari ay ve 3, 6, 12, 24 ay sonrası beklentileri sırasıyla yüzde 15,92, 15,04, 14,38, 13,17 ve 11,52 olarak gerçekleşti.
Döviz kuru beklentileri
2019 yıl sonu döviz kuru (dolar/TL) beklentisi bir önceki anket döneminde 6,00 TL iken, bu anket döneminde 6,05 TL'ye yükseldi. 12 ay sonrası döviz kuru beklentisi ise aynı anket dönemlerinde sırasıyla 6,35 TL ve 6,41 TL olarak gerçekleşti.
Cari işlemler dengesi beklentileri
2019 yılı cari işlemler açığı beklentisi, bir önceki anket döneminde 5,9 milyar doları iken, bu anket döneminde 0,9 milyar dolar oldu. 2020 yılı cari işlemler açığı beklentisi ise aynı anket dönemlerinde sırasıyla 16,3 milyar dolar ve 12,8 milyar dolar olarak gerçekleşti.
GSYH büyüme beklentileri
GSYH 2019 yılı büyüme beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 0,01 iken, bu anket döneminde yüzde 0,09 oldu. 2020 yılı büyüme beklentisi ise aynı anket dönemlerinde sırasıyla yüzde 2,6 ve yüzde 3,0 olarak gerçekleşti.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.