Kays Said: Tüm dünya Tunus’u hayranlıkla izliyor

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said (Reuters)
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said (Reuters)
TT

Kays Said: Tüm dünya Tunus’u hayranlıkla izliyor

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said (Reuters)
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said (Reuters)

Seçilmiş Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said cuma günü yaptığı açıklamada tüm dünyanın eşi benzeri görülmemiş kültürel bir devrim gerçekleştiren Tunusluları hayranlıkla izlediğini söyledi.
Tunus Yüksek Seçim Komisyonu perşembe günü Said’in oyların yüzde 72’sinden fazlasını aldığını duyurdu. Said, gelecek çarşamba günü parlamentonun olağanüstü genel kurulunda yemin edecek.
Tunus resmi haber ajansı TAP'ın haberine göre Said kamuoyuna yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Siz bugün, eşi benzeri görülmemiş kültürel bir devrim gerçekleştiriyorsunuz. Tüm dünya sizi takdir ediyor ve size hayranlık duyuyor. Kimsenin sizi bozmasına izin vermeyin. Bu mümkün olmayacak. Meşru taleplerinize ve asil değerlerinize bağlı kalarak yeni bir Tunus tarihi yazmaya devam edin.”
Said’in cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanmasının ardından binlerce genç sosyal medya platformlarındaki aktivistlerin de çağrılarıyla caddeleri ve meydanları temizlemeye, köy ve şehirlerdeki duvarları boyamaya başladı.
Gazeteciler Sendikası ve diğer sivil toplum kuruluşları ise Kays Said taraftarlarının gazetecilere ve medyaya karşı şiddete teşvik ettiğini iddia etti. Gazeteciler ve medya, seçim kampanyası sırasında da seçimleri kazandığında da Said’i eleştirmişti.
Said ise dün yaptığı açıklamada gazetecilere ve medya kurumlara saygı duyma çağrısında bulunarak “Tunus halkı gizlice örülmüş entrika ve komplolara karşı farkındalığı ve yüksek ahlakıyla tüm dünyayı etkileyecek” dedi.
Beklentilerin aksine cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda 26 adayın arasından sürpriz bir zaferle çıkan Said, ikinci turda da rakibi, medya patronu Nebil Karvi’yi büyük bir farkla yenerek oyların yüzde 72’sini aldı.
Emekli anayasa profesörü ve bağımsız aday Kays Said, gönüllülerin seçim kampanyalarındaki destekleri sayesinde genç öğrencilerin, işsizlerin, eğitimli sınıfın ve bazı politik akımların desteğini aldı.
Kamu hukuku alanında kapsamlı çalışmalar yürütmüş olan 61 yaşındaki Kays Said’in neredeyse 30 yıldır anayasa profesörü olmasına rağmen hiçbir partiyle ilişkisi ya da siyasi bir kaydı yok. Said’in faaliyetlerinin çoğu Anayasa Hukuku Derneği ile bağlantılı ve bu alanda yazıları bulunuyor. 



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.